تغذيه درماني در التيام زخم‌ها

نوشته  : مريم آريافر كارشناس تغذيه، كارشناس ارشد صنايع غذايي 

علم تغذيه مبحثي جالب براي تمامي اقشار است. در نگاه اول تغذيه يعني مصرف غذاي كافي جهت زنده ماندن، ولي از نقطه نظر تاثير بر سلامتي يعني مبارزه عليه چاقي، ديابت، فشارخون و بيماري‌هاي قلبي- عروقي. با دقيق شدن در مبحث تغذيه اهميت موادمغذي در بدن روز به روز مشخص‌تر مي‌گردد.
ثابت شده كه براي تمامي فرآيندهاي منجر به سلامتي در بدن و حفظ سلامت بدن تغذيه نقش مستقيم و مثبت دارد. سيستم پيچيده بهبود زخم يكي از اين مكانيسم‌ها مي‌باشد كه در جهت حفظ سلامتي عليرغم جراحت وارده و هجوم ميكروارگانيسم‌ها عمل مي‌كند.
در اين مقاله اثر ريز مغذي‌ها و درشت‌مغذي‌ها بر روند بهبودي زخم مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
به طور كلي روند بهبود زخم به پنج مرحله تقسيم مي‌گردد كه شامل هموستازي، التهاب، تكثير، انقباض و تغيير شكل مي‌باشد. به محض ايجاد بريدگي، انقباض عروقي جهت جلوگيري از خونريزي  زياد رخ مي‌دهد. درعين حال لخته به وجود مي‌‌آيد و از خونريزي بيشتر جلوگيري مي‌كند.

ويـــار شكايت شايع دوران حاملگي

نوشته  : آسیه محمدزاده کارشناس ارشد تغذیه 

ويار، شايع‌ترين بيماري گوارشي در سه ماهه اول بارداري است و معمولا در 50 تا 90 درصد خانم‌هاي باردار ايجاد مي‌شود. علت ويار تغييرات هورموني بدن در دوران بارداري مي‌باشد. عارضه فوق اغلب در حدود هفته 17 بارداري برطرف مي‌شود. معمولا خانم‌هاي مبتلا به تهوع صبحگاهي قادر به انجام كارهاي شخصي و يا حتي كار در خارج از منزل هستند و وزن كم نمي‌كنند.
عوامل تحريك‌كننده تهوع عبارتند از بوهاي نامطبوع، ادويه‌جات، حركت، سر و صدا، نور شديد و شرايط آب و هوايي نامساعد.
مصرف وعده‌هاي غذايي كم‌حجم و متعدد و مصرف آب در بين وعده‌هاي غذايي اصلي به بهبود تهوع كمك مي‌كند. همچنين حذف غذاهاي پرادويه از رژيم غذايي مبتلايان به ويار ضروري است.
مصرف غذاهاي گرم چرب به دليل تحريك حس بويايي، باعث تهوع مي‌شود، ولي مصرف غذاهاي چرب كه در دماي اتاق نگهداري شده‌اند (مانند چيپس) مشكلي ايجاد نمي‌كند.

مراقب پوكي استخوان باشيد

نوشته  : دكتر سیدمرتضی صفوی متخصص تغذیه عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكي اصفهان 

پوكي استخوان باعث كاهش توده استخواني، شكننده شدن استخوان‌ها و همچنين كوتاهي قد و شكستگي‌هاي دردناك مي‌شود. پوكي استخوان در حال حاضر مشكل بهداشتي جدي بسياري از كشورهاست. مثلا در آمريكا تقريبا 26 ميليون نفر به پوكي استخوان مبتلا هستند كه بيشتر از 5/1 ميليون نفر دچار شكستگي‌هاي ستون فقرات، مچ و لگن در اثر ابتلا به اين بيماري هستند. جالب است بدانيد كه 80 درصد مبتلايان را زنان تشكيل مي‌دهند. پوكي استخوان از علت‌هاي اصلي شكستگي‌هاي استخوان در زنان يائسه و مسن است.
كساني كه به آرتروز التهابي (روماتيسمي) مبتلا هستند و كساني كه داروهاي گلوكوكورتيكوئيدي مصرف مي‌كنند در معرض ابتلا به پوكي استخوان هستند.
 توده استخوان در سن 25 سالگي بيشترين ميزان خود را دارد و استخوان‌ها قوي و پرقدرت هستند. در 40 سالگي توده استخواني به مرور كاهش مي‌يابد و در زنان يائسه طي 5 تا 10 سال پس از يائسگي يك سوم توده استخواني از دست مي‌رود. استخوان‌هايي كه توده استخواني كمتري دارند، بيشتر در معرض شكستگي هستند.

براي مبتلايان به سندرم روده بزرگ تحریك پذیر...

نوشته  : دكتر احمدرضا درستی متخصص تغذیه عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران 

سندرم روده تحریك پذیر (IBS) یك بیماری نیست، بلكه یك سندرم (يک سری علایم و عوارض) شایع است كه شامل تغییر در حركت روده، افزایش حساسیت سیستم معدی- روده‌ای، و افزایش تأثیرپذیری احشاء از محرك‌های درونی و بیرونی می‌باشد.
بيماری می‌تواند هر ناحیه از روده‌ بزرگ را درگیر ‌كند، اما به دليل عوارض IBS، بيشتر توجه بر روی كولون متمركز می‌شود. سندرم به طور معمول شامل یكی از 3 علامت اسهال، یبوست یا دردشكمی است، اما بیماران ممكن است تركیبی از همه اين علايم را داشته باشند. ناراحتی معدی- روده‌ای بعد از وعده‌های غذایی یا همراه با پریشانی‌های روانی– اجتماعی،‌ نفخ، گاز، افزايش پاسخ معدی، كاهش حد آستانه ناراحتی‌های معمول معدی- روده‌ای و حركات غیرطبیعی روده در افراد مبتلا به IBS شایع هستند.
در IBS صدمه بافتی مشخص وجود ندارد، هیچ التهاب و درگیری ایمونولوژیكی هم وجود ندارد. در همه افراد مبتلا، سیستم عصبی- روده‌ای به وجود غذا، تركیب شیمیایی و مقدار آن حساس است و دستگاه معدی- روده‌ای انواع متفاوت پیام‌ها را از مغز و سیستم عصبی خودكار دریافت می‌كند. اشخاص مبتلا به IBS به بسیاری از این محرك‌ها بیش از حد عكس‌العمل نشان می‌دهند.

پيدا و پنهان آلرژي‌ها!

نوشته  : گفتگو: فاطمه استيري

دكتر محمدرضا بلورساز، فوق‌تخصص بيماري‌هاي عفوني اطفال در اين باره گفت: «افرادي كه زمينه حساسيت را داشته باشند بيشتر در معرض ابتلا به حساسيت فصلي هستند. اين افراد ممكن است نسبت به يك نوع آلرژن (ماده آلرژي‌زا) حساسيت داشته باشند كه اين آلرژن‌ها ممكن است در مواد غذايي، گياهان، حشرات، حيوانات و ... وجود داشته باشد و زماني كه فرد در تماس با اين مواد قرار مي‌گيرد، موادي در بدن توليد مي‌‌گردد كه موجب بروز واكنش‌هايي مي‌شود. اين واكنش‌ها مي‌توانند به صورت بروز علايمي همچون سرفه، خارش شديد، تنگي نفس، تورم و ... باشند.
مثلا كسي كه به توت فرنگي حساسيت دارد، بدن او بعد از خوردن آن كهير مي‌زند يا دچار عوارضي مانند تنگي نفس، خس‌خس سينه و ... خواهد شد. به اين افراد، افراد آلرژيك و به موادي كه ايجاد حساسيت مي‌كنند، مواد آلرژي‌زا مي‌گويند».

خواص شگفت انگيز روغـــن هستــه انگور

نوشته  : بهناز عباسي مقدم كارشناس ارشد تغذيه 

تاريخچه:
ارزش غذايي و درماني انگور متجاوز از هزاران سال پيش شناخته شده است. سابقه مصرف اين ميوه به حدود شش هزار سال پيش نزد مصريان مي‌رسد. بعدها اروپاييان از عصاره انگور براي بهبود بيماري‌هاي چشم و پوست بهره گرفتند. رفته رفته كاربرد درماني آن وسيع‌تر شد، به طوري كه از برگ‌هاي آن براي جلوگيري از خونريزي، التهاب و امراضي نظير بواسير استفاده گرديد. انگور نارس براي درمان گلو درد و كشمش براي رفع يبوست توصيه مي‌شد. امروزه انگور تازه براي درمان بسياري امراض نظير سرطان، عفونت چشم، پوست و بيماري‌هاي كليه و كبد تجويز مي‌شود. در اين راستا جالب است بدانيد تحقيقات جديد بيانگر اين موضوع مي‌باشند كه بسياري از خواص درماني انگور بدون شك مرتبط با هسته آن است.

میگو زير ذره بين تغذيه

نوشته  : ميناكاوياني سرپرست واحد آموزش همگاني انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور 

مواد مغذی میگو:
میگوها منبع غنی از پروتئین با کیفیت خوب و درعین حال کم کالری هستند. آنها همچنین دارای اسیدهای چرب ضروری مانند اسیدهای چرب اُمگا-3 هستند. از سوي ديگر این موجودات دریایی کوچک تأمين كننده مقادیر مناسبی از مواد معدنی مانند سلنیوم، آهن، روي، فسفر و منيزيم و نيز ویتامین‌هایی مانند D، B12 و نياسين (يكي از ويتامين‌هاي گروهB) براي بدن مي‌باشند.
در اين بخش به بررسي تأثير مواد مغذي موجود در ميگو بر بدن انسان پرداخته مي‌شود:
سيستم قلبي- عروقي:
میگو با داشتن مقادیر بسیار خوبی از ویتامین  B12
به کاهش سطح خونی هموسیستئین که یکی از عوامل خطر مهم بیماری‌های قلبی- عروقی است، کمک مي‌کند.

فندق نبين چه ريزه...

نوشته  : آذين صحابي 

فندق سرشار از ويتامين‌هاست
اين مغز خوشمزه داراي ويتامين‌هاي B1، B2 و B6 و E و فولات است. مصرف غذاهاي حاوي اين ويتامين‌ها براي خونسازي و سلامت رواني به خصوص براي كودكاني كه در حال رشد هستند اهميت ويژه‌اي دارد. خوردن تنها 25 گرم فندق در روز مي‌تواند از بدن شما در مقابل بسياري از بيماري‌ها محافظت كند كه سرطان و بيماري‌هاي قلبي از اين دسته‌اند. مطالعات نشان داده‌اند كساني كه فندق يا روغن فندق مصرف مي‌كنند 50 درصد كمتر از كساني كه فندق نمي‌خورند در معرض خطر مرگ ناشي از سكته‌هاي قلبي هستند. اين مغز تركيباتي در خود دارد كه براي حفظ و ارتقاي سلامت قلب بسيار مفيد هستند.

ادويه‌ها دوستان رنگارنگ سلامتي

نوشته : تحريريه دنياي تغذيه 

ادويه‌ها يكي از اجزاي جدايي‌ناپذير آشپزي هستند و تقريبا همه آشپزها براي بهتر كردن مزه غذاها از اين مواد استفاده مي‌كنند. شايد بيشتر ما فقط همين خاصيت طعم‌دهندگي ادويه‌ها را بدانيم، ولي اين مواد غذايي داراي خواص بسيار مفيدي نيز هستند كه بر اهميت مصرف آنها مي‌افزايد. در اينجا چند خاصيت مفيد ادويه‌ها را كه به حفظ سلامتي كمك مي‌كنند، مي‌خوانيد:
 فعاليت آنتي اكسيداني
آنتي اكسيدان‌ها موادي هستند كه با خنثي كردن اثر راديكال‌هاي آزاد، از آسيب رسيدن به سلول‌ها جلوگيري مي‌كنند. وقتي بدن از لحاظ اين مواد دچار كمبود باشد، فعاليت اكسيدكنندگي راديكال‌هاي آزاد باعث آسيب رسيدن به سلول‌ها مي‌شود كه مي‌تواند بسياري از بيماري‌ها از جمله سرطان را ايجاد كند. فعاليت اكسيدكنندگي مي‌تواند در اثر عفونت‌ها، سيگار كشيدن، آلودگي، پرتوگيري، ورزش بيش از اندازه، فشار رواني و چاقي به جريان بيفتد.

خواص گوشت بلدرچين

نوشته  : سالومه آرمين كارشناس ارشد علوم تغذيه انستيتو تحقيقات تغذيه اي و صنايع غذايي كشور 

بلدرچين، کوچکترين پرنده از خانواده قرقاول‌ها مي‌باشد. در فارسي آن را کرک، ورتج، بدبده و بلدرچين که اصلاً ترکي است ناميده‌اند. در عربي نيز به آن سلوي و سماني مي‌گويند. در طب سنتي اسلام، خواص گوناگوني به بلدرچين نسبت داده اند، مثلاً به عقيده عبدالملک بن زهر اندلسي (قرن 5) «گوشت بلدرچين خوشمزه و خوش طعم است كه هم براي افراد سالم و هم براي بيماران سودمند مي‌باشد؛ سنگ (کليه و مثانه) را خرد مي‌کند و مفيد است» و نيز به گفته انطاکي« گوشت بلدرچين مغذي است و بدن را فربه مي‌سازد».
بلدرچين حيواني است با خصوصيات پرندگان وحشي شكاري و بسيار پر جنب و جوش، لاجرم بايد در وضعيتي پرورش يابد كه امكان جست و خيز و پرواز داشته باشد. هر قدر ماهيچه در طول حيات خود فعال‌تر باشد گوشت آن نيز لذيذتر است (مانند ران مرغ، دم ماهي، ران حيوانات شكاري و گوسفند و همچنين سينه پرندگان وحشي).

کاهش وزن در ورزشکاران

نوشته  : محمد حضوری دانشجوی دکترای تغذیه 

1- مقدمه:
از نظر عامه مردم، ورزشکاران افرادی هستند که وزن بدن آنها در محدوده‌ای مشخص تنظیم و به آسانی حفظ می‌گردد. این تصور همواره صادق نبوده و بر اساس مطالعات متعدد، ورزشکاران برای کاهش و یا افزایش وزن و بافت چربی در بدن خویش با مشکلات فراوانی مواجه هستند. اغلب افزایش وزن و یا چربی در بدن برای سلامتی فرد زیانبار می‌باشد، ولی به طور معمول میزان چربی مطلوب و مورد قبول برای ورزشکاران کمتر از مقادیر در نظر گرفته شده برای افراد عادی است.
ورزشکاران و مربیان آنها همانند سایر گروه‌های جامعه در معرض برداشت‌های غلط و اطلاعات نادرست پیرامون رژیم‌های غذایی و وزن بدن می‌باشند. در برخی موارد، روش‌هایی که توسط این افراد برای کاهش وزن به کار می‌روند، نادرست و زیان آور می‌باشند.

روش‌هاي نگهداري و مراقبت از غذا

نوشته  : شهرام كاشاني اصل رئيس اداره اوزان و آزمايشگاه‌هاي فلزي اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي آذربايجان 

مراقبت و محافظت از غذا در برابر فساد مواد غذايي در حفظ سلامت و پيشگيري از بروز بيماري‌ها اهميت بسزايي دارد. دراين مقاله به نكات مهمي در زمينه مراقبت از مواد غذايي و كنسروها اشاره مي‌كنيم:
هرگز مواد غذايي که هر يک از نشانه‌هاي فساد و خرابي را دارند مزه نکنيد. قبل از بازکردن شيشه‌ها با دقت به همه آنها نگاه کنيد. درِ برآمده و متورم شده و يا شيشه و ظرفي که نشتي دارد و يا مواد درون خود را پس مي‌دهد، نشانه فساد مواد  غذايي مي‌باشد. وقتي در شيشه و يا ظرف را باز مي‌کنيد، به ديگر علايم فساد و خرابي مواد غذايي (مانند کپک و يا بوي بد و زننده) توجه کنيد. مواد غذايي کنسرو شده فاسد بايد دور انداخته شوند، به شکلي که هيچ انسان و يا حيواني به آن دسترسي نداشته باشد. گوشت‌ها، مواد غذايي دريايي و سبزيجات با اسيديته پايين فاسد شده بايد قبل از دور انداختن شناسايي و سموم موجود در آنها نابود شوند.
حفظ و نگهداري غذا براي برنامه‌ها و رژيم‌هاي مخصوص غذايي
حفظ و نگهداري مواد غذايي در منزل براي افرادي که در حال پرهيز از مصرف نمک يا شکر هستند امکانپذير مي‌باشد.

كدام نان بهتر است؟

نوشته  : مهدیه رشیدی‌نیا مشاورتغذیه و رژیم درمانی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی 

با توجه به اینکه الگوی مصرف در کشور ما بر پایه غلات به ویژه نان بنا شده است و از قدیم تولید غلات به عنوان اصلی ترین تولیدات کشاورزی در کشور ما بوده است، نان بيشترين ميزان مصرف را در بين مردم دارد. همچنین در فرهنگ مذهبی ما، نان برکت سفره به شمار می‌رود. با توجه به مطالب فوق الذکر نان در الگوی غذایی روزانه به عنوان غذای اصلی و پایه شناخته شده است. حال بهتر است دریابیم چه نوع نان و با چه کیفیتی ارزش غذایی بهتر و بیشتری برای سلامتی ما دارد.
چه نانی بخوریم؟
نان کامل یعنی نانی که از آرد گندم (بدون سبوس‌ گیری) تهیه شده باشد. در کشور ما بخشی از سبوس گرفته مي‌شود، ولی آرد مصرفی در تهیه نان سنگک و بربری نسبت به نان‌های فانتزی سبوس بیشتری دارد. 

دانـــش تغذيه‌اي مــــادران

نوشته : برليانت بزرگمهر محقق و مشاور تغذيه و رژيم درماني 

 در مورد تأثير آگاهي و نگرش مادران در شكل‌گيري عادات غذايي و وضعيت خانوار بحث شد، در اين ارتباط اظهار نموديم كه اولين گام جهت برنامه‌ريزي تغذيه‌اي خانواده، انتخاب غذايي است. همچنین فاكتورهایی كه مادران در مورد انتخاب غذایي براي خانواده در نظر مي‌گيرند را مورد بررسي قرار داديم. اين فاكتورها مي‌توانند شامل: علایق و تمايلات غذایي خانواده، قيمت مواد خوراكي، وفور يا كمبود مواد غذایي و يا نيازهاي تغذيه‌اي خانوار باشند.

اما پس از مرحله انتخاب غذایي، گام مهم بعدي، آماده‌سازي، طبخ و نگهداري مواد خوراكي است. چنانچه انتخاب غذایي به طور صحيح و به درستي انجام شود ولي مرحله آماده‌سازي، طبخ و نگهداري مواد غذایي به طور نامناسب و غلط صورت گيرد، قسمت اعظم مواد مغذي موجود در مواد خوراكي از بين می رود و ارزش تغذيه‌اي غذا تا حدود زيادي كاهش مي‌يابد، در نتيجه اعضاء خانواده، به خصوص كودكان و نوجوانان، نيازهاي تغذيه‌اي خود را به ميزان كافي دريافت نمی کنند و به كمبودهاي تغذيه‌اي و سوء تغذيه مبتلا می شوند.

نگاهي متفاوت به ظروف آشپزخانه

نوشته  : دكتر سيدضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني دانشيار دانشگاه علوم پزشكي ايران 

در شماره قبل در مورد برخي از انواع ظروف صحبت كرديم. در ادامه مطالب، انواع ديگر ظروف را مورد بررسي قرار مي‌دهيم:
5-  ظروف سفالي لعابدار
اين ظروف كه براي پخت يا سرو غذا جهت نگهداري ترشي، مربا و يا ساير موادغذايي به كار برده مي‌شوند، در رنگ‌هاي گوناگون و با بهره‌گيري از فرمول‌هاي تركيبي متفاوتي تهيه و عرضه مي‌گردند و عبارتند از:
1- لعاب سبز رنگ (كه از سيليس، اكسيد سرب و اكسيد مس حاصل مي‌گردد).
2- لعاب آبي‌رنگ (كه از شيشه، سيليس و اكسيد مس حاصل مي‌شود).
3- لعاب زرد رنگ (كه از شيشه، سيليس و اكسيد سرب حاصل مي‌گردد).
6- ظروف سراميكي
گل اوليه ظروف سراميكي از خاك مخصوصي به نام كائولین مخلوط با كاه و شن تهيه مي‌گردد كه آن را به مدت حداقل 8 ساعت تحت تأثير حرارت نزديك به 800 درجه مي‌پزند و سپس كوره را خاموش مي‌نمايند.

سوهان، شیرینی سنتی

نوشته  : مهندس مسعود خبازی کارشناس مسؤول اداره استاندارد کاشان 

تاریخچه
سوهان یکی از  مهم‌ترین سوغات شهر قم است و مورد استقبال بسیاری از گردشگران و زائران می‌باشد که قدمت پخت آن به زمان قاجار نسبت داده می‌شود. در سال‌های
1290-1289 هجری قمری زمانی که حرم عقیق بارگاه مطهر حضرت معصومه (س) به پایان رسیده بود، در مراسم افتتاحیه جهت پذیرایی شرکت‌کنندگان، حلوای جدیدی تهیه شده بود. آن روز این  شیرینی مورد استقبال افرادی که در مراسم شرکت داشتند قرار گرفت. از جمله آنها  یکی از مقامات بود که بعد از ناهار این شیرینی را میل نمود و به ذائقه‌اش خوش آمد. با توجه به گفته‌ها، ایشان عنوان کردند که این شیرینی همانند سوهان غذای مرا هضم کرد. از آن پس این حلوای جدید به سوهان تغییر نام داد و بعد از آن تولید و مصرف سوهان شروع شد که در ابتدا مخصوص بزرگان و اشراف بود. در حال حاضر مسافرانی که از شهرهای مختلف جهت زیارت حضرت معصومه (س) به قم می‌آیند، این محصول را خریداری مي‌كنند و به عنوان سوغات به شهر خود می‌برند. اهالی قم نیز در جشن‌ها و مجالس با  این شیرینی از مهمانان پذیرایی می‌کنند. این مقاله به اختصار ترکیبات، روش تهیه و ویژگی‌های سوهان را بیان می‌کند.

سبزي پلو ماهي شب عيد و خواص آن

نوشته : مريم آريافر كارشناس تغذيه، كارشناس ارشد صنايع غذايي 

از دير باز و طبق سنن قديم رسم بر اين بوده است كه ناهار يا شام روز اول بهار سبزي پلو با ماهي باشد، زيرا سبزي نشان از سرسبزي بهار و برنج نشان از بركت و پرباري دارد. همچنين ماهي نيز سمبلي از جنب و جوش و روشني بوده و اخيرا هم به سمبلي از سلامتي تبديل شده است، بنابراين آغاز سال نو با نشانه‌هاي خوب خدا نوعي شكرگزاري بر نعمت‌هاي او خواهد بود.
حفظ ارزش غذايي مواد مصرفي در علم تغذيه بسيار مهم مي‌باشد و بهره گيري از اين دانش مطمئنا بر ارزش مواد غذايي خواهد افزود. اولين گام در اين مرحله انتخاب مواد اوليه سالم است. در اين زمينه، انتخاب ماهي سالم و تازه اهميت ويژه اي دارد كه باید به آن توجه كرد.
راه‌هاي تشخيص ماهي سالم از فاسد
۱- بوي ماهي: ماهي‌هايي كه تازه هستند، تقريبا بوي مطبوعي دارند و اگر از آب‌هاي شيرين صيد شده باشند، بوي گياهان آبزي همان منطقه را مي‌دهند، ولي ماهي فاسد بوي نامطبوعي دارد كه بيشتر اوقات بوي آمونياك و ترشيدگي و در اثر پيشرفت فساد بوي گنديدگي مي‌دهد. به هر حال، تشخيص سلامت ماهي از روي بوي آن، نياز به تجربه دارد. اگر تجربه كافي نداريد، تنها به كنترل بوي ماهي اكتفا نكنيد.

نارنج و خواص آن

نوشته  : آسیه محمدزاده کارشناس ارشد تغذیه 

مقدمه:
نارنج با نام علمی Citrus bigaradia, L  از درختی که در مناطق شمالی و جنوبی ایران می‌روید، به دست می آید. درخت نارنج ممکن است تا 9 متر ارتفاع داشته باشد. قسمت های مفید این درخت شامل میوه، گل و برگ ها می‌باشند.
مواد مغذی موجود در نارنج و اثرات آنها:
نارنج غنی از ویتامین C، فلاوونوئیدها، اسیدها و روغن های ضروری است. این میوه حاوی آمبلیفرون می باشد که یک ماده ضد قارچ محسوب می شود. روغن های ضروری موجود در نارنج نیز خاصیت ضد قارچ و ضد باکتری دارند. این روغن‌ها حاوی ماده ای به نام پیرون سیتراتین هستند که خاصیت ضد پیری دارد. برگ و گل های درخت نارنج دارای خواص ضد انقباضی، تسهیل کننده هضم و آرام‌بخش می‌باشند. میوه نارنج ضد تهوع، ضد نفخ، تسهیل کننده هضم، درمان کننده سرفه و خلط آور است. اثر بخشی میوه نارس این گیاه بیشتر از میوه رسیده آن است. میوه نارس در درمان سوء هاضمه، یبوست، دل پیچه، احساس گرفتگی سینه، افتادگی رحم، رکتوم و معده موثر است. پوست میوه نارنج نیز تسهیل کننده هضم و اشتها آور است. همچنین دانه و غلاف آن در درمان بی اشتهایی، درد قفسه سینه، سرما خوردگی و سرفه به کار می رود. روغن‌های ضروری موجود در نارنج در درمان افسردگی، اضطراب و بیماری های پوستی موثر هستند.


منبع: دنیای تغذیه  ش 94

آزمون تميزي آشپزخانه

نوشته  : مهندس مسيح انصاري كارشناس ارشد صنايع غذايي 

در منزل، آشپزخانه يكي از مكان‌هايي است كه ما روزانه وقت زيادي را در آن سپري مي‌نماييم؛ زماني براي تميز و پاكيزه كردن و زماني هم براي پخت و پز. با اين همه شايد هيچ‌گاه ارزيابي دقيقي از ميزان تلاش‌هاي خود به ويژه در رابطه با ايمني مواد غذايي (كه ارتباط مستقيمي با سلامت اعضاء خانواده دارد) نداشته‌ايم. به طور كلي ايمني غذا در منزل حول سه محور اصلي نگهداري، آماده سازي و پختن غذا ارزيابي مي‌گردد كه عملكرد ما در رابطه با هر كدام از اين سه محور بايد مدنظر قرار گيرد. بر اين اساس در زير سوالاتي مطرح شده كه مي‌تواند به شما يادآوري كند نكات مربوط به ايمني غذا را تا چه حد به طور علمي و عملي رعايت مي‌كنيد و ميزان خطرپذيري اعضاء خانواده در رابطه با بيماري‌هاي ناشي از مصرف مواد غذايي آلوده چقدر است.

در مصرف كنسروها دقت كنيد!

نوشته  : شهرام کاشانی اصل رئیس اداره اوزان و آزمایشگاه‌های فلزی اداره کل استاندارد و تحقيقات صنعتي آذربايجان 

مقدمه
معمولا اکثر افراد در ايام نوروز به مسافرت‌هاي هر چند کوتاه مي‌روند. نكته مهم این است که برای لذت بردن از این ایام تعطیل باید یک سری اصول و قوانین را رعایت نمود. از جمله اين موارد، رعایت نكات ایمنی در رانندگی، رعایت حقوق دیگران، رعایت اصول ایمنی در محل گذراندن تعطیلات و نیز در طول مسافرت می‌باشد. یکی از مهم‌ترین موارد، مسأله تغذیه در طول سفر است که با ایمنی و سلامتی مصرف کننده در ارتباط است. برای اینکه درهنگام مسافرت از احتمال مسمومیت غذایی با غذاهایی که در بین راه عرضه می‌شوند جلوگیری شود، می‌توان از کنسروها استفاده نمود. کنسروها شکل مفیدی از تهیه و نگهداری مواد غذایی هستند که در شرایط خاص از جمله سفر استفاده می‌شوند که هم هزینه سفر را پایین می‌آورند و هم سریع آماده می‌شوند و این به شرطی است که مواد غذایی با اصول مناسب و توسط تولید کنندگان مجاز کنسرو شده باشند.

چه بويي عجب طعمي !

نوشته  : دكتر پيمان غلام‌نژاد كارشناس آزمايشگاه كنترل موادغذايي دانشگاه علوم پزشكي ايران 

طعم، احساس حاصل از چشيدن يك ماده غذايي و درك مزه و بوي آن مي‌باشد. طعم، مجموع ويژگي‌هاي يك ماده غذايي كه سبب احساس خاصي در انسان مي‌شود را مشخص مي‌كند. عواملي از جمله دماي ماده غذايي، بافت آن مثل صافي، زبري و دانه‌دانه بودن در احساس طعم تاثير مي‌گذارد. سوختن دهان ناشي از ادويه‌ها يا سردي ناشي از منتول، مثال‌هايي از احساس طعم مي‌باشد. بدون شك شما احساس سردي ناشي از جويدن يك آدامس نعناعي يا اكاليپتوس را بارها احساس و يا تجربه كرده‌ايد كه پس از چشيدن يك غذاي فلفلي و تند نه تنها احساس گرمي و سوختن در دهان مي‌كنيد، بلكه حساسيت شما به دما افزايش پيدا مي‌كند. به اين صورت كه ممكن است با نوشيدن يك جرعه از چاي نه چندان داغ، دهانتان بسوزد. چهار مزه اصلي شيريني، شوري، تلخي و ترشي وجود دارد. گيرنده‌هاي مزه بر روي زبان توزيع شده‌اند. شيريني در نوك زبان، تلخي در پشت زبان، ترشي در لبه‌ها و شوري در لبه‌ها و نوك زبان واقع شده‌اند، بنابراين براي احساس بيشتر مزه ماده غذايي كه پيش از خوردن، مزه آن را مي‌دانيم، مي‌توان آن را بر روي محلي كه گيرنده‌هاي آن واقع شده‌اند قرار داد. علاوه بر مزه‌هاي اصلي، مزه‌هاي بينابيني نيز وجود دارد. ترش و شيرين (ملس) و گس بودن از جمله اين مزه‌ها مي‌باشند. بعضي از مزه‌ها گرچه جزء مزه‌هاي اصلي محسوب مي‌شوند، ولي مزه‌هايي نيستند كه هر روز با آنها برخورد كنيم، مثل مزه فلزي. اين مزه‌ها يا مربوط به مواد غيرخوراكي‌اند يا در اثر فساد و تغيير طعم مواد خوراكي به وجود مي‌آيند.

روش‌هاي غلبه بر غذا خـوردن بي رويه

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه 

براي همه ما كمابيش اتفاق افتاده كه تنها يكي دو ساعت پس از صرف ناهار باز هم ميل به غذا داريم و مي‌خواهيم دوباره غذا بخوريم. در واقع ما گرسنه نيستيم، چون ساعتي قبل غذاي مفصلي خورده‌ايم و معده‌مان پيغام گرسنگي صادر نمي‌كند؛ بلكه اين روان ماست كه خوردن را دوست دارد و عادت كرده  بي رويه ما را  با خوردن  خوشحال كند. شايد يكي از اساسي‌ترين تفاوت‌هاي افرادي كه اندامي متناسب دارند، با افراد چاق همين باشد كه آنها مي‌توانند به اصطلاح جلوي خودشان را بگيرند و بي‌رويه غذا نخورند، ولي چاق‌ها نمي‌توانند. اما آيا اين توانايي ذاتي و خدادادي است؟ آيا از اول مقدر بوده كه چاق‌ها چاق باشند و پرخوري كنند؟ آيا يك فرد چاق هم مي‌تواند صاحب اراده شود و جلوي بي‌رويه غذا خوردنش را بگيرد؟ پاسخ اين است كه بله، البته كه چاق‌ها هم مي‌توانند اراده‌شان را تقويت كنند؛ ولي براي موفقيت بايد راه‌هاي غلبه بر ميل به غذا خوردن را بدانند. برخي افراد چاق وقتي حرف از اين جور غذا خوردن پيش مي‌آيد، مي‌گويند ما هيچ وقت سير نمي‌شويم و هميشه گرسنه‌ايم؛ ولي غلبه بر اين گرسنگي دائمي! امكان پذير است و اگر راه آن را بدانند و زحمت بكشند، قطعا موفق خواهند شد و زماني گرسنه مي‌شوند كه معده‌شان دستور مي‌دهد. در اينجا چند راه موثر براي سركوب كردن حس گرسنگي مضر را مي‌خوانيد:

بر اي آنهايي كه نمي‌توانند شير بنوشند

نوشته  : دکتر احمد رضا درستی مطلق متخصص تغذيه و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران 

عدم تحمل لاكتوز شایع‌ترین نوع عدم تحمل كربوهیدرات است که در تمام گروه‌های سنی ديده می‌شود. درنتیجه كمبود لاكتاز (آنزیم هضم كننده قند شیر)، سوء هضم و عدم تحمل لاكتوز ایجاد می‌شود. چون در اين افراد لاكتوز به گالاكتوز و گلوكز هیدرولیز نمی‌شود، از قسمت فوقانی روده كوچك عبور مي‌كند و وارد كولون می‌شود و در آنجا در اثر تخمیر باكتریایی به اسیدهای چرب كوتاه زنجیره و گازهای
دی اكسیدكربن و هیدروژن تبدیل می‌شود. مصرف مقادیر كم لاكتوز پیامدهای كمی به دنبال دارد، زیرا اسیدهای چرب كوتاه زنجیره حاصله به سهولت جذب می‌شوند و ضمنا مقدار کم گاز توليدی نيز می‌تواند جذب یا دفع شود. مصرف مقادیر زیاد در یك وعده غذایی، يعنی بیشتر از 12 گرم لاکتوز (مقداری که در 240 میلی لیتر شیر يعنی 1 ليوان شير یافت می‌شود)، موجب می‌شود كه سوبسترا (غذای مورد نياز باکتري‌ها) بیش از مقداری که بتواند به طور عادی توسط آنها مصرف شود، وارد كولون گردد.

آويشن؛ گياه دارويي قديمي درمانگر امروزي

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه 

آويشن گياهي است با نام علمي
Thymus vulgaris كه به نام تيم (Thyme) در جهان مشهور است. اين گونه آويشن از قديم به عنوان گياه، غذا و دارو مورد استفاده زيادي بوده و هم‌اكنون در سرتاسر دنيا به صورت خوراكي و دارويي از پرمصرف‌‌ترين گياهان است. آثار خوب ضد ميكروبي، بهبوددهنده مشكلات تنفسي و سرماخوردگي آويشن باعث شده تا كارخانه‌هاي داروسازي جهان فرآورده‌هاي بسياري به صورت شربت از آن تهيه كنند.
اثرات خوب آويشن در تسكين و درمان عوارض و علايم سرماخوردگي از جمله ضد درد، خلط‌آور، ضد سرفه، ضد حساسيت، ضد تب، ضد احتقان (گرفتگي بيني)، باز كننده برونش‌ها، معرق، كاهش ترشحات بزاقي، محرك سيستم ايمني بدن و سركوب‌كننده ميكروارگانيزم‌هاي بيماري‌زاي تنفسي مي‌باشد.

پيازچــه از سكته قلبي پيشگيري مي‌كند

نوشته  : سيده سارا حكيم 

سيده سارا حكيم
كارشناس ارشد تغذيه از دانشگاه تهران
اين گياه، بومي آسياي غربي و كشورهاي مديترانه و داراي برگ‌هايي صاف مي‌باشد كه به آساني رشد مي‌نمايند. پيازچه متعلق به خانواده پياز و سير است و به طور معمول تنها بخش‌هاي سفيد رنگ آن مورد استفاده مي‌باشد، گرچه قسمت‌هاي سبز آن نيز ارزش غذايي دارد.
اين سبزي جزء خانواده سبزي‌هاي آليوم است و پخت آن در كشورهاي فرانسه، بلژيك و هلند بسيار رايج مي‌باشد.
پيازچه براي بيماري‌هاي قلبي- عروقي بسيار سودمند است، زيرا تعداد زيادي از مطالعات نشان داده‌اند كه اين سبزي LDL كلسترول (كلسترول بد) را كاهش و LDH كلسترول (كلسترول خوب) را افزايش مي‌دهد. اين عمل پيازچه در رگ‌ها اهميت زيادي دارد.
مصرف اين سبزي به طور منظم موجب جلوگيري از توليد پلاك در رگ‌ها و لخته شدن خون و افزايش فشارخون مي‌‌شود كه همه اين عوامل جزء ريسك فاكتورهاي ايجاد سكته قلبي مي‌باشند. پيازچه حاوي تركيباتي به نام آليل سولفيدها مي‌باشد كه بررسي‌ها نشان داده‌اند كه اين تركيب از ايجاد سلول‌هاي سرطاني جلوگيري مي‌نمايد و نقش آن در جلوگيري از سرطان كولون مشخص شده است.
اين سبزي حاوي مقدار كمتري سولفيد نسبت به سير و پياز مي‌باشد، بنابراين براي ايجاد اثرات مفيد آن بايد به ميزان بيشتري مصرف گردد.
پيازچه غني از فلاوونوئیدي به نام كمپفرول است. در مطالعه‌اي كه در دانشگاه هاروارد انجام گرفت، زناني كه رژيم غذايي آنها غني از اين فلاوونوئید بود، ريسك سرطان تخمدان در آنها به ميزان 04 درصد كمتر بود.
ساير مواد مغذي موجود در پيازچه، شامل منيزيم، آهن، ويتامين 6B، C و فولات مي‌باشند. اين ويتامين‌ها و مواد معدني به عمل جذب و متابوليسم قند خون كمك مي‌نمايند. 


منبع: دنیای تغذیه  ش 93
 

ارزش غذایی نارگیل

نوشته  : مهندس مسعود خبازی آرانی کارشناس مسؤول اداره استاندارد کاشان 

مقدمه
میوه‌ها محتوی انواع  ویتامین، فیبر غذایی، مواد معدنی، آنزیم‌ها و دیگر ترکیبات می‌باشند و در تغذیه انسان اهمیت فوق‌العاده‌ای‌ دارند و نقش آنها در سلامت و شادابی انسان، از نظر علمی و تجربی برای عموم مردم اثبات شده است. به طور مثال، مقادیر کم فیبر نامحلول موجود در میوه‌ها به تخلیه سریع‌تر روده بزرگ کمک مي‌كند و انواع فیبرهاي محلول آنها (مثل پکتین) سبب حفظ و ثبات قند و کلسترول خون می‌شود. در میان وعده‌ها، می‌توان  به جای تنقلات کم ارزش، از انواع میوه‌های تازه، آبمیوه‌های طبیعی و میوه‌های خشک استفاده نمود. از جمله این میوه‌های مفید، نارگیل می‌باشد که این مقاله به اختصار به بیان ارزش غذایی و خواص دارویی این میوه می‌پردازد:

شیرکاکائو؛ خوب یا بد؟

نوشته  : فاطمه تورنگ كارشناس ارشد تغذيه از دانشگاه علوم پزشكي تهران 

شیر و لبنیات، از 4هزار سال قبل از میلاد به عنوان غذایی مهم شناخته شده بودند. نقش‌های سنگ‌های غارهایی که انسان‌های اولیه در آن زندگی می‌کردند، مراحل آماده سازی و مصرف شیر و لبنیات را به تصویر در آورده‌اند. در کتاب‌های مقدس نیز به مومنان وعده باغ‌هایی که نهرهای شیر در آن روان است، داده شده که نشان دهنده اهمیت شیر برای مردم آن زمان است.
امروزه اهمیت مصرف کافی شیر به خوبی ثابت شده است. در هرم راهنمای غذایی که راهنمایی برای حفظ سلامت تغذیه مي‌باشد، لبنیات به عنوان یکی از 5 گروه مهم غذایی آمده که مصرف روزانه 3-2 واحد از آن توصیه شده است. آکادمی کودکان در آمریکا نیز مصرف
5 واحد لبنیات در روز را برای نوجوانان ضروری دانسته است. لبنیات تامین کننده بخش مهمی از مواد مغذی ضروری برای همه گروه‌های سنی هستند و مصرف اين گروه غذايي از کودکی تا سالمندی توصیه شده است.
تنوع لبنیات به منظور تامین ذائقه و افزایش مصرف آن در حال افزایش است. لبنیاتی با درصد چربی متفاوت، کم لاکتوز یا بدون لاکتوز، غنی شده و ... امروزه در دسترس هستند. اگرچه تنوعی از شیرهای طعم دار مثل شیر توت فرنگی، شیر عسل، شیرقهوه، شیرخرما و ... در دسترس‌اند، اما شیرکاکائو هنوز مطلوب‌ترین شیر است که در اين مقاله در مورد آن صحبت خواهد شد.

زنـجـفـيــل ادويه‌اي قديمي، درمانگري جديد

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه

زنجفيل يا زنجبيل گياهي است با نام علمي Zingiber officinalis و نام عمومي Ginger كه بومي نواحي قاره آسيا بوده ولي به علت استفاده وسيع در حال حاضر در استراليا، برزيل، چين، هند، جامائيكا و غرب آفريقا كشت مي‌گردد. قسمت مورد استفاده، اندام زيرزميني آن است كه از قديم به عنوان گياه دارويي و غذايي مورد مصرف مي‌باشد. اين گياه در ايران نمي‌رويد و از قديم جزو اقلام وارداتي بوده است.
زنجفيل از زمان باستان در طب سنتي چين و هند (آيورودا) جايگاه خاصي داشته و در قرن 13 ميلادي به اروپا راه يافته است.
اثراتي را كه براي زنجفيل در طب سنتي جهان و ايران ذكر نموده‌اند شامل آثار مقوي قلب، ضدتهوع و استفراغ، افزايش قواي جنسي، ضددرد و درد مفاصل، ضدنفخ، افزايش‌دهنده هوش و حافظه، ادرارآور و آثار ارزشمند ديگر است.

منافع غذايي بزرگ‌ترين پرنده دنيا

نوشته  : سالومه آرمين كارشناس ارشد علوم تغذيه‏ انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي کشور 

تاريخچه 
از حدود صد و پنجاه سال پیش، پرورش شترمرغ با هدف بهره‌گیری از فرآورده‌های آن و به دلیل ویژگی‌های خاص این پرنده، به ویژه در قاره آفریقا مورد توجه بوده است. شترمرغ بزرگ ترین پرنده در دنیا است که به علت داشتن بدن بزرگ و نیز بال‌های رشد نیافته توانایی پرواز ندارد. زیستگاه اصلی این حیوان مناطق خشک و بی آب و علف آفریقا است. در گذشته‌های دور قسمت‌هایی از جنوب غربی آسیا مانند فلسطین، ایران و صحرای عربستان نیز زیستگاه شترمرغ بوده‌اند. خصوصیاتی چون مقاومت زیاد در برابر شرایط اقلیمی گوناگون، ویژگی‌های تغذیه‌ای و کیفیت منحصر به فرد محصولات آن از جمله گوشت و پر سبب شد تا از اوایل دهه نود استقبال شایانی از سوی تولیدکنندگان در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه جهت پرورش و تکثیر شترمرغ در سطح انبوه و به شکل صنعتی به وجود آید. در ایران نیز از حدود سال ۱۳۷۷، جهت نگهداری و ازدیاد این حیوان اقدام گردید. صاحبنظران و کارشناسان زيادي در بسياري از مناطق از شترمرغ به عنوان دام آینده نام می‌برند. شترمرغ ها عمری طولانی دارند که اغلب به ۵۰ تا ۶۰ سال می‌رسد و در صورت مدیریت صحیح تا ۴۰ سال تولید اقتصادی و کاملاً مقرون به صرفه خواهند داشت.

مهار سرطان با موسير

نوشته : سيده سارا حكيم كارشناس ارشد علوم تغذيه دانشگاه تهران 

اين سبزي بومي مديترانه مي‌باشد و از نظر گياه‌شناسي، آليوم آسكالونيكوم ناميده مي‌شود. نام گياه‌شناسي آن از آسكالون كه شهري در جنوب فلسطين مي‌باشد، مشتق شده است و احتمالا منشاء اين سبزي از اين منطقه مي‌باشد. اين گياه جزء خانواده سير و پياز است، اما فاقد بوي سولفوريك قوي و بخارات آزاردهنده مي‌باشد. مصرف موسير در فرانسه بسيار رايج است، موسير نسبت به پياز براي پخت مناسب‌تر مي‌باشد (به ويژه براي افرادي كه به طعم و بوي پياز حساس هستند). موسير نسبت به پياز شيرين‌تر و هضم آن نيز آسانتر است.
اغلب قسمت‌هاي بالايي برگ دور ريخته مي‌شوند، اما اين قسمت‌ها سرشار از ويتامين و قابل استفاده در سالاد هستند. همچنين مي‌توان آنها را به صورت پخته مصرف نمود.
موسير سرشار از ويتامين C، پتاسيم، فيبر، اسيد فوليك، كلسيم و آهن است و منبع خوبي از پروتئين محسوب مي‌شود، بنابراين يك سبزي مفيد براي سبزي‌‌خواران مي‌باشد.
موسير داراي تركيبات سولفوري مانند آلي پروپيل دي سولفين  و فلاوونوئيدهايي از قبيل كوئرستين است.
بررسي‌ها نشان داده‌‌اند افرادي كه به ميزان زيادي از فلاوونوئیدها مصرف مي‌كنند، شانس پيشرفت سرطان، بيماري‌هاي قلبي و ديابت در آنها كاهش مي‌يابد.
از ديگر خواص فلاوونوئیدها، اثرات آنتي باكتريال آنها مي‌باشد. همچنين اين مواد، داراي خواص ضد التهابي، ضد ويروسي و ضد آلرژيك هستند.
موسير در حذف سموم از بدن، به كبد كمك مي‌كند.
همچنين موسير حاوي ساپونين‌ها مي‌باشد كه اين ماده در مهار و كشتن سلول‌هاي سرطاني نقش دارد. علاوه بر آن موسير داراي خواص شفابخش زيادي است كه از آن جمله مي‌توان به توليد پروستاگلاندين‌ها و رقيق نمودن خون اشاره نمود. 


منبع: دنیای تغذیه  ش 93
 

رژيم‌هاي پرپروتئين؛ مفيد يا مضر ؟

نوشته  : آذين صحابي

بعضي رژيم‌هاي لاغري، مانند رژيم غذايي اتكينز، پروتئين محور بوده و مقدار كربوهيدرات موجود در آنها كمتر است. اينگونه رژيم‌هاي غذايي تنوع چنداني نداشته و با وجود فوايد بسيار آنها براي بدن، نمي‌توان از خطراتي كه براي كبد و كليه‌ها به وجود مي‌آورند، غافل شد. رژيم‌هاي حاوي پروتئين فراوان براي عضله‌سازي و ساخت توده‌هاي عضلاني بسيار مفيد هستند. اينگونه رژيم‌ها براي ورزشكاران كاربرد بسياري دارند. به عبارت ديگر، در اين رژيم‌هاي غذايي، بدن چربي‌هاي خود را از دست داده و به جاي آنها عضله مي‌سازد. اين بسيار خوب به نظر مي‌رسد؛ ولي، با انتخاب مناسب منابع پروتئين است كه مي‌توان از صدمه ديدن كبد و كليه‌ها جلوگيري كرد. براي مثال، گوشت قرمز منبع خوب پروتئين است؛ ولي، تجزيه آن براي بدن كاري دشوار است و به صرف انرژي بيش از اندازه كبد و كليه‌ها نياز دارد. افزون بر اين گوشت قرمز منبع كلسترول بد نيز هست.

آسم را با تغذيه كنترل كنيد

نوشته  : آسيه محمدزاده كارشناس ارشد تغذيه

آسم شامل تنگي نفس حمله‌اي همراه با خس‌خس سينه است و در اثر انقباض مجاري هوايي و يا تورم غشاء‌هاي مخاطي آنها ايجاد مي‌شود. از ميان بيماري‌هاي مزمن، آسم هفتمين بيماري شايع است كه در دو سوم افراد، ارثي مي‌باشد. علايم و عوارض آسم عبارتند از: ديسترس تنفسي، خس‌خس قابل شنيدن، افزايش ضربان قلب، سيانوز، كاهش فشارخون، اضطراب، ادم ريه، دهيدراتاسيون و سرفه خشك و سخت. در صورت عدم درمان آسم، اين بيماري مي‌تواند به آسم مقاوم تبديل شود كه فرد را نيازمند بستري شدن در بيمارستان كرده و زندگي وي را به خطر مي‌اندازد.
توصيه‌هاي تغذيه‌اي
 از دريافت وعده‌هاي غذايي پرحجم اجتناب كنيد. افزايش حجم معده مي‌تواند باعث تشديد حملات آسم شود.

تغذيه و عفونت مجاري ادراري

نوشته  : آرزو حقيقيان رودسري کارشناس ارشد علوم تغذيه دانشکده تغذيه، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي

عفونت مجاري ادراري به واسطه باکتري‌ها ايجاد مي‌شود و البته باكتري مي‌تواند هر بخشي از دستگاه ادراري را آلوده سازد. بروز اين نوع عفونت در بين زنان 10 بار بيشتر از مردان است. بيش از نيمي از زنان حداقل يک بار در طول زندگي، عفونت مجاري ادراري را تجربه مي‌کنند. براي درمان اين عفونت بايد باکتري‌ها از بين بروند و به اين منظور بايد مصرف غذاهاي اسيدي زياد شود، زيرا محيط اسيدي باکتري‌هاي مضر را از بين مي‌برد. از مهم‌ترين علایم اين بيماري عبارتند از:
 درد يا سوزش به هنگام دفع ادرار
 تکرر ادرار
 وجود خون در ادرار
 درد در قسمت زير شکم
 تب به ويژه در نوزادان و کودکان
از عوامل خطر به وجود آمدن عفونت مجاري ادراري، مي‌توان ديابت، بارداري، باکتري اشريشياکلي، استفاده از محصولات قوي پاک‌کننده پوست، استفاده از قرص‌هايضد بارداري، مصرف زياد آنتي‌بيوتيک و انسداد مجاري ادراري به دليل تومور يا توده بدخيم را نام برد.

نوجوانان چاق به فكر باشند

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه 

داستان چاقی تمام‌شدنی نیست و متاسفانه هر روز شاهد جدی تر شدن این معضل هستیم. تنها افراد بالغ با مشکل چاقی دست به گريبان نيستند، بلکه این روزها کودکان و نوجوانان هم به گروه کسانی که از چاقی رنج می‌برند و به رژيم‌های غذایی لاغری احتیاج دارند، اضافه شده‌اند. درباره رژیم‌های لاغری برای نوجوانان بايد به نكات زير توجه كرد:
یک رژیم غذایی سالم برای رشد نوجوانان لازم است و اگر یک نوجوان چاق برای کاهش وزن مرتب از رژیم‌های لاغری گوناگون استفاده کند، نه تنها نتیجه نخواهد گرفت، بلکه به روند رشد عادی خود لطمه مي‌زند، بنابراین در اين مورد از یک متخصص تغذيه کمک بگیرید. همه رژیم‌های لاغری بزرگسالان برای نوجوانان مناسب نیستند.
چاقی در نوجوانان به خاطر الگوی غذایی نامناسب، بی‌تحرکی یا مجموعه‌ای از این دو عامل به وجود می‌آید. ژنتیک و سبک زندگی نیز عوامل مهم دیگری در بروز چاقي هستند.

كم‌خوني؛ بيماري شايع خوني

نوشته  : لادن گياهي دانشجوي دكتراي تغذيه دانشگاه وين 

تالاسمی
در ادامه بحث كم‌خوني در شماره‌هاي قبل، به تالاسمي كه جزء كم‌خوني‌هاي ارثي است، پرداخته مي‌شود و با نكات تغذيه‌اي مهم براي اين بيماران آشنا مي‌شويد:
تالاسمی جزء کم خونی‌های همولیتیک ارثی است  که بدن قادر به  ساخت زنجیره هموگلوبین نیست و در نتیجه آنمی شدید بروز می‌کند. در ایران بالغ بر  ۱۸۶۱۶ بیمار مبتلا به تالاسمی زندگی می‌کنند و پراکندگی آن در استان فارس و مازندران بیشتر است.
تالاسمی در تقسیم بندی اولیه به دو شکل  آلفا و بتا وجود دارد:
۱ - آلفا تالاسمي:
به افرادي که سنتز پروتئين آلفا در هموگلوبين آنها به اندازه کافي نمي باشد، مبتلايان به
آلفا تالاسمي مي‌گويند. اين بيماري به طور شايع در آفريقا، خاور ميانه، هند، جنوب شرقي آسيا، جنوب چين و به ميزان كمتر در مديترانه وجود دارد.

افراد چاق در معرض بيماري كبد چرب

نوشته  : دكتر سيدمرتضي صفوي متخصص تغذيه، عضو هيأت علمي دانشگاه، مشاور معاون سلامت وزارت بهداشت 

تراكم چربي در كبد باعث تجمع زياد چربي به خصوص تري آسيل گليسرول‌ها در كبد و در نتيجه بروز بيماري «كبد چرب» مي‌شود.
 از عوامل ايجادكننده مهم كبد چرب غيرالكلي، چاقي است. مقاومت به انسولين حاصل از چاقي، باعث فعال شدن آنزيم ليپاز حساس به هورمون و كاهش عمل ضدليپوليتيك انسولين مي‌شود و افزايش جريان اسيدهاي چرب از بافت چربي به كبد، يك مكانيسم مهم در بيماري‌زايي كبدچرب در افراد چاق تلقي مي‌شود.
افزايش فعاليت سيستم سيتوكرومي در چاقي نيز باعث تشديد و پيشرفت بيماري مي‌شود.
قندخون اضافي در كبد به صورت گليكوژن ذخيره شده و مازاد آن به چربي تبديل مي‌شود.
با توجه به نقش انسولين در سنتز پروتئين‌ها و ايجاد مقاومت به انسولين، سنتز كبدي آپوليپوپروتئين B100 در بيماران كاهش مي‌يابد، بنابراين سرعت تشكيل تري‌گليسيريد با سرعت توليد ليپوپروتئين با دانسيته خيلي كم (VLDL) هماهنگ نيست، در نتيجهتري آسيل گليسرول‌ها در كبد تجمع مي‌يابند.

تغـــذیه در ورزش‌هـای زمستانـــــی

نوشته  : محمد حضوری دانشجوي دكتراي تغذيه 

1- مقدمه و کلیات:
ورزش‌های زمستانی به ورزش‌هایی اطلاق می‌گردد که رقابت‌های آنها در طی فصل سرما و زمستان و بر روی برف یا یخ برگزار می‌شود. ورزش در چنین شرایطی موجب ایجاد چالش‌هایی منحصر به فرد برای ورزشکاران می‌گردد که از مهم‌ترین این چالش‌ها و دغدغه‌ها می‌توان به عدم آگاهی در خصوص عوارض ورزش در هوای سرد اشاره داشت. البته نحوه تغذیه، غذا و نوشیدنی مصرفی فرد می‌تواند نقش موثری در تکمیل تمرینات و اجرای حرکات ورزشی داشته باشد و تطابق فرد را با شرایط محیطی افزایش داده و در عین حال عوارض ناشی از ورزش در آب و هوای سرد را کاهش دهد. تغذیه مناسب در تامین سوخت مورد نیاز برای عضلات فعال، تنظیم دما و حفظ گرمای بدن نقش دارد.

بايد‌ها و نبايدهاي تغذيه در سرما خوردگي

نوشته  : گفتگو: فاطمه استيري 

دكتر فرزاد شيدفر، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران، در خصوص مراقبت‌ها و رژيم‌هاي غذايي در افراد سرماخورده گفت: «معمولا بعد از سرماخوردگي، ايمني بدن افراد به شدت كاهش پيدا مي‌كند و نياز به جبران مقاومت بدن است، بنابراين عوامل غذايي نقش بسيار مهمي در افزايش مقاومت و ايمني بدن و كاهش عوارض سرماخوردگي دارند. يكي از عوامل موثر در كاهش عوارض سرماخوردگي ويتامين C است. هر چند تحقيقات ثابت كرده‌اند كه اين ويتامين‌ موجب پيشگيري از سرماخوردگي نمي‌شود، اما در كاهش عوارض سرماخوردگي نقش بسيار مهمي دارد و موجب افزايش مقاومت سيستم ايمني بدن مي‌شود، بنابراين مصرف انواع غذاهاي حاوي ويتامين C از قبيل انواع مركبات (مانند پرتقال، نارنگي و گريپ فروت) و سبزيجات (مانند فلفل سبز و جوانه‌هاي تازه) نقش مهمي در كاهش عوارض سرماخوردگي دارد و مي‌توان از آنها به عنوان يك ميان وعده مناسب براي افزايش مقاومت بدن استفاده كرد».

آيا غذايم فاسد است؟

نوشته  : مهندس مسيح انصاري كارشناس ارشد صنايع غذايي 

مقدمه:
با توجه به اينكه گفته‌اند غذاهاي پخته شده را قبل از گذاشتن در يخچال خنك نماييد، شب گذشته مقداري گوشت كبابي پخته شده را بر روي پيشخوان آشپزخانه گذاشتم تا سرد شود و سپس آن را در يخچال قرار دهم. در اين بين، مشغول مطالعه بودم كه احساس خواب به من دست داد. زماني كه بيدار شدم، صبح بود و متوجه شدم غذايي را كه شب قبل روي پيشخوان قرار داده‌ام، در يخچال نگذاشته‌ام. صبح فورا آن را در يخچال قرار دادم. از آنجايي كه گوشت پخته شده بود، آيا خوردن آن نمي‌تواند ايمن باشد؟
متخصصين بر اين باورند كه اين غذا بايد دور ريخته شود. چرا؟ زيرا قرار گرفتن غذا در دماي معمولي (مانند دماي اتاق) به مدت طولاني مي‌تواند باعث رشد باكتري‌‌هاي خطرناكي مانند استافيلوكوكوس اورئوس، ســالمـونلاانـتـريـديـس، اشريشياكولي و كمپيلوباكتر و در نتيجه بيماري شود.

از ضدويتامين‌ها چه مي دانيد؟

نوشته  : دكتر محمد مهدي كاشفي‌الاصل داروساز 

اصطلاح ضدويتامين‌ها، پيرو كاوش‌ها و تحقيقات علمي ترفوئل (Trefouel)،
ني تي (Nitti) و بووه (bovet) روي نقشي كه سولفاميدها از نظر باكتريوستاتيك (متوقف‌كننده رشد باكتري) به عهده دارند، به وجود آمده است.
واژه ضدويتامين به تركيباتي اطلاق مي‌شود كه يكي از 3 اثر زير را در مداخله با مصرف طبيعي ويتامين داشته باشند:
1- اين تركيبات، گروه‌هاي ساختاري و شيميايي مشابه ساختمان ويتامين‌ها دارند، ولي فاقد هرگونه تاثير فيزيولوژيكي مي‌باشند. در واقع آنها به صورت يك متضاد عمل مي‌كنند و در اغلب موارد با مصرف همزمان با ويتامين‌ها، ايجاد علايم كمبود مي‌نمايند.
بعضي از اين نوع ضدويتامين‌ها، به طور صناعي ساخته شده‌اند، مانند پيريتيامين (Pyrithiamine) كه مشابه (آنالوگ) شيميايي تيامين (ويتامين B1) است.
اين نوع تركيبات در مطالعات كلينيكي و تجربي بر روي حيوانات از اهميت ويژه‌اي برخوردارند.
2- برخي از عوامل شيميايي باعث غيرفعال شدن ويتامين مي‌شوند، مانند ماده آويدين (Avidin) در سفيده تخم‌مرغ كه با اتصال به ويتامين بيوتين، آن را غيرفعال مي‌سازد، لذا سفيده خام تخم‌مرغ بيوتين را بي‌اثر و خنثي مي‌كند.

10 فرمان براي آنهايي كه رژیم دارند

نوشته  : مونا ارباب‌ها كارشناس تغذيه 

یکی از مشکلاتی که امروزه افراد گریبانگیر آن هستند، عدم موفقیت در پیروی از رژیم‌های غذایی  صحیح می باشد. در این نوشتار، راهكار‌هايي را براي اجراي بهتر رژيم‌هاي غذايي و موفقيت در آن پيشنهاد مي‌كنيم.
1- واقع‌بين باشيد: هر نوع برنامه غذايي بايد هم براي افراد خانواده شما و هم براي موفقيت شما مناسب باشد. يك رژيم خوب بايد منطبق با بودجه، برنامه روزانه و مهارت‌هاي آشپزي شما باشد.
2- قول بدهيد: روي يك تكه كاغذ، مهم‌ترين دلايل عادات غذايي خود را كه راغب به تعويض آنها هستيد بنويسيد و آن را براي دوستان و يا خانواده خود بخوانيد و به آنها قول بدهيد كه از اين به بعد غذاهاي سالم‌تري انتخاب و ميل مي‌كنيد.
3- آرام شروع كنيد: تغييرات زياد و خيلي بزرگ در برنامه شما برابر است با شكست. در صورتي كه ايجاد تغييرات كوچك و كم مي‌تواند باعث به وجود آمدن نتايج بزرگ و پايدار شود. براي مثال شما مي‌توانيد براي شروع، فقط يك تغيير كوچك در برنامه غذايي خود به وجود بياوريد (مثلا اضافه كردن صبحانه به برنامه غذايي) و آن را به عادت تبديل كنيد.
4- اراده داشته باشيد: بدن انسان خيلي خوب به اراده جواب مثبت مي‌دهد، براي مثال اگر شما واقعا تصميم بگيريد كه صبحانه بخوريد، هر روز صبحانه (حتي كوچك) خواهيد خورد.

سرخ کردن سالم را تجربه كنيد

نوشته  : مریم آریافر كارشناس تغذيه، كارشناس ارشد صنايع غذايي 

پخت موادغذايي روشي براي تهيه غذا و از ضروريات زندگي بشر مي‌باشد، به طوري كه اكنون انواع مختلف روش‌هاي پخت موادغذايي مانند آبپزكردن، پخت موادغذايي با بخار، سرخ كردن، برشته كردن و روش‌هاي جديد استفاده از امواج ماكروويو (ماكروفرها) مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
روش‌ها و ظروف گوناگون مورد استفاده در طبخ غذا بر ماهيت غذا و ارزش غذايي آن و در نتيجه در تامين سلامت، بسيار تاثيرگذار است. اكثر روش‌هاي پخت باعث كاهش چشمگير مواد مغذي در موادغذايي مي‌شوند. همچنين بر طعم، رنگ و مزه ماده غذايي تاثير مي‌گذارند كه ناشي از واكنش‌هاي شيميايي است كه در درون غذا رخ مي‌دهد. در حين پخت تغييراتي در ميزان مواد مغذي موجود در ماده‌غذايي رخ مي‌دهد كه به روش پخت و حالت فيزيكي ماده غذايي بستگي دارد. روش‌هاي مختلف پخت به دليل اينكه در دماهاي مختلف انجام مي‌شوند، واكنش‌هاي شيميايي متفاوتي در پي دارند.

وزن مناسب با نوشیدنی‌های سالم

نوشته  : مونا ارباب ها کارشناس تغذیه

بالانس نگه داشتن آب بدن به وسیله نوشیدنی‌های سالم، تاثیر زیادی بر روی سلامت و فعالیت‌های ذهنی و فکری شما دارد. انتخاب نوشیدنی‌های سالم مثل آب، شیر و آبمیوه‌های طبیعی به جای نوشیدنی‌های گازدار و آبمیوه‌های شکردار می‌تواند همزمان کمک زیادی به نگه داشتن وزن سالم و رفع عطش نمايد.
حتما صبح ناشتا بنوشید: 1 لیوان شیر یا آبمیوه طبیعی و یا آب
قبل از ترک منزل زمانی‌که ناشتا هستید، حتما صبح خود را با 1 لیوان از نوشیدنی‌های بالا آغاز نمایید.
تمام روز آب بنوشید: بطری آب را دم دستتان قرار دهید
همیشه بطری آب را در ماشین، محل کار، مدرسه، دانشگاه، و يا... به همراه داشته باشید و در طول روز هر زمان که خالی شد، دوباره آن را از آب پر کنید. برای رفع عطش زیاد و حتی برای تغییر طعم آب می‌توانید از مقدار کمی آب پرتقال یا لیموی تازه در آن استفاده کنید.

دانش غذايي مادران كليد سلامت خانواده

نوشته  : برليانت بزرگمهر مشاور تغذيه و رژيم درماني

تحقيقات علمي گسترده در كشورهاي مختلف جهان، اين واقعيت را به اثبات رسانده‌اند كه تغذيه نقش بسيار مهمي در حفظ سلامت، پيشگيري از بيماري‌ها و طول عمر انسان برعهده دارد. البته عوامل ديگري هم در اين مورد موثرند، ولي تغذيه در اين ارتباط از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
با پيشرفت علم، دانشمندان به تازه‌هاي شگفت‌انگيزي در مورد تاثير تغذيه در حفظ سلامت انسان دست يافته‌اند، بنابراين در جهان امروز كه اطلاعات به سرعت به كشورها و ممالك مختلف انتقال مي‌يابد، قاعدتا بايد بسياري از بيماري‌هاي شايع در جوامع مختلف، ريشه‌كن شود و مردم از سلامت بيشتري برخوردار باشند، در حالي كه شواهد و نتايج حاصل از تحقيقات گوناگون در اقصي نقاط جهان، خلاف اين امر را نشان مي‌دهند و حتي امروزه شاهد بروز و شيوع بسياري از بيماري‌هاي مزمن از قبيل اختلالات قلبي – عروقي و سكته‌هاي گسترده ناشي از آن، سرطان، ديابت، افزايش فشارخون، چربي‌هاي نامطلوب خون و... در جوامع مختلف هستيم.

گــام‌هاي كوچك و مهم در تقويت سيستم ايمني

نوشته  : مريم سالک زمانی کارشناس ارشد علوم تغذيه 

يک سيستم ايمنی قوی، بهترين دفاع بدنی در مقابله با عفونت‌های باکتريايی و ويروسی است و در حفاظت از بدن در مقابل بيماری‌هايی مانند آرتريت و بعضی از انواع سرطان‌ها موثر است. تغذيه‌ خوب، اساس حفظ توانايی‌های سيستم ايمنی برای انجام اين عملکردها می‌باشد.
با برداشتن چند گام کوچک می‌توان عادات غذايی مناسب را ايجاد کرد و زندگي توام با سلامتی داشت.
گام اول : روز خود را با يک صبحانه سالم آغاز کنيد.
با مصرف صبحانه می‌توان اميدوار بود که دريافت مواد مغذی مناسب برای بقيه‌ روز با موفقيت انجام خواهد شد. صبحانه‌ای متشکل از غلات کامل، شير و آب پرتقال می‌تواند تامين کننده‌ 100 درصد ويتامين C، 33 درصد کلسيم و منبعی خوب از فولات و ساير مواد مغذی برای روز باشد.

چرا برخي از غذاها بيماريزا مي‌شوند؟

نگاهي متفاوت به ظروف آشپزخانه

نوشته  : دكتر سيدضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني دانشيار دانشگاه علوم پزشكي ايران 

به طور قطع، بارها با مصرف غذاهاي مشابه مورد علاقه در محيط خانواده، عوارض مختلفي (از قبيل خشكي دهان، تغيير رنگ زبان، احساس پري، دل‌ پيچه و دل درد و دفع سريع و انفجاري و يا گاهي سرگيجه و خواب آلودگي، دل بهم خوردگي و حالت تهوع يا گرگرفتگي و احساس ناآرامي و اضطراب) را تجربه نموده‌ايد.
گرچه شما بانوان گرانقدر و ارزشمند كه سكان سلامت جسمي و توان فعاليت‌هاي بدني و فكري و تامين آرامش روان و آسايش اعضاي خانواده را به دست با كفايت خود گرفته‌ايد و همچون يك فرمانده مدير و مدبر از تمام نيروي فكري و قدرت بدني خود براي تامين رضايت خانواده و خنثي‌سازي عوامل مخرب و زيان‌بار در تمام اركان امور خانواده استفاده نموده‌ايد و در چارچوب امكانات اقتصادي خود، در جهت تهيه خوشمزه‌ترين غذاها، براي پاسخگويي به خواسته‌ها و نيازهاي اعضاي خانواده، سعي كافي و تلاش وافي مبذول داشته و مي‌داريد،

ژله استخوان‌ساز است؟

پرسش از متخصص تغذيه و رژيم درماني/ دکتر سيدضياءالدين مظهري/ استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران

---

اين روزها کودکان در محيط بسيار آلوده‏اي زندگي مي‏کنند و در معرض تماس با فلزات سنگيني چون سرب، جيوه و کاديوم هستند که به مرور زمان در بدن آنها جمع مي‌شود...

 اين تجمع مي‏تواند باعث بروز مشکلاتي مانند ناتواني در يادگيري، بيش‏فعالي و افسردگي در آنها شود، بنابراين در برهه‏اي از زمان که رشد کودک سريع‌تر مي‌شود، بايد به مساله تنوع و تعادل در برنامه غذايي آنها توجه بيشتري داشت و مراقب بود خوراکي‌هاي کم‌ارزش نخورند.

ژله يکي از همين خوراکي‌هاي کم‌ارزش است ولي بيشتر والدين با اين تصور اشتباه که در استحکام استخوان‌ها تاثير دارد، آن را به عنوان دسر در برنامه غذايي فرزندان خود مي‏گنجانند