نوشته : نازلی نمازی
سكسكه
چیزی است كه بی‌گمان همه در طول زندگی خود با آن مواجه شده‌اند. هق‌هق‌های
بی‌امانی كه در صورت تداوم، فرد را مستأصل می‌كند و در مواردی حالت بیماری
به خود می‌گیرد. در زبان لاتین به سكسكه، Singulyus اطلاق می‌شود كه از
لغت SINGULT به معنی تلاش برای نفس كشیدن در حین هق‌هق مشتق شده است. سكسكه
همچنان به‌عنوان یكی از اسرار پزشكی باقی مانده است و تا به حال، نقش و
عملكرد مفیدی برای آن شناخته نشده است. تقریباً همه ممكن است دچار سكسكه
شوند اما بروز سکسکه در مردان بیشتر از زنان است. جالب است بدانید که حتی
جنینی كه در رحم مادر است به دلیل مایع آمنیون ممکن است سکسکه کند. سکسکه
در شيرخواران به خاطر ورود هوا به معده كودك، در هنگام شيرخوردن به وجود
مي‌آيد. انبساط ناگهاني معده به خاطر حجم زياد هوا، موجب انقباض ديافراگم
مي‌شود و سكسكه را در پي دارد. اين حالت در نوزادان زياد ديده مي‌شود و
احتمالا به خاطر اين است كه پرده ديافراگم، هنوز به‌طور كامل رشد نكرده
است، اما خود به خود و عموما در دو ماهگي كاهش مي‌يابد.
تعریف:
سكسكه عبارت است از انقباضات غیر ارادی و
مكرر عضله دیافراگم و عضلات تنفسی بین دنده‌ای. در نتیجه این انقباضات، هوا
به سرعت به درون ریه‌ها کشیده می‌شود و دریچه واقع در بالای حنجره
(glottis) با صدا بسته می‌شود و ایجاد صدای سکسکه می‌كند .در ایجاد سكسكه
دیافراگم و عصب فرنیك (عصبی كه دیافراگم را به مغز وصل می‌كند) نقش دارند.
معمولاً در حین سكسكه، صدایی تند و سریع كه در اثر حركت غیر ارادی عضلات دیافراگم و متعاقب آن بسته شدن سریع تارهای صوتی پدید می‌آید، شنیده می‌شود.
سكسكه معمولاً یك مشكل گذرا و خوش خیم است. با این حال، همین عارضه ساده، در صورتی كه بیش از حد ادامه پیدا كند، می‌تواند آزار دهنده و ناتوان كننده باشد.
معمولاً در حین سكسكه، صدایی تند و سریع كه در اثر حركت غیر ارادی عضلات دیافراگم و متعاقب آن بسته شدن سریع تارهای صوتی پدید می‌آید، شنیده می‌شود.
سكسكه معمولاً یك مشكل گذرا و خوش خیم است. با این حال، همین عارضه ساده، در صورتی كه بیش از حد ادامه پیدا كند، می‌تواند آزار دهنده و ناتوان كننده باشد.
علل سكسكه طولاني‌مدت:
خاطر نشان می‌شود که اگر سکسکه طولانی‌مدت باشد یا به‌طور مکرر رخ دهد، به يكي از علل زير می‌تواند باشد:
اورمی، خوردن یا آشامیدن مواد داغ يا تحریک‌کننده، بیماری‌های پرده جنب، ذات‌الریه، مصرف الكل، مصرف بعضی از داروها، اختلالات معده، مری، روده یا لوزالمعده، بارداري، تحریک مثانه، هپاتیت، انتشار سرطان از قسمتي از بدن به کبد یا بخشی از پرده جنب، انجام عمل جراحی به‌خصوص روی شکم و علل عاطفی.
خاطر نشان می‌شود که اگر سکسکه طولانی‌مدت باشد یا به‌طور مکرر رخ دهد، به يكي از علل زير می‌تواند باشد:
اورمی، خوردن یا آشامیدن مواد داغ يا تحریک‌کننده، بیماری‌های پرده جنب، ذات‌الریه، مصرف الكل، مصرف بعضی از داروها، اختلالات معده، مری، روده یا لوزالمعده، بارداري، تحریک مثانه، هپاتیت، انتشار سرطان از قسمتي از بدن به کبد یا بخشی از پرده جنب، انجام عمل جراحی به‌خصوص روی شکم و علل عاطفی.
درمان سكسكه‌هاي كوتاه‌مدت:
به‌طور معمول سکسکه به هیچ درمان پزشکی
نیاز ندارد و خود به خود برطرف می‌شود. البته ممکن است اقدامات زير موثر
باشد (اين روش‌ها فقط براي درمان سكسكه‌هاي موقت و كوتاه مدت موثر است؛
سكسكه طولاني‌مدت بايد تحت بررسي پزشكي قرار گيرد):
جویدن یخ یا نان خشک
غرغره کردن با آب یا محلول شستشوی دهان
گاز زدن لیموترش یا خوردن یک تکه زنجبیل تازه
بوئیدن موادی که بوی نافذی دارند
گفته می‌شود که مصرف زيتون سبز باعث قطع کامل سکسکه در افراد مي‌شود. يك قاشق چای خوری شکر، بستني و يا روغن زیتون نيز در قطع سکسکه، می‌تواند موثر باشد. روش‌های درمان سكسكه متنوع هستند و درمان‌های غیردارویی معمولاً بر روش‌های تحریك ناحیه حلق و بینی مبتنی مي‌باشند. بو علی سینا مصرف دم‌کرده پونه را برای رفع سکسکه موثر می‌دانست. از سایر دم کرده‌ها می‌توان به جوشانده پوست سبز پسته و جوشانده نعنا اشاره کرد.
جویدن یخ یا نان خشک
غرغره کردن با آب یا محلول شستشوی دهان
گاز زدن لیموترش یا خوردن یک تکه زنجبیل تازه
بوئیدن موادی که بوی نافذی دارند
گفته می‌شود که مصرف زيتون سبز باعث قطع کامل سکسکه در افراد مي‌شود. يك قاشق چای خوری شکر، بستني و يا روغن زیتون نيز در قطع سکسکه، می‌تواند موثر باشد. روش‌های درمان سكسكه متنوع هستند و درمان‌های غیردارویی معمولاً بر روش‌های تحریك ناحیه حلق و بینی مبتنی مي‌باشند. بو علی سینا مصرف دم‌کرده پونه را برای رفع سکسکه موثر می‌دانست. از سایر دم کرده‌ها می‌توان به جوشانده پوست سبز پسته و جوشانده نعنا اشاره کرد.
پیشگیری:
پرهیز از پر خوری
آهسته غذا خوردن و عدم صحبت کردن در حین خوردن غذا
عدم نوشیدن مایعات به خصوص نوشیدنی‌های گازدار در بین غذا
مصرف وعده‌های غذایی در حجم کم و دفعات زیاد
عدم دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا
عدم مصرف زیاد ادویه‌های محرک به خصوص فلفل تند
کاهش استرس روانی
عدم مصرف نوشیدنی داغ بلافاصله بعد از نوشیدنی خیلی خنک
بلع هوای بیش از اندازه (پرخوری و با سرعت غذا خوردن) و تغییر دمای ناگهانی معده (مصرف نوشیدنی داغ بلافاصله بعد از نوشیدنی خیلی خنک) سکسکه را تشدید می‌کند.
آهسته غذا خوردن و عدم صحبت کردن در حین خوردن غذا
عدم نوشیدن مایعات به خصوص نوشیدنی‌های گازدار در بین غذا
مصرف وعده‌های غذایی در حجم کم و دفعات زیاد
عدم دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا
عدم مصرف زیاد ادویه‌های محرک به خصوص فلفل تند
کاهش استرس روانی
عدم مصرف نوشیدنی داغ بلافاصله بعد از نوشیدنی خیلی خنک
بلع هوای بیش از اندازه (پرخوری و با سرعت غذا خوردن) و تغییر دمای ناگهانی معده (مصرف نوشیدنی داغ بلافاصله بعد از نوشیدنی خیلی خنک) سکسکه را تشدید می‌کند.
منبع: دنیای تغذیه ش ۱۱۳
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر