نوشته : شادی صالحی فوق‌لیسانس صنایع غذایی
با توجه به تحقیقات اخیر، برتری نوشیدنی رژیمی به نوشیدنی معمولی بهترین روش مقابله با چاقی نیست و توجه بیشتر به تعداد كالری مصرفی و داشتن یك برنامه ورزشی مرتب روش مطمئن‌تری است.دانشمندان بر این باورند كه قندهای مصنوعی توانایی بدن را در «شمارش» كالری غذاها بر اساس مزه شیرین آ‌نها كاهش می‌دهند و بر همین اساس تعداد افرادی كه توانایی كنترل وزن را از طریق میزان غذای دریافتی از دست داده‌اند روز به روز افزایش می‌یابد.
معمولا مردم غذای شیرین یا حجیم را پركالری می‌دانند; یعنی حتی مایعات غلیظ را از لحاظ كالری به اندازه غذاهای جامد نمی‌پذیرند. اینكه بدن بتواند میزان كالری مورد نیازش را با كالری دریافتی تطابق دهد فقط و فقط وابسته به توانایی بدن در ایجاد نوعی رابطه بین میزان كالری دریافتی و حس و مزه غذا در دهان است.
بدون هیچ پیش زمینه‌ای بدن می‌داند كه باید خصوصیات غذایی اعم از شیرینی یا حجیم بودن را ترجمه كرده، كالری مصرفی را اندازه گرفته و پیام سیری را ارسال كند; با مصرف قند مصنوعی قدرت بدن در حفظ و كنترل ارتباط طبیعی بین غذای دریافتی و كاهش یا افزایش وزن دچار ضعف می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد كه وقتی قند مصنوعی جایگزین قند واقعی می‌شود، بدن درمی‌یابد كه دیگر از خصوصیت مزه یك غذا نمی‌تواند كالری موجود را اندازه بگیرد و در ادامه دچار این اشتباه می‌شود كه غذای دارای قند واقعی، كالری ندارد; بنابراین پیامی جهت توقف خوردن نمی‌فرستد و فرد دچار پرخوری می‌شود. به این ترتیب، اگر فرد كالری مصرفی روزانه‌اش را اندازه نگیرد این اختلالات در درازمدت باعث افزایش وزن و چاقی می‌گردد.
به عبارت علمی‌تر وقتی فردی قند مصنوعی مصرف می‌كند، بدن به طور طبیعی با ترشح انسولین به مزه شیرین آ‌ن جواب می‌دهد، ولی به جای قند، تركیبی از مواد پروتئینی دریافت می‌كند. در صورتی كه بدن به طور طبیعی وظایفش را انجام دهد، پانكراس باید مقدار متنابهی انسولین آ‌ماده كرده باشد كه وارد سیستم گردش خون شود و به دنبال قند مزبور بگردد. از آ‌نجا كه این قند در گردش خون وجود ندارد، انسولین مقداری از قند خون را كه از قبل موجود بوده خنثی می‌كند و این موجب كاهش محسوس قند خون می‌شود. به دنبال این كاهش، بدن به سرعت پیام گرسنگی صادر می‌كند و این پیام به صورت تمایل سیری‌ناپذیر خوردن خود را نشان می‌دهد و از آ‌نجا كه غذاهای دارای قند مصنوعی نیاز بدن برای افزایش قند خون را تامین نمی‌كند، فرد به دنبال قندی و شیرینی با قند طبیعی خواهد گشت.
دانشمندان با انجام آ‌زمایش‌هایی رابطه بین مصرف قند مصنوعی و افزایش وزن را ثابت كرده‌اند. این آ‌زمایش‌ها بر روی دو گروه از موش‌های آ‌زمایشگاهی انجام شد; به این ترتیب كه یك گروه در مجاورت مواد غذایی دارای قند مصنوعی (گروه ا) و گروه دیگر در معرض غذای كم‌حجم یا رقیق قرار گرفتند (گروه ا).
در گروه ا مشاهده شد كه موش‌ها پس از مدت مشخصی، توانایی اندازه‌گیری كالری با میزان شیرینی غذا را از دست داده‌اند، چرا كه وقتی غذای شیرین عادی مانند شكلات در دسترس آ‌نها قرار گرفت بدون رسیدن به آ‌ستانه سیری آ‌ن را خوردند و در نهایت دچار پرخوری و اضافه‌وزن شدند. در گروه ا موش‌ها در مجاورت غذای رقیق (برای مثال شیركاكائو، در مقاسه با پودینگ كاكائو) قرار گرفتند كه پس از گذشت ۲۰ روز قدرت خود را در تخمین میزان كالری موجود در غذاهای جامد و نیمه‌جامد از دست دادند و وقتی در معرض این‌گونه غذاها قرار گرفتند به پرخوری مبتلا شدند و افزایش وزن پیدا كردند.
بر اساس آ‌مار جهانی، طی ۲۰ سال گذشته تعداد افرادی كه از غذاهای بدون قند یا دارای قند مصنوعی استفاده می‌كنند، حدود ۵/۲ برابر افزایش یافته و در همین مدت مصرف نوشابه‌های قنددار و بدون الكل به بیش از ۱۵ گالون در سال برای هر فرد رسیده است.
امروزه حدود ۵۹ درصد از آ‌مریكایی‌ها از نوشابه‌های رژیمی استفاده می‌كنند; به طوری كه این نوشابه‌ها به معروف‌ترین محصول كم‌كالری بدون قند تبدیل شده‌اند و اگر به این گروه هزاران محصول رژیمی دیگر را كه حاوی قندهای مصنوعی هستند، اضافه كنیم، بدون هیچ تعجبی مشاهده می‌كنیم كه حدود ۶۰ درصد از جمعیت آ‌مریكا دچار بیماری‌های متابولیسمی چاقی و اضافه‌وزن هستند. چاقی، خطر ابتلا به بیماری قلبی، سرطان و دیابت را افزایش می‌دهد.
افزایش مصرف محصولات دارای قند مصنوعی و نوشابه‌های رژیمی تنها دلیل چاقی نیست، ولی به طور قطع عامل كمكی مهمی است. اگر مردم بر اساس باورهای غلط جهت كنترل وزن خود همچنان از نوشابه رژیمی و غذاهای شیرین‌شده مصنوعی استفاده و در ادامه برای رفع گرسنگی غذاهای پركالری مصرف كنند، این محصولات به تنها عامل چاقی تبدیل می‌شوند.
منبع: دنیای تغذیه ش 77
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر