پونه کوهی

نويسنده:استاد مير حيدر

به فارسي «پونه كوهي» و در كتب طب سنتي با نام «فودنج جبلي»نام برده مي شود.
شليمر اين گياه را با نام «آويشن شيرازي» نام برده است.به فرانسوي origanوorigan vulgaire وorigan commun وmarjolaine وبه انگليسيwild marjoram , oregano گفته مي شود. گياهي است از خانواده labiataeو نام علمي آنoriganum vulgare L.. و origanum نامهاي علمي مترادف آن origanum loureiroi kostel. مي باشد.

توضيح:

به طور كلي در اصطلاح ادويه و در فرهنگ ادويه و در فرهنگ ادويه و گياهان دارويي ، marjoram , oreganoدو گياه متفاوت هستند كه گاهي از نطر اسم يكي را به جاي ديگري كفته مي شود .

جعفری

جعفري         Parslery نام علمی         Petroselinum sativum
جعفري گياهي است علفي ، دوساله و معطر كه ارتفاع آن تا 70 سانتيمتر مي رسد . برگهاي آن برنگ سبز تيره و داراي بريدگيهاي لوزي يا مثلث شكل با تقسيمات رفعي است . گلهاي جعفري كوچك برنگ مايل به سبز و بصورت چتر يم باشد ميوه آن كوچك به درازاي 2 ميليمتر و به قطر يك ميليمتر و داراي بوئي معطر است

خواص پزشکی گیاه کنگر

نام علمي کنگر CYNARA SCOLYMUS است. اين گياه اولين بار در اتيوپي کشت شد و بعد در نقاط مختلف دنيا گسترش پيدا کرده است. محل اصلي رويش اين سبزي مديترانه، جزاير قناري و آمريکاي جنوبي است. زمان به گل نشستن اين گياه از بهار تا نيمه ي تابستان است که به عواملي چون شرايط اقليمي و گرماي هوا وابسته است. دم برگ داخلي سفيد رنگ ، راس ساقه و هاگدان قسمت هاي خوراکي اين گياه را تشکيل مي دهد که در سوپ ، خورش و سالاد مورد استفاده قرار مي گيرد. در يونان و مصر باستان، اين گياه به دليل نقش کمکي در هضم مواد غذايي مورد توجه قرار گرفت و در قرن 16 ميلادي در اروپا يکي از سبزيجات معروفي بود که توسط اشراف مصرف مي شد.

در طب سنتي اروپا ، برگ هاي کنگر به عنوان ماده افزايش دهنده ادرار ( ديورتيک ) و محرک کليه ها ، محرک ترشح صفرا از کبد و انقباض کيسه صفرا مورد استفاده قرار مي گرفت. اين گياه غني از پتاسيم بوده، ولي از لحاظ انرژي محدود است.

آرتیشیو - کنگر فرنگی

مشخصات ظاهری آرتیشو :گیاهی است به شکل گرز با برگهای کلفت و گوشتدار، علفی، پایا با ساقه های بزرگ و راست، شیاردار و به ارتفاع 0.2 تا 1.5 متر که کاملاً از برگهای تیغ دار و نیزه ای است. ریشه حجیم و بسیار بزرگ، تقسیم شده به قطعات نامنظم و دندانه دار دارد. سطخ رویین برگها به رنگ سبز و بدون پرز ولی سطح زیرین آن پرزدار و سفید است.

غنچه آن بسیار بزرگ و شامل گلهای لوله ای، محصور در براکته هایی(براکته: هلالی هایی به شکل گلبرگ) با ظاهر متفاوت( برحسب نژادهای مختلف این گیاه) است ولی این براکته ها در نژادهای مختلف ممکن است در قسمت انتهایی، با ظاهر گرد یا نوک تیز و ... باشد. ناحیه غیر آزاد براکته های آن که به قسمت زیرین غنچه ها متّصل شده اند گوشتدار و دارای ذخایر مختلف غذایی است. نهنج ضخیم و گوشتدار آن شامل گلهای زیبایی به رنگ آبی یا آبی مایل به بنفش و میوه اش شفاف، به رنگ قهوه ای تیره و منتهی به تارهای سفید و متعددی در قسمت انتهایی است.

يك برگ پر فايده!

برگ چغندر
از برگ‌هاي سبز چغندر كه رگه‌هاي قرمز در آن ديده مي‌شود مي‌توان در برخي غذاها مانند سوپ و يا برخي خوراك‌ها استفاده كرد. همچنين مي‌توان از آن به صورت تفت داده شده و يا بخارپز شده به عنوان سبزيجات كنار بشقاب استفاده كرد.

ويتامين‌ها: 

با وارد كردن برگ‌هاي چغندر به رژيم غذايي روزانه خود مي‌توانيد ويتامين‌ C مورد نياز بدن را تأمين نماييد.
ويتامين C نقش اساسي و مهمي براي بدن داشته و از طرفي بدن توانايي ذخيره كردن اين ويتامين را ندارد و اگر اين ويتامين بيش از نياز روزانه وارد بدن شود، از بدن دفع مي‌شود و ذخيره نمي‌گردد و لذا رساندن ويتامين C به بدن به طور روزانه توصيه مي‌شود.
ويتامين C به بازسازي بافت‌ها و سلول‌هاي آسيب ديده بدن كمك كرده و همچنين وجود آن براي التيام يافتن زخم‌ها ضروري است.
 برگ‌هاي چغندر همچنين داراي بتاكاروتن بالايي هستند. بتاكاروتن نقش مهمي در تقويت سيستم ايمني بدن داشته و در كنار ويتامين C نقش اساسي در حفظ و تقويت سلامت بدن به‌ويژه به هنگام بروز بيماري‌ها و يا جراحت‌ها دارد.

خواص درماني والــــک

نام علمی آن  Allium akakaGmelو مترادف‌های آن  Allium latifoliumcilibو Alliuَشm ursinum L می‌باشند. نام انگلیسی Broad leagved garlic و Wild leek برای والک استفاده می‌شود. این گیاه از خانواده Liliaceae است. والك یكی از گونه‌های سیر و به اصطلاح نوعی سیركوهی مي‌باشد که با نام‌های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز نامیده می‌شود.
والك گیاهی وحشی، خودرو و پایا به ارتفاع 25 تا 50 سانتیمتر با پیاز كشیده به رنگ سفید مایل به زرد و دو یا سه برگ بیضوی نوك‌تیز است. ساقه ضخیم و گلدار آن كم و بیش سه‌وجهی است و در انتها به چتری شامل 15تا 25 گل در هر یك به پهنای 5/1 سانتیمتر با شش گلبرگ سفید یا صورتی ختم می‌شود. اين گياه در ماه‌های فروردین تا خرداد روییده و برداشت می‌شود و برای استفاده در فصول دیگر به دو روش فریز کردن و یا خشک کردن نگهداری می‌گردد.
برخی تركیبات موثر در این گیاه شامل روغن فرار، وینیل سولفید، آلدهید ناپایدار و املاح معدنی می‌باشد. این گیاه سرشار از کلسیم و انواع ویتامین‌ها از جمله ویتامین C است. داراى مقادیر زیادی موسیلاژ و صمغ مى‌باشد. ترکیبات گوگرددار موجود در این گیاه به آن طعمی شبیه به پیاز می‌دهد و مصرف آن سبب کاهش کلسترول خون گردیده و سیستم هضم وگردش خون را تقویت می‌کند.

مارچوبه

مارچوبه             Asparagus نام علمی         Asparagus officinalis

مارچوبه گياهي است علفي و چند ساله كه ارتفاع آن تا چند متر مي رسد و داراي شاخه هاي نسبتا چوبي و صاف مي باشد . مارچوبه بصورت وحشي در اكثر نقاط دنيا مي رويد برگهاي آن فلسي شكل بوده كه از كنار آنها شاخه هايي باريك و دراز و سبز رنگ بصورت دسته هاي 3 تا 8 تائي خارج مي شود . بعلت زيبا بودن اين گياه را بصورت تزئيني در باغچه ها  مي كارند مار چوبه را در اوائل پائيز مي چينند . اين گياه از قديم الايام مورد استفاده بشر بوده است و حتي در اهرام ثلاثه مصر نقاشي هايي وجود دارد كه مارچوبه را نشان مي دهد . مارچوبه را مي توان بصورت مختلف مصرف كرد . بايد مارچوبه را با كمي آب و حرارات كم در ظرف هاي ضد زنگ پخت و تقريبا نيمه خام آنرا برداشت . آب مارچوبه را دور نريزيد و از آن براي سوپ استفاده كنيد زيرا داراي ويتامين و املاح مي باشد . وقتيكه مارچوبه مي خريد دقت كنيد تازه باشد .

نخود سبز سرشار از فیتو ریز مغذی‌ها،املاح و ویتامین‌های حیاتی

سلامت نیوز : نخود سبز یكی از مغذی‌ترین سبزیجات و سرشار از فیتو ریزمغذی‌ها، پروتئین، ویتامینها و موادمعدنی و آنتی اكسیدان‌ها است.به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا ؛ برای مثال این سبزی مفید حاوی آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین ث است كه نقش مهمی در کاهش آسیب‌های قلبی عروقی دارد. این ویتامین مولكول‌های رادیکال آزاد موجود در بدن را خنثی می‌کند. همچنین فولات موجود در نخود سبز خطر بروز نارسایی عصبی مادرزادی را در نوزادان کاهش می دهد.نخود سبز همچنین نیاز بدن به ویتامین كا را که به ویتامین كا 2 تبدیل می‌شود، تامین می‌کند. ویتامین كا 2 برای حفظ املاح معدنی در استخوان ضروری است. مقدار كالری این سبزی نسبتا كم است و به همین خاطر در عین حال كه منبع خوبی از فیبرهای خوراكی محلول و غیرمحلول به حساب می آید فاقد كلسترول است. به دلیل ذخیره فیبر خوب مصرف آن به افرادی كه یبوست دارند توصیه می شود.
نخود سبز منبع خوبی از فولیک اسید و ویتامین ب 6 است. این سبزی با افزایش انرژی، مانع از خستگی مفرط و بی حوصلگی می شود. مصرف مقدار زیاد این سبزی به دلیل كه حاوی آهن است، مانع از بروز کم خونی می شود. نخود سبز همچنین منبع خوبی از ویتامین آ است.از سوی دیگر پزشكان تاكید دارند افرادی که از نقرس رنج می برند، از خوردن نخود سبز پرهیز کنند چون نخود حاوی ماده‌ای به نام «پیورینز» است که تولید اسید اوریک را افزایش می‌دهد.

خواص تره

خواص تره بهار فصل انواع سبزي‌خوردن‌هاست. يكي از اين سبزي‌هاي مفيد و محبوب‌تره است. تره چون از سبزي‌هاي زودهضم است و به علاوه طعم و بوي آن ملايم‌تر از سير و پياز است، از قديم مورد توجه انسان‌ها قرار گرفته است. 
از دوران باستان، مصريان، يونانيان و روميان تره را براي مصارف غذايي استفاده مي‌كردند. نام فارسي اصيل تره گندناست. اهالي گيلان نيز آن را كوار مي‌نامند. 
تره به طور كلي 2 نوع است؛ يكي نوع كوتاه و نازك تابستانه و ديگري تره‌فرنگي كه نوع زمستانه آن خيلي بلند (تا‌يك‌متر) و برگ‌ها پهن و قوي مي‌شود.

تره‌ فرنگي، سبزي پُر‌ خاصيت

تره ‌فرنگي يکي از سبزي ‌هاي پُر خاصيتي است که رويش آن در فصل بهار بيشتر است. اين سبزي از خانواده ي پياز و مانند آن سودمند و سرشار ازويتامين و املاح معدني بوده و داراي برگ‌ هاي سبز رنگ به شکل نوار با غلاف دراز است.

تره‌ فرنگي 2 نوع دارد؛ يکي پيازش کوچک‌ تر و ديگري بزرگ ‌تر است. اغلب آن هايي که پياز بزرگ ‌تر دارند را خام نمي‌ توان خورد و معمولا به صورت پخته در تهيه سوپ‌ هاي مختلف و کوکو به کار مي ‌برند.

تره‌ هايي هم که پياز کوچک‌ تر دارند را به صورت خام در سالاد سبزي استفاده مي ‌کنند.