راهنمای غذا خوردن

توصيه هاي کلي در مورد غذا خوردن بسياري از مردم در مورد غذا خوردن با مشکلاتي مواجه هستند و غالبا در اظهار نظرهايشان در مورد غذا خوردن اشکالات و اشتباهاتي وجود دارد. براي نمونه بسياري از بيماران با مفهوم رژيم غذايي آشنا نيستند و دقيقا نمي دانند چه غذاهايي براي آنها مناسب و مفيد است. بعضي از بيماران تمايل به خوردن غذاها را ندارند و برعکس بعضي از غذاها را بيشتر دوست دارند. توجه به اين حالات از نظر تغذيه اي و درمان آنها اهميت زيادي دارد. رژيم غذايي چه مفهومي دارد؟ همواره شنيده ايم که بعضي از غذاها براي برخي از بيماريها خوب نيستند و بيماران بايد از مصرف بعضي اغذيه خودداري نمايند يا به اصطلاح پرهيز غذايي را رعايت نمايند. اما بايد يدانيم که رعايت رژيم غذايي با پرهيز غذايي کامل نمي شود رعايت رژيم غذايي کامل داراي اين مفهوم است که بيمار از غذاهاي مناسب براي خود آگاه باشد و از اين غذاها به مقدار مناسب مصرف نمايد به صورتي که تاحد ممکن نيازهاي بدن او به مواد غذايي تامين گردد. چه کسي بايد رژيم غذايي را مشخص کند؟

بی اشتهايي

بي اشتهايي نشانه چيست ؟ اگر مثل بيشتر مردم هستيد ، از بين رفتن اشتها فرصت خوبي براي کاهش وزنتان است . ( پوشيدن لباس هاي تنگ شده پارسال شما را وسوسه مي کند ) . اما اگر بي اشتهايي به جاي چند روز چند هفته طول بکشد و به طور عادي باعث آب رفتن شما شود ، اين بي اشتهايي علت خاصي دارد . کم خوراکي يا بي اشتهايي علامت شايعي است که مي تواند علل مختلفي داشته باشد ، که بسياري از آنها اهميت چنداني ندارند . تقريباً تمام عفونت ها مي توانند باعث بي اشتهايي شوند . مثلاً ويروس سرماخوردگي يا آنفولانزا ممکن است عامل آن باشد . يا علل جدي تر مثل سل ، کم کاري غده تيروئيد ، بيماري هاي قلبي يا ريوي ، يا گرفتاري هاي کبدي داشته باشد . متأسفانه يکي از شايعترين علائم اخطاردهنده اوليه سرطان بي اشتهايي است که معمولاً با تغيير در حساسيت به مزه ها همراه است . بي اشتهايي مقاومت بدن در برابر خوردن هر چيزي است که به فرايند بهبود کمک کند .

تغذيه و چشم

نقش تغذيه در سلامت چشم و بينايي آيا خوردن هويج واقعاً براي بينايي مفيد است يا والدين فقط براي اينكه فرزندانشان را تشويق به مصرف سبزيجات كنند اين را مي گويند؟ بررسي ها نشان داده اند كه ميزان ويتامين A موجود در يك هويج متوسط دو برابر مقدار توصيه شده مصرف روزانه است و اين نشان مي دهد كه مصرف آن واقعاً مؤثر است. اگر شما هويج دوست نداريد نگران نباشيد. مواد غذايي زياد ديگري وجود دارند كه حاوي مقادير زياد ويتامين A و ديگر مواد لازم براي سلامت چشم هستند.

تغذيه در بيماريهای قلبی

بيماري كرونر قلبي به صورت مشكلاتي از قبيل دردهاي آنژيني و انفاركتوس (حمله قلبي) بروز مي‌كند. آنچه كه سبب بروز بيماري قلبي مي‌شود، تشكيل تدريجي رسوب‌هاي چربي يا پلاك‌ها در لايه داخلي ديواره سرخرگ‌ها مي‌باشد. اين رسوب‌ها سبب محدودكردن عبور خون مي‌شوند كه اين پديده را تصلب شرايين يا سخت شدن رگ‌ها (آترواسكلروز) مي‌نامند. در اين بيماري هيچ علامت واضحي وجود ندارد‌‌، اما اين تا هنگامي‌ است كه آسيب به سرخرگ‌ها آنقدر جدي شود كه جريان خون به قلب محدود شده و سبب بروز درد شود. مسدود شدن كامل يك سرخرگ خون‌رسان به قلب، منجر به حمله قلبي ناگهاني و كشنده مي‌شود. روش‌هاي متداول جهت پيشگيري از تصلب شرايين شامل كاهش فشارخون، دريافت رژيم غذايي كم‌چربي، كاهش وزن اضافي و ترك سيگار مي‌باشد. به برخي افراد نيز جهت كاهش كلسترول خون، دارو داده مي‌شود.

تغذيه در پوکی استخوان

کلسيم و ويتامين دي از مهم ترين مواد موجود در بدن مي باشند . براي داشتن استخوانهاي قوي بايد کلسيم و ويتامين دي کافي در بدن وجود داشته باشد . به غير از اين ، مواد فوق را براي سلامت قلب ، ماهيچه ها ، اعصاب و براي اين که خونريزي از زخمهايمان بند بيايد نياز داريد ، البته ما روزانه مقداري از کلسيم بدنمان را از راه مواد دفعي بدن مثل عرق ، ادرار و مدفوع ، پوسته هايي که به طور طبيعي از پوستمان مي ريزد ، ناخنها و موهايمان ،‌از دست مي دهيم . بنابراين مخصوصاً براي جلوگيري از پوکي استخوان بايد در مواد غذايي که مصرف مي کنيم ، کلسيم کافي وجود داشته باشد ( پروتئين ، منيزيوم ، روي ، ويتامين آ و ويتامين ث همه براي سلامت استخوان ضروري اند )

تغذيه در بيماريهای صفرا

«رژيم غذايي در بيماريهاي کيسه صفرا وبعد از عمل جراحي کيسه صفرا » دکتر حشمت الله کلباسي متخصص بيماريهاي دستگاه گوارش کار کيسه صفرا در انسان انباشتن و تغليظ صفرا است تا به هضم چربي کمک نمايد. وقتي که چربي وارد اثني عشر مي شود باعث تحريک و ترشح هورمون Cholecystokinin توسط مخاط روده مي شود. هورمون مذکور از راه خون وارد کيسه صفرا شده و باعث انقباض آن مي شود که در نتيجه صفراي غليظ شده وارد مجراي کلدوک و بعد به روده کوچک وارد مي شود که وجود آن براي امو لسيفيکسا سيون ( ذره – ذره شدن) ( Emulsification ) چربي هاي مورد نياز است. قطع شدن جريان صفرا که بيماريهاي کيسه صفرا به وجود مي آيد مي تواند باعث اختلال هضم چربي ها شود .

تغذيه دربيماريهای کليوی

« رژيم غذايي در بيماران دچار نارسايي مزمن کليه ها « CRF » دکتر ساسان اريس بيمارستان آراد متخصص نفرولوژي رژيم غذايي در بيماران بر اساس ناتواني انجام کار کليه ها تنظيم مي شود. اعمال طبيعي کليه ها عبارتند از: 1- دفع مواد زائد . ازته 2- تنظيم حجم قوام مايعات بدن « آب و الکتروليت » 3- ساخت و پرداخت بعضي از مواد اساسي بدن از جمله ويتامين ها بنابراين صرف نظر از علت اوليه نارسايي کليه مثلا فشارخون، ديابت گلو مرو نفريت مزمن که بعضا رژيم غذايي خاص خود را نيز لازم دارند در اين دسته بيماران دفع آب- سديم- کلر- منيزيم – فسفر – تعدادي از اسيدهاي آلي و غير آلي – پايانه مواد پروتئيني . ازته مختل مي شود.

تغذيه دربيماريهای استخوان

دکتر محمد خازني فر متخصص جراحي استخوان و مفاصل تغذيه در تمام بيماريهاي ارتوپدي نقش مؤثر دارد. حتي من فکر مي کنم به خصوص در اين رشته از بيماريها به لحاظ اهميتي که در استحکام استخوانها وقوام و دوام عضلات دارد جايگاه مهمتري دارد. يعني اگر بتوانيم مريضي را زودتر راه بيندازيم تا به زندگي عادي خود بپدازيد ، هم به خود بيمار و هم به خانواده او کمک زيادي کرده ايم به عبارت ديگر اگر تغذيه بتواند اين نقش را ايفا کند که مي کند. قدم خيلي مهمي در درمان بيماريها برداشته ايم و مهمتر اين که اگر از اين طريق بتوانيم کاري کنيم که افراد کمتر بيمار شوند و کمتر بيکاريهاي عضلاني و استخواني پيدا کنند مسلما کمک زيادي به اجتماع کرده ايم.

نقش تغذيه در بيماريهاي عفوني

دکتر غلامحسين اميري متخصص بيماريهاي عفوني نقش تغذيه در بيماريها عفوني را مجموعا به چهار گروه مي توان تقسيم نمود: 1- تغذيه در رابطه با ايجاد بيماريهاي عفوني، شامل بيماريهاي گوارشي و مسوميت هاي غذايي ( بوتوليسم)، بيماريهاي روده اي مثل اسهال هاي ميکروبي و بيماريهاي عفوني سيستميک ( بروسلوز و تيفوئيد) 2- تغذيه در بيماران عفوني ( محدوديتها و ممنوعيتها) 3- درمان سوء تغذيه به عنوان عارضه بيماريهاي عفوني 4- تغذيه در بيماران با نقص دفاعي شديد تغذيه در رابطه با ايجاد بيماريهاي عفوني قبل از اينکه وارد اين بحث شويم مقدمتا به مسئله مقاومت بدن در رابطه با غذا اشاره مي کنم که شايد در عامه مردم هم اين مسئله شناخته شده باشد که اگر غذاي کافي باشد، بيماري کمتر است يا به اصطلاح « دوايش ته ديگ است.»

تغذيه بعد از جراحی

بيماراني که عمل جراحي مي شوند مسلما چند روز و گاهي يک هفته و يا بيشتر در بيمارستان بستري هستند و در اين مدت از نظر غذايي زير نظر پزشک، متخصصان تغذيه و پرستاران مراقب مي شوند زماني که اين بيماران به منزل منتقل مي شوند بايد در مورد تغذيه آنها اطرافيان و يا خود بيمار دستورات پزشک و يا متخصصان تغذيه را اجرا نمايند. نوع رژيم غذايي اين بيماران در منزل ادامه رژيم غذايي در بيمارستان مي باشد و با بهبود و پذيرش او براي مصرف غذايي بيشتر لازم است رژيم غذايي او نيز تغيير يابد و از ؤزيم هاي غذايي کامل تري استفاده نمايد. تجربه نشان داده است که بيماراني که قبلا با رژيم غذايي آشنا شده اند، در پيروي از رژيم هاي غذايي همکاري بيشتري دارند و با رعايت اصول صحيح تغذيه سريع تر بهبود يافته و با عوارض کمتري مواجه مي شوند، ما با توجه به اين اصل عقيده داريم که حتي بيماران قبل از آنکه جراحي شوند بهتر است با رژيم هاي غذايي بعد از آن آشنا شوند.