فلفل و سلامتي

نوشته: دكترسيد مسعود كيمياگر 

فرقي نمي‌كند كه فلفل تند باشد يا نه. تمامي انواع فلفل‌ها كاري بيش از تزئين كوكوي گوجه‌فرنگي و يا طعم دادن به سس‌ سالسا و رنگين كردن غذا انجام مي‌دهند. آنها برخي از ويتامين‌هاي موردنياز بدن را تامين مي‌كنند و حاوي تركيباتي هستند كه با كاهش و تسكين درد و مزاياي بي‌شمار ديگر ارتباط دارند.
 
فيتوكميكال‌هاي موجود در فلفل
فلفل‌ها حاوي فيتوكميكال‌هاي زيادي هستند كه به‌طور طبيعي در بافت و تركيبات بسياري از گياهان يافت مي‌شوند. نزديك به يك ميليون از آنها در طبيعت شناخته شده‌اند. بسياري از فيتوكميكال‌هاي درون فلفل‌ها توانايي آنتي‌اكسيداني دارند و اين بدان معني است كه آنها مي‌توانند اثر منفي راديكال‌هاي آزاد را بر بدن خنثي كنند و از آسيب به سلول پيشگيري نمايند و در نهايت از ابتلا به بيماري‌هاي خاص پيشگيري كنند و يا علائم آن را كاهش دهند. برخي از فيتوكميكال‌ها در بدن عملكردي مشابه هورمون‌ها دارند و در واقع انتقال‌دهنده پيام‌ها به مغز هستند. فلفل‌ها در رنگ‌هاي سبز، قرمز، زرد و نارنجي وجود دارند. هر رنگ مختلف از فلفل‌‌ها، حاوي فيتوكميكال‌هاي متفاوتي است.
مزاياي بي‌شمار فلفل‌ها
چه فلفل تند باشد و چه شيرين، بسيار مغذي است. فلفل يكي از غني‌ترين منابع ويتامين A و C است و با خوردن يك فنجان از آن، صددرصد نياز روزانه بدن به اين ويتامين‌ها فراهم مي‌شود. انواع مختلف فلفل‌ها را بخوريد تا انواع گوناگوني از ويتامين‌ها و مواد معدني را دريافت كنيد. فلفل قرمز منبع خوبي از فيبر، مواد معدني و فولات است.

خواص دارويي انجير

نوشته  : دكترمحمد حسین صالحی سورمقی 

گياه‌شناسي
درخت انجير درختي است كه ارتفاع آن تا 10 متر مي‌رسد. شاخه‌ها منشعب و شكننده و برگ‌ها بزرگ (گاه تا 25 سانتي‌متر) با بريدگي‌هاي عمقي هستند؛ به طوري كه پهنك به 3 تا 5 لوب تقسيم مي‌شود. سطح برگ‌ها ناصاف و تقريباً خشن است. گل‌ها كوچكند و به صورت نر و ماده كنار هم قرار دارند كه پس از لقاح و تكامل به ميوه‌هاي فندقه كوچكي تبديل مي‌شوند و در قسمت گوشتدار نهنج قرار مي‌گيرند. اين قسمت كم‌كم بزرگ شده و حاوي اندوخته‌اي غني از مواد قندي و مواد مهم ديگري مي‌شود. اين نهنج گوشتدار پس از رسيدن كامل به رنگ زرد، سبز، زرد متمايل به سبز و بنفش مايل به سياه در مي‌آيد كه در اصطلاح عاميانه به آن ميوه انجير مي‌گويند؛ در صورتي كه از نظر گياه‌شناسي اين قسمت خود شامل تعداد زيادي ميوه كوچك فندقه است.
درخت انجير ممكن است در سال سه نوبت (بهار، تابستان و پاييز) ميوه بدهد كه ميوه‌هاي پاييزه معمولاً كوچك‌تر از دو نوع ديگر هستند. قطر ميوه رسيده به 5 سانتي‌متر مي‌رسد.
موطن اصلي و محل رويش انجير را جنوب غربي آسيا و مناطق شرقي مديترانه، به‌خصوص از يونان تا پاكستان مي‌دانند. انجير به دليل مصرف زياد، امروزه در مناطق وسيعي از دنيا كشت مي‌شود.

چرا نوشيدن چاي از آب بهتر است؟

پژوهشگران تاكيد كردند كه چاي فوايد بسياري دارد و از بيماري‌هاي قلبي عروقي و پوکي استخوان پيشگيري مي‌کند.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) - منطقه خراسان و به نقل از Atlantico، برخي پزشکان بر اين باورند که نوشيدن چاي از آب نيز مفيدتر است، چراکه علاوه بر فوايد آب، چاي خاصيت آنتي اکسيداني نيز دارد.

به گفته پژوهشگران، گياه چاي در پيشگيري از بسياري از بيماري ها مانند پوکي استخوان موثر است و باعث افزايش تراکم استخواني و جلوگيري از شکستگي هاي استخواني در سالمندان مي شود.

مطالعات نشان مي دهد نوشيدن چاي در زنان باعث بازسازي استخوان ها و کاهش استرس مي شود.

خواص غذايي باميه

نوشته: نیلوفر وزیری دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه 

بامیه با نام علمی Hibiscus به خانواده پنیرک یا Malvaceae تعلق دارد. میوه بامیه، شامل غلاف گوشتی است که دارای مقطعی 5 یا 6 ضلعی بوده که از قاعده به طرف راس به‌تدریج باریک و نوک تیز می‌شود. طول میوه به 3 تا 7 سانتیمتر می‌رسد.
درون میوه در چند ردیف،‌ دانه‌های سفید رنگ و نرمی قرار دارد که پس از رسیدن به رنگ سبز کم‌رنگ تغییر یافته و سفت می‌شوند.
بامیه با داشتن مواد مغذی با ارزشی مانند ویتامین‌های C ,A و گروه B از جمله: اسیدفولیک B5، B2، B6 و عناصری از قبیل: منگنز، کبالت، کلسیم، فسفر و پتاسیم، فیبر و ماده لزج، اثرات مثبت فراوانی بر سلامت انسان دارد.
این گیاه از نظر اقتصادی نیز ارزان و در دسترس همه افراد است.
مفيد براي ديابتي‌ها و بيماران قلبي

 فيبر موجود در باميه نمایه گلایسمی‌ پایینی به آن می‌دهد، یعنی به سرعت قند خون را بالا نمی‌برد. بدين ترتيب كه سرعت جذب قند را كاهش داده و به حفظ قند خون كمك مي‌كند، بنابراین براي افراد مبتلا به ديابت مفيد می‌باشد.
موسيلاژ يك نوع فيبرموجود در باميه می باشد که از طریق متصل شدن با نمک‌های صفراوی و اسیدهای چرب، موجب کاهش کلسترول و پروفایل لیپیدی خون می‌شود و برای بیماران قلبی و‌هایپرلیپیدمی ‌توصیه می‌گردد. اثر باميه دركاهش كلسترول خون، يكي از خصوصيات بسيار مفيد اين سبزي است، زيرا مانند داروهاي كاهنده كلسترول اثرات جانبي ندارد.

رژيم غذايي پس از ورزش

نوشته  : دكتر سيدعلي كشاورز 

پس از ورزش، هر چقدر سريع‌تر به بدن مواد مغذي و انرژي برسد، سريع‌تر تجديد‌قوا مي‌كند. هر نوع تمرين بدني سبب تخليه ذخاير گليكوژن در بدن مي‌شود. گليكوژن، انرژي ذخيره شده در ماهيچه‌ها مي‌باشد كه به راحتي در دسترس قرار مي‌گيرد و از تحليل رفتن بافت‌ ماهيچه‌اي بدن جلوگيري مي‌كند. هدف از داشتن رژيم غذايي مناسب بلافاصله پس از ورزش، احياي ذخاير انرژي در بدن و بازسازي بافت ماهيچه‌اي آسيب ديده مي‌باشد. در دوره پس از ورزش با داشتن رژيم غذايي مناسب، بدن قوي‌تر و سرحال‌تر مي‌شود. اگر بلافاصله پس از ورزش، انرژي لازم را به بدن نرسانيد و بدن براي مدت طولاني گرسنه نگه داشته شود احساس سستي و كسالت خواهيد كرد؛ اما با تامين انرژي و مواد مغذي به موقع و سريع، بدن خيلي سريع‌تر احيا شده و به تعادل مي‌رسد. با دنبال كردن راهكارهاي ارائه شده در اين مقاله مي‌توانيد به احياي سريع‌تر بدن پس از ورزش كمك كنيد.
چقدر آب و يا مايعات بنوشيم؟
بلافاصله پس از اتمام ورزش حتي قبل از دوش گرفتن و تعويض لباس، مايعات بنوشيد. اگر بتوانيد آب از دست رفته از بدن را (حين ورزش با عرق كردن، آب بدن از دست مي‌رود) هرچه سريع‌تر با نوشيدن مايعات جايگزين كنيد، خستگي بدن نيز سريع‌تر برطرف شده و از بروز كم‌آبي پس از ورزش نيز جلوگيري مي‌شود. اگر پس از ورزش به ميزان كافي مايعات ننوشيد، احساس سستي و بي‌حالي و در برخي مواقع سردرد و حالت تهوع به سراغ‌تان مي‌آيد.

قندهاي رژيمي؛ خوب يا بد؟

نوشته  : مریم میرفتاحی 

شیــــــرین‌کننـــــده‌های مصنوعــی جایگزین‌های صنعتی برای شکر مي‌باشند‌. زیاده‌روی در مصرف شکر معمولی و افزایش وزن ناشی از آن، عاملی شد تا تولید و استفاده از این گونه شیرین کننده‌ها در صنعت غذا آغاز شود‌. این شیرین‌کننده‌ها ممکن است از منابع طبیعی مانند گیاهان و یا خود قند گرفته شده باشند‌. شیرین‌کننده‌های مصنوعی به عنوان شیرین‌کننده‌هایی قوی شناخته مي‌شوند، چراکه اغلب به مراتب از قند و شکر عادی شیرین‌تر مي‌باشند، به همین دلیل در مقایسه با شکر مقادیر کمتری از آنها برای ایجاد همان میزان طعم شیرین لازم است‌.
 
کرم‌خوردگی دندان‌ها
بر خلاف شکر، شیرین‌کننده‌های مصنوعی در تخریب دندان‌ها اثر چندانی ندارند.
 
کاربردهای شیرین‌کننده‌های مصنوعی

شیرین‌کننده‌های مصنوعی هیچ کالری را به رژیم غذایی اضافه نمي‌کنند و در واقع در مقایسه با شکر میزان خیلی کمتری از آنها برای شیرین کردن استفاده مي‌شود‌. امروزه، شیرین‌کننده‌های مصنوعی به صورت گسترده‌ای در غذاهای فرآوری شده استفاده مي‌شوند؛ از جمله نوشیدنی‌های شیرین، شیرینی‌جات، ژله‌ها، کنسروها و ..‌. حتی استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی در خانه‌ها هم رایج شده است‌.

مروری بر داروهای رژیمی و کاهنده وزن

نوشته : دكتر علي ملك شاهي مقدم زير نظر دكتر احمد ساعدي 

داروهای کاهنده وزن تایید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا به سه رده تقسیم می‌شوند. داروهای مزبور بايد توسط پزشک تجویز گردند و مصرف آنها تنها در بزرگسالان مجاز می‌باشد. هر یک از رده‌های دارویی مذکور، مکانیسم عمل متفاوتی دارند. قدیمی‌ترین رده داروهای کاهش وزن، به داروهای نورآدرنرژیک تعلق دارد. داروهای این رده مشابه با آمفتامین می‌باشند. دو رده دارویی جدید نیز شامل مهارکننده‌های برداشت مجدد نور‌اپی‌نفرین‌ـ سروتونین و مهار‌کننده‌های لیپاز می‌شوند. در ادامه مطالب، به صورت اختصاصی به داروهای کاهنده وزن می‌پردازیم.
داروهای نورآدرنرژیک
داروهای نورآدرنرژیک بر مغز تاثیر گذاشته و سبب اثرات تحریکی می‌گردند. مشهورترین داروی این رده خاص، آمفتامین می‌باشد. داروهای نورآدرنرژیک، کنترل شده بوده (فهرست دارویی رده II) و از سوی دیگر اعتیادآور هستند. داروهای مزبور تنها در صورت استفاده کوتاه مدت (چندین هفته) مجاز بوده و مصرف همزمان آنها با دیگر داروهای محرک قدغن می‌باشد. از جمله داروهایی که مصرف همزمان آنها با داروهای نورآدرنرژیک ممنوع است، می‌توان به سودوافدرین، فورازولیدون، گوانادرل، گوانتیدین و مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز اشاره نمود. داروهای نورآدرنرژیک در عملکرد داروهای ضد اسید و مهارکننده‌های کربنیک انهیدراز نیز شدیدا مداخله می‌نمایند.
اثرات جانبي داروهای نورآدرنرژیک 

تغذيه در نرمی استخوان

نوشته : ام‌البنین اکبری زير نظر دكتر منصور شهركي 

استئومالاسي در بالغين ايجاد مي‌شود كه به صورت كاهش عمومي‌ دانسيته استخواني و بروز شكستگي كاذب خصوصا در ستون فقرات، ران و بازو تظاهر مي‌يابد. در این بیماری به علت عدم کلسیفیه شدن صحیح بافت استخوان، شکل و استحکام استخوان طبیعی نیست. استئومالاسی، مشابه بیماری راشیتیسم (ریکتز) کودکان بوده و نام دیگر آن ریکتز بالغین است، البته در سنین بالا، صفحه رشد استخوان‌ها بسته مي‌شود، لذا برخلاف راشیتیسم بر روي صفحه رشد و رشد طولی استخوان‌های دراز اثری ندارد. این بیماری در خانم‌ها نسبت به آقایان و در زمستان و اوایل بهار شایع‌تر است.
علل بروز استئومالاسی
1. بیماری استئومالاسی به علت کمبود کلسیم و ویتامین D در بالغین اتفاق مي‌افتد. کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی گیاهخواران و رژیم‌های کم‌چرب بخصوص در افراد مسن دیده مي‌شود.
2. عدم مصرف شیر و فرآورده‌های آن ممکن است باعث بروز این بیماری شوند.
3. مقاومت نسبت به عمل ویتامین D ممکن است باعث ایجاد نرمی‌استخوان شود.
4. فقدان جذب روده‌ای و گوارشی کلسیم باعث ایجاد این بیماری خواهد شد.
5. بیماری‌های کلیوی بخصوص نارسایی کلیوی مي‌توانند اين بيماري را به همراه داشته باشند.
6. مصرف بعضی داروها از جمله داروهای ضد صرع ممکن است باعث ایجاد نرمی استخوان شود.
7. بیماری‌های لوزالمعده و برخي اعمال جراحي باعث اختلال در جذب كلسيم شده و نهايتا منجر به نرمي‌استخوان در بالغین مي‌شوند.

التهاب پانکراس

نوشته  : دكتر احمدرضا درستی 

همان‌طور كه در شماره قبل ذكر گرديد، پانکراتيت، التهاب لوزالمعده است که مشخصات آن ادم، ترشحات سلولی و نکروزه (مرگ نسج) شدن بافت آن است. شدت بيماری ممکن است از درجه خفيف تا شديد باشد که در موارد شديد منجر به خود هضمی، نکروز و خونريزی بافت لوزالمعده ‌مي‌شود. در ادامه مطالب قبل، به بيان علائم پانكراتيت و تغذيه درماني در بيماري‌ پانكراتيت حاد و مزمن مي‌پردازيم.
يازده علامت که ‌مي‌توان در طی 48 ساعت اول تشخيص يا پذيرش بيمار، آنها را اندازه‌گيری كرد و از لحاظ پيش آگهی بيماری اهميت دارند، مشخص شده‌اند. با اين علائم، می‌توان پيامد احتمالی بستری شدن بيمار را تعيين کرد. ممکن است بيمار به عمل جراحی نياز پيدا کند. پانکراتيت در دو شکل حاد و مزمن طبقه بندی شده که در حالت مزمن، انهدام لوزالمعده آنقدر شديد ‌مي‌باشد که عمل ترشحات برون‌ريز و درون‌ريز آن بهم خورده و در نتيجه سوء‌جذب و ديابت به وجود ‌مي‌آيد.
 
علائم پانکراتيت
علائم پانکراتيت ‌مي‌تواند به صورت دردهای مداوم يا متناوب باشد که از کم تا زياد به شدت‌های مختلف در ناحيه فوقانی شکم احساس ‌مي‌شوند. اين دردها ‌مي‌توانند به پشت بدن نيز منتقل شوند. علائم با غذا خوردن بدتر ‌مي‌شوند. تظاهرات بالينی ‌مي‌تواند شامل تهوع، استفراغ، اتساع شکم و اسهال چرب باشد. در موارد شديد کاهش فشار خون، فقدان ادرار و اختلال در بلع وجود دارد. در بررسی‌های آزمايشگاهی معمولا افزايش آميلاز به ليپاز سرم مشاهده ‌مي‌شود؛ ولی به هر حال، تست آميلاز سرم غير ويژه بوده و در زمان پانکراتيت ‌مي‌تواند به صورت کاذب، منفی يا مثبت باشد. ليپاز سرم هم حساسيت مشابه آميلاز دارد، ولی ويژگی آن بيشتر است. موارد شديد ‌مي‌توانند به خونريزی، شوک و مرگ ختم شوند.

الفباي مشاوره در تغذيه و كاهش وزن

نوشته :دكتر سيدضياءالدين مظهري 

كد 07-گروه شب بيداران و شبگردهاي گرسنه
اين گروه از افراد خوابگردان يا بيدارشدگان نيمه شب نام‌گذاري شده‌اند، چون جاذبه جادويي محتويات يخچال آنها را از خواب شيرين بيدار نموده و ناخودآگاه به طرف باقيمانده خوردني‌هاي مختلف يا محتويات يخچال جذب مي‌‌گردند و نه تنها در تمام شهرستان‌هاي ايران بلكه در اغلب كشورها هستند افرادي كه به اين مشكل دچار مي‌باشند و به طور كلي اين عارضه را Night- Eating syndrome نام‌گذاري كرده‌اند. براي اينكه بدانيد به اين گروه از افراد تعلق داريد يا خير، به سوالات مندرج در خودآزمايي زير مراجعه نماييد و پاسخ مثبت يا منفي‌تان را در قبال هر يك از سوالات به صورت آري يا خير علامتگذاري فرماييد.
خودآزمايي
1- آيا هر چه كه به ساعات غروب و شب نزديك‌تر مي‌شويد به ميزان اشتهاي شما افزوده مي‌شود؟ بلي   خير
2- آيا فكر مي‌كنيد با حذف صبحانه اشتهاي شما در طول روز كاهش پيدا مي‌كند؟ بلي   خير
3- آيا نصف بيشتر انرژي تعيين شده براي تمام روزتان را در فاصله به رختخواب رفتن و برخاستن از خواب ميل مي‌نماييد؟  بلي   خير
4- آيا وقتي تسليم گرسنگي خود مي‌شويد به شما احساس گناه دست مي‌دهد؟ بلي     خير
5- آيا اغلب بيش از يك بار در هفته شب‌ها جهت خوردن مواد غذايي از خواب بيدار مي‌گرديد؟ بلي    خير
6- آيا بر اين باور مي‌باشيد كه ‌بايد چيزي را ميل كنيد تا بتوانيد خواب خود را ادامه بدهيد؟ بلي    خير
7- آيا بعضي وقت‌ها به ياد نمي‌آوريد كه در طول شب چيزي را ميل كرده‌ايد يا خير؟ بلي     خير
تفسير يافته‌ها