غنی سازی چندگانه نوشیدنیها

نوشته  : خداویردی مهاجر كارشناس مواد خوراكی و آ‌شامیدنی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی تبریز 

مقدمه:
گروه غذائی نوشیدنیها، دامنهی وسیعی از فرآ‌وردهها را در بر میگیرد كه شامل آ‌بمیوهها، انواع شیر و نوشیدنیهای حاوی شیر، نوشیدنیهای دارای مالت، نوشیدنیهای مزهدار شده (چاشنیدار)، نكتارها، جایگزینهای وعدهی غذائی، نوشیدنیهای دارای مكمل برای زنان باردار و شیرده، نوشیدنیهای مخصوص ورزشكاران و غیره است.
غذاهای غنی شده با ریزمغذیها، كه شامل نوشیدنیها است، در كشورهای مختلف بسیار پرطرفدار شده است. سهم دریافت ریزمغذیها از غذاهای غنی شده در ایالات متحدهی آ‌مریكا، برای ویتامین ۶ا و اسید فولیک، ۶ درصد و برای آ‌هن و ویتامین ۱ا، بیشتر از ۲۴ درصد است.

راز سلامتی در درون سیب

نوشته  : الهام حقیقت جو، طاهره نجفی كارشناسان ارشد تغذیه 

۱– مقدمه
بیماریهای قلبی– عروقی (ئبٴ) یكی از عمدهترین عوامل مرگ و میر در سراسر دنیا هستند و متاٴسفانه روند روزافزونی دارند. هر ساله در حدود ۳۲ میلیون نفر از بیماریهای عروقی رنج میبرند كه حداقل نیمی از آ‌ن در افراد با بیماریهای قلبی– عروقی و مغزی– عروقی است. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۳ بیماری قلبی عروقی منجر به ۷/۱۶ میلیون مرگ در جهان (۹/۲۹ درصد كل) شده است. بیماری قلبی اولین عامل مرگ و میر در زنان و مردان آ‌مریكایی محسوب میشود. سالانه بیش از ۴/۱ میلیون آ‌مریكایی به دلیل بیماری قلبی عروقی میمیرند (۱مرگ در هر ۳۶ثانیه)، كه یكی از دلایل آ‌ن را میتوان چربی خون بالا برشمرد.
عوامل خطر مهمی در بیماریهای قلبی عروقی نقش دارند كه مهمترین آ‌نها عبارتند از:
استعمال سیگار، پرفشاری خون(فشار خون بیشتر یا مساوی با خخذذ ۹۰/۱۴۰ )، پئب پایین (كمتر از دح/خذ۴۰)، داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی عروقی (سن ابتلا در مردان درجه اول فامیل كمتر از ۵۵ سالگی و در زنان كمتر از ۶۵ سالگی)، سن (در مردان سن بالای ۴۵ سال و در زنان سن بالای ۵۵ سال).

آ‌نتی اكسیدانها و بیماری آ‌سم

نوشته  : دكتر احمد ساعدی متخصص تغذیه و رژیم درمانی 

آ‌سم چیست؟
بیماری آ‌سم ناشی از التهاب راه‌های هوایی است كه در آ‌ن انسداد و باریک شدن این راه‌ها، شخص را در حالتی شبیه به حالت تشنگی هوایی قرار می‌دهد. این بیماری یک بیماری شایع در كشورهای غربی و به‌خصوص انگلیسی زبان بوده و در حدود صد و چهل میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا‌ هستند. تحقیقات نشان داده است كه شیوع این بیماری در سنین كودكی بالا‌تر از بزرگسالی بوده و پسران بیشتر از دختران به بیماری آ‌سم مبتلا‌ می‌شوند. عوامل مختلفی بر شیوع و بروز بیماری آ‌سم تاثیر دارند كه شامل عوامل محیطی فراوانی از جمله محل زندگی، نحوه زندگی، رژیم غذایی و غیره می‌باشند.

لزوم ایجاد موازنه مابین اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶

نوشته  : دكتر سلطانعلی محبوب قائم مقام ریاست موسسه آموزش عالی ربع رشیدی تبریز 

مقدمه:
اگرچه هنوز هم عدهای از مصرفكنندگان بر این باورند كه حتیالامكان باید از مصرف چربیها پرهیز شود، ولی زنگ توجه اثرات مفید چربیها در سلامتی نیز به صدا درآ‌مده است. زیرا محققان به این نتیجه رسیده اند كه اگر خانواده اسیدهای چرب غیراشباع، اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ كه به عنوان <چربی خوب> شهرت یافته اند، در رژیم غذایی به طور متعادل جایگزین اسیدهای چرب اشباع و ترانس شوند، هم به كاهش سطح كلسترول خون و هم به كاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی كمک میكنند; لذا لزوم پیدا كردن یک نسبت مناسب از این اسیدهای چرب را برای به حداكثر رساندن اثرات مفید آ‌نها ضروری میدانند. از طرف دیگر، برخی از متخصصان تغذیه این مساٴله را مطرح میكنند كه تعیین دقیق نسبت این اسیدهای چرب در غذای تک تک افراد چه از نظر اندازهگیری و چه از نظر اجرایی مشكل است و تعمیم آ‌ن برای ارزیابی خطر بیماریها نیز محدودیتهایی دارد. حتی برخی از محققان بر این باورند كه غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۶ در مقایسه با امگا ۳ موجب افزایش شیوع بیماریهای مزمن از جمله بیماریهای قلبی  عروقی و برخی از سرطانها میشود.

تاثیر مواد غذایی بر PHبدن

نوشته  : محمد حضوری دانشجوی دكترای تغذیه 

اسید و قلیا، دو مشخصه شیمیایی تركیبات مختلف است كه توسط شاخصی به نام   PHسنجیده می‌‌شوند. اسیدها تركیباتی هستند كه یون هیدروژن (و یا پروتون) آ‌زاد نموده و  PHمحیط را كاهش می‌دهند; در حالی كه باز یا قلیا ماده‌ای است كه می‌تواند یون هیدروژن (یا پروتون) را جذب نموده و موجب افزایش  PHمحیط گردد. شیمیدان‌ها محدوده‌ای از صفر تا چهارده را برای PH تعریف نموده‌اند كه از صفر تا ۹/۶ را محدوده  PHاسیدی، از ۱/۷ تا ۴۱ را محدوده  PHقلیایی و  PHهفت را  PHخنثی (نه اسیدی و نه قلیایی) گویند. بر این اساس با افزودن یک تركیب اسیدی به محلول، از  PHمحیط كاسته و محیط اسیدی‌تر می‌شود; در حالی كه با افزودن یک تركیب قلیایی، PH محیط افزایش یافته و قلیایی‌تر خواهد شد.در بدن موجودات زنده، همانند بسیاری از خصوصیات دیگر، غلظت یون هیدروژن و  PHمایعات بدن به دقت كنترل می‌‌شود.  PHخون و مایعات خارج سلولی بین ۵۴/۷‑۵۳/۷(اندكی قلیایی) می‌باشد و حفظ  PHدر این محدوده برای سلا‌متی بدن، كاركرد سیستم‌های حیاتی و انجام واكنش‌های طبیعی بدن ضروری است.

باورهاي نادرست در مورد قند مصنوعي

نوشته  : شادی صالحی فوق‌لیسانس صنایع غذایی 

با توجه به تحقیقات اخیر، برتری نوشیدنی رژیمی به نوشیدنی معمولی بهترین روش مقابله با چاقی نیست و توجه بیشتر به تعداد كالری مصرفی و داشتن یك برنامه ورزشی مرتب روش مطمئن‌تری است.
دانشمندان بر این باورند كه قندهای مصنوعی توانایی بدن را در «شمارش» كالری غذاها بر اساس مزه شیرین آ‌نها كاهش می‌دهند و بر همین اساس تعداد افرادی كه توانایی كنترل وزن را از طریق میزان غذای دریافتی از دست داده‌اند روز به روز افزایش می‌یابد.
معمولا مردم غذای شیرین یا حجیم را پركالری می‌دانند; یعنی حتی مایعات غلیظ را از لحاظ كالری به اندازه غذاهای جامد نمی‌پذیرند. اینكه بدن بتواند میزان كالری مورد نیازش را با كالری دریافتی تطابق دهد فقط و فقط وابسته به توانایی بدن در ایجاد نوعی رابطه بین میزان كالری دریافتی و حس و مزه غذا در دهان است.
بدون هیچ پیش زمینه‌ای بدن می‌داند كه باید خصوصیات غذایی اعم از شیرینی یا حجیم بودن را ترجمه كرده، كالری مصرفی را اندازه گرفته و پیام سیری را ارسال كند; با مصرف قند مصنوعی قدرت بدن در حفظ و كنترل ارتباط طبیعی بین غذای دریافتی و كاهش یا افزایش وزن دچار ضعف می‌شود.

تغذیه و حفظ سلامت چشم

نوشته : مریم سالک زمانی، كارشناس ارشد علوم تغذیه، اداره كل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان آ‌ذربایجان شرقی 

آ‌نتی اكسیدان‌ها 

تولید رادیكال‌های آ‌زاد، مساٴله‌ای طبیعی است كه در طی عمل تنفس به وجود می‌آ‌ید. رادیكال‌های آ‌زاد تعدادی اتم تک‌الكترونی هستند و در حین واكنش اكسیژن با بعضی مولكول‌ها تولید می‌شوند. اگر به طور ناگهانی تعداد زیادی رادیكال آ‌زاد در بدن تولید شود، یک سری واكنش‌های خاص پشت سر هم به وجود می‌آ‌ید. 

در حالت عادی، سیستم دفاعی بدن این رادیكال‌های آ‌زاد را خنثی و بی اثر می‌كند، اما عوامل مخرب محیطی، مانند اشعه ماوراء بنفش، الكل و آ‌لودگی‌های محیط باعث می‌شوند بدن نتواند با این رادیكال‌های آ‌زاد مبارزه كند. در نتیجه ساختمان و عمل سلول‌های بدنی توسط رادیكال‌های آ‌زاد تخریب می‌شود و اختلا‌لا‌تی در بدن به وجود می‌آ‌ید.

اختلالات خوردن در مردان

نوشته  : دكتر سعید حسینی متخصص تغذیه و عضو هیات علمی نازلی سیدخویی دانشجوی كارشناسی ارشد تغذیه 

مقدمه:
اگرچه اختلالات خوردن در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است، ولی مردان هم مصون نیستند. ۱۰ درصد افرادی كه دچار اختلالات خوردن می‌باشند، مذكر هستند.
سن شروع این اختلال در مردان ۱۲ الی۲۰ سال است (مانند خانم‌ها) ولی در مورد پرخوری عصبی باید گفت كه سن شروع آ‌ن در مردان كمی دیرتر از زنان است.
مردانی كه از اختلالات خوردن رنج می‌برند، به دلایل زیر كمتر به دنبال درمان می‌روند:
۱) احساس می‌كنند این بیماری برای‌شان یك لكه ننگ است، زیرا عقیده دارند اختلالات خوردن یك بیماری زنانه است.
۲) پزشكان به ندرت از مردان راجع به علائم اختلالات خوردن می‌پرسند; بنابراین ممكن است این اختلال در آ‌قایان تشخیص داده نشود.

میان‌وعده مناسب برای كودكان دیابتی

نوشته  : دكتر ابراهیم فلاحی متخصص تغذیه، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی لرستان 

هدف عمده تغذیه‌ای در كودكان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع ۱ حفظ رشد و تكامل طبیعی آ‌نهاست. علل احتمالی، اختلال در افزایش قد و وزن كودكان دیابتی كنترل ضعیف قند خون، انسولین ناكافی و محدودیت بیش از حد انرژی است. از طرفی افزایش بیش از حد وزن می‌تواند به علت دریافت بیش از حد كالری یا تزریق بیش از حد انسولین باشد. نیازهای تغذیه ای كودكان دیابتی همانند هم‌سن و سالان غیر دیابتی آ‌نهاست. با افزایش سن ، فعالیت فیزیكی و میزان رشد، نیاز به انرژی افزایش می‌یابد. توصیه می‌شود هر سه تا شش ماه قد و وزن كودكان در نمودارهای رشد ثبت شود تا نسبت به رشد مناسب آ‌نها اطمینان حاصل گردد.
میزان كالری به طور دائم در تغییر است; بنابراین هر سه تا شش ماه باید رژیم غذایی بازنگری شود. كالری باید برای رشد مناسب باشد و از افزایش وزن بیش از حد نیز جلوگیری كند. مشاوره با متخصص تغذیه برای طراحی برنامه غذایی متناسب با شرایط هر كودك بسیار مهم است.

تغذيه در ديابت دوران حاملگی

نوشته  : گيتي بهدادي پور كارشناس تغذيه 

دیابت حاملگی عبارت است از بالا‌ رفتن قند خون در طی دوران حاملگی. زنانی كه با دیابت حاملگی روبه‌رو می‌شوند، قبل از بارداری مبتلا‌ به دیابت نبوده‌اند; بنابراین زنانی كه قبل از حاملگی مبتلا‌ به دیابت بوده‌اند، در این دسته قرار نمی‌گیرند. در بیشتر خانم‌ها بعد از زایمان قند خون به حالت عادی برمی‌گردد. علا‌ئم دیابت حاملگی عبارت است از: اضافه‌وزن زیاد، افزایش قند خون، كتواسیدوز دیابتی، فشار خون حاملگی و اضطراب.
دیابت حاملگی در طول ماه دوم و سوم بارداری تشخیص داده می‌شود. در بدن مادر باردار نیاز به هورمون انسولین در نیمه اول حاملگی كاهش می‌یابد و ممكن است دو سوم مقدار معمول، نیاز به انسولین داشته باشد و این به خاطر مصرف گلوكز (قند) توسط جنین است. اما در نیمه دوم حاملگی به دلیل تغییرات هورمونی و ترشح هورمون‌های ضدانسولین از جفت، نیاز به انسولین ۱۰۰-۷۰ درصد افزایش می‌یابد كه در بعضی افراد باعث بروز مقاومت به انسولین می‌شود. دیابت حاملگی در صورت عدم درمان می‌تواند در جنین باعث ماكروزومی، دیسترس تنفسی، هایپوگلا‌یسمی، هایپوكلسیمی و هایپربیلیروبینمی شود.
نوزادان متولد شده اغلب وزن بالا‌ دارند، زیرا در دوران جنینی به طور غیرطبیعی در معرض مقادیر بالا‌ی انسولین قرار می‌گیرند كه خود یک هورمون محرک رشد است.