غذاها و داروهايي كه با هم تداخل دارند...

نوشته  : لادن گیاهی دانشجوی دکترای تغذیه دانشگاه وین 
غذاها و مواد مغذی موجود در آنها از مهم‌ترین و متغیرترین عواملی هستند که بر زیست دسترسی و عملکرد داروهای خوراکی در بدن تاثیر می‌گذارند. این اثرات به دلیل وجود ترکیبات متنوعی از مواد معدنی، مواد آلی، پروتئین‌ها و ویتامین‌ها در غذاها و همچنین فرمولاسیون داروها بسیار پیچیده است و در بسیاری از موارد قابل پیش‌بینی نیست. به همین جهت پیشگیری از تداخل غذا – دارو بسیار دشوار مي‌باشد و به دليل همین پیچیدگی، درحال حاضر نیز مطالعات بیشتری توسط مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های داروسازی نسبت به تداخل دارو- دارو انجام شده است تا تداخل غذا- دارو.
 از طرف دیگر داروها نیز با تاثیر بر جذب، زیست دسترسی و دفع مواد مغذی با عملکرد غذاها در بدن تداخل دارند. جملاتی نظیر نیم‌ساعت قبل از غذا، یک ساعت بعد از غذا، با معده خالی، روزی یک عدد و ....  را همیشه به هنگام تجویز داروها توسط پزشک و یا بر روی بسته داروها مشاهده می‌کنید. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باید به این جملات هنگام مصرف دارو توجه نمود، وجود همین تداخلات دارو– غذا و غذا– دارو است که تا کنون شناخته شده‌اند. توجه به تداخل دارو و غذا به هنگام مصرف طولانی مدت دارو بسیار مهم است و غالبا اثراتی که داروها در کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌گذارند، به دنبال مصرف مزمن داروها ایجاد می‌گردد.

کاهش وزن در ورزشکاران (2)

نوشته  : محمد حضوری دانشجوی دکترای تغذیه 
مقدمه:
در مقاله قبلی مقدماتی در مورد دلایل کاهش وزن در ورزشکاران ذکر گردید و به طور خلاصه به برخی اثرات کاهش وزن در ورزشکاران اشاره شد. در ادامه مبحث، برخی عوامل موثر بر موفقیت در کاهش وزن را مرور خواهیم نمود.
 عوامل موثر بر توانایی ورزشکاران در دستیابی به وزن و ترکیب مطلوب بدن:
1- عوامل ژنتیکی:
بخش قابل توجهی از تفاوت‌های فردی در میزان چربی بدن، توسط عوامل ژنتیکی تعیین می‌گردد. بر اساس مطالعات موجود حدود 40‑25 درصد از بافت چربی، وابسته به ژنتیک بوده و در برخی افراد و برخی شرایط محیطی خاص، این میزان ممکن است تا حدود 70 درصد افزایش یابد. تاثیر ژنتیک بر دریافت کل انرژی از کربوهیدرات و چربی حدود 20 درصد می‌باشد. در حالی که تاثیر عوامل فرهنگی و محیطی بر میزان دریافت این دو ترکیب به ترتیب حدود 10 و 70 درصد است.

اكسير جواني يعني: ورزش، تغذيه صحيح و آرامش

نوشته  : اين شماره: دكتر محمد حسين صالحي سورمقي استاد دانشگاه و محقق پيشكسوت در زمينه‌ گياهان دارويي 
پای گذاشتن گیاهان به زندگی بشر، تقاضای انسان‌ها برای شناخت هرچه بیشتر گیاهان و خواص نهفته بی‌شمار آنها، واژه گیاه درمانی و داروهای گیاهی را به فرهنگ لغات بشر وارد کرده است. هرچند که این ورود عمری هزاران ساله دارد، اما به مدت چند دهه فاصله‌ای عمیق را تجربه کرد که دوباره جایش را باز پس می‌گیرد. این روزها با واژه گیاه درمانی و گیاهان دارویی زیاد مواجه می‌شویم و روزنه‌ امیدي برای درمان بیماری‌ها و کاهش آلام مردم گشوده شده است که همین عاملی شد برای اختصاص یافتن صندلی سلامت این شماره به گفتگو با دکتر محمد حسین صالحی سورمقی، استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشكي تهران. تواضع و خونگرمی از خصوصیات بارز ایشان است که در همان برخورد اول به چشم می‌آید. انرژی ایشان برای انتقال آگاهی‌ها و روحیه خستگی‌ناپذیرشان، مصاحبه ما را به گفت و گویی شیرین و صمیمی تبدیل کرد که در ادامه تقدیم شما خوانندگان عزيز می‌گردد:

مرواريدي به نام خاویار

نوشته  : مینا میران كارشناس صنایع غذایی 




به نظر برخی، واژه خاویار واژه ای فارسی و دگرگون شده واژه خاگ آور (تخم آور است). خاویار یا مروارید سیاه تخم ماهی استررژون (ماهی خاویار) است. در سال 1240 زمانی که مغول‌ها مسکو را فتح کردند، فرمانده مغول‌ها شخصی به نام باتو خان بود. وقتی که به uglich (شهری در شمال مسکو) رسید، قصد ویران کردن صومعه آن شهر را داشت. راهبان آن صومعه از او خواهش کردند ابتدا خوراکی را که آنها برای او آماده کرده‌اند میل کند. این خوراک لذیذ تخم‌های نمک زده ماهی خاویار بود. باتو خان از آن غذا خیلی لذت برد و صومعه را خراب نکرد. قدمت ماهیان خاویاری به دوران ماقبل تاریخ یعنی تقریبا 250 میلیون سال قبل (به عصر ژوراسیک) باز می‌گردد.

زیستگاه ماهیان خاویاری:
این گونه ماهیان خاویاری در ابتدا در تمام رودخانه‌های جهان وجود داشتند، اما امروزه در آب‌های نیمکره شمالی زندگي مي‌كنند. دریای خزر به عنوان بزرگ‌ترین منبع ماهیان خاویاری در جهان بوده و بیش از 90 درصد خاویار جهان را تامین می‌کند. در ایران کرانه‌های شرقی دریای خزر به ویژه سواحل بندر ترکمن محل صید ماهیان خاویاری می‌باشد.

جگر ميل داريد؟!

نوشته : سالومه آرمين کارشناس ارشد علوم تغذيه 
معرفي
امعا و احشا به اندام‌هاي دروني بدن انسان و حيوانات نشخوارکننده، به ويژه دستگاه گوارش گفته مي‌شود و به طور کلي در نشخوارکنندگان شامل دل، جگر، قلوه، سيرابي و شيردان است. اين موادغذايي در گروه گوشت قرار مي‌گيرند. همان‌ گونه که مي‌دانيد يکي از گروه‌هاي مواد غذايي، گروه گوشت و جانشين‌هاي آن است و مواد غذايي، مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهي، تخم‌مرغ و... در اين گروه طبقه‌بندي مي‌شوند. وي‍‍ژگي اصلي اين موادغذايي پروتئين بالا و با کيفيت آنهاست. پروتئين‌ها موادمغذي هستند که در رشد و ترميم و ساخت سلول‌ها و بافت‌هاي بدن نقش مهمي بر عهده دارند. مصرف پروتئين حيواني به مقدار لازم براي تمام گروه‌هاي سني توصيه مي‌شود. امعا و احشا از نظر ترکيب با بافت ماهيچه يا همان گوشت متفاوت هستند و اين بدين معنا است که ارزش تغذيه‌اي آنها، چه از نظر پروتئيني و چه از نظر چربي، ويتامين و املاح متفاوت است.

گوجه سبز نوبرانه بهاری

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه 
گوجه سبز به میوه درختان مختلفی که متعلق به نژاد pruns از خانواده rose  هستند، اطلاق می‌شود. بر پایه نوشته‌های قدیمی، نژاد این گیاه قدمت 2000 ساله دارد و چینی‌ها اولین کسانی بودند که به کشت آن اقدام کردند. گفته می‌شود که این گیاه از طریق سوریه یا ایران به یونان برده شده است. از گوجه سبز به عنوان آلوچه سنگ، آلوچه آلنج و آلوی کوهی هم نام برده می‌شود. در بعضی از کتاب‌های پزشکی قدیم با اسامی نیسوق و نیشوق از گوجه سبز یاد شده است. درختان گوجه سبز در نواحی معتدل بهترین رشد را دارند و در آب و هوای ملایم به رنگ‌های ارغوانی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز روشن در می‌آیند. آب و هوای سرد باعث ایجاد رنگ قهوه‌ای و ظاهر نامطلوب میوه گوجه سبز می‌شود.

کره بادام زمینی فوايد و هشدارها

نوشته  : آسیه محمدزاده کارشناس ارشد تغذیه 
فوايد کره بادام‌ زميني
کره بادام‌زميني جزء لذيذترين محصولات تهيه شده از بادام‌زميني است و حدود يک سوم بادام‌زميني کشت شده در سراسر دنيا، صرف تهيه کره آن مي‌شود. كره بادام زميني تقريبا همان خواص بادام زميني را دارد. بادام زميني حاوي پروتئين با كيفيت عالي و ميزان زيادي چربي است، اما ببينيم مصرف كره بادام زميني به چه کساني توصيه مي‌شود و براي چه افرادي ممنوع است.
كره بادام زميني و چربي خون
تحقیقات و بررسی‌های متعدد نشان داده‌اند، چربی بادام زمینی و كره بادام زمینی برای انسان مفید است و از ابتلا به بيماري‌هاي قلبي- عروقي پيشگيري مي‌كند، زيرا 85 درصد چربی موجود در بادام زمینی، چربی غیراشباع است. چربي‌های غیراشباع، كلسترول خون را پايین می‌آورند و از این طریق در سلامت قلب مؤثرند. بادام زميني و كره آن فاقد چربي‌هاي ترانس و كلسترول هستند.

كرفس، سبزي معجزه آسا

نوشته : تحريريه دنياي تغذيه 
كرفس يك گياه دوساله و متعلق به خانواده چتريان مي‌باشد. اين گياه از برگ‌هايي در بالاي ساقه كه به شكل مخروطي مي‌باشد، تشكيل شده است. كرفسي كه امروزه مصرف مي‌شود، از گونه وحشي آن متمايز شده و منشاء اصلي آن نواحي مديترانه از شمال آفريقا و جنوب اروپا مي‌باشد.
نقش كرفس در سلامتي:
اين گياه منبع غني ويتامين C مي‌باشد كه اين ويتامين در تقويت سيستم ايمني نقش دارد. ويتامين C به كاهش علايم سرماخوردگي يا شدت آن كمك مي‌نمايد.
نقش ديگر ويتامين C، كاهش شدت وضعيت‌هاي التهابي مانند آسم، استئوآرتريت و آرتريت روماتوئيد مي‌باشد. ويتامين C از آسيب راديكال‌هاي آزاد جلوگيري مي‌نمايد. راديكال‌هاي آزاد موجب اكسيد شدن كلسترول مي‌شوند كه نتيجه آن توليد پلاك مي‌باشد. اين وضعيت موجب بروز حملات قلبي و سكته مي‌شود.

خواص بورانی کنگر

نوشته  : حوریه دانش بدی دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه از دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد 
بورانی کنگر كه هم به صورت دسر و هم به عنوان غذای اصلی استفاده می‌شود، غذای بسیار مناسبی برای کلیه مزاج‌هاست و برای افراد مستعد پوکی استخوان مفيد می‌باشد، به طور مثال در زنان یائسه به دلیل کاهش سطح استروژن، خطر بروز پوکی استخوان افزایش می‌یابد. استفاده از پیاز داغ در بورانی دلخواه است، ولی اگر تمایل به اضافه کردن پیاز داغ داشتید، بهتر است از روغن مخصوص سرخ کردن استفاده کنید، زیرا روغن‌های دیگر در حرارت بالا رادیکال آزاد سرطانزا تولید می‌کنند، ولی در حرارت‌های پایین توصیه مي‌شود از روغن کلزا (كانولا) برای پخت غذا استفاده گردد، زیرا روغن کانولا حاوی اسیدهای چرب امگا-3 (اسید لینولنیک) می‌باشد. مصرف منابع غذايي حاوي اسيدهاي چرب امگا-3 به دلیل تحریک تولید نوع ضعیف لوکوتری ان‌ها و ترومبوکسان‌ها  برای افراد مبتلا به آسم، آرتریت روماتوئید و لوپوس اریترولوز می‌تواند مفید باشد، چون واکنش‌های التهابی را کاهش می‌دهد.

براي آنهايي كه غذاي فوري مي‌خورند

نوشته  : آرزو حقيقيان رودسري کارشناس ارشد علوم تغذيه دانشکده تغذيه، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي 
فَست‌فود یا غذای سریع عنوانی است برای غذاهایی که به سرعت طبخ و آماده می‌شوند. واژه "فست فود" در مورد غذاهای خانگی به کار نمی‌رود، بلکه بیشتر به غذاهایی اشاره می‌کند که در رستوران‌ها تهیه می‌شوند.
غذاهای آماده، غذاهایی هستند که تهیه آنها بسيار آسان و سريع است و در رستوران‌ها با همین نام عرضه می‌شوند. این غذاها پس از سفارش خیلی سریع آماده شده و با حداقل امکانات به مشتری ارائه می‌شوند. معمولا این غذاها را در رستوران‌ها در حجم زیاد تولید مي‌كنند و گرم نگه مي‌دارند و یا پس از سفارش مشتری دوباره گرم می‌شوند. این غذاها عبارتند از پیتزا، انواع ساندویچ،‌هات داگ، سمبوسه، چیپس و پنیر و مرغ سرخکرده که معمولا در کنار آنها سیب‌زمینی سرخکرده نیز خورده می‌شود.