جام جم آنلاين: يادش به خير روزهايي كه مادربزرگ سفره ناهار را پهن مي‌كرد و كنار بشقاب‌ها و ديس برنج، يك كاسه انگور خوش‌آب و رنگ و يك ظرف بزرگ پر از تكه‌هاي خربزه مي‌گذاشت؛ آن روزها معمولا قبل از اين‌كه ظرف‌هاي خورش و ديس برنج از راه برسد، نيمي از خربزه‌هاي داخل ظرف تمام شده و بقيه آن هم تا پايان غذا تمام مي‌شد.
براي همين هميشه يك كاسه خربزه ديگر هم داخل يخچال بود تا بعد از غذا سر سفره بياورند. حالا اين عادت كم‌كم رنگ باخته و جاي خودش را به خوراكي‌هاي ديگري مانند بستني و شيريني داده است؛ شيريني‌هاي رنگارنگ يا بستني‌هاي جورواجور آمد و ظرف‌هاي ميوه كنار رفت.
نكته جالب اينجاست كه برخي هم ادعا مي‌كنند مصرف ميوه بلافاصله پس از صرف غذا مضر است و مي‌تواند موجب بروز مشكلاتي براي سلامت افراد شود.
دكتر محمدرضا وفا، متخصص تغذيه و دانشيار دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به اين‌كه فرد سالم در هر ساعتي از شبانه‌‌روز مي‌تواند ميوه مصرف كند، به جام‌جم مي‌گويد: هيچ‌يك از شواهد و مدارك علمي موجود، نشان نداده كه مصرف ميوه قبل يا بعد از غذا مي‌تواند براي سلامت فرد مضر باشد و متاسفانه چنين تبليغات كاذبي مي‌تواند مصرف ميوه و سبزيجات را كاهش دهد. در حالي كه امروزه براساس شواهد و مدارك موجود، مي‌توان گفت مصرف ميوه و سبزي همراه با وعده‌هاي غذايي، ميان آنها يا به عنوان ميان‌وعده بهترين انتخاب براي افراد سالم است.
به گفته وي، براساس معتبرترين پژوهش‌هاي علمي، توصيه مي‌شود در تمام وعده‌هاي غذايي و همچنين به‌عنوان ميان‌وعده‌ها از ميوه‌ها و سبزيجات استفاده كنيد. با اين حال متاسفانه برخي افراد بدون ارائه مدرك علمي معتبر اعلام مي‌كنند نبايد همراه با غذا از ميوه‌ها و سبزيجات استفاده كرد.
بيماران بيشتر دقت كنند
با توجه به فوايد بي‌شماري كه درباره مصرف ميوه‌ها و سبزيجات گفته مي‌شود، به نظر مي‌رسد تا جايي كه امكان دارد بايد از آنها استفاده كنيم و به هيچ بهانه‌اي مصرفشان را كنار نگذاريم. با اين حال، متخصصان توصيه مي‌كنند افرادي كه با مشكلات خاصي روبه‌رو هستند، بيشتر دقت داشته باشند.
دكتر وفا با اشاره به كساني كه به بيماري‌ها و مشكلات گوارشي مبتلا هستند، توضيح مي‌دهد: بيماران گوارشي مانند كساني كه دچار التهاب معده يا التهاب روده بزرگ هستند و زخم معده يا زخم اثني‌عشر دارند، بايد از رژيم‌هاي كم‌فيبر استفاده كنند بنابراين، اين گروه نمي‌توانند مثل ساير افراد كه هيچ‌گونه مشكلي ندارند، ميوه‌ها و سبزيجات را مصرف كنند.
علاوه بر اين، در زمان‌هاي خاصي از روز خوردن ميوه و سبزي براي اين افراد خطرناك‌تر است، چون ترشح اسيد معده را افزايش داده و احتمال خونريزي و التهاب دستگاه گوارش نيز بيشتر مي‌شود.
اين متخصص تغذيه ضمن تاكيد بر اين‌كه افرادي كه به بيماري‌ها و مشكلات خاصي مبتلا هستند، بايد دقت بيشتري داشته باشند، مي‌افزايد: به عنوان مثال در مورد فردي كه دچار كم‌خوني فقر آهن است يا كسي كه با كمبود روي روبه‌روست، اگر ميزان فيبر رژيم غذايي زياد باشد، مي‌تواند مانع جذب اين مواد شود بنابراين معمولا توصيه‌هاي خاصي براي اين افراد وجود دارد كه با توجه به شرايط بيماري بايد آنها را در نظر بگيرند.
به گفته وي، افراد سالم كه هيچ مشكلي ندارند مي‌توانند براحتي ميوه‌ها و سبزيجات را مصرف كنند، ولي كساني كه به بيماري‌ها يا مشكلات خاصي دچار هستند، حتما بايد طبق نظر پزشك اقدام كنند.
ظرف ميوه روي سفره غذا
اين روزها درباره ساعت‌هاي مناسب ميوه خوردن و مصرف سبزيجات صحبت مي‌شود و همه به دنبال پيدا كردن بهترين و مناسب‌ترين شيوه هستند، اما اگر نگاهي به عادات غذايي بزرگ‌ترها بيندازيم، متوجه مي‌شويم آنها اصلا چنين دغدغه‌هايي را نداشتند و تا مي‌توانستند ميوه و سبزي مي‌خوردند.
دكتر وفا نيز ضمن تاكيد براين‌كه افراد سالم كه مشكل خاصي ندارند، مي‌توانند همراه غذا هم از ميوه و سبزي استفاده كنند، مي‌گويد: زندگي ماشيني و شلوغ اين دوره باعث شده عادات غذايي هم تغيير كرده و مانند گذشته همراه غذا از مواد غذايي سالمي مانند ميوه و سبزيجات استفاده نشود بنابراين، اين روزها معمولا كمتر فرصتي پيش مي‌آيد تا سالادي آماده كرده و همراه غذا مصرف شود يا اين‌كه يك ظرف از ميوه‌هاي فصل كنار آن قرار گيرد.
اين ميوه‌ها چاقتان نكند!
مي‌گويند ميوه بهترين ميان‌وعده است و بخصوص كساني كه مي‌خواهند لاغر شوند، سراغ اين خوراكي‌ها مي‌روند، اما آيا همه ميوه‌ها خوب است و مي‌توان براي كاهش وزن از آنها استفاده كرد؟
دكتر وفا در اين زمينه خاطرنشان مي‌كند: بعضي از ميوه‌ها مانند موز و انبه مقدار زيادي قند دارند و علاوه بر آنها، ميوه‌هاي خشك مانند خرما، انجير، كشمش و توت نيز در اين گروه قرار مي‌گيرد بنابراين بايد دقت داشته باشيد كالري و قند ساده اين ميوه‌ها زياد است و به همين دليل توصيه مي‌شود در مصرف آنها بيشتر دقت كنيد.
وي با اشاره به اين‌كه مصرف زياد اين ميوه‌هاي شيرين بخصوص زماني كه فرد گرسنه است، مي‌تواند موجب افزايش سريع قند خون شود، توضيح مي‌دهد: اگر از ميوه‌هاي شيريني كه گفته شد به‌عنوان ميان‌وعده و هنگامي كه گرسنه هستيد، استفاده كنيد، قند خون افزايش يافته و در نتيجه براي مدت كوتاهي احساس سيري ايجاد خواهد شد؛ ولي بايد توجه داشته باشيد، مقدار زيادي قند در خون ماده‌اي سمي به حساب مي‌آيد و در نتيجه بدن براي حل مشكل، انسولين ترشح مي‌كند بنابراين كاملا طبيعي است كه پس از اين اتفاقات، قند خون بسرعت افت كرده و فرد دوباره بشدت گرسنه شود.
اين دانشيار دانشگاه مي‌افزايد: افرادي كه چنين عادتي دارند و هنگام گرسنگي از مواد غذايي شيرين استفاده مي‌كنند، نياز دارند در طول روز دائم از خوراكي‌هاي مختلف استفاده كنند. بنابراين با افزايش ميزان كالري دريافتي، بايد در انتظار چاقي و افزايش وزن نيز باشند.
چقدر ميوه بخوريم؟ كي بخوريم؟
بعضي‌ها مي‌گويند هر چقدر بيشتر ميوه بخوريم، بهتر است و سالم‌تر مي‌مانيم. گروهي هم اعتقاد دارند مصرف ميوه هم اندازه دارد و نبايد در آن افراط كرد، اما بالاخره بهترين كار چيست و چقدر بايد از ميوه‌ها و سبزيجات استفاده كرد؟
دكتر وفا به اين سوال چنين پاسخ مي‌دهد: سازمان جهاني بهداشت توصيه مي‌كند حداقل پنج نوبت در روز ميوه، سبزي و صيفي مصرف شود و دانشگاه هاروارد نيز مي‌گويد حداقل 9 بار در روز از اين مواد غذايي مفيد استفاده كنيد بنابراين مشخص است كه با همه وعده‌هاي غذايي و به عنوان ميان‌وعده‌ها مي‌توان از اين مواد استفاده كرد؛ به عنوان مثال براي صبحانه مي‌توانيد خيار و گوجه فرنگي بخوريد، ساعت 10 و هنگام عصر از ميوه‌هاي فصل استفاده كنيد و همراه ناهار و شام هم سبزي خوردن، كاهو يا سالاد را در نظر داشته باشيد. با اين برنامه غذايي حداقل ميزان مصرف ميوه و سبزي كه سازمان جهاني بهداشت توصيه مي‌كند، رعايت خواهد شد.
نيلوفر اسعدي‌بيگي - گروه سلامت
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر