امروز
يعني چهاردهم نوامبر مصادف با بيست‌و‌چهارم آبان، روز جهاني ديابت است؛
روزي كه قرار است متخصصان و رسانه‌ها اطلاعاتي به مردم بدهند تا آگاهي‌شان
نسبت به اين بيماري افزايش يابد.
آن‌طور كه سازمان بهداشت
جهاني تخمين مي‌زند اكنون بيش از 346 ميليون نفر در سراسر جهان به ديابت
مبتلا هستند كه اين تعداد مي‌تواند تا سال 2030 بيش از دو برابر شود.
اما در اين ميان نكته
حائز اهميت آن است كه تمام افراد بايد در مورد اين بيماري اطلاعات بيشتر و
دقيق‌تري داشته باشند؛ اطلاعاتي كه مي‌تواند به آنها كمك كند زندگي راحت‌تر
و بي‌دردسري را پشت سر بگذارند.
شايد يكي از مهم‌ترين و
در عين حال ساده‌ترين نكاتي كه نه تنها بيماران مبتلا به ديابت، بلكه تمام
افراد بايد نسبت به آن آگاه باشند، نقش ورزش و تغذيه صحيح در پيشگيري و
كنترل اين بيماري است؛ نكته‌اي كه متأسفانه گاهي ناديده گرفته مي‌شود و در
برخي موارد نيز برداشت صحيحي از آن صورت نمي‌گيرد.
دكتر مسعود رحمانيان،
فوق تخصص غدد درون‌ريز و متابوليسم در گفت‌وگو با جام‌جم مي‌گويد: پيروي از
يك رژيم غذايي صحيح، يكي از مهم‌ترين نكاتي است كه بيماران مبتلا به ديابت
بايد در نظر داشته باشند. در اين ميان، خيلي‌ها مصرف برخي مواد غذايي را
به طور كلي ممنوع مي‌كنند، در حالي كه عده‌اي هم براين باورند كه از همه
چيز مي‌توان استفاده كرد، ولي به اندازه. اما واقعيت آن است كه هيچ
ممنوعيتي در مورد مصرف مواد غذايي براي بيماران مبتلا به ديابت وجود ندارد؛
به اين معنا كه فرد ديابتي مي‌تواند از هر ماده غذايي استفاده كند، ولي به
مقدار كمتر از حدي كه افراد غير ديابتي مصرف مي‌كنند.
شايد قند خونتان بالاست
بيماري قند يا ديابت،
بيماري مزمني است كه در نتيجه اختلال در توليد يا عملكرد انسولين در بدن به
وجود مي‌آ‌يد. در ديابت نوع يك كه ميان بچه‌ها، افراد جوان(كمتر از 30
سال) و كساني كه لاغر هستند، شايع‌تر است، بدن فرد قادر به توليد انسولين
نيست. اما ديابت نوع دو بيشتر ميان افراد ميانسال و كساني كه چاق‌تر هستند،
بروز مي‌كند، علت اصلي بروز اين نوع بيماري نيز مقاومت بدن نسبت به
انسولين است.
اما ديابت بيماري مرموزي
است؛ به اين معنا كه ممكن است فرد مبتلا به آن، سال‌ها پس از شروع بيماري
با هيچ نشانه‌اي روبه‌رو نشود و زماني بيماري‌اش را تشخيص دهند كه عوارض آن
ايجاد شده است. پس مي‌توان گفت در بسياري از مواقع، ديابت بدون هيچ نشانه
خاصي ايجاد مي‌شود و فقط به كمك آزمايش‌هاي دوره‌اي مي‌توان به وجود اين
بيماري پي برد.
با توجه به اين موضوع،
بيماري معمولاً با تاخيري چند ساله تشخيص داده مي‌شود و اغلب بيماران علائم
اوليه خاصي ندارند. با اين حال، افرادي كه در شروع بيماري با افزايش شديد
قند خون روبه‌رو مي‌شوند، ممكن است دچار پرنوشي و پرادراري شوند. علاوه بر
اين، كاهش وزن، خشكي دهان، زخم شدن پا(زخمي كه دير خوب مي‌شود) و بروز
اختلالاتي در كاركرد كليه يا چشم نيز از جمله مشكلاتي است كه مي‌تواند
علامت بروز ديابت باشد.
اين پزشك متخصص توصيه
مي‌كند همه افراد بالاي 45 سال، هر سه تا پنج سال يك‌بار براي تشخيص بيماري
ديابت آزمايش دهند و افرادي كه سن‌شان كمتر از 45 است نيز در صورتي‌كه چاق
هستند يا ساير عوامل خطر را دارند نسبت به اين موضوع حساس باشند.
محدوديت داريم، ولي ممنوعيت نه!
به گفته دكتر رحمانيان،
بهتر است همه افراد و بويژه مبتلايان به ديابت، تعداد وعده‌هاي غذايي را
افزايش داده و حجم غذا در هر وعده را كاهش دهند بنابراين در صورتي كه بيمار
از رژيم غذايي صحيح پيروي كند و ورزش منظم را در نظر داشته باشد، تزريق
انسولين يا مصرف قرص‌هايي كه پزشك برايش تجويز كرده است نيز تاثير بيشتري
خواهد داشت.
وي با اشاره به مصرف
متعادل كربوهيدرات‌ها مي‌گويد: سوالاتي كه در مورد تغذيه صحيح براي بيماران
ايجاد مي‌شود، بيشتر مربوط به مصرف كروبوهيدرات‌هاست كه در موادي مانند
نان، برنج و ميوه‌ها وجود دارد. بعضي از بيماران تصور مي‌كنند چون فقط
هفته‌اي يك بار از برنج استفاده مي‌كنند مشكلي برايشان ايجاد نخواهد شد؛ در
حالي كه شايد مصرف مقدار زياد برنج در همان يك مرتبه هم قند خون آنها را
از كنترل خارج كند بنابراين باز هم تاكيد مي‌شود ممنوعيتي در زمينه مصرف
اين مواد وجود ندارد، ولي محدوديت داريم به اين معنا كه بيمار مبتلا به
ديابت نبايد بيش از پنج يا شش قاشق برنج در هر وعده غذايي مصرف كند. چنانچه
اين برنج به صورت غذاهايي شيرين مانند شيرين‌پلو تهيه شده باشد، ميزان
مصرف بايد متناسب با مقدار آن تعيين شده و كاهش يابد.
به گفته اين متخصص غدد
هدف از رعايت رژيم غذايي صحيح اين است كه قند خون فرد را در وضعي ثابت و
متعادل حفظ كنيم تا نوسان نداشته باشد. همچنين به كمك داروها نيز اين وضع
ثابت را به محدوده نرمال مي‌رسانيم.
با ورزش، قند خون را كنترل كنيد
وقتي صحبت از ورزش
بيماران مبتلا به ديابت مي‌شود، خيلي‌ها تصور مي‌كنند ديابتي‌ها نمي‌توانند
براحتي ورزش كنند و بايد نكاتي را در نظر داشته باشند تا ورزش بدون
كوچك‌ترين مشكلي به پايان برسد.
دكتر رحمانيان درباره
برنامه ورزشي اين بيماران توضيح مي‌دهد: افرادي كه به ديابت نوع دو مبتلا
هستند، معمولاً محدوديت خاصي در مورد زمان‌بندي برنامه ورزشي‌شان ندارند.
با اين حال، توصيه مي‌شود اين افراد حتماً پيش از شروع ورزش با پزشك متخصص
مشورت كنند و اين موضوع بخصوص زماني كه فرد با مشكلات قلبي روبه‌رو باشد
نيز اهميت ويژه‌اي مي‌يابد.
به گفته وي بيماران
مبتلا به ديابت بايد تقريباً پنج روز در هفته و هر روز 30 دقيقه ورزش كنند.
البته لازم نيست برنامه ورزشي خيلي شديد باشد و فعاليت‌هايي مانند
پياده‌روي سريع نيز مي‌تواند به آنها كمك كند. بنابراين بايد در نظر داشته
باشيد ورزش نه تنها به كنترل بهتر قند خون بيمار كمك مي‌كند، بلكه موجب
كاهش عوارض قلبي، عروقي ديابت هم مي‌شود و براي تنظيم فشار خون و وزن بيمار
نيز بسيار مفيد است.
دكتر رحمانيان درباره ورزش بيماران مبتلا به ديابت
نوع يك يا نوع دو كه انسولين تزريق مي‌كنند، مي‌گويد: اين افراد بايد پيش
از شروع ورزش قند خون خود را اندازه بگيرند و در صورتي كه ميزان قند خون
آنها كمتر از صد يا بيشتر از 250 باشد، نبايد ورزش كنند. در ضمن اگر ورزش
بيشتر از يك ساعت ادامه دارد نيز حتماً بايد بين ورزش قند خون خود را
اندازه بگيريد تا ميزان آن افزايش يا كاهش نيابد.
نيلوفر اسعدي‌بيگي - جام‌جم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر