كم‌چرب كم‌نمك و كم‌پروتئين

رژيم دياليز‌ي‌ها

 براي بيماران مبتلا به نارسايي‌هاي مزمن كليه، پزشكان معمولا دو نوع درمان عمده را به كار مي‌گيرند كه اولين راه‌حل، پيوند كليه به بيمار است حال اگر در اين روش، اهداكننده كليه وجود داشته باشد و بيمار نيز پيوند كليه را پس نزند، بيمار مي‌تواند از لذت زندگي طبيعي بهره‌مند شود.

البته هميشه هم شرايط پيوند كليه فراهم نيست و در صورتي كه بيمار نتواند كليه اهدايي دريافت كند يا وضع جسمي‌اش براي پيوند كليه مساعد نباشد، در آن شرايط پزشكان براي دفع سموم بدن از دستگاه‌هاي دياليز استفاده مي‌كنند و در واقع اين دستگاه، همان كار كليه‌ها را براي بيمار انجام مي‌دهد.

اما در حالي كه براي بسياري از بيماران مبتلا به نارسايي‌هاي كليوي، «دياليز» يك كلمه ترسناك و استرس‌زاست، دكتر عزت‌الله عبدي رييس انجمن نفرولوژي ايران به «جام‌جم» مي‌گويد: دياليز تنها يك روش درماني براي بيماران مبتلا به نارسايي‌هاي كليوي است كه ترس بيماران از آن بي‌مورد است و در صورتي كه اين گروه از بيمارن، فرآيند درمان را ادامه دهند و الگوي زندگي سالم را رعايت كنند، مي‌توانند كيفيت سلامت زندگي‌شان را نيز ارتقا دهند.

رژيم غذايي مناسب براي بيماران دياليزي

بيشتر بيماران استفاده‌كننده از دستگاه‌هاي دياليز، معمولا هفته‌اي سه بار براي دفع سموم بدن به مركز درماني كه خدمات دياليز ارائه مي‌دهد، مراجعه مي‌كنند و اين گروه از بيماران بايد علاوه بر اين كه فرآيند درمان خود را قطع نكنند از الگوهاي غذايي خاصي نيز استفاده كنند.

دكتر عبدي درباره بهترين رژيم غذايي براي بيماران دياليزي تاكيد مي‌كند: رژيم غذايي يك بيمار دياليزي بايد يك رژيم غذايي كم‌چرب، كم‌نمك و كم‌پروتئين باشد.

وي مي‌افزايد: مثلا يك بيمار دياليزي بايد تا حد امكان از گوشت قرمز كمتر استفاده كند، در غذاهاي خود تا جايي كه مي‌تواند از نمك استفاده نكرده و از مصرف حبوبات نيز خودداري كند.

ورزش را ترك نكنيد

شايد كمتر بيماري‌اي را بتوان نام برد كه در آن ورزش كردن موجب حاد شدن بيماري شود. داشتن تحرك و نشاط، علاوه بر اين كه از نظر جسمي به بهبود بيماري‌ها كمك مي‌كند، در ارتقاي روحيه فرد بيمار نيز تاثير شگرفي دارد.

بيماري دياليز نيز از اين موضوع مستثنا نيست و بيماران دياليزي هم با رعايت برخي نكات ايمني مي‌توانند به ورزش مورد علاقه خود بپردازند.

دكتر عبدي خاطرنشان مي‌كند: ورزش كردن براي بيماران دياليزي ممنوع نيست، بلكه اين گروه از بيماران هم مي‌توانند ورزش كنند، فقط بايد مراقب باشند كه از انجام ورزش‌هاي سنگين امتناع كنند و ورزش‌هاي معمولي و سبك را انجام دهند.

مراقب ديابت و فشار خون باشيد

سن و جنسيت، دو عاملي است كه معمولا بر بسياري از بيماري‌ها تاثير مستقيم مي‌گذارد، اما دكتر عبدي مي‌گويد: در بيماران مبتلا به بيماري‌هاي مزمن كليه كه از دياليز استفاده مي‌كنند، نوع جنسيت بيمار ربطي به بروز بيماري ندارد، اما احتمال دارد با افزايش سن، ميزان ابتلاي افراد به بيماري‌هاي مزمن كليه افزايش يابد.

رئيس انجمن نفرولوژي ايران خاطرنشان مي‌كند: چون بيماري‌هايي مثل ديابت و فشار خون، در سنين بالاتر شايع‌تر است و اين دو بيماري هم مي‌تواند عوارض كليوي در پي داشته باشد، بنابراين همه افراد بايد مراقب قند و فشار خون خود باشند.

درمان را قطع نكنيد

بيماران دياليزي بايد از يك روند منظم درماني پيروي كنند؛ يعني سر وقت داروهايشان را مصرف كنند و نوبت‌هاي درمان دياليز خود را عقب يا جلو نيندازند، اما خيلي از بيماران پس از گذشت چند ماه از درمان دياليز، خسته مي‌شوند و براي ادامه فرآيند درمان مقاومت
مي‌كنند.

دكتر عبدي تاكيد مي‌كند: يك بيمار مبتلا به نارسايي‌هاي كليوي كه دياليز مي‌شود بايد تا پايان عمر از اين روش استفاده كند و اين روند درماني را تا زمان پيوند كليه ادامه دهد. به همين دليل بيماران استفاده‌كننده از دياليز بايد بدانند كه مقاومت در برابر دياليز، راه‌حل منطقي براي مقابله با بيماري‌هاي مزمن كليه نيست.

وي توضيح مي‌دهد: مقاومت بيمار در برابر دياليز، منجر به تجمع سموم در بدن مي‌شود و در صورتي كه اين مقاومت ادامه پيدا كند، حتي ممكن است به مرگ بيمار منجر شود.

لزوم شناسايي بيماران دياليزي

مطابق آمارهاي موجود، در كشور ما نزديك به 30 هزار بيمار استفاده‌كننده از دياليز وجود دارد كه از خدمات مراكز درماني استفاده مي‌كنند، اما رييس انجمن نفرولوژي ايران معتقد است كه آمار بيماران دياليزي در كشور بيشتر از اين رقم‌هاست و اگر پالايش درستي انجام شود، تعداد افراد نيازمند به استفاده از دستگاه‌هاي دياليز، بيشتر از آمار فعلي است.

از سوي ديگر، درمان دياليز يك درمان پرهزينه به حساب مي‌آيد و به همين دليل نيز بايد از اين گروه از بيماران، حمايت بيشتري به عمل آيد.

دكتر عبدي يادآور مي‌شود: در كشور ما امكانات لازم براي درمان اين بيماران وجود دارد و از اين جهت نبايد بيماران دياليزي، استرسي در حين استفاده از درمان دياليز داشته باشند ولي بايد حتما به اين نكته اشاره كنم كه بيماران مبتلا به نارسايي‌هاي مزمن كليوي، بايد در زمينه رژيم‌هاي غذايي و همه مراحل درمان بيماري با پزشك معالج خود، بيشترين سطح همكاري را داشته باشند.

امين جلالوند‌ - گروه سلامت