غذاهای عملگرا و اثرات آنها بر سلامتی

نوشته : دكتر محمد حضوری عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم 

از آنجا که مصرف سبزی‌ها، میوه‌ها، غلات و مغزدانه‌ها بر ارتقای سطح سلامتی تاثیر دارد، تحقیقات وسیعی در مورد عملگرا بودن این مواد غذایی انجام شده است. اغلب اثرات مواد غذایی گیاهی بر ارتقا و بهبود وضعیت سلامتی افراد، به محتوای فیبر و برخی ترکیبات مشتق از گیاهان (فیتونوترینت‌ها و فیتوکِمیکال‌ها) با خاصیت آنتی‌اکسیدانی و اثرات تحریکی و یا مهاری این مواد غذایی بر آنزیم‌ها نسبت داده می‌شود. برخی از ترکیبات فیتوکِمیکال تاثیرات خود را بر سلامتی با تغییر بیان ژن انجام می‌دهند. به عنوان مثال، کاروتنوئیدها در تولید یک پروتئین خاص (کانکسین 43) نقش دارند که این پروتئین در تنظیم ارتباط بین سلولی مؤثر است. اثرات حفاظتی مصرف کاروتنوئیدها بر پیشرفت سرطان‌ها بیش از آنکه به خصوصیات آنتی‌اکسیدانی آنها و یا تبدیل این ترکیبات به رتینول مرتبط باشد، به توانایی تولید این پروتئین مربوط است.

مهرباني نوش جان كنيد

نوشته : نازلي نمازي دانشجوي كارشناسي تغذيه تبريز 

مردم از قرون وسطی به این موضوع که غذاها و نوشیدنی‌ها بر خلق و خوی آنها موثر هستند، پی برده بودند. بقراط از اولین کسانی بود که غذاها را به دودسته خوب و بد تقسیم بندی کرد و از غذاها برای درمان بیماری‌ها استفاده نمود.
توجه ویژه‌ای از قرن 12 به اثر رژیم غذایی بر خلق و خو و سلامت ذهنی و رفتاری اختصاص داده شد.
وجود الکل، کافئین، ویتامین‌ها و موادمعدنی و حتی بافت غذا و صدای ایجادی در نتیجه جویدن آن در دهان و... می‌تواند بر اثر غذا بر خلق و خو موثر باشد.
باید خاطر نشان کرد که ویژگی‌های فردی، جنسی و شرایط محیطی نیز بر خلق وخو موثر هستند. 

دانه‌هاي بسيار ريز با فوايد بسيار بزرگ!

نوشته  : منيره نوري‌فرد 

افزودن دانه‌هاي تخم كتان به رژيم غذايي روزانه سبب افزايش سلامتي قلب و سلامت سيستم گوارش مي‌شود، از طرفي اين دانه‌ها سبب كنترل وزن شده و پيشگيري‌كننده از سرطان نيز مي‌باشند.
تحقيقات اخير حاكي از آن است كه دانه‌هاي تخم كتان سبب كاهش كلسترول، تثبيت قند خون، جلوگيري از پوكي استخوان، كمك به كاهش وزن، افزايش سلامت سيستم ايمني بدن و پيشگيري از سرطان مي‌شوند.

چگونگي مصرف تخم كتان:

بهتر است دانه‌هاي تخم كتان را خريداري كرده و خود آن را در منزل آسياب نماييد. از آنجايي كه تخم كتان يك دانه روغني است، خريد تخم كتاني كه قبلاً آسياب شده، ممكن است گذشت زمان سبب اكسيده شدن آن گردد، در حالي كه شما مي‌توانيد دانه‌هاي تخم كتان را خريداري كرده و به هنگام مصرف و به ميزان نياز خود، آن را با آسياب برقي در منزل آسياب نماييد و به شكل پودر درآوريد و مصرف كنيد.

ویژگی‌ها و ارزش غذایی پودر کیک

نوشته : مهندس مسعود خبازی کارشناس مسؤول اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی کاشان 

کیک نوعی شیرینی با بافت و نرمی مخصوص است که مواد اصلی آن را آرد، روغن (به استثنای کیک اسفنجی)، شکر و تخم مرغ تشکیل می‌دهد. امروزه برای تهیه یک کیک با طعم دلخواه می‌توان با استفاده از پودرهای کیک نیمه‌آماده و بهداشتی که در فروشگاه‌ها عرضه می‌گردند، طبق دستور سازنده، کیک مورد علاقه خود را در منزل تهیه و میل نمود. بايد به اين نكته نيز توجه داشت که کیک‌ها به دلیل مواد تشکیل‌دهنده آنها حاوی کالری بالا بوده و مصرف بیش از اندازه آنها چاقی و عوارض ناشی از آن را در پی دارد. این مقاله به اختصار ویژگی‌ها و ترکیبات غذایی پودر کیک نیمه‌آماده را بیان می‌کند.

سبزی پاي ثابت سلامتي بـــي تـــو هـــرگـــز!

نوشته : زهرا فرهناک کارشناس ارشد تغذیه 

همه شما خوانندگان عزیز بارها درباره فواید سبزیجات و اهمیت مصرف آنها مطالبی را در رادیو، تلویزیون، مجلات و برنامه‌های مختلف از زبان متخصصین شنیده و خوانده‌اید، ولی واقعیت این است که آیا به اندازه کافی در طی روز سبزیجات مصرف می‌شود یا نه؟ توصیه متخصصین تغذیه بر مصرف 5 واحد سبزی در طول روز می‌باشد. برای سبزیجات پخته نصف لیوان و برای سبزیجات خام یک لیوان، 1 واحد یا سروینگ در نظر گرفته می‌شود. در این مقاله راهکارهایی ساده ولی کاربردی درباره افزایش دریافت سبزیجات در طول روز عنوان شده است.

توصيه‌هاي غذايي پس از زایمان

نوشته : شیوا طباطبایی کارشناس ارشد علوم بهداشتی در تغذیه 

بارداری و شیردهی یکی از حساس‌ترین دوران‌های زندگی زنان است. در این دوران بیشترین نیاز به مواد مغذی برای سلامت جنین، نوزاد و مادر وجود دارد. تمامی نیاز نوزاد پس از تولد تا 6 ماهگی تنها از شیر مادر تامین می‌شود، بنابراین تغذیه مادر باید به گونه‌ای باشد که هم نیاز نوزاد و هم نیاز بدن خود را تامین نماید. در دوران شیردهی نیاز به انرژی حدود 30 درصد افزایش می‌یابد.
شیر مادر که در 6 ماه اول زندگی تنها منبع غذایی نوزاد محسوب می‌شود، مخلوطی از انواع مواد مغذی است که نه تنها نیاز بدن نوزاد به انرژی را فراهم می‌آورد، بلکه حاوی فاکتورهایی است که سبب ارتقاء سطح ایمنی بدن نوزاد شده و از بروز عفونت جلوگیری می‌کند. مادر باردار در طول دوران بارداری با ذخیره انرژی و مواد مغذی بدن خود را برای دوران شیردهی آماده می‌کند. طی 6 ماه اول زندگی وزن بدن نوزاد 2 برابر می‌شود که تمامی انرژی و مواد مغذی مورد نیاز برای چنین رشد و تکاملی از شیر مادر فراهم می‌شود، بنابراین تغذیه مادر شیرده جهت تامین نیاز نوزاد و همچنین سلامت مادر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

پيشنهادهاي ساده متخصصان برای تغذیه سالم

نوشته  : دکتر نسرین امیدوار و شاداب شریعت دانشجوي كارشناسي ارشد تغذيه 

ما معمولاً بدون تفكر و با توجه به ذائقه و عادت از یک برنامه غذایی پیروی می‌كنیم و اغلب توجهی به اثرات مثبت یا منفی آنها بر سلامت نداریم، ولی امروز که تاثیرات غذا و الگوهای غذایی بر سلامت و حتی طول عمر ثابت شده است، شناخت عادات غذایی نامناسب و تأثیر آنها بر سلامت انسان و استفاده از این دانسته‌ها در انتخاب‌های غذایی، اولین قدم برای برنامه‌ریزی و برخورداری از تغذیه كافی، متعادل و متنوع است.
براساس اطلاعات موجود، كيفيت الگوي غذاي مصرفي جامعه ايراني در حال حاضر در حد مطلوب نيست، به طوري كه از هر ده نفر، پنج نفر كمبود دريافت و سه نفر پرمصرفي دارند و تنها دو نفر داراي وضعيت تغذيه‌اي متعادل هستند. در عین حال، در عادات و الگوی غذایی سنتی ایرانی نکات مثبت فراوانی وجود دارد كه باید آنها را بشناسیم و ترویج کنیم.

طبيعت گرمي و سردي غذاها

نوشته  : بهناز عباسي‌مقدم كارشناس ارشد تغذيه 

يكي از مهم‌ترين بحث‌ها در ارتباط با طب سنتي كه مي‌توان به نوعي آن را در طب چيني و ملل مختلف نيز يافت، سيستم گرمي و سردي غذاهاست. در اين مبحث براي هر ماده غذايي طبعي در نظر گرفته شده است. در واقع مفهوم گرمي و سردي غذا آن است كه آن غذا، گرم‌تر يا سردتر از بدن انسان است و بسته به مزاج مصرف‌كننده، تأثيراتي را در بدن فرد ايجاد مي‌كند. از آنجايي كه حفظ تعادل مزاج ضامن سلامتي است، دريافت  غذاهاي سرد و گرم بايد متناسب با مزاج افراد صورت گيرد، به عنوان مثال مزاج سرد با دريافت غذاهاي گرم به تعادل خود نزديك مي‌شود. قبل از وارد شدن به اين بحث لازم است مختصري راجع به مزاج‌هاي چندگانه افراد صحبت كنيم:

فكري پويا با تغذیه مناسب

نوشته  : دكتر احمدرضا درستی مطلق متخصص تغذیه و رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی كشور 

تغذیه مناسب علاوه بر اثر بر عملکرد جسمی، تاثیر فوق العاده‌ای بر عملکرد روانی و مغزی انسان دارد. به گونه‌ای که کمبودهای تغذیه‌ای می‌توانند بیماری‌های روانی و روحی را ایجاد و یا تشدید نمایند و به همین ترتیب ناراحتی‌های روحی نیز با تاثیر بر مقدار دریافت مواد غذایی اثرات جسمی را بر فرد تحمیل می‌نمایند.
یاد آوری می‌شود که کمبودهای تغذیه‌ای بلافاصله موجب عوارض جسمی نمی‌شوند. درواقع با به پایان رسیدن ذخایر مواد حیاتی و یا عدم تعادل غذایی به هنگام عدم دریافت غذاهای مناسب، همیشه علائمی شبیه گرسنگی‌های ظاهری وجود ندارد و یا علائم بطور سریع ظاهر نمی‌شود، ولی در عوض علائم و آثار کمبودها به صورت‌های گوناگون هشدارهایی را اعلام می‌دارند. از جمله این علائم هشداردهنده می‌توان به کاهش و افت توان جسمی، خستگی، بی‌حوصلگی، افسردگی، کاهش توان یادگیری، کاهش قدرت حافظه و قدرت تمرکز، کاهش مقاومت در مقابل عوامل بیماری‌زا، افزایش ابتلا به بیماری‌های گوناگون و طولانی شدن دوره نقاهت بیماری اشاره نمود.

غذاهاي شفابخش براي كمر درد

نوشته : مريم آريافر كارشناس تغذيه كارشناس ارشد علوم و صنايع غذايي 

مصرف يك رژيم غذايي متعادل در حفظ سلامت عمومي بدن بسيار موثر مي‌باشد. رژيم غذايي متعادلي كه سرشار از املاح و ويتامين‌ها باشد، باعث كاهش مشكلات ساختماني بدن از طريق تغذيه مناسب استخوان‌ها، عضلات، ديسك‌ها و ستون فقرات مي‌شود. درد کمر يکی از شايع‌ترين دردهايی است که به‌ويژه در جوامع امروزی حتی جوانان نيز با آن دست به گريبانند. بسياری از اوقات يک حرکت اشتباه باعث بروز اين درد می‌شود. البته سوءتغذيه يعنی نرسيدن مواد مغذی خاص به بدن ما نيز می‌تواند آغازگر دردکمر باشد.
در واقع موادغذايی ارتباط مستقيمی در توانمند کردن عضلات اطراف ستون فقرات و عضلات موجود در ناحيه کمر دارند، بنابراين با رعايت اصول صحيح تغذيه مي‌توان از بروز كمردرد جلوگيري كرد و يا در جهت بهبود آن سعي نمود. در ادامه به بررسي برخي از مواد مغذي كه نقش مستقيمي در سلامت عضلات، ستون فقرات و استخوان‌ها دارند، مي‌پردازيم.