تغذيه پس از زايمان

بعد از وضع حمل تمام خانم‌ها تمايل دارند كه به وزن قبل از حاملگي خود برگردند و نگران هستند كه اين مورد چه مدت طول خواهد کشید بلافاصله بعد از زايمان به دنبال تخليه محتويات رحم و خونريزي طبيعي حدود 5 تا 6 كيلوگرم، وزن كاهش مي‌‌يابد.
در طول 6 هفته اول بعد از زايمان 2 تا 3 كيلوگرم ديگر وزن كاهش پيدا مي‌‌كند كه اين كاهش وزن به علت از دست دادن مايع از طريق ادرار است. اكثر خانم‌ها در طي 6 ماه بعد از زايمان به وزن قبل از حاملگي خود مي‌‌رسند. از عواملي كه بر روند كاهش وزن بعد از زايمان تاثير دارند: حاملگي اول،‌ شيردهي، برگشت زود هنگام به كار خارج از خانه و … مي‌‌باشند.
در طي 6 هفته اول بعد از زايمان نبايد محدوديت انرژي داشته باشيد. زيرا بدن نيازمند است تا آنچه در زمان تولد نوزاد ازدست رفته است بازيابد و نياز كودك تامين شود. در انجام كارهاي منزل كمك كرده و احتمالا كار خود را شروع كنيد. تغذيه با شير مادر به طور معجزه‌آسا باعث كاهش وزن نمي‌‌شود ولي به كاهش وزن كمك مي‌‌كند.
خانمي كه زايمان كرده است در واقع مسئول تغذيه خود و نوزادش مي‌‌باشد، پس بايد رژيم غذايي خود را با دقت انتخاب كند. رژيم بعد از زايمان بايد با دقت دوران بارداري رعايت شود. خوردن همه مواد مانند حبوبات و دانه‌هاي مغذي، ميوه‌هاي تازه، سبزيجات و غذاهايي كه پروتئين و كلسيم و آهن را به فراواني فراهم مي‌‌كنند بايد مورد توجه قرارگيرد.

تغذيه تکميلی شيرخواران

شير مادر بهترين و كاملترين غذا براي شيرخواران زير 6 ماه مي‌باشد و در اين دوران شير مادر به تنهايي به علاوه قطره مولتي ويتامين (از 15 روزگي) كليه نيازهاي تغذيه‌اي شيرخوار را تامين مي‌كند.
 غذاي كمكي براي شيرخوار بايد پس از 6 ماهگي شروع شود، زيرا بعد از6ماهگي نيازهاي غذايي شيرخوار به تنهايي با شير برآورده نمي‌شود و لازم است علاوه بر شير مادر، تغذيه كودك با غذاهاي نيمه جامد نيز شروع شود. تغذيه تكميلي علاوه بر تامين انرژي، دوران بسيار حساسي براي ايجاد عادات صحيح غذايي و استفاده از غذاي سفره خانواده است.
 شروع تغذيه تكميلي قبل از 6 ماهگي به دليل آماده نبودن دستگاه گوارش شيرخوار براي پذيرش غذاهاي ديگر غير از شير، اقدام نادرستي است. چون دستگاه گوارش كودك هنوز تكامل نيافته و با كوچكترين آلودگي به علت عدم رعايت بهداشت امكان ابتلا به عفونت‌ها از جمله اسهال افزايش مي‌يابد و باعث كاهش يا توقف رشد شيرخوار مي‌شود. از طرف ديگر شروع زودرس تغذيه تكميلي سبب كاهش مدت زمان مكيدن پستان مادر مي‌شود. بعلاوه ممكن است غذاي كمكي در مقايسه با شير مادر، انرژي و مواد مغذي كمتري به كودك برساند كه موجب اختلال رشد كودك و در نهايت سوءتغذيه او مي‌شود. همچنين زود شروع كردن تغذيه تكميلي احتمال بروز حساسيت به بعضي از مواد غذايي را در كودك افزايش مي‌دهد.

تغذیه زنان باردار

 بدون شك يكي از بزرگترين آرزوهاي تمامي‌زنان، داشتن نوزادي سالم و تندرست است. به اين جهت تمامي‌مادران سعي بر آن دارند تا عوامل مؤثر بر بهبود روند بارداري و نتيجه آن را مورد بررسي قرار دهند و تا جاي ممكن از عوامل زيان‌آور دوري جويند. تغييرات زيادي در اثر بارداري در بدن مادر به وجود مي‌آيد و عوامل زيادي در تعيين روند صحيح بارداري و نتيجه بارداري موثر هستند. يكي از مهم‌ترين و اصلي‌ترين نكات، تغذيه مادر باردار مي‌باشد. زيرا رشد و نمو كامل جنين رابطه تنگاتنگي با تغذيه مادر داشته، تامين نيازهاي او با دريافت مواد مغذي مادر عجين شده، تنها راه برآوردن نيازهاي انرژي و ساختاري او به واسطه جفت است. به علاوه تغييرات فيزيولوژيك خاص اين دوران را نيز بايد مد نظر داشت چرا كه متابوليسم موادغذايي و حتي نياز به آنها در اين مدت تغيير مي يابد. بنابراين توجه به اين تغييرات وتنظيم يك برنامه غذايي متناسب با آن در اين دوران ضروري به نظر مي رسد.

تغذیه در نوجوانان

دوره نوجواني دوره انتقال از كودكي به جواني است كه با جهش رشد جسمي‌و بلوغ توام است. بنابراين تغذيه اين دوران از نظر رشد اهميت زيادي دارد. از آنجايي كه يكي از مشكلات عمده تغذيه‌اي  در اين دوران وجود باورهاي غلط غذايي است، لذا اصلاح باورهاي غذايي آن‌ها از طريق رسانه‌هاي گروهي از اهميت بسزايي برخوردار است. براي دستيابي به جامعه‌اي سالم و خلاق و پويا بايد آموزش تغذيه‌اي در همه ابعاد آن صورت گيرد. در موارد فردي بايد از طريق مشاوره با متخصصان تغذيه، رژيم‌هاي غذايي اصلاح شوند و در موارد گروهي توصيه مي‌شود كه نوجوانان براي پيشگيري از سوءتغذيه از راهنماي غذايي ذيل كه تمامي گروه‌هاي غذايي را دارد، در برنامه غذايي روزانه خود استفاده نمايند
 
1 ـ گروه نان و غلات: روزانه 11ـ9 واحد
يك واحد نان برابر است با 1 برش نان بربري يا سنگك به اندازه يك كف دست
برابر است با 4 برش نان لواش به اندازه يك كف دست
يك واحد از برنج و ماكاروني پخته شده برابر است با نصف ليوان
2 ـ گروه شير و لبنيات: روزانه 3 واحد يا بيشتر .
يك واحد از شير و ماست برابر است با يك ليوان / يك واحد از پنير برابر است با  45ـ30 گرم /  يك واحد از كشك برابر است با يك چهارم ليوان /  يك واحد از دوغ برابر است با 2 ليوان

تغذيه سالمندان
































با توجه به پيشرفت‌هاي علم پزشكي و بهداشتي متوسط عمر انسان افزايش يافته و در كشورهاي پيشرفته، اين ميزان افزايش بيش‌تر است. پيرشدن و سالخوردگي با كاهش تدريجي فعاليت‌هاي فيزيكي و افزايش بيماريهاي مزمن همراه مي‌شود و به نظر مي‌رسد كه بهبود تغذيه تا حد زيادي قادر است از اين مشكلات پيشگيري كند و يا آن‌ها را تخفيف دهد. به همين دليل يكي از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشكي و بهداشتي از جمله وضعيت تغذيه آنهاست. با افزايش سن، نياز آنها به انرژي كاهش يافته و تمايل به مصرف غذا كمتر مي‌شود. در اين حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگيرد، ميزان دريافت مواد مغذي ضروري در آن‌ها پايين‌تر از حد مطلوب خواهد بود. در اين بحث به بررسي بعضي از مشكلات تغذيه‌اي سالمندان و نيز نيازهاي تغذيه آنها خواهيم پرداخت.

عوامل مؤثر در ايجاد مشكلات تغذيه‌اي سالمندان

1 ـ عوامل جسماني: مانند كاهش كل انرژي مورد نياز، بيماريهاي مزمن، بي‌اشتهايي، تغيير حس چشايي، خرابي دندان‌ها، بي‌تحركي، ناتواني جسمي‌، مشكلات گوارشي، تداخلات دارويي و يا تداخل غذا و داروها

تغذیه ولاغری

1ـ لاغري يك مكانيسم مزمن است و درمان آن مثل هر پروسة مزمن ديگري نياز به زمان دارد.
2ـ هرگز در درمان لاغري خود از دارو استفاده نكنيد، چرا كه دارو غذا نيست و در هر حال داراي عوارضي مي‌باشد. (به استثناي داروهاي اشتهاآور و تقويتي كه توسط پزشك تجويز مي‌شود)
3ـ در درمان لاغري خود هيچگاه عجله نداشته باشيد، يادتان باشد كه رژيم غذايي با افزايش وزن تدريجي علاوه بر اينكه قابل تحملتر است، عوارضي نداشته، تقريباً غير قابل بازگشت مي‌باشد.
 
4ـ علل لاغري :
الف) فشارهاي دروني، استرسها و افسردگيها
ب) ثانويه به بيماريهايي ازقبيل : هيپرتيروئيديسم (پر‌كاري تيروئيد)، ديابت (بيماري قند خون بالا)، بيماري‌هاي انگلي،
بيماري‌هاي گوارشي و …
ج) اختلال تغذيه‌اي (دريافت كم كالري و زيادي فعاليت)
د) ژنتيك

تغذیه و چاقی
































1ـ چاقي يك بيماري مزمن است و مثل هر بيماري مزمن ديگري  درمان آن نياز به زمان دارد.    
2ـ هرگز در درمان چاقي خود از دارو استفاده نكنيد، چرا كه دارو غذا نيست و در هر حال داراي عوارضي مي‌باشد.
3ـ در درمان چاقي خود هيچگاه عجله نداشته باشيد، يادتان باشد كه رژيم غذايي با كاهش وزن تدريجي علاوه بر اينكه قابل تحملتر است، عوارضي نداشته، تقريباً غير قابل بازگشت مي‌باشد.
4ـ چاقي با بسياري از بيماريها چه مستقيم و چه غيرمستقيم ارتباط دارد مانند: هيپرتانسيون (افزايش فشار خون)، آترواسكلروز (سخت‌شدن جدار رگها)، بيماريهاي كبدي و صفراوي (بيشتر سنگ كيسة صفرا)، آرتريت‌ها از جمله آرتروز (استخوانهاي هر شخص براي وزن سلامت او طراحي شده است)، اختلالات تنفسي، نقرس، واريس، نازايي، مسموميت حاملگي، هيرسوتيسم (پرمويي زنان)، چربي بالاي خون، فتق و از همه مهمتر احساس محروميت اجتماعي و حقارت (البته در چاقيهاي شديد)

رژيم غذايي درفشار خون بالا
































چاقي و اضافه وزن مسلماً با فشارخون بالا ارتباط دارد. شيوع اين مشكل در افراد جوان دچار اضافه وزن دو برابر و در افراد مسن و چاق 50 درصد بيشتر از افراد داراي وزن طبيعي است. در مردان به ازاي هر 10 درصد افزايش وزن، فشار خون 6/6 ميليمترجيوه بالاتر مي‌رود.
اكثر افراد مبتلا به پرفشاري علايمي ‌ندارند، اما اين مشكل  مي‌تواند سبب آسيب حاد يا مزمن به بخش‌هاي مختلف بدن شود. در مغز اين مشكل به مويرگ‌هاي خوني آسيب مي‌رساند، در نتيجه سكته مغزي بروز مي‌كند. در چشم‌ها، پرفشاري سبب آسيب به مويرگ‌هاي خوني و بروز اختلال بينايي و در كليه‌ها نيز سبب نارسايي كليه مي‌شود. ممكن است علايمي‌‌ از قبيل سردرد، دردهاي قفسه سينه و تنگي نفس نيز بروز كند.
مواردي از پرفشاري كه در حد مرزي هستند، اغلب بدون درمان باقي مي‌مانند. درمان غيردارويي شامل: ‌كاهش نمك در رژيم غذايي، ترك سيگار، انجام ورزش منظم و استفاده از روش‌هاي شل‌كردن عضلات است. داروهاي ضد فشارخون نيز ممكن است تجويز شوند.
چه غذاهايي مفيد هستند ؟
عموما اعتقاد پزشكان به اين است كه افراد دچار پرفشاري، نياز به كاهش دريافت سديم دارند. پتاسيم و كلسيم اضافي نيز مي‌تواند به كاهش فشارخون كمك كند.

رژيم غذايي درسرطان ها

زماني تصور مي‌شد كه رژيم‌هاي غذايي نقشي در مرگ‌هاي ناشي از سرطان ندارند. امروزه محققان ثابت كرده‌اند كه رژيم غذايي روزانه افراد نقش مهمي‌‌ در پيشگيري، بروز و درمان انواع سرطان‌ها ايفا مي‌كند. با پذيرش اين حقيقت كه انسان هر روزه ملزم به مصرف غذا مي‌باشد و به دليل تعداد و تنوع سرطان‌هايي كه بطور بالقوه با رژيم غذايي در ارتباط هستند، مي‌توان گفت كه در حدود يك سوم سرطانهايي كه در نهايت منجر به مرگ مي‌شوند با آنچه كه مي‌خوريم در ارتباط هستند. تاثير تحولاتي كه امروزه در نوع زندگي و عادات غذايي مردم صورت گرفته است را نمي‌توان در ايجاد چنين بيماري‌هايي ناديده گرفت.
بدون شك استعداد ابتلا به سرطان در افراد مختلف به دليل تفاوت‌هاي زمينه‌اي و ذاتي با يكديگر متفاوت است و علاوه بر ويژگي‌هاي وراثتي، ‌عوامل بيروني نيز در ايجاد سرطان‌ها تاثير بسزايي دارند. با وجود شيوع روزافزون سرطان در سراسر دنيا هر روزه خبرهاي اميدوار كننده‌اي درباره اين بيماري‌ها مي‌شنويم. اگر نمي‌توانيم در عوامل محيطي خود تغييري ايجاد كرده و يا اگر نمي‌توانيم بر محيط زيست و عوامل تهديدكننده موجود در آن غلبه كنيم، اما مي‌توانيم با اصلاح و متعادل ساختن الگوهاي غذايي خود در طول زندگي احتمال ابتلا به سرطان را در خود به ميزان قابل ملاحظه‌اي كاهش دهيم.
مطالعه جمعيت‌هايي كه از يك منطقه به منطقه ديگر مهاجرت مي‌كنند و در نتيجه مهاجرت، فرهنگ غذايي خود را نيز تغيير مي‌دهند، ‌نشان داده است كه اين مردم در اثر تغيير الگوي غذايي و پذيرش الگوي جديد، در معرض ابتلا به سرطان‌هاي شايع در منطقه قرار مي‌گيرند

رژیم غذایی در بیماران قلبی

بيماري كرونر قلبي به صورت مشكلاتي از قبيل دردهاي آنژيني و انفاركتوس (حمله قلبي) بروز مي‌كند. آنچه كه سبب بروز بيماري قلبي مي‌شود، تشكيل تدريجي رسوب‌هاي چربي يا پلاك‌ها در لايه داخلي ديواره سرخرگ‌ها مي‌باشد. اين رسوب‌ها سبب محدودكردن عبور خون مي‌شوند كه اين پديده را تصلب شرايين يا سخت شدن رگ‌ها (آترواسكلروز) مي‌نامند.
در اين بيماري هيچ علامت واضحي وجود ندارد‌‌، اما اين تا هنگامي‌ است كه آسيب به سرخرگ‌ها آنقدر جدي شود كه جريان خون به قلب محدود شده و سبب بروز درد شود. مسدود شدن كامل يك سرخرگ خون‌رسان به قلب، منجر به حمله قلبي ناگهاني و كشنده مي‌شود. روش‌هاي متداول جهت پيشگيري از تصلب شرايين شامل كاهش فشارخون، دريافت رژيم غذايي كم‌چربي، كاهش وزن اضافي و ترك سيگار مي‌باشد. به برخي افراد نيز جهت كاهش كلسترول خون، دارو داده مي‌شود.
تحقيقات نشان مي‌دهند كه ارتباط مستقيمي‌‌ ميان رژيم غذايي و بيماري قلبي وجود دارد و با دريافت يك رژيم غذايي سالم مي‌توان سلامتي قلب و دستگاه گردش خون را حفظ كرد.
چه غذاهايي براي قلب مفيد هستند؟
كلم برگ، كلم قرمز، گل كلم، كلم بروكسل، بروكلي، ‌شلغم، چغندر، اسفناج، مارچوبه، لوبيا سبز، نخود سبز، لوبيا قرمز، لوبيا چشم بلبلي، نخود خشك و عصاره مخمر داراي ويتامين‌هاي گروه ب خصوصا اسيدفوليك هستند. تحقيقات متعددي نشان داده‌اند كه اسيد فوليكي كه بطور طبيعي در مواد غذايي يافت مي‌شود، مي‌تواند سبب كاهش ماده‌اي در خون به نام هموسيستئين شود