رابطه میزان خواب با وزن بدن

نوشته : سمیرا ربیعی کارشناس ارشد علوم تغذیه فارغ‌التحصیل دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی شهید بهشتی 

بر اساس آمارهای موجود، شیوع چاقی در سراسر جهان، به خصوص در آمریکا رو به افزایش است. علل این اپیدمی، به‌طور کامل به‌وسیله تغییر فاکتورهای سبک زندگی نظیر رژیم غذایی و کاهش فعالیت بدنی، قابل توجیه نیست. اخیراً پیشنهاد شده است که میزان خواب کوتاه‌تر، می‌تواند یکی از دلایل احتمالی در این زمینه باشد. در سال‌های اخیر، اختلالات خواب در جوامع مدرن، به یک مشکل عمده برای کودکان و بزرگسالان تبدیل شده است. در 3 تا 4 دهه اخیر، کاهش میانگین مدت خواب در آمریکا، همزمان با افزایش شیوع چاقی مشاهده شده است. به طور مثال، نتایج یک مطالعه که ارتباط میزان خواب با چاقی را درکودکان 8 تا 11 ساله بررسی کرده است، حاکی از آن است که کاهش طول مدت خواب، به طور معنی داری خطر چاقی را افزایش می‌دهد؛ به‌طوری که به ازای هر یکساعت کاهش مدت خواب، خطر چاقی41 درصد افزایش می‌یابد، البته این رابطه، تنها در پسران مورد بررسی مشاهده شد و در دختران چنین نتیجه‌ای یافت نشد.

شادابي و سلامت با ميوه‌ها

نوشته : انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور معاونت پژوهشي- كميته علمي آموزش همگاني 

ميوه‌ها:
يكي از مهم‌ترين گروه‌هاي غذايي كه براي حفظ سلامتي، شادابي و تنظيم عملكرد بخش‌هاي مختلف بدن لازم و ضروري است، گروه ميوه‌ها مي‌باشد. مواد غذايي اين گروه تأمين‌كننده آب، ويتامين‌ها، املاح، فيبر غذايي و تركيبات سلامتي‌بخش گياهي (رنگدانه‌ها) مورد نياز بدن انسان هستند. دريافت روزانه مقدار كافي از ميوه‌ها باعث حفظ سلامتي، شادابي و طراوت پوست مي‌شود.

مواد غذايي گروه ميوه‌ها:
اين گروه مواد غذايي شامل انواع ميوه‌هاي تازه، آبميوه‌هاي تازه طبيعي، كمپوت ميوه‌ها و ميوه‌هاي خشك (خشكبار) مي‌باشد.

مقدار توصيه‌شده روزانه ميوه‌ها:
لازم است روزانه 4-2 واحد از مواد غذايي اين گروه در برنامه غذايي گنجانده شود. هر واحد از اين گروه برابر است با يك عدد ميوه متوسط مثل سيب، موز كوچك نه متوسط، پرتقال يا گلابي، نصف گريپ‌فروت يا نصف ليوان ميوه‌هاي ريز مانند توت، انگور، انار و ... و يا نصف ليوان ميوه پخته يا كمپوت ميوه يا يك‌چهارم ليوان ميوه خشك يا خشكبار (مانند انواع برگه‌ها) و يا سه‌چهارم ليوان آبميوه تازه طبيعي.

نحوه انتخاب صحيح ميوه‌ها:
ميوه‌ها از نظر محتواي ويتاميني و املاح با هم متفاوتند. مثلاً انواع توت‌ها و مركبات مثل پرتقال و نارنگي ويتامين C بيشتري نسبت به سيب دارند و سيب و موز مقدار بيشتري پتاسيم دارند، بنابراين اصل تنوع در انتخاب نوع ميوه‌هاي مصرفي روزانه بايد رعايت گردد.


منبعک دنیای تغذیه  ش 102

تغذيه را فداي كار نكنيد!

نوشته  : منيره دادخواه كارشناس ارشد تغذيه و رژيم‌درماني انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور 

تحقيقات علمي مختلف نشان مي‌دهند كه تغذيه درست تاثير بسزايي در تامين سلامت و طول عمر انسان دارد. به عبارتي پيروي از يك الگوي غذايي متعادل و متنوع مي‌تواند با افزايش قدرت دفاعي بدن از بروز بيماري‌هاي گوناگون پيشگيري كند.
در حال حاضر همگام با صنعتي شدن جوامع شاهد دگرگوني گسترده اي در شيوه زندگي و الگوي غذايي مردم در تمام گروه‌هاي سني هستيم كه متاسفانه اين تغييرات در بيشتر موارد، تاثيرات منفي بر سطح سلامت جامعه داشته است.
در تاييد اين مسأله، آمارهاي پزشكي نيز شيوع بالايي از موارد ابتلا به بيماري‌هايي مثل چاقي، ديابت، بيماري‌هاي قلب و عروق و انواع سرطان را در گروه‌هاي جمعيتي مختلف نشان مي‌دهند.
با كمي دقت در وضعيت معمول زندگي در شهر‌هاي بزرگ و پرجمعيت متوجه مي‌شويم عواملي مثل گرفتاري‌هاي شغلي، ترافيك چند ساعته روزانه، بعد مسافت بين محل زندگي تا محل كار و ازدحام جمعيت، شرايط نابساماني را ايجاد كرده است كه ناخودآگاه اكثر افراد به ويژه كساني كه مشغله كاري بيشتري دارند درگير آن شده‌اند و عملاً فرصت بسياري از كارها از جمله ورزش و فعاليت بدني روزانه و حتي داشتن يك برنامه غذايي منظم و مناسب از آنها گرفته شده است.

شگفتي‌هاي آووکــادو

نوشته : مريم آريافر كارشناس تغذيه كارشناس ارشد علوم و صنايع غذايي

آووکادو به خاطر رنگ و شکل ظاهري پوست چرم‌مانندي كه دارد، به «گلابي تمساح‌مانند» معروف مي‌باشد.
تاريخچه پيدايش آووکادو به هفت هزار سال قبل از ميلاد مسيح برمي‏گردد که به خاطر بافت نرم و خواص درماني‏اش، توسط اقوام Aztecs و Incas آمريکاي جنوبي استفاده مي‏شده است.
400 نوع آووکادو در مکزيک و جنوب آمريکا وجود دارد. بعد از کشت نهال آووکادو، 2 تا 3 سال طول مي‌کشد تا ميوه بدهد.
آووکادو از نظر چربي خيلي غني مي‏باشد، در حالي که ساير ميوه‌ها و سبزي‌ها اين طور نيستند. همچنين آووكادو حاوي مقدار زيادي ويتامين A،ويتامين‏هاي گروه B و منبع غني آنتي‌اکسيدان‏هايي مثل ويتامين E، C و لوتئين (رنگدانه گياهي) است.
به‌علاوه منبع ويتامين K ، فيبر، فولات و مس و سرشار از پتاسيم است و حاوي 88-71 درصد چربي مي‌باشد.

فلـزات سنگين، مخل سلامتي

نوشته  : دكتر پيمان غلام‌نژاد كارشناس آزمايشگاه كنترل مواد غذايي، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي دانشگاه علوم پزشکی

مقدمه:
اگرچه تعريف روشني از فلزات سنگين وجود ندارد، ولي عموما به فلزاتي كه وزن مخصوص آنها پنج برابر آب است فلز سنگين اطلاق مي‌شود. فلزات سنگين گروهي از عناصر فلزي در جدول تناوبي شيمي هستند كه خواص فلزي از خود نشان مي‌دهند. فلزات سمي يكي از واژه‌هاي جايگزين است كه براي فلزات سنگين به‌كار برده مي‌شود. گرچه فلزات سنگين، سمي مي‌باشند، ولي بعضي از فلزات سمي جزء گروه فلزات سنگين نيستند. آهن،كبالت، مس، روي و منگنز گروهي از فلزات سنگين هستند كه بدن انسان در مقادير كم به آنها نياز دارد. آهن از كم‌خوني جلوگيري مي‌كند و روي در بيش از صد فعاليت آنزيمي در بدن نقش دارد.

چطور مراقب كبد خود باشيم

نوشته  : آذين صحابي

كبد عامل اصلي سم‌زدايي در بدن است و سلامت ما تا اندازه زيادي به سلامت و كاركرد درست اين عضو بستگي دارد. هرگونه ماده غذايي كه توسط روده‌ها جذب شود، بايد پيش از ورود به سيستم جريان خون از كبد عبور كند. هر روز كبد پذيراي مقاديري سم است كه توسط محتويات روده، غذاهايي كه مي‌خوريم، آبي كه مي‌نوشيم، داروهايي كه مصرف مي‌كنيم و هوايي كه تنفس مي‌كنيم، وارد آن مي‌شود. وقتي كبد درست كار نكند، فرد احساس سستي و بي‌حالي كرده و دچار تهوع و استفراغ خواهد شد. كاركرد كبد روي چشم‌ها نيز تاثير مي‌گذارد و يك چشم قرمز و پرخون مي‌تواند از كبد كم‌كار خبر دهد.
حالا براي مراقبت از كبد خود بايد چه كرد تا اين عضو مهم آسيب نبيند و بتواند وظايفش را درست انجام دهد؟
يك فنجان قهوه
نوشيدن قهوه مي‌تواند از بروز يكي از شايع‌ترين انواع سرطان كبد پيشگيري كند. مطالعه‌اي بر روي بيش از 90 هزار نفر ژاپني نشان داد كه خطر ابتلا به سرطان كبد در كساني كه تقريبا هر روز قهوه مي‌نوشند، نصف كساني است كه قهوه نمي‌نوشند.

بهتـــرين غــذاهــا بــــراي درد زانــو

نوشته  : دکتر علی ملک‌شاهی‌مقدم پزشك عمومي زهره ادب دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه دانشکده بهداشت، 

مقدمه
بسیاری از انسان‌ها در جهان نوین امروز از درد و مشکلات التهابی استخوان‌ها و مفاصل، خصوصا زانودرد رنج می‌برند. جهت غلبه بر موارد مذکور، بسیاری از افراد به داروهای ضدالتهابی و ضددرد پناه می‌برند. این داروها به‌طور موقت بر درد غلبه می‌کنند، ولی درمان دائمی فراتر از این حرف‌هاست. بسیار شنیده‌ایم که طبیعت کره خاکی، پرقدرت‌ترین در جهان آفرینش می‌باشد. طبیعت زمین در ذات خود درمان تمامی بیماری‌ها را دارد. در حقیقت طبیعت، مواد غذایی را که بهترین درمان برای بیماری‌های گوناگون است، برای انسان‌ها فراهم نموده است. غذا، انرژی، مواد مغذی (ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌ها) و سوخت بدن را تامین می‌کند. ثابت شده است كه دریافت غذای مناسب بسیاری از بیماری‌ها را درمان می‌نماید. درد زانو دلایل متعددی از جمله التهاب استخوان‌ها و مفاصل، جابه‌جایی مفاصل و خشکی و سختی استخوان‌ها دارد. افراد دچار زانودرد، بسیاری از شیوه‌های درمانی از جمله تمرینات ورزشی، تزریقات استروییدی و جراحی را متحمل می‌شوند، ولی با رژیم غذایی مناسب بسیاری از مشکلات التهابی آنها حل می‌گردد. مواد غذایی مشخصی وجود دارند که حاوی مقادیر مناسبی از مواد ضدالتهابی و مسکن‌های درد هستند. مواد غذایی که در ذیل به توضیح آنها می‌پردازیم، جهت درمان التهاب استخوان‌ها، مفاصل و زانودرد کاربرد دارند.

راهنماي تفسير نتايج آزمايش خون

نوشته  : بهناز عباسي‌مقدم كارشناس ارشد تغذيه 

ارزيابي تري‌گليسيريد بخشي از تست پروفايل ليپيدي است كه براي تشخيص احتمال بروز بيماري قلبي به كار مي‌رود. تري‌گليسيريد به همراه كلسترول (HDL، LDL و ...) پروفايل ليپيدي را تشكيل مي‌دهند كه بعد از سن 20 سالگي لازم است هر 5 سال يكبار انجام شود. تا احتمال بروز بيماري قلبي در افراد سالم ارزيابي گردد، بعضي از ريسك فاكتورهاي زمينه‌ساز بيماري قلبي عبارتند از:
سيگار كشيدن، سن (مردان بالاي 45 سال و زنان بالاي 55 سال)، فشار خون 90/140 به بالا، سابقه فاميلي و ديابت مليتوس.
اگر چنانچه فرد تحت رژيم يا دارودرماني قرار بگيرد، بسته به نظر پزشك آزمايش زودتر انجام مي‌شود (معمولاً بين 3 تا 6 ماه) تا تأثير دارو يا رژيم غذايي مشخص گردد. در افراد ديابتيك ارزيابي تري‌گليسيريد بسيار مهم است، زيرا هنگامي كه قند خون به خوبي كنترل نشود تري‌گليسيريد به ميزان زيادي افزايش مي‌يابد. در كودكان پرخطر بايد اولين تست پروفايل ليپيدي تا سن 10 سالگي انجام شود.

منشور غذايي براي كودكان بيمار

نوشته : ليانت بزرگمهر مشاور تغذيه و رژيم‌درماني 

بيماري ديگري كه در بين كودكان شيوع زيادي دارد و برعكس عفونت‌هاي تنفسي، معمولاً در فصول گرم سال بيشتر در اطفال بروز مي‌نمايد، عفونت‌هاي گوارشي است. دل‌درد، دل‌پيچه، اسهال و گاه تهوع، استفراغ و تب از علائم اين اختلال مي‌باشند كه در اين مقوله به برنامه غذايي در اسهال پرداخته مي‌شود.
اسهال عبارتست از عبور سريع مواد غذايي از روده كوچك. در اين حالت مواد مغذي موجود در دستگاه گوارش فرصت كافي جهت هضم و جذب را نداشته و قسمت اعظم آنها بدون استفاده از بدن دفع مي‌شوند. از جمله آب و الكتروليت‌هايي مانند سديم، پتاسيم، منيزيم، كلر، فسفر، سولفات و... . در حالت اسهال، دفع آب از بدن خيلي زياد است و چنانچه آب از دست رفته جبران نشود، بدن سريعاً در معرض كم‌آبي قرار مي‌گيرد.

روده‌ كوتاه سندرمي با عوارض متعدد

نوشته : دکتر احمدرضا درستی متخصص تغذيه و رژيم درمانی عضو هيأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

ه در اين حال فقط 5/2-5/1 متر از روده کوچک باقی می‌ماند)، سوء جذب مایعات و مواد مغذی اتفاق می‌افتد که به آن سندرم روده كوتاه (SBS) گفته می‌شود. روده کوچک سالم به‌طور معمول حدود
8 متر طول دارد. گرچه روده كوچك سالم توان بالایی دارد، اما برداشت 40 تا 60 درصد آن برحسب محل برداشت و شرايط ديگر ممکن است به عوارض متعدد منجر شود. برداشت بخش انتهايی روده کوچک (ایلئوم دیستال) مهم‌ترین اثر را بر افزایش خطر SBS دارد، درحالی که برداشت روده بزرگ (كولون) به تنهایی، منجر به SBS نمی‌شود.
به‌دنبال برداشت قسمت بزرگی از روده در بزرگسالان به‌علت هر يک از بیماری‌های كرون، آنتریت ناشی از تابش اشعه، سكته مزانتریك، بیماری بدخیم و پیچ‌خوردگی روده باریك، خطر رهیدراتاسیون ناشی از اختلالات الکتروليت و همچنين سوءتغذيه وجود خواهد داشت. در اطفال، بیشترین موارد SBS ناشی از ناهنجاری‌های مادرزادی سیستم معدی- روده‌ای، فقدان سوراخ در روده باریك، پیچ‌خوردگی روده باریك و یا آنتروكولیت نكروزی می‌باشد.