بتا
– كاروتن غالباً به عنوان يك ماده مغذي بسيار مؤثر معرفي شده است كه جهان
را از دست سرطان ،بيماري هاي قلبي ، پيري ،آب مرواريد و بسياري از بيماري
هاي ديگر نجات خواهد داد.
اين مطلب ممكن است كاملاً درست باشد .
مطالعات اوليه اي كه در خلال چند سال گذشته انجام شده است نشان ميدهد كه
هرچه مردم بيشتر از ميوه ها و سبزي هاي غني از بتا – كاروتن استفاده كنند ،
احتمال ابتلاي آن ها به سرطان – مخصوصاً سرطانهاي ريه ، معده ، مري ، دهان
و در زنان سرطان دستگاه تناسلي – كم تر مي شود.
مثلاً
در مركز مطالعه سلامتي پزشكان در دانشكده پزشكي هاروارد ، يك گزارش
ابتدايي نشان داد كه احتمال خطر حمله قلبي در گروهي از مردان چهل تا 84
ساله كه يك روز در ميان پنجاه ميل گرم (83000IU) بتا – كاروتن مصرف مي كردند پنجاه درصد كاهش يافت .
اما
در سال 1994 ، محققان در مورد آثار درماني بتا – كاروتن دچار ترديد شدند.
مطالعه اي كه برروي 29000 مرد فنلاندي سيگاري انجام گرفت ثابت كرد مرداني
كه روزانه بيست ميلي گرم (در حدود 33000IU) بتا- كاروتن مصرف مي كردند ، حقيقتاً ميزان بروز سرطان ريه و بيماري هاي قلبي نزد آنها افزايش يافت.
دكتر نورمن كرينسكي ، استاد بيوشيمي در بخش بيوشيمي دانشكده پزشكي دانشگاه تافتز در بوستون اعتراف مي كند : « اين يك نتيجه غير قابل پيش بيني بود و با آنچه انتظار مي رفت همخواني نداشت.»
برخي
از دانشمندان معتقدند كه ممكن است يكي از دو مشكل زير باعث افزايش غير
قابل انتظار در ميزان بروز بيماري هاي قلبي و سرطان ريه در فنلاندي ها شده
باشد. نخست آن كه افراد سيگاري مورد آزمايش به مدت چندين دهه – دقيقاً سه
دهه- سيگار مي كشيدند ، لذا روند ايجاد سرطان حتي قبل از آن كه محققان شروع
به تجويز بتا – كاروتن كنند ، آغاز شده بوده است. به عقيده دكتر جوان
كوران – كلنتانو ، دانشيار علوم تغذيه اي دانشگاه نيو همپ شاير در دورهام ،
دليل دوم عبارت است از مصرف شديد مشروبات الكلي توسط افراد
سيگاري مورد بحث – كه در مطالعه اوليه گزارش نشده است – و مي تواند تأثير
بتا- كاروتن را تغيير دهد . دكتر كوران – كلنتانو به اين نكته اشاره مي كند
كه از مطالعه پژوهشگران فنلاندي نمي توان نتيجه گيري كرد كه تجويز بتا-
كاروتن موجب افزايش ميزان بروز سرطان يا بيماري هاي قلبي مي شود. او مي
گويد كه سوء تغذيه و مصرف طولاني مدت و افراطي سيگار و مشروبات الكلي ممكن است احتمال ابتلاي اين مردان به بيماري هاي مذكور را افزايش دهد.