بيماري‌هاي مرتبط با شيوه زندگي

نوشته : دکتر سلطانعلي محبوب 

بنا به تعريف، شيوه زندگي به مجموعه عادات و الگوهاي رفتارهاي انساني اطلاق مي‌شود كه سلامت فيزيكي و رواني مطلوب او را تضمين كند. بررسي‌ها نشان داده‌اند كه بيش از 80 درصد بيماري‌هاي قلبي- عروقي، بيش از 90 درصد موارد ابتلا به بيماري ديابت نوع 2 و حدود 30 درصد از سرطان‌ها با تغذيه سالم، وزن مناسب و فعاليت فيزيكي مناسب قابل پيشگيري هستند و تغيير در شيوه زندگي را مهم‌ترين عامل كاهش شيوع بيماري‌هاي مزمن مي‌دانند. در مورد بيماري‌هاي مرتبط با شيوه زندگي، تعاريف مختلفي ارائه گرديده است.
در يك نگاه، اين بيماري‌ها شامل گروهي از بيماري‌ها مي‌شود كه ظهور علائم پيشرفت آن‌ها تحت تأثير عملكرد روزانه فرد از قبيل غذا خوردن، فعاليت فيزيكي، استراحت، سيگار كشيدن، نوشيدن و ... قرار دارد.

تغذیه و سکسکه

نوشته : نازلی نمازی

سكسكه چیزی است كه بی‌گمان همه در طول زندگی خود با آن مواجه شده‌اند. هق‌هق‌های بی‌امانی كه در صورت تداوم، فرد را مستأصل می‌كند و در مواردی حالت بیماری به خود می‌گیرد. در زبان لاتین به سكسكه، Singulyus اطلاق می‌شود كه از لغت SINGULT به معنی تلاش برای نفس كشیدن در حین هق‌هق مشتق شده است. سكسكه همچنان به‌عنوان یكی از اسرار پزشكی باقی مانده است و تا به حال، نقش و عملكرد مفیدی برای آن شناخته نشده است. تقریباً همه ممكن است دچار سكسكه شوند  اما بروز سکسکه در مردان بیشتر از زنان است. جالب است بدانید که حتی جنینی كه در رحم مادر است به دلیل مایع آمنیون ممکن است سکسکه کند. سکسکه در شيرخواران به خاطر ورود هوا به معده كودك، در هنگام شيرخوردن به وجود مي‌آيد. انبساط ناگهاني معده به خاطر حجم زياد هوا، موجب انقباض ديافراگم مي‌شود و سكسكه را در پي دارد. اين حالت در نوزادان زياد ديده مي‌شود و احتمالا به خاطر اين است كه پرده ديافراگم، هنوز به‌طور كامل رشد نكرده است، اما خود به خود و عموما در دو ماهگي كاهش مي‌يابد.

غذاهايي كه جلوي حمله مغزي را مي‌گيرند

نوشته  : دکتر پروین ميرميران 

سكته مغزي به كاهش پيشرونده عملكرد مغز و آسيب بافت مغز در اثر اختلالات خونرساني اطلاق مي‌گردد. اين امر مي‌تواند ناشي از ايسكمي مغز و يا خونريزي در مغز باشد. ايسكمي يا قطع خونرساني به مغز، بيش از 80 درصد از سكته‌هاي مغزي را به خود اختصاص مي‌دهد و عمدتاً به چهار دليل ترومبوز، آمبولي، كاهش جريان خون سيستميك در اثر شوك و ايجاد لخته خون در وريدها رخ مي‌دهد. سكته مغزي ناشي از خونريزي نيز عمدتاً به‌دليل فشار خون بالا رخ مي‌دهد.

بعد از جراحي قلب چه بايد خورد؟

نوشته  : شیوا طباطبایی 

در دنياي امروز هنوز بيماري قلبي يكي از بزرگ‌ترين معضلات بشر است، اين بيماري مهلك حتي پس از پيشرفت‌هاي چشمگير علم پزشكي در اين رشته، هنوز يكي از عوامل شايع مرگ و مير در دنيا است و يكي از مواردي كه منجر به اين امر مي‌شود، تغذيه نامناسب است. عادات غذايي غلط و عدم تحرك مي‌توانند جزء عوامل اصلی بیماری‌های قلبی عروقی باشند و سالیانه هزاران نفر در دنیا تحت انواع عمل‌های جراحی قلب قرار می‌گیرند. دوران پس از عمل جراحی دوران بسیار حساسی است. بیماران معمولاً چند روز تا چند هفته ممکن است در بیمارستان بستری شوند و طی این مدت از لحاظ رژیم غذایی زیر نظر متخصص تغذیه هستند. در این دوران به بیمار آموزش‌هایی داده می شود تا پس از مرخص شدن از بیمارستان قادر باشد با پیروی از توصیه‌های پزشک و متخصص تغذیه و رعایت رژیم غذایی مناسب عمر طولانی‌تری داشته باشد. اساسا رژیم غذایی برای افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند متفاوت بوده و برای هر فرد بصورت جداگانه و بر اساس برخی فاکتورها نظیر نوع جراحی، وضعیت وزن بدن فرد، فشار خون و داده‌های آزمایشگاهی تنظیم می شود، اما بطور کلی اصول مشترکی در تغذیه این نوع بیماران وجود دارد که در اینجا به شرح آن می پردازیم.

نكات تغذيه‌اي پيرامون پرمويي زنان

نوشته  : دكتر آزاده نجارزاده 

هيرسوتيسم به شرايطي اطلاق مي‌شود كه در آن موهاي زائد و ناخواسته در صورت و بخش‌هاي مختلف بدن مي‌رويد و معمولاً اين موها ضخيم و تيره هستند. اين موهاي غير طبيعي غالباً در مناطقي كه مردان رويش مو دارند رشد مي‌كند كه از آن جمله مي‌توان به صورت، سينه و پشت اشاره كرد. در بعضي از موارد رويش اين موها طبيعي بوده و در افراد مختلف متفاوت است. اما در حدود نيمي از موارد هيرسوتيسم با افزايش سطح هورمون‌هاي جنسي مردانه كه آندروژن ناميده مي‌شود همراه مي‌باشد. اگر چه در موارد نادري نيز مشكلات زمينه ساز جدي ديگري نظير سندرم كوشينگ وجود دارد.

نگاهي متفاوت به مكمل‌هاي پـروتئيني در ورزشكاران

نوشته : دكتر محمد حضوری 

نيازهاي تغذيه‌اي در ورزشكاران به استثناي افزايش نياز به انرژي، ويتامين‌هاي گروه B، برخي املاح و پروتئين، مشابه با افراد غير ورزشكار مي‌باشد. با انجام فعاليت ورزشي همراه با افزايش توده عضلاني و هيپرتروفي عضلات، نياز به پروتئين افزايش مي‌يابد. علاوه بر اين با افزايش شدت فعاليت ورزشي، فيبرهاي عضلاني دچار آسيب و يا تحليل شده و براي ترميم آن‌ها نياز به پروتئين افزايش مي‌يابد.
البته در بخش قابل توجهي از ورزشكاران، اين افزايش نياز به پروتئين، به سادگي از برنامه غذايي فرد تامين شده و نيازي به مصرف مكمل وجود نخواهد داشت. به عنوان مثال ميزان پروتئين توصيه شده در اغلب ورزشكاران حدود 7/1 – 2/1 گرم به ازا‌ي كيلوگرم وزن بدن مي‌باشد. بدان معني كه يك ورزشكار 70 كيلوگرمي روزانه مي‌بايد حدود 119 – 84 گرم پروتئين مصرف كند. حال اگر نياز به انرژي يا انرژي دريافتي او روزانه حدود 5000 – 4000 كيلوكالري باشد و او تنها 10 درصد اين انرژي را از پروتئين تامين كند، روزانه حدود 125 – 100 گرم پروتئين دريافت كرده است كه بيش از ميزان توصيه شده براي او مي‌باشد.

کاهش وزن و حفظ آن

نوشته : زهرا فرهناک 

شیوع اضافه وزن و چاقی در کل جهان رو به افزایش است و در بعضی مطالعات بیان شده که شیوع چاقی، دو برابر شده است. افزایش شیوع چاقی، تنها مختص کشورهای پیشرفته و پر درآمد نیست، بلکه شیوع آن در کشورهای در حال توسعه نیز افزایش یافته است. واژه Globesity در بعضي از گزارش‌ها نشانگر شدت وخامت اين مشكل، در سطح جهاني است. در ايران نيز به دليل تغيير در شيوه زندگي و الگوي تغذيه‌اي، شيوع چاقي در دهه اخير افزايش آشکار داشته است. بررسي‌هاي پراکنده از نقاط مختلف ايران نشان مي‌دهند که ميزان شيوع چاقي در همه گروه‌هاي سني بيشتر از 15 سال، در زنان بيش از 2 برابر مردان است. شيوع چاقي و اضافه وزن در بزرگسالان ايراني نيز به ترتيب ۲۳ درصد و ۴۰ درصد گزارش شده است. چاقي شکمي‌نيز در يک بررسي در تهران به ميزان 66درصد گزارش شده است. این آمار بالای چاقی در جهان و همچنین ایران بسیار نگران کننده است، به این دلیل که چاقی فاکتور خطر مستقل بیماری‌های قلبی و همچنین سایر مشکلات سلامتی مثل افزایش کلسترول، پرفشاری خون، دیابت و ... است. به همین دلیل اگر شما اضافه وزن دارید یا چاق هستید برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی کاهش و حفظ وزن کاهش یافته برای شما بسیار واجب است.

با مشكل بي‌اشتهايي چه كنيم؟

نوشته  : دكترسيد مسعود كيمياگر 

همواره براي افرادي كه دچار كمبود وزن، بي‌اشتهايي و يا كم‌اشتهايي هستند، اضافه كردن وزن و افزايش اشتها يكي از مسائل مهم به شمار مي‌رود. بي‌اشتهايي مي‌تواند نشانه‌اي از وجود برخي مشكلات فيزيولوژيكي در افراد باشد كه حتماً بايد درمان شود. از طرفي عوامل متعددي مي‌توانند بر ميزان گرسنگي و اشتهاي افراد تأثير بگذارند از جمله: سوخت و ساز بدن (متابوليسم)، ذائقه افراد، داشتن حالت تهوع و استفراغ، يا بيماري و نوع غذاها. برخي اوقات كمبود ويتامين در بدن مي‌تواند سبب كاهش اشتها شده و يا حتي ذائقه افراد نسبت به برخي غذاها را تغيير دهد.

وعده‌هاي بيشتر، حجم كمتر

نوشته  : تحریریه دنیای تغذیه 

خوردن به دفعات اما در حجم بسيار كم سبب تسريع و تحريك سوخت و ساز بدن شده و مي‌تواند سبب سوزانده شدن كالري بيشتري در بدن شود. اگر چه ممكن است اين روش براي افراد كمي سخت به نظر برسد كه بخواهند برنامه غذايي خود را از 3 وعده غذايي در روز به چندين وعده و ميان وعده و در حجم كم تبديل كنند؛ خوردن در حجم كم اما به دفعات بدين معني است كه ميزان كالري را كه از خوردن يك وعده غذايي دريافت مي‌كنيم به 5 تا 6 وعده غذايي سبك و كم حجم در طول روز توزيع كنيم. چندين روش براي تنظيم كردن وعده‌هاي غذايي از 3 وعده به چندين وعده در حجم كم وجود دارد. در اين صورت ميزان غذاي كمتر اما به دفعات در طول روز مصرف مي‌شود.

تغذيه پاييزي از نگاه طب سنتي

نوشته  : بهناز عباسي‌مقدم 

فصل پاييز داراي مزاج سرد و خشك است كه مطابق با طبع سوداوي است. براي همين افراد سودايي كه مزاج سرد و خشك دارند در اين فصل دچار مشكل مي‌شوند. در اول فصل پاييز به‌علت سردي هوا، بلغم كمي مانده و صفرا از جوشش و طغيان افتاده و در عوض سودا غالب مي‌شود. در اين فصل املاح وارد شده به بدن به‌صورت رسوب به‌علت خنكي شبها و افزايش صفرا وارد خون مي‌شود. به‌همين علت مصرف مواد مسهل براي دفع مواد قليايي خون (سودا) كه شور و تلخ است مناسب است. نوشيدن آب سرد در اين فصل مناسب نيست ولي مصرف آب گرم در صبح ضربان قلب را زياد و اعصاب را تقويت مي‌كند.
در طب سنتي حتي براي بيماريها هم طبع در نظر گرفته‌اند به‌عنوان مثال در بهار كه طبع گرم‌تر دارد افزايش جوش‌هاي پوستي و دمل شيوع بيشتري دارد. از اينرو شاهد هستيم در فصل پاييز نيز بيماري‌هاي سرد مثل سرماخوردگي، بيماري‌هاي مفصل، بيماري‌هاي عصبي، استرس و افسردگي بيشتر مي‌شود.