ویتامین B6 - پيريدوكسين

اين ويتامين در جذب صحيحي پروتئين و چربي موثر است و در تبديل اسيدآمينه تريپتوفان به نياسين يا ويتامين ب٣ نقش مهمي ايفا مينمايد, حالت تهوع و دل بهم خوردگي را بهبود بخشيده و از بوجود آمدن برخي اختلالات پوستي و مغزي جلوگيري مي كند.

مخمر آبجو , سبوس گندم , جگر , قلوه ,دل , طالبي , كلم , شير , تخم مرغ و گوشت گوساله از منابع اين ويتامين مي باشند.

همچنين نگهداري مواد غذايي براي مدت طولاني , كنسرو كردن, بريان كردن گوشت, الكل و استروژن از جمله عوامل از بين برنده اين ماده مغذي اند.

بیش از سی سال است که در مورد ویتامین B₆ بیش تر از زندگی جان ماریون اَلیس مطالعه می شود. این پزشک بازنشسته از مونت پلیزانت تگزاس ، پژوهش ها و انتشار مقالات در مورد ویتامین B₆ را رهبری کرده است. او دفترچه هایی را جمع آوری کرده که حاوی آخرین یافته های بالینی در این مورد است و البته ف هم او و هم همسرش با اعتقاد کامل مکمل های ویتامین B₆ را مصرف می کنند.

دکتر الیس می گوید: « ویتامین B₆ به اندازه اکسیژن و آب برای بدن اهمیت دارد. فقط تفاوت آن در این است که ویتامین B₆ شش هفته وقت لازم دارد تا عملکرد خود را آن طور که باید نشان دهد.»

به گفته دکتر الیس ، پژوهش های روزافزونی از این دیدگاه حمایت می کنند. از نشانگان پیش از قاعدگی ، فهرست بلند بالایی از بیماری ها وجود دارند که ویتامین B₆ – که آن را پیریدوکسین هم می نامند – به عنوان درمان احتمالی برای آن ها پذیرفته شده است.

ویتامین B₆ به عنوان ماده مهمی برای اطمینان از انجام فرایندهای بیولوژیک ، از جمله متابولیسم چربی و پروتئین ف در بدن عمل می کند. دکتر میکائیل عبادی ف استاد داروشناسی و بیماری های مغز و اعصاب در دانشکده پزشکی دانشگاه نبراسکا در اوماها می گوید: «در غیاب ویتامین B₆ متابولیسم تغییر اساسی می کند.»

ویتامین B₆ به عنوان ماده مهمی نیز مهم است. به گفته دکتر عبادی ف نقش این ویتامین در کمک به تشکیل ناقلین عصبی حیاتی است؛ ناقلین عصبی مواد شیمیایی ای هستند که به سلول های عصبی اجازه می دهند تا با سلول های دیگر ارتباط برقرار کنند. در نتیجه ف کمبود ویتامین B₆ حافظه را مختل می کند و موجب اشکال در توانایی شما برای ثبت ، حفظ و به یاد آوردن اطلاعات می شود.

در مورد دیابت باید گفت که کمبود ویتامین B₆ با عدم تحمل گلوکز ، یعنی بالا رفتن غیر طبیعی قند خون پس از صرف غذا ، همراه است. کمبود ویتامین B₆ ممکن است ترشح انسولین و گلوکاگون را نیز مختل کند؛ گلوکاگون هورمونی است که به لوزالمعده می گوید چه وقت تولید انسولین را متوقف کند.

کمبود ویتامین های B می تواند منجر به آسیب عصبی دست ها و پاها نیز شود. برخی بررسی ها نشان می دهند که افراد مبتلا به دیابت اگر مقادیر بیش تری ویتامین های B نظیر B₆ و B₁₂ مصرف کنند، کم تر دچار بی حسی و سوزن سوزن شدن ناشی از آسیب عصبی دیابتی می شوند.

دکتر الیس می گوید: «در مورد ارتباط بین نشانگان مجرای مچ دست و ویتامین B₆ نمی توان به اندازه کافی اظهار نظر کرد. شواهدی به نفع این ارتباط وجود دارد.» وی معتقد است که تورم و فقدان خاصیت ارتجاعی غلاف اطراف عصب در مچ دست ممکن است توسط کمبود ویتامین B₆ ایجاد شود. او می گوید: « ویتامین B₆ به شما کمک می کند تا از شر آب اضافی جمع شده در بدنتان ف که موجب بروز نشانگان مجرای مچ دست می شودف خلاص شوید.» نظریه دیگری که توسط دو مطالعه اروپایی پشتیبانی می شودف مدعی است که ویتامین B₆ به نوعی رکوب توانایی عصب تحریک شده برای انتقال پیام های درد می شود.

دکتر الیس می گوید که تحقیق وی نشان می دهد بی حسی ، سوزن سوزن شدن ، تورم و درد زانو ، شانه و بازو – که وی آن را آرتریت یائسگی می نامد – نیز ممکن است به علت کمبود ویتامین B₆ ایجاد شود.

سایر فواید احتمالی ویتامین B₆ عبارتند از : خاتمه دادن به حملات آسم توسط کاهش میزان هیستامین بدن و مقابله با تصلب شرایین از طریق کاهش ماده ای شیمیایی در خون که جدار شرایین را تخریب می کند. دکتر الیس می گوید: «ما هنوز در آغاز کشف فواید بی شمار این ویتامین هستیم.»

مقدار نیاز روزانه : 2 میلی گرم

منابع خوب غذایی : موز ، آوکادو ، جوجه ، گوشت گاو ، مخمر آبجو ، تخم مرغ ، برنج سبوس دار ، دانه سویا، جو ، گندم کامل ، بادام زمینی و گردو

حتی غذاهایی که از نظر ویتامین B₆ غنی ترین غذاها محسوب می شوند- مانند موز ، آوکادو , مخمر آبجو و گوشت گاو- تنها یک میلی گرم ویتامین B₆ مهیا می کنند. از ان جا که مقدار نیاز روزانه تنها دو میلی گرم است، لذا برای تأمین مقدار مورد نیاز لزومی به استفاده از مکمل نیست.

اگر تصمیم به استفاده از مکمل گرفته اید ، باید آن را با احتیاط مصرف کنید. مصرف بیش از حد ویتامین B₆ علاوه بر حساسیت مفرط به نور خورشید ، که تولید التهاب پوستی و بی حسی می کند ، با اختلالات عصبی شدیدی همراه است.

در یک بررسی ، افرادی روزانه شش هزار میلی گرم ویتامین B₆ را در مدت دو ماه مصرف کردندف در بررسی دیگری داوطلبان روزانه دو هزار میلی گرم ویتامین B₆ را برای مدت دو ماه یا بیشتر مصرف ککردند. نتایج هر دو بررسی مشابه بود: افراد مورد نظر مبتلا به فقدان شدید هماهنگی عصبی – حرکتی و ضعف عضلانی شدند که چند ماه پس از قطع مصرف ویتامین B₆ در روز ف با پزشک خود مشورت کنید . ان ها همچنین توصیه می کنند این ویتامین را به صو رت قرص B – کمپلکس ، که نیاز روزانه تمام ویتامین های گروه B را تأمین می کند، مصرف کنید.

افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که تحت درمان با لوودوپا می باشند ، باید از مصرف همزمان مکمل های ویتامین B₆ پرهیز کنند. مشخص شده است که ویتامین B₆ تأثیر داروی مذکور را کاهش می دهد.

از سوی دیگر داروهای خاصی می توانند موجب کمبود ویتامین B₆ شوند: ایزونیازید که برای سل تجویز می شود، سیکلوسرین آنتی بیوتیکی که برای سل تجویز می شود، و پنی سیلامین که برای بیماری ویلسون ، مسمومیت با سرب ، سنگ های کلیوی و آرتیت تجویز می شود. چنانچه شما هر کدام از این داروها را مصرف می کنیدف قبل از مصرف مکمل ویتامین B₆ باید با پزشک خود مشورت کنید. 

مقادير بيش از حد نياز اين ويتامين محلول در آب تقريبا هشت ساعت پس از خوردن غذا دفع مي گردد. 

منبع:  درمان با ویتامین ها - ترجمه دکتر حسین حقیر - نشر آفرینگان