گزارش سینانیوز/ فردا روز جهانی تغذیه با شیر مادر است/(2)
۱۰ تا ۱۷ مرداد ماه در ایران هفته ترویج تغذیه با شیر مادر نامگذاری شده است. سازمان جهانی بهداشت نهم مرداد را با شعار «تغذیه با شیر مادر در ساعات نخست زندگی از یک میلیون مرگ نوزاد در سال می‌کاهد» نامگذاری کرده است.
به گزارش خبرنگار سینانیوز، برابر با آماری که یونیسف در بیانیه امسال خود درباره تغذیه با شیر مادر آورده، هم اکنون میزان جهانی تغذیه با شیر مادر نزدیک به ۳۸درصد است و تلاش بیشتری نیاز است تا کشور‌ها به اهمیت تغذیه با شیر مادر پی برده و برای آن برنامه ریزی کنند.پس از جنگ جهانی دوم استفاده از شیر خشک و غذاهای کودک بصورت گسترده جایگزین شیر مادر گردید، این امر در کشورهای توسعه یافته رشد بیشتری داشت که باعث نگرانی جوامع جهانی گردید.
ترویج تغذیه با شیر مادر و افزایش آگاهی عمومی از خواص منحصر به فرد این شیر، در سلامتی کودک و حفظ و تداوم شیردهی مادران، نیازمند گامی بزرگ و اساسی است. بر این اساس در اول اوت ۱۹۹۰ سازمان بهداشت جهانی با همکاری یونیسف طی اجلاسی در شهر فلورانس ایتالیا، بیانیه‌ای را در تداوم، ترویج و حمایت از تغذیه با شیر مادر به امضا رساند. در این بیانیه بر اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر در شش ماه اول زندگی و تاثیر آن برتندرستی کودک و مادر تاکید شده است. اهمیت تغذیه با شیر مادر
شیر مادر بهترین نوع تغذیه برای کودک است، کودکی که درشش ماه اول زندگی منحصرا با شیر مادر تغذیه می‌شود، کمتر به اسهال مبتلا شده و در صورت ابتلا، شدت بیماری در او کمتر است.
ابن سینا در کتاب قانون در مورد اهمیت تغذیه با شیر مادر آورده است: شیر مادر برای نوزاد از هر شیر دیگری بهتر است، زیرا بیشتر از هر غذای دیگری، به گوهر غذایی نوزاد که در زندگی جنینی به او می‌رسد شباهت دارد.
توجهات تغذیه‌ای خاص در دوران شیردهی
هرم غذایی و سهم‌های توصیه شده در هر گروه از مواد غذایی در دوران شیردهی مشابه دوران بارداری است.
کارشناس تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این رابطه می‌گوید: نیاز مادر شیرده به کالری حدود ۵۰۰ کیلوکالری بیش از دوران قبل از بارداری است. برای تامین این مقدار کالری علاوه بر مواد غذایی مقوی (شامل انواع چربی‌ها و پروتئین، که لازم است در این دوران مصرف شود) از چربی‌های ذخیره شده در بدن مادر در دوران بارداری نیز استفاده می‌شود. دریافت کالری ناکافی سبب کاهش تولید شیر می‌شود.
دکتر پریسا ترابی به خبرنگار سینانیوز می‌گوید: مادران شیرده جهت پیشگیری از کم آبی بدن باید به اندازه کافی (حدود ۱۰-۸ لیوان در روز) مایعات شامل شیر، دوغ، چای، آب میوه و حتی مواد غذایی آب دار مانند انواع خورش‌ها بنوشند. به عنوان مثال نوشیدن یک لیوان شیر، آب میوه یا آب در هر وعده غذا وهر نوبت شیردهی توصیه می‌شود. لازم به ذکر است تولید شیر مادر بستگی به مقدار مصرف مایعات ندارد به عبارت دیگر افزایش مصرف مایعات سبب افزایش تولید شیرنمی شود.
وی ادامه می‌دهد: از طرف دیگر، مصرف نوشابه‌های کافئین دار اعم از چای غلیظ، قهوه، کوکاکولا و..... باید کاهش یابد زیرا مصرف این مواد ممکن است سبب تحریک پذیری، بی‌اشتهایی و کم خوابی شیرخوار شود. همچنین از آشامیدن الکل نیز باید خودداری کرد.
ترابی توصیه می‌کند که مادران شیرده همچون دوران بارداری از نمک یددار تصفیه شده به مقدار کافی و با شرایط نگهداری مناسب استفاده کنند یعنی با نگهداری نمک یددار در ظروف در بسته و دور از نور ید موجود در نمک را حفظ کنند و جهت پایدار ماندن ید در غذا‌ها، نمک در انتهای پخت به غذا اضافه کنند.
فعالیت بدنی مادر در دوران شیردهی
فعالیت بدنی مناسب برای بهبود وضعیت جسمانی و روانی مادر شیرده مهم است.
پریسا ترابی می‌گوید: اگـر چـه ورزش مـنـظـم و در حد متعادل در زنانی که قبل از بارداری از نظر جسمانی متناسب بوده‌اند مانعی در برابر شیردهی نیست اما گاهی دیده شده پس از فعالیت بدنی شدید و ورزش مادر شیرده، به علت ورود اسید لاکتیک به شیر، طعم تلخ در شیر ایجاد می‌شود و شیرخوار از خوردن شیر امتناع می‌کند. در این مواقع لازم است مادر قبل از شیردادن، سینه خود را بشوید و اگر هنوز شیرخوار مایل به شیر خوردن نیست مقدار کمی از شیر خود را قبل از تغذیه شیرخوار بدوشد و دور بریزند.
مشکلات گوارشی شایع در شیرخواران
طبق تعریف، کولیک به انقباضات عضلة صاف گفته می‌شود که موجب درد و ناراحتی می‌گردد. کولیک شیرخواری، سندرمی است که در آن شیرخوار کوچک در ماههای اول زندگی، حملات توجیه نشده تحریک پذیری، کج خلقی و گریه را اغلب در یک زمان مشخص از روز به مدت طولانی دارد. شیرخوار، اغلب پا‌هایش را جمع می‌کند.
یک فوق تخصص گوارش کودکان با بیان اینکه شیرخوار مبتلا به کولیک بیشتر از ۳ ساعت در روز، بیش از ۳ روز در هفته و بیش از ۳ هفته گریه می‌کند، می‌گوید: این عارضه بیشتر در نوزادانی دیده می‌شود که شیر گاو قسمت عمده رژیم غذایی مادرشان را تشکیل می‌دهد.
دکتر احمد خداداد در گفتگو با سینانیوز همچنین اضافه می‌کند: با حذف شیر گاو ویا جوشاندن آن از رژیم غذایی مادر نوزاد بهتر می‌شود اما خوردن ماست و پنیر که از شیر گاو تهیه می‌شود، مشکلی برای نوزار ایجاد نمی‌کند چرا که با جوشاندن شیر پروتئین آن شکسته می‌شود.
وی با بیان اینکه از دیگر مشکلات نوزادان ابتلا به ریفلاکس و برگشت اسید معده به مری است، افزود: ریفلاکس به خاطر نوشیدن شیر گاو است و در این مورد بهتر است مادر دفعات شیر دهی‌اش را بیشتر کند و در هر دفعه کمتر شیر دهد، که این مورد هم با درمان دارویی بهبود می‌یابد.
شیردهی در زنان شاغل و حمایت‌های جامعه و دولت از آن‌ها
زنان، بخش مهمی از نیروی کار جامعه را تشکیل می‌دهند با توجه به اینکه هر روز بر تعداد قبولی خانم‌ها در بسیاری از آزمون‌ها افزوده می‌شود و حضور آن‌ها در جامعه پررنگ‌تر می‌شود.
این مساله نمی‌تواند و نباید فرصت‌های شیردهی با پستان و مراقبت از کودک به وسیله مادر را محدود کند، به شرطی که مادر بتواند میان کار و شیردهی خود توازن برقرار کند.
یعنی نه از فرصت‌های شغلی و جایگاه اجتماعی خود به طور کامل بگذرد و نه نوزادش را از این غذای بهشتی محروم کند.
برای ایجاد توازن میان کار و شیردهی در مادران شاغل در درجهٔ اول مادر باید اعتقاد داشته باشد که شیر مادر بهترین غذا برای شیرخوار است و شیردهی او در هر شرایطی باید ادامه یابد و برای کسب اطلاعات لازم در زمینهٔ راه‌های تداوم شیردهی، دوشیدن و نگهداری شیر خود تلاش کند.
در درجهٔ دوم، توجه خاص و حمایت خانواده به ویژه جامعه از مادران شاغل در دوران شیردهی ضروری است تا با ایجاد تغییرات اجتماعی و قانونی لازم ترتیبی اتخاذ شود که جدایی مادر و شیرخوار به حداقل برسد. بدین منظور مادر باید از مرخصی کافی زایمان، مرخصی ساعتی شیردهی، ساعت‌های کار قابل تغییر و انعطاف یا شیفتی، مهد کودک و تسهیلات لازم برای دوشیدن شیر در محل کار برخوردار شود.
انتخاب روش مراقبت از شیرخوار تصمیم مهمی است که به تفکر و تحقیق درباره نیازهای شیرخوار، راحتی مادر و هزینه احتمالی احتیاج دارد. نگهداری شیرخوار در منزل و مراقبت از او به وسیله فردی دیگر (مادر، خواهر و پرستار) امنیت بیشتری به او می‌دهد. در حالی که همراه بودن شیرخوار با مادر و نگهداری او در مهدکودک نزدیک محل کار، امکان تغذیه با شیر مادر را فراهم می‌سازد.
توصیه می‌شود مادر در صورت امکان از مرخصی طولانی تری استفاده کند و یک هفته پیش از بازگشت به سر کار، شیرخوار خود را با فردی که قرار است مراقبت او را به عهده گیرد، آشنا کند تا یکباره با فرد غریبه رو به رو نشود. روش تغذیه شیرخوار باید به فرد مراقبت کننده آموزش داده شود.
در چند سال اخیر وضعیت رسیدگی به مادران شیرده بهبود یافته به طوری که براساس مصوبه مورخ ۱۳/۴/۸۶ مجلس شورای اسلامی مدت استراحت دوران بارداری، زایمان و شیردهی بانوان (موضوع ماده ۳ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر) از ۴ به ۶ ماه افزایش یافت.
ولی بازهم بسیاری معتقدند این مرخصی کافی نیست و در کنار مرخصی باید تمهیدات دیگری برای مادران شاغل در نظر گرفت چرا که داشتن جامعه‌ای سالم و پویا در گرو داشتن تغذیه سالم محقق می‌شود و شیر مادر به عنوان بهترین غذا برای نوزادان از پایه‌های اساسی تغذیه سالم است.
حال این سوال مطرح می‌شود برای رسیدن به بهترین نقطه و دستیابی به جایگاه مناسب در زمینه تغذیه با شیر مادر چه باید کرد، در پاسخ می‌توان به رسالت مطبوعات و آگاهی رسانی و تشویق مادران برای تغذیه نوزادشان با شیر خودشان اشاره کرد.
همچنین باید مسئولان ذیربط نگاه حساس و ویژه‌ای به این مسئله داشته باشند و بهترین شرایط را برای تغذیه نوزاد با شیر مادر فراهم کنند.
بدیهی است در چنین شرایطی آمار تغذیه با شیر مادر بالا رفته و احتمال مرگ و میر نوزاردان کاهش می‌یابد چرا که بر طبق آمار، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، سه برابر بیشتر شانس زندگی دارند همچنین شیر مادربه طرز چشمگیری از مرگ ناگهانی نوزادان، می‌کاهد.
در کنار همه این‌ها باید آگاهی مادران را افزایش داد مثلا مادران باید بدانند در صورت وجود عفونت با ویروس ایدز بدن مادر، خطر انتقال آن به کودک از طریق شیر مادر وجود دارد.
ارائه خدمات مشاوره‌ای پیرامون مزایا و معایب شیردهی و برخورداری این دسته از مادران از حمایت‌های لازم برای اجرای تصمیمات اتخاذ شده، ضروری است مطبوعات در این زمینه کوشا باشند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر