آنمي، دشمن سرزندگي و نشاط

نوشته  : دكتر سيد ضياالدين مظهري 

در شماره قبلي ملاحظه فرموديد كه كم‌خوني‌هاي ناشي از فقر آهن اثرات متفاوت و ضايعات متعددي را موجب مي‌گردد كه تاثير آن در دوران مختلف زندگي و حالات فيزيولوژيكي خاص، متمايز از يكديگر مي‌باشند. براي آگاهي بيشتر شما موارد زير را به اطلاع مي‌رسانيم تا هيچ خانمي قبل از برطرف ساختن كم خوني احتمالي خود اقدام به بارداري ننمايد زيرا:

الف) بانوان باردار حتي آن‌هايي كه قبل از آغاز حاملگي دچار كم خوني نبوده‌اند در دوران بارداري بخصوص در اواسط و اواخر دوره آبستني در معرض كم‌خوني قرار مي‌گيرند تا چه رسد به خانم‌هايي كه با زمينه كم‌خوني‌هاي قبل بارور گرديده‌اند زيرا در طي بارداري، مايعات كلي بدن و حجم خون افزايش پيدا كرده و اندام‌هاي مختلف بدن مادر به موازات روند رشد مداوم و پيوسته جنين و ضمايم زايماني مختلف، نياز بيشتري به آهن پيدا مي‌نمايند كه گاهي در سه ماهه سوم يا بين شش تا نه ماهگي مقدار آن به 5 برابر ايام قبل از بارداري مي‌رسد طبعا تامين چنين نياز افزوده شده‌اي تنها از طريق بهبود كيفيت تغذيه مادر امكان‌پذير نخواهد بود و لازم است با صلاحديد متخصص مربوطه مكمل ياري آهن در زمان مقتضي آغاز گردد تا از زايمان زودرس، تولد نوزاد كم وزن و به خطر افتادن سلامتي مادر و كودك جلوگيري به عمل آيد.

تمايل شديد غذايي نياز يا وسوسه؟

نوشته  : دكتر برليانت بزرگمهر 

بارها شاهد بوده‌ايم كه اطرافيانمان و يا افرادي كه به نوعي با ما در ارتباطند نسبت به مصرف برخي مواد غذايي تمايل بسيار زياد و ولع بي‌حد دارند، به گونه‌اي كه حتي نمي‌توانند خود را در برابر اين مواد كنترل كرده و در مصرف آن‌ها افراط مي‌نمايند. گاه مشاهده مي‌شود كه اين قبيل افراد به طور بي‌رويه‌اي از موادي استفاده مي‌كنند كه براي سلامتشان به‌‌هيچ‌وجه مفيد نيست و آنان را مبتلا به اختلالات و عوارض مختلف مي‌نمايد.

اكثرا تصور جامعه بر آن است كه تمايل شديد و بيش از حد به برخي مواد غذايي يا غذاها نشانه نياز انسان به اين قبيل مواد است و بنابراين لازم است به اين نياز طبيعي بدن پاسخ داد و نبايستي محدوديتي در مصرف اين مواد ايجاد نمود.

سالم شروع كنيد، سالم بمانيد

نوشته : سالومه آرمين – كارشناس ارشد علوم تغذيه انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور 

از نوزادي تا كودك در حال رشد

كودك شما در اولين سال از زندگي‌اش نسبت به هر زمان ديگري كه تجربه مي‌كند، داراي بيشترين تغييرات است.

اين زمان، مرحله بسيار حساسي براي ايجاد چگونگي و بايد و نبايدهاي سالم غذا خوردن در تمام زندگي وي مي‌باشد. اين مقاله، توصيه‌هايي كاربردي را پيرامون زمان و چگونگي غذادهي به نوزاد، فراهم مي‌سازد. اطلاعات حاضر نيازهاي انرژي، اندازه وعده‌ها و انتخاب‌هاي غذايي مورد نياز وي را نيز در اختيار قرار مي‌دهد. اما شما كودك خود را بهتر مي‌شناسيد. بنابراين از اين مجموعه به صورت انعطاف‌پذير و مطابق با نيازهاي وي استفاده كنيد. همچنين با متخصص تغذيه يا اطفال در مورد بهترين زمان شروع غذاهاي جامد در كودكتان حتما مشورت كنيد.

پيري دست نگه دار

نوشته  : دكتر مهدي اخبارده متخصص تغذيه باليني 

آيا مي‌توان جلوي روند پيري را گرفت؟، آيا مي‌توان قرص ضد پيري را به دست آورد؟

پيري فرايندي است كه در آن پا به سن مي‌گذاريم، همه ما پير شدن را با شمارش سالهاي زندگي و جشن تولد خود اندازه‌گيري مي‌كنيم، دانشمندان پيري را زوال تمام اعضاء و سيستم‌هاي بدن در گذر زمان مي‌دانند و معتقدند پير شدن شامل كاهش توانايي‌هاي بدن در پاسخگويي به استرس‌ها و عدم تعادل واكنش‌هاي سيستم‌هاي مختلف بدن مي‌باشد. پير شدن بخش مهمي از زندگي ماست و مي‌توان آن را مرحله نهايي تكامل و رشد انسان دانست. فرايندي بسيار پيچيده كه مكانيزم‌ها و دلايل بسيار متفاوتي اين حالت را كنترل مي‌كند.

در تمام آزمايشگاه‌هاي جهان، دانشمندان در جستجوي قرصي هستند كه باعث افزايش طول عمر و نيروي جواني شود. به نظر مي‌رسد تحقيق روي «محدود كردن كالري» راه رسيدن به اين هدف را نشان دهد.

مقایسه چای سبز و سیاه

ليلي?افروغ/گفت و گو با دکتر تيرنگ نيستاني درباره خواص انواع چاي

---

چيني‌ها به چاي سبز به چشم يك دارو مي‌نگرند و در مورد خواص طبي و بهداشتي آن تاكيد دارند. آنها معتقدند اين نوشيدني در هضم و جذب غذا موثر است و با مصرف آن احساس شادابي مي‌كنند....

 اگرچه اين نوشيدني مانند چاي سياه، طعم گس و تلخي ندارد، اما طعم آن متفاوت است و ممكن است برخي افراد آن را دوست نداشته باشند و از طعم‌دهنده‌هاي مصنوعي براي دادن طعم دلخواه به آن استفاده كنند، اما بهتر است اين چاي را به تنهايي و بدون قند، بيسكويت يا شيرين‌كننده‌هاي ديگر بنوشيد تا از خواص آن بهره‌مند شويد. در كشورهايي مثل چين، ژاپن، تايلند و... هم چاي سبز با شيرين‌كننده‌ نوشيده نمي‌شود. درباره اين چاي با دكتر تيرنگ نيستاني، متخصص تغذيه و رژيم درماني و علوم?پزشکي دانشيار انستيتو تحقيقات تغذيه كشور و دانشگاه شهيد بهشتي گفت‌وگو كرده‌ايم.

سولاريوم نرويد، هويج بخوريد!

ترجمه: سميه مقصودعلي/اتوبرنزه‌هاي خوراكي از هويج و اسفناج تا قهوه و کاکائو

---

آيا مي‌دانستيد بدون رفتن زير نور آفتاب يا درازكشيدن در سولاريوم و در معرض صدمه‌هاي ناشي از اشعه‌هاي ماوراي بنفش بودن هم مي‌توان برنزه شد؟ اشتباه نكنيد! نمي‌خواهيم در مورد اسپري‌هاي برنزه‌كننده صحبت كنيم، زيرا برخي موادغذايي پوست ما را بدون آنكه زير نور آفتاب آسيبي ببيند، برنزه مي‌كنند؛ البته تا حدودي...

بتاكاروتن و تحريك ملانين

بتاكاروتن، اصلي‌ترين تركيبي است كه باعث برنزه شدن پوست مي‌شود و پيش‌ساز ويتامين A است و در گروه كاروکنوييدها قرار مي‌گيرد. كاروکنوييدها رنگدانه‌هاي موجود در ميوه‌ها و سبزي‌ها و عامل بروز رنگ نارنجي هستند. وقتي موادغذايي حاوي بتاكاروتن مصرف مي‌كنيم، واكنشي بيوشيميايي در بدن رخ مي‌دهد و پوست كمي برنزه مي‌شود. از سوي ديگر، بتاكاروتن ساخت ملانين را که عامل بروز رنگ برنزه است، تحريك مي‌كند. ملانين نوعي آنتي‌اكسيدان است و پوست را در سلامت كامل حفظ مي‌كند و مانع آسيب‌ديدگي آن مي‌شود. برخي از موادغذايي حاوي كاروتن عبارتند از: هويج، سبزي‌هاي برگ‌سبز تيره به خصوص اسفناج و ميوه‌هايي نظير زردآلو. هر چه ميوه و سبزي‌ها رسيده‌تر باشند، حاوي بتاكاروتن بيشتري هستند.

اسفناج سرشار از مواد مفید

گیاهی از سر دسته تیره اسفناجیان, جزو دو لپه ای های بی برگ . دارای ساقه راست و شیار دار, با برگ های پهن و مثلثی شکل ,گل های آن خوشه ای, سبز رنگ و کوچک, دارای ۵ پرچم و ۵ کاسبرگ به هم چسبیده است. ● اسفناج Spinacia oleracea L. نام علمی : Spinach انگلیسی: Chenopdiaceae خانواده غاز پایان: نام های رایج: اسفاناج, اسپاناخ, اسپناج اسفناج تازه حاوی مواد آلبومینوئیدی ، مواد چرب، مواد قندی ، لسیتین ، سکرتین، استات دوپتاس, کلروفیل , کاروتن , ساپونین , خصوصاً اکسالت ها می باشد. در تخم جوانه زده اسفناج و در جوانه های آن مقداری آنزیم های جنتیوبیاز , و سلوبیاز و لیکناز یافت می شود و ماده ای به نام اسپیناسین که ترشحات مربوط به هاضمه را تحریک می کند.

هلو - میوه انرژی بخش

هلو میوه شیرین و آبدار است که برای کاهش کلسترول خون و درمان دردهای شکمی مفید است.

محمد علیمی متخصص تغذیه در گفتگو با باشگاه خبرنگاران گفت: مصرف هلو در درمان بیماری های حاد عفونی، بیماری های کلیوی و کم خونی مفید است.

وی ادامه داد: مصرف هلو در طول روز موجب کاهش کلسترول خون، درمان کننده خوبی برای بیماری های قلبی و عروقی، موثر برای رفع دردهای شکمی، درمان کننده دردهای روماتیسمی، کمک به هضم بهتر غذا، درمان کننده افسردگی، خستگی و سرفه های شدید است.

علیمی اظهار داشت: هلو حاوی قند و کربوهیدرات زیادی است که خاصیت انرژی زایی بالایی دارد و به دلیل داشتن فسفر برای کسانی که اختلالات عصبی دارند مفید است.

وی در پایان تاکید کرد: مصرف هلو سیستم ایمنی بدن را در مقابل برخی بیماری های عفونی محافظت می کند همچنین آب هلو موجب تقویت و بازسازی پوست های آسیب دیده می شود و موجب رفع چاقی و تناسب اندام می شود.

۷ ماده غذایی مفید تابستانی

:همه فصول میوه ها و سبزیجات رنگارنگ و خوشمزه مخصوص به خود را دارند. اما اگر بخواهیم از بهترین و مقوی ترین آنها یاد کنیم، نباید از محصولات باغ ها و کشتزارها، در این روزهای گرم غافل شویم. مصرف میوه های خوشمزه و خوش آب و رنگی که با پایان بهار و آغاز تابستان وارد بازار می شوند، می توانند سلامتی و انرژی ما را در این روزهای طولانی و گرم تامین کنند.

در اینجا هفت میوه و سبزی مقوی و خوشمزه به شما پیشنهاد شده است که برای هر فرد، منابعی غنی جهت یک تغذیه مثبت و موثر به حساب می آیند.

سرطان؛ ارمغان افزودنی‌های غیرمجاز

تغذیه سالم حق هر انسان است اما زندگی شهرنشینی و صنعتی سبب شده است که الگوهای تغذیه‌ای انسان تغییر کرده و انسان به استفاده از انواع غذاها و آشامیدنی‌های صنعتی و کنسرو‌شده گرایش پیدا کند.

غذاهایی که برای ماندگاری، طعم، رنگ و بوی آنها از انواع مواد افزودنی استفاده می‌شود؛ موادی که اگر به میزان مجاز از آنها استفاده نشود، موجب تخریب بافت‌های مختلف بدن انسان شده و در این صورت غذایی که باید به سلامت انسان کمک کند خود باعث نابودی او می‌شود. درباره خطرات استفاده از مواد افزودنی با 2نفر از متخصصان تغذیه گفت‌وگو کرده‌ایم.

دکتر منصور رضایی، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این‌باره به همشهری گفت: اگر مواد افزودنی درحد غیرمجاز در مواد‌غذایی یا نوشیدنی اضافه شود می‌تواند عوارض نامطلوبی به‌دنبال داشته باشد. به‌عنوان نمونه، ماده افزودنی نیترات سدیم که برای طعم، خوشرنگ کردن و جلوگیری از فساد به سوسیس و کالباس افزوده می‌شود اگر بیش از حد مجاز استفاده شود برای بدن خطرناک می‌شود چرا که کبد محل خنثی کردن و سم‌زدایی انواع افزودنی‌هاست اما تا حدی می‌تواند عمل سم‌زدایی را به‌خوبی انجام دهد بنابراین اگر مواد افزودنی که یکی از آنها نگهدارنده‌ها هستند بیش از میزان مجاز استفاده شوند، کبد نمی‌تواند عمل سم‌زدایی را انجام دهد و نتیجه آن است که مواد افزودنی در داخل بدن ذخیره شده و این مسئله سبب تخریب بافت‌های مهم بدن ازجمله قلب، کبد و سایر اندام‌ها می‌شود.

حال تصورکنید که خانمی باردار باشد و از ماده غذایی یا نوشیدنی‌ای استفاده کند که در آن بیش از حد از مواد افزودنی استفاده شده است، این مواد داخل بافت‌های چربی ذخیره شده و به جنین نیز می‌رسد.

دکتر رضایی گفت: علاوه براین، اسپارتام و ساخارین که از مواد افزودنی شیرین‌کننده هستند اگر بیش از حد استفاده شوند می‌توانند ایجاد سرطان کنند، به همین دلیل کارخانه‌ها حتما باید از افزودنی‌ها به میزان مجاز استفاده کنند. از سوی دیگر، باید نظارت‌های مستمر از سوی مسئولان ذی‌ربط در این زمینه صورت گیرد. همچنین حق مصرف‌کننده است که بداند در ماده غذایی و نوشیدنی‌ای که مصرف می‌کند چه افزودنی‌هایی وجود دارد چرا که ممکن است بدن به برخی از افزودنی‌ها حساسیت داشته باشد، به همین جهت افرادی که آلرژی دارند باید از خوردن غذاهای صنعتی خودداری کنند.

وی گفت: متأسفانه در کشورهای در حال توسعه و ازجمله در کشور ما نظارت‌ها جدی و مستمر نیست و همین امر سبب می‌شود که سلامت مردم همواره در خطر باشد.دکتر هدایت حسینی، معاون پژوهشی انستیتو تغذیه و صنایع غذایی کشور نیز در این باره گفت: افزودنی‌ها موادی هستند که به مواد‌غذایی افزوده می‌شوند و براساس عملکردی که دارند باعث بهبود طعم، رنگ، قوام، افزایش زمان ماندگاری و خواص ضدمیکربی می‌شوند.

وی افزود: مواد افزودنی به حدود 25نوع تقسیم می‌شوند که یک گروه از آنها مواد نگهدارنده هستند.دکتر حسینی گفت: افزودنی‌ها باید چند شرط داشته باشند تا بتوان آنها را به مواد‌غذایی و نوشیدنی‌ها اضافه کرد. اول اینکه از نظر کاربرد تایید شده باشند؛ یعنی براساس یک نیاز تکنولوژیک وارد موادغذایی شوند. دوم اینکه سبب فریب مصرف‌کننده نشوند و سوم آنکه استفاده از ماده افزودنی، ضرری برای مصرف‌کننده نداشته باشد.

از سوی دیگر، یک افزودنی در یک ماده غذایی می‌تواند مجاز و در ماده غذایی دیگر غیرمجاز باشد. به‌عنوان نمونه استفاده از رنگ در فراورده‌های گوشتی ممنوع اما در فراورده‌های لبنی مثل بستنی مجاز است؛ البته اگر به حد مجاز باشد. یا به‌عنوان نمونه، استفاده از نیتریت اگر درحد مجاز، یعنی 120ppm باشد مشکلی ندارد اما اگر بیش از این باشد غیرمجاز خواهد بود چرا که اگر نیتریت بیش از حدمجاز وارد فراورده‌های گوشتی شود می‌تواند با پروتئین‌های گوشت ترکیب شده و تولید نیتروامین کند که یک ماده سمی است و برای بدن خطر دارد. استفاده از نیتریت در پنیر ممنوع است و به هیچ عنوان حد مجاز ندارد.

دکتر حسینی خاطرنشان کرد: در فصل تابستان مردم باید از خرید نوشیدنی‌ها و شربت‌هایی که به صورت فله در بازار وجود دارد جداً پرهیز کنند چرا که ممکن است مواد افزودنی غیرمجاز داشته باشند که قطعا روی سلامت آنها تأثیرات نامطلوب خواهد داشت.

.