ويتامين ب 12 يا كوبالامين

اين ويتامين به تنهايي نميتواند بطور كامل جذب گردد و براي جذب كامل نياز به كلسيم دارد.

مقدار توصيه شده روزانه آن سه ميكرو گرم در روز ميباشد و كمبود آن ميتواند منجر به كمخوني ماكروسيتيك و التهاب دهان و گلوسيت گردد.

اين ويتامين در بدم موجب تشكيل و تجديد گلبولهاي قرمز خون ميشود, تحريك پذيري روده ها را كاهش داده و منجر به افزايش اشتها در كودكان ميشود. دستگاه عصبي را سالم نگه مي دارد و موجب مي شود بدن در استفاده از پروتئين ها و كربوهيدراتها و چربي ها بهتر عمل نمايد.

الكل, استروژن, نور خورشيد و و در معرض مواد اسيدي  يا قليايي بودن اين ويتامين را از بيم خواهند برد.

جگر, گوشت گوساله, تخم مرغ, شير, پنير و قلوه از جمله منابع غني آن هستند.

 

به طور خلاصه ، ویتامین B₁₂ برای انجام اعمال طبیعی اعصاب در بدن ضروری می باشد، زیرا ویتامین B_{12 –} که کوبالامین هم نامیده می شود- برای تولید میلین ، غلاف چربی اطراف الیاف عمصبی ، حیاتی است و تکانه های الکتریکی را در بدن هدایت می کند.

به دلیل عملکرد مهم این ویتامین در محافظت از اعصاب ، گروهی از مشکلات با کمبود ویتامین B₁₂ مرتبط استف از جمله فراموشی ، گیجی ، هذیان ، خستگی مفرط ، عدم تعادل ، کاهش رفلکس ها ف اختلال حس لامسه یا درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن بازوها و ساق پاها ، وزوز گوش و کاهش شنوایی ایجاد شده توسط سر و صدا . کمبود ویتامین B₁₂ با اسکلروز متعدد (M.S) نیز ارتباط دارد- علائم و زوال عقلی (دمانس) مشابه ایجاد می کند.

دکتر جان پینتو ، رئیس آزمایشگاه تحقیقات غذایی در مرکز سرطان مموریال اسلوآن – کترینگ و دانشیار زیست شیمی در پزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه کورنل ، که هر دو در شهر نیویرک قرار دارند ، می گوید «در کمبود شدید ویتامین B_{12 ،} غلاف میلین واقعا تخریب می شود. ماده ی مذکور به تدریج شروع به از بین رفتن می کند »اما آنچه گفتیم سر آغاز اهمیت ویتامین ویتامین B₁₂ است . پژوهشگران کشف کرده اند که کمبود ویتامین ویتامین B₁₂ سطح خونی ماده ای به نام هوموسیستیین را بالا می برد ، علاوه بر سمی بودن مقادیرزیاد هوموسیستیین برای سلول های مغزی- که پرسش های جدی را در مورد نقش احتمالی این ماده در ایجاد بیماری آلزایمر افزایش داده است – ممکن است افزایش هوموسیستیین یکی ازعلل اولیه ی بیماری های قلبی نیزباشد. دکتر پینتو می گوید:«نشان داده شده است که سیستم لخته کننده ی خون بدن که موجب چسبنده تر شدن سلول های خونی مي شودف توسط اين ماده فعال مي گردد.»

شواهدي وجود دارد مبني بر اين كه تجمع هوموسيستئين ممكن است تا حدودي جنبه ظنتيكي داشته باشد، در حالي كه در ساير مو.ارد دليل آن تنها كمبود ویتامین B₁₂ است. لخته شدن خون و تجمع هوموسيستئين ظاهراً در كمبود فولات و ویتامین B₁₂ نيز روي مي دهد.

از آن جا كه ویتامین B₁₂ براي توليد گويچه هاي سرخ نيز اهميت دارد ف كمبود شديد آن ، كه كم خوني بدخيم ناميده مي شود، مي تواند انرژي فرد را كاهش دهد. دكتر پينتو مي گويد: «اگر شما به اصطلاح كم خون هستيد، در صورت مصرف ویتامین B₁₂ تقريباً بلافاصله شاهد فعاليتي انفجاري در مغز استخوان خود خواهيد بود- يعني سلول هاي خوني شما افزايش مي يابند – و اين بدان معني است كه ظرفيت حمل اكسيژن به بافت ها بيش تر خواهد شد.»

از آن جا كه ویتامین B₁₂ در فراوده هاي حيواني يافت مي شود، گياهخواران افراطي – كه علاوه بر گوشت از خوردن لبنيات و تخم مرغ نيز امتناع مي كنند- در معرض خطر كمبود ویتامین B₁₂ قرار دارند. در حقيقت ، يك بررسي نشان داد كه برخي از كودكان افراد گياهخوار به دليل عدم مصرف كافي ویتامین B₁₂ رشدشان متوقف شده بود.

تقريباً يك سوم افراد بالاي شصت سال ف حتي با خوردن گوشت و لبنيات ، قادر به كسب ویتامین B₁₂ مورد نياز خود از طريق مواد غذايي نيستند. زيرا معده آن ها ديگر اسيد معده كافي ترشخ نمي كند، در نتيجه غذا به خوبي هضم نمي شود و بنابراين ویتامین B₁₂ نمي تواند در كبد و عضلات ذخيره شود. بدون اسيد معده ف حتي كسي كه مقادير كافي ویتامین B₁₂ در رژيم غذايي خود مصرف مي كند، ممكن است دچار كمبود اين ويتامين شود.

مقدار نیاز روزانه: 6 میکروگرم

منابع خوب غذایی: نوعی صدف خوراکی به نام کلام ، صدف های پخته شده ، شاه میگو ، شاه ماهی ماهی آزاد و ماهی تُن

از آن جا كه شما به مقدار كمي از ویتامین B₁₂ نياز داريد، به دست آوردن مقادير كافي آن از مواد غذايي كار آساني است. بنابراين واقعاً نيازي به مصرف مكمل وجود ندارد مگر آن كه پزشك آن را توصيه كرده باشد.

با اين حال ، براي افرادي كه در جذب ویتامین B₁₂ مشكل دارند، پزشكان اغلب اين ويتامين را به صورت تزريقي تجويز مي كنند. معمولاً براي چنين فردي كه دچار كمبود ویتامین B₁₂ مي باشد، تزريق روزانه صد تا هزار ميكروگرم براي يك تا دو هفته و سپس تزريق هفتگي صد تا هزار ميكروگرم تا زماني انجام مي شود كه ذخاير ویتامین B₁₂ طبيعي شوند، اين درمان به وسيله تزطريق ماهانه 250 تا هزار ميكروگرم ویتامین B₁₂ دنبال مي شود.

اگر شما مبتلا به مشكلات جذبي مي باشيد ، پزشكان استفاده از قرص هاي ویتامین B₁₂ زير زباني يا ژل بيني ویتامین B₁₂ را توصيه مي كنند. هر دو نوع در داروخانه ها موجود است.

براي افرادي كه مشكل جذبي ندارندف قرص هاي خوراكي ویتامین B₁₂ وجود دارد اما پزشكان قرص هاي زير زباني و ژل بيني را به عنوان جانشين قرص هاي خوراكي توصيه مي كنند.

مكمل هاي ویتامین B₁₂ كاملاً بي خطر هستند؛ حتي دوزهاي فوق العاده زياد آن بدون ضرر از طريق ادرار دفع مي شود. اگر شما ویتامین B₁₂ را از طريق تزريق دريافت كنيد، ممكن است در محكل تزريق كمي ناراحتي ايجاد شود و در موارد نادر ، در افراد حساس ، ممكن است منجر به بروز واكنش هاي آلرژيك نسبت به ویتامین B₁₂ شود. چنانچه شما مبتلا به هر كدام از مشكلات زير مي باشيد ، قبل از مصرف ویتامین B₁₂ بايد با پزشك خود مشورت كنيد: كمبود فولات ، كمبود آهن ، هر نوع عفونت ، بيماري لبر، پلي سيتمي حقيقي يا اورمي . 

منبع:  درمان با ویتامین ها - ترجمه دکتر حسین حقیر - نشر آفرینگان