اسفناج سرشار از مواد مفید


گیاهی از سر دسته تیره اسفناجیان, جزو دو لپه ای های بی برگ . دارای ساقه راست و شیار دار, با برگ های پهن و مثلثی شکل ,گل های آن خوشه ای, سبز رنگ و کوچک, دارای ۵ پرچم و ۵ کاسبرگ به هم چسبیده است.
اسفناج● اسفناج
Spinacia oleracea L. نام علمی :
Spinach انگلیسی:
Chenopdiaceae خانواده غاز پایان:
نام های رایج: اسفاناج, اسپاناخ, اسپناج

اسفناج تازه حاوی مواد آلبومینوئیدی ، مواد چرب، مواد قندی ، لسیتین ، سکرتین، استات دوپتاس, کلروفیل , کاروتن , ساپونین , خصوصاً اکسالت ها می باشد. در تخم جوانه زده اسفناج و در جوانه های آن مقداری آنزیم های جنتیوبیاز , و سلوبیاز و لیکناز یافت می شود و ماده ای به نام اسپیناسین که ترشحات مربوط به هاضمه را تحریک می کند.
اسفناج همچنین دارای ویتامین های ( آ, ب, ث, د, کا )نیاسین ( ویتامین پ پ) و مواد معدنی و املاح مانند آهن، فسفات ، فسفر، ارسنیک، پتاسیم و کلسیم , مس, مواد ازته, کلرور سدیم, سلولز, ید، هیدروکربنه فولیک اسید , اسید فسفوریک , اکسالیک اسید می باشد. خواص و اثرات دارویی: طبع اسفناج بر اساس نظر حکمای طب سنتی کمی سرد و تر و تا حدی می توان گفت که نه گرم است و نه سرد، بلکه معتدل است.
اسفناج دارای خواص خون افزا, ملین طبع, سریع الهضم و برگرداننده ماده مرض, آنتی پلاگروز , جلا دهنده, مدر, تقویت کننده ترشحات معده و روده و لوزالمعده ( به دلیل داشتن سکرتین ) ، افزایش دهنده ترشحات صفرا ، تقویت کننده حرکات دودی شکل معده ، تقویت کننده اعصاب، و اسفناج پخته برای رفع سرفه های خشک، آسم ،گرفتگی صدا، یبوست، قولنج های کبدی، رماتیسم، نقرس و کمی ترشحات شیر معمول است. تخم آن جهت درد کبد، درد دل و درد سر نافع است.
برگ آن خنک کننده است و برای کاهش تب و ورم ریه و روده کوچک نافع است . تخم آن ملین، خنک کننده و برای ورم کبد و یرقان مفید است . اسفناج در موارد رفع سرفه های خشک ( اسفناج پخته ) ، آسم، رفع سردرد, دل درد, کمر درد, تب های حاد, التهاب و گواتر, رفع تشنگی, تقویت اعصاب ، گرفتگی صدا ، کم خونی دختران جوان، بیماری های حاد، بیماری های مقاوم پوست، اسکوربوت، یبوست، کمی ترشحات شیر ، قولنج های کبدی ، نقرس ، رماتیسم ، رفع لاغری ( ۲ تا ۵ گرم عصاره برگ تازه ) به کار می رود.
در موارد کم خونی و کمبود ویتامین ث (اسکوربوت) و بیماری های مقاوم پوست استفاده می گردد .
اسفناج رفع تشنگی می نماید و سریع الهضم تر از سایر سبزی هاست و برای درد گلو و ورم ملاز یا ورم لهات ( گوشت پاره ای که از وسط انتهای کام آویخته است و آن را اوولا نامند ) نافع است و آب تخم آن برای درد ناحیه قلب و درد احشا ( اعضای داخل شکم ) مفید است.
دارویی قدیمی برای سوءهاضمه است. شیره تازه آن برای جبران کمبود ویتامین ها استفاده می شود. نسخه: ۲ تا ۵ گرم از عصاره برگ تازه اسفناج را به عنوان داروی مناسب برای رفع کم خونی مورد استفاده قرار می دهند.
اسفناج یکی از سبزیجات بسیار مفید برای مبارزه با سرطان است . این سبزی خطر احتمال ابتلا به سرطان را پایین می آورد و در پیشگیری از آن مفید است.
به علت داشتن منیزیم تا حدودی جلوی پیشرفت سرطان را می گیرد، محرک کلیه ها بوده و کار و فعالیت آن ها را زیاد می کند. و به علت داشتن سکرتین اثر نیرو دهنده بر روی ترشحات معده، روده، لوزالمعده دارد. ترشحات صفرا را افزایش می دهد. و حرکات دودی شکل روده را تقویت می می کند.
یکی دیگر از خواص درمانی اسفناج در مورد بیماری قند است . افرادی که بیماری قند دارند ، بایستی در روز دو الی سه مرتبه اسفناج میل کنند. و یا مقداری اسفناج به صورت چای ، دم کرده، سپس کمی لیمو ترش به آن اضافه کنند و نیم ساعت قبل از غذا میل کنند.
در موارد کمبود ویتامین های آ ب ث د مصرف می شود. و به عنوان داروی اعصاب برای کسانی که کارهای فکری دارند توصیه می شود.
به علت پورین موجود در اسفناج ، افراد مبتلا به بیماری نقرس باید از خوردن آن پرهیز کنند. اسفناج به علت آهن و املاح معدنی موجود و مقدار بسیار ویتامین (ب ) ، به رشد موها و افرادی که کم خون هستند و بهترین غذا برای زنان باردار و کسانی که خون زیادی از آن ها دفع گردیده فوق العاده مفید است . و حتی یکی از سبزیجاتی است که تقویت کننده و برای کودکان مناسب است .اگر در خانواده افراد سالمند زندگی می کنند بایستی اسفناج را در غذای روزانه آن ها جای دهید. البته سعی کنید از اسفناج خام استفاده کنید (مانند کاهو در سالاد بریزید) زیرا این سبزی به قدری لطیف است که با جوشاندن یا پخت ، خواص آن از بین می رود. اگر رژیم غذایی دارید مبادا از خوردن اسفناج و تره غافل شوید .
خوب است به اسفناج و تره کمی لیمو ترش تازه بزنید و با دیگر سبزیجات سالادی مناسب میل فرمایید. مصرف اسفناج در تغذیه کودکان به عنوان غذای کامل دوره نقاهت ، رفع کم خونی و کم خونی دختران جوان ، بیماری های حاد، بیماری های مقاوم پوست، اسکوربوت توصیه شده است. اگر اسفناج را با جوانه ها مخلوط کنید از آن خواص بسیار خوبی بهره مند می شوید و می توانید آن را در دوران نقاهت بیمار استفاده کنید .
اسفناج که از سبزی های دارای رنگ سبز تیره , است, همراه با هویج در صدر لیست خوراکی های ضد سرطان جای دارد و طبق تحقیقات دانشمندان در کاهش نرخ ابتلای به سرطان موثر است, به خصوص در پیش گیری از سرطان کولون, سرطان رکتوم, سرطان معده, سرطان پروستات, و سرطان حنجره و حلق و سرطان مخاط رحم و سرطان گردن و مری و به ویژه سرطان ریه نقش والایی دارد. اسفناج را نباید برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ های صفراوی تجویز کرد، زیرا اکسالات آن کسالت بیماران را تشدید می کند. برای رفع بند آمدن ادرار هنگامی که درد شروع می شود باید نیم فنجان اسفناج را به همان اندازه مخلوط با روغن بادام شیرین و یا روغن زیتون شده باشد مصرف گرد. آب اسفناج به علت دارا بودن املاح معدنی فراوان ، کلروفیل و آهن در تأمین عناصر معدنی و ضروری بدن، همچنین سازندگی خون، کمک مؤثر می نماید و از آن در رفع کم خونی ها می توان نتایج درمانی گرفت. در تقویت بیماران در دوره نقاهت و در رفع خستگی های جسمانی و روحی اشخاص مسن و اطفال ، اثرات مفید ظاهر می کند. به علت وجود اکسالات ها و فسفات ها, برای بیماران نقرسی و رماتیسمی و ورم روده و معده و سنگ های صفراوی ضرر دارد و اسید اوریک و اوره و میزان فشار خون را افزایش می دهد, بنابر این اسفناج را باید با دارچین و روغن بادام بپزند و میل نمایند.
شَنبَلیله یا شنبلید (نام علمی: Trigonella foenum graecum) گیاهی است از تیره پروانه داران (Fabaceae).
گیاهی است علفی به ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر با گلهایی منفرد و به رنگ روشن که رنگ میوه های آن زرد تا قهوه ای است.
این گیاه در بیشتر نواحی ایران از جمله آذربایجان، اصفهان، فارس، خراسان، سمنان و دامغان می روید و به عنوان سبزی خوراکی کاشته شده و مصرف می شود.
● خواص دارویی
شنبلیله دارای خواص اثر تقویتی، ملین، اشتهاآور، خلط آور و ضدتب، محرک جریان شیر و کاهنده قندخون است.همچنین این گیاه حاوی مقادیر زیادی آهن، فسفر و ویتامین D است. شنبلیله یک داروی گوارشی تلخ است و می توان آن را در بیماری قند و به صورت موضعی در التهابات پوستی مصرف کرد.جوشانده دانه های این گیاه برای نرمی پوست و همچنین رفع تحریکات جلدی به کار می رود. به این منظور می توان جوشانده آن را به شکل کمپرس به کار برد.دانه های شنبلیله به لحاظ دارا بودن برخی عناصر همچون آهن در درمان ضعف عمومی بدن بسیار موثر است.جوشانده دانه های این گیاه اگر به صورت غرغره مصرف شود و در رفع ورم لوزه ها بسیار مفید و موثر است، همچنین از جوشانده آن برای افزایش میزان شیر در دوران شیردهی می توان استفاده کرد.پودر گیاه را می توان به صورت خمیر درآورده و روی کورک و دُملهای چرکی پوست قرار داد.
دانه های شنبلیله که مهمترین قسمت دارویی این گیاه است با باز کردن مجاری عروق خون، از بروز سکته قلبی جلوگیری می کند.
کاربردهای خوراکی
از شنبلیله به عنوان سبزی قرمه سبزی استفاده می شود.
● گشنیز
نام علمی: Coriundrum Sativum
از خانواده جعفری: Umbelliferae
نام های رایج: کربره، گشنیج
گشنیز گیاهی یک ساله است که طول آن به ۶۰ سانتی متر می رسد. بر روی شاخه های پایینی برگ های صاف شبیه برگ جعفری می روید و بر روی شاخه های بالاتر برگ های نازک پر مانند دیده می شود. برگ های گشنیز وقتی فشرده شوند، بوی معطر از خود ساطع می کنند. از اواسط تابستان تا اواسط پاییز چترهای گل زیبا به رنگ سفید تا قفایی کم رنگ شکوفه می کنند. همین گل ها سپس تبدیل به میوه های سبز، مدور(تخم) می شوند که به محض رسیدن، از گیاه جدا می شوند و می ریزند.
دانه گشنیز حاوی مواد چرب( مرکب از اسیدهای اولئیک، پالمیتیک، پتروسه لینیک و اسیدلینولئیک)، مواد پروتئیک، مواد سلولزی، مواد غیر ازته و اسانس می باشد که اسانس ترکیبی از لینالول راست یا کوریاندول، پنین، لیمونن، ترپنینن، میرسن، فلاندرن و به مقادیر کم ژرانیول، بورنئول، الئیددسیلیک و اترهای لینالیتیک می باشد.
قسمت مورد استفاده آن برگ . میوه های آن است .
خواص و اثرات دارویی: گشنیز از نظر حکمای طب سنتی است و دارای خواص ضد عفونی کننده مجاری ادراری، نیرو دهنده، مقوی مغز، مقوی قلب، مقوی معده، قاعده آور، ضد صرع، خواب آور، محلل غذا، ضد کرم، محرک اشتها، ضد کرم، ضد افسردگی، ضد وسواس، ضد سردرد، کم کننده غرایز جنسی، ضد استفراغ، ضد عفونی کننده، هضم کننده غذا، مدر، ضد تشنج است.
گشنیز در موارد وسواس و هیستری، رفع خفقان، رفع بلع هوا (آئروفاژی)، بیماری های عفونی مختلف نظیر تب تیفوئید(حصبه) و بیماری های مختلف با منشاء کلی باسیل ها و تب های نوبه ای برگ گشنیز بیشتر به حالت تازه ، یکی از پر مصرف ترین سبزیجات است .میوه گشنیز یکی از مهمترین منابع اسانس در صنایع دارو سازی و آرایشی و بهداشتی است . میوه گشنیز دارای اثر ضد درد ، ضد نفخ ، ضد اسپاسم ، مقوی معده ، اشتها آور و ضد میکرب است .با توجه به اینکه در اسانس میوه گشنیز ترکیبات خوشبویی از جمله لینالول وجود دارد از آن در صنایع آرایشی در تهیه مواد معطر به وفور استفاده می شود .
خوردن زیاد تخم و یا برگ گشنیز باعث نسیان، خواب های پریشان شده و موجب لکنت زبان و کندی ذهن می شود، مقدار خوراک برگ آن ۵۰ گرم است.
دم کرده ۳۰ در هزار تخم گشنیز مقوی معده، محلل غذا، محرک اشتها است .
از کرد دانه گشنیز به میزان ۲ تا ۵ گرم مخلوط با عسل و یا دم کرده ۱۰ تا ۳۰ گرم آن در یک لیتر آب به همراه مقداری قند استفاده درمانی دارد. تخم گشنیز را بکوبید و در سرکه خیس کنید و بر سر بمالید ، برای سردرد که از حرارت تولید شده باشد مفید است.
تخم گشنیز برای تسکین دردهای عصب صورت (نورالژی فاسیال) اثر قاطع و حتمی دارد. در این مورد باید سر و صورت را با دم کرده تخم گشنیز بخور دهند و از همین دم کرده روزی ۳ تا ۴ استکان تناول نمایند.
میوه گشنیز در مواردی که مسمومیت بر اثر پیدایش تخمیرهای عفونی در روده پیش می آید، به علت خاصیت ضد باکتری که دارد، اثر مفید ظاهر می کند.
توجه: مصرف زیاد و بی رویه میوه و اسانس میوه و حتی شیره گیاه گشنیز نوعی مستی توأم با خستگی مفرط منجر به خواب عمیق و حالاتی نظیر گنگی و بیحسی پیش می آورد که ممکن است در خاتمه منجر به ورم معده روده پیدایش خون در ادرار و نفریت حاد گردد.
به عنوان خواب آور قبل از خواب ۳۰ گرم گشنیز خام تناول شود.
یک قاشق غذا خوری پودر تخم گشنیز را در یک لیوان آب جوشانیده جهت تسکین درد گوش و درد عصب صورت (نورالژی فاسیال) اولاً گوش را بخور دهند و ثانیاً این فراورده را صبح و ظهر و شب هر دفعه یک یا دو استکان تناول نمایند و تا بهبودی کامل ادامه دهند.
جهت رفع خارش پوست و آلرژی و رفع کهیر و اگزما مقداری گشنیز تازه را پس از شستن نرم کوبیده و با مقداری پودر نان خشک مخلوط کرده بر پوست بمالید و تا بهبودی کامل ادامه دهید.
جهت درمان آماس قلب، آماس مثانه، آماس مجرای ادرار(بجای آنتی بیوتیک) هر وعده یک قاشق چای خوری پودر تخم گشنیز تناول نمایند و بهبودی کامل ادامه دهند. و یا این پودر را در یک استکان آب جوش دم کرده تناول نمایند. این دارو اثر ضد باکتری و ضد قارچ دارد و به طور کلی اثر آنتی بیوتیک دارد بنابراین تمام ناراحتی های دستگاه ادراری را که منشاء میکروبی دارد درمان می کند.
دم کرده ۳۰ در هزار گشنیز ، ۳۰ دقیقه بماند ، ۲ تا ۳ فنجان جهت رفع بی اشتهایی عصبی (نروز) تناول نمایند.
تخم گشنیز را نرم کوبیده هر وعده چهار قاشق چای خوری از پودر آن را در یک لیوان آب جوش دم کرده و در موارد گریپ، آنژین حتی از نوع (استرپتوکوکسی(آنژین سفید)، و گلو درد ابتدا بخور دهند و سپس از این محلول یک یا دو استکان تناول نمایند.
به عنوان داروی ضد تشنج، ضد صرع، ضد افسردگی، ضد وسواس، و ضد سر درد مقدار ۵ تا ۱۵ گرم تخم گشنیز را در دو لیوان آب جوش دم کرده هر وعده یک استکان با کمی قند بزرگسالان تناول نمایند. از این دارو به عنوان ضد درد عصب صورت، ضد درد سینوزیت، ضد درد گوش و ضد درد چشم و دندان هم استفاده می شود.
اگر سرب را با آب گشنیز بسایند و با روغن گل سرخ مخلوط نمایند پمادی به دست می آید که برای درمان سرطان پوست(نوع کارسینومای زخمی یا غیر زخمی) نافع است . از این پماد روزی یک مرتبه در محل بمالید .
احتیاط: در مصرف فراورده های تخم گشنیز نباید زیاد روی شود زیرا ایجاد خواب آلودگی شبیه به مستی و سنگینی زبان می کند و حالت هایی نظیر گنگی و بی حسی به وجود می آورد که ممکن است به ورم معده و روده منتهی شود.
در هر صد گرم گشنیز تازه مواد زیر وجود دارد.
آب ۸/۹۲ درصد، انرژی ۲۰ کالری، پروتئین ۳۷/۱۲ گرم، چربی ۷۷/۱۷ گرم، کربوهیدرات ۹۹/۵۴ گرم، فیبر ۹/۴۱ گرم، ویتامین آ ۰ میلی گرم، ویتامین ث ۲۱ میلی گرم، ویتامین ای ۰ میلی گرم، تیامین ۲۴/. میلی گرم، ریبوفلاوین ۲۹/. میلی گرم، نیاسین ۱۳/۲ میلی گرم، پانتوتنیک اسید ۰ میلی گرم، فولات ۰۳/. میلی گرم، کلسیم ۶۳/۷۰۸ میلی گرم، آهن ۳۲/۱۶ میلی گرم، منیزیوم ۱۷/۳۳۰ میلی گرم، فسفر ۸۳/۴۰۸ میلی گرم، فسفات ۱۲۶۷ میلی گرم، سدیم ۳۱/۳۳ میلی گرم، روی ۷/۴ میلی گرم، مس ۹۸/. میلی گرم، منگنز ۹/۱ میلی گرم
در هر یک قاشق سوپ خوری حاوی مواد زیر است.
آب ۸۶/۸ درصد، انرژی ۸۸/۱۴ کالری، پروتئین ۶۲/. گرم، چربی ۷۵/۲ گرم، کربوهیدرات ۷۵/۲ گرم، فیبر ½ گرم، ویتامین آ ۰ میلی گرم، ویتامین ث ۰۵/۱ میلی گرم، ویتامین ای ۰ میلی گرم، تیامین ۰۱/. میلی گرم، ریبوفلاوین ۰۱/. میلی گرم، نیاسین ۱۱/. میلی گرم، فولات ۰ میلی گرم، کلسیم ۴۳/۳۵ میلی گرم، آهن ۸۲/. میلی گرم، منیزیوم ۵۱/۱۶ میلی گرم، فسفر ۴۴/۲۰ میلی گرم، فسفات ۳۵/۶۳ میلی گرم، سدیم ۷۷/۱ میلی گرم، روی ۲۴/. میلی گرم، مس ۰۵/. میلی گرم، منگنز ۱/. میلی گرم
● نَعناع (Laliae. Menthapiperata) از گیاهان دارویی است.
نعناع فلفلی
انگلیسی: Peppermint
نام علمی: Mentha piperita
از خانواده: Labiatae
نام های رایج : نعنع ، نعناع فلفلی ، نعنا، لمام ، مشی .
نعناع گیاهی است علفی چند ساله ساقه اش چهارگوش و مستقیم است و در زیر کم و بیش حالت خزنده به خود می گیرد. برگ هایش متقابل سبز تیره و دندانه داراست . گل هایش صورتی ، سفید یا ارغوانی است و به صورت سنبله جمع می شود. گلها در تابستان تا اوایل پاییز باز می شوند. این گیاه بوی معطر و نافذی دارد.
گیاه مرکب از ۴% تا ۵/.% روغن فرار[۱] و ۵۰% تا ۷۸% منتول[۲] و ۵% تا ۲۰% مانتول استرفید [۳] با اسیدهای آلی[۴] گوناگون که عبارتند از استیک[۵] ، باوالریک[۶] ، تانن، همچنین فلاونوئیدها[۷] (لوتولین[۸]، منتوساید[۹])، فنولیک اسید[۱۰]، و تریترپنس[۱۱] است.
قسمت های مورد مصرف نعناع فلفلی گل ها، سر شاخه ها و یا معمولاً از تمامی گیاه برای مصارف خانگی و نیز استخراج اسانس فرار استفاده می شود.
خواص و اثرات درمانی : ضد اسپاسم، تقویت کننده جهاز هاضمه، جلوگیری کننده از تهوع و استفراغ، بادشکن، تسکین دهنده خونریزی های قاعدگی ، گندزدا، ضد التهاب، مقوی، مسکن، محرک، ضد عفونی کننده، حلال، ضد تشنج ،ترشح صفرا، علیرغم اینکه درون را خنک می کند، تسریع کننده تعریق است.
نعناع در موارد یبوست، سوءهاضمه، برخی دردهای عصبی، ضرب دیدگی، نیش حشرات، حالت های افسردگی، خستگی جسمی و روحی، سرفه، اسهال، قاعدگی دردناک (دیسمنوره)، نشانگان روده تحریک پذیر به کار می رود.
نعناع در بیشتر اوقات به عنوان ضد انقباض و تشنج، گندزدا یا ضد عفونی کننده، بادشکن، داروی بیهوشی، و چالرتیک[۱۲]( عاملی که ترشح صفرا را از کبد تحریک می کند که در اثر آن صفرا افزایش می یابد.
همچنین نعناع فلفلی به هضم غذا کمک می کند و برای مشکلات ناشی از سندروم روده ، تهوع، تهوع صبحگاهی ، قاعدگی دردناک یا دیسمنوره، اسهال، یبوست، و باد شکم بسیار مفید است.
مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که روغن نعناع فلفلی اعمال مربوط به صفرا را تنظیم می کند.
روغن نعناع فلفلی همچنین دارای خاصیت ضد باکتری ، ضد خورندگی بسیاری از ویروس هایی که سبب مشکلات گوارشی می شوند را دارد .
مانتول موجود در این گیاه ترکیب اصلی از روغن نعناع فلفلی است که بخوبی پوست را خنک می کند و خارشی را در نتیجه کهیر و پیچک سمی تولید می شود را تسکین می دهد.
حمام روغن نعناع فلفلی برای کوفتگی عضلات و گرفتگی بینی مفید است.
نعناع فلفلی و روغن آن به طور مکرر بیشتر به عنوان داروی سرما خوردگی استفاده می شود. آن همچنین به عنوان یک دکونژستانت[۱۳] (ضد احتقان)، احتقان بینی را تسکین می دهد.
نعناع فلفلی به عنوان یک ضد باکتری قوی است . نعناع فلفلی به شکل چای بیشتر در موارد سرما خوردگی و آنفلوانزا نوشیده می شود. در موارد سرفه خشک بسیار مؤثر است ، زیرا آن ماهیچه های گلو را آرام می کند و خلط آور است زیرا منتول ( جوهر نعناع فلفلی ) موجود در گیاه بلغم را رقیق می کند.
معمولاً به شکل دم کرده برای بی قوتی معده و روده، اسپاسم دستگاه گوارش، نفخ، یرقان و سنگ های صفراوی مصرف می شود. و استنشاق آن برای سرماخوردگی و عفونت های گلو بسیار مفید است.
نعناع فلفلی داروی مفیدی برای دستگاه گوارش است، روغن آن نیز برای درمان مشکلات تنفسی و عوارض پوستی مفید است. این گیاه به عنوان داروی سرما خوردگی، درمان دردها، بعضی سردردها و میگرن بسیار مناسب است. این گیاه را برای تهیه چای، به منظور درمان سوءهاضمه، دل به هم خوردگی و سر درد استفاده می کنند.
مصارف دارویی
سنتی: ضد انقباض و تشنج، داروی صد نفخ، افزایش صفرا، ضد باکتری، ضد احتقان( دکونژستانت)، مسکن خارجی، ضد استفراغ، خوشبو کننده( اروماتیک[۱۴])، قاعده آور، ضد انگل، محرک و مهیج.
شرایط: سندروم روده ای تحریک پذیر، تهوع، تهوع صبحگاهی، اسهال، دیسمنوره، یبوست، نفخ، سنگ کیسه صفرا، سردرد، تراکم تو دماغی، سرفه خشک.
کاربرد بالینی: محرک قولون، زکام های ناحیه تنفسی، التهاب غشاء مخاطی دهان، درد ماهیچه ای غشاء مخاطی و درد اعصاب.
برای مشکلات قسمت تحتانی شکم، مانند کولون اسپاستیک، می توانید از کپسول های پوشش دار روده ای که در داروخانه ها موجود است استفاده کنید.
محصولات دارویی در بازار: ۱ به صورت گیاه خشک ۲ به صورت تنتور که شامل ۱۰% روغن نعناع(منتول) و ۱% عصاره برگ نعناع است . از عصاره فرار ۲ قطره در نصف فنجان آب ولرم قبل از غذا برای جلوگیری از نفخ، یا ۲ تا ۳ بار در روز به صورت دهان شویه یا غرغره . برای بخور ، از آب جوش استفاده کنید. ۳ کپسول های پوشیده شده روده ای (۲/. میلی گرم از کپسول هر روغن نعناع ۴ کرم ها یا پمادها ( که باید شامل ۱% به ۱۶% منتول باشد).
طرز تهیه تنتور نعناع: یک قسمت روغن نعناع را به ۹ قسمت الکل خالص اضافه می کنند.
احتیاط: الف) روغن خالص آن می تواند باعث التهاب گردد. از مصرف دراز مدت آن اجتناب کرده و از آن برای کودکان استفاده نکنید.
ب)نعناع فلفلی می تواند باعث کاهش ترشح شیر مادران در دوران شیر دهی شود.
ج) عصاره آن به صورت خوراکی با دُز بالا سمی است.
هیچ عصاره فراری را نباید به صورت خوراکی به زنان بار دار یا کودکان تجویز کرد، هر چند مالیدن چند قطره عرق نعناع روی شکم شیر خواران برای درمان نفخ موثر است.
● شوید
شِوید یا شِوِد (نام علمی: Anethum graveolens) گیاهی است یکساله یا دوساله که گاهی ارتفاع آن به یک متر نیز میرسد. ریشه آن راست و مخروطی شکل و سفید است. این گیاه بومی جنوب غربی و آسیا و آسیای میانه است و امروزه در اکثر نقاط دنیا منجمله قسمت های جنوب اروپا، ایران، مصر، امریکا و چین پرورش داده می شود.
میوه شوید بیضوی، مسطح وبه طول ۴ میلیمتر و عرض ۳ میلیمتر است. رنگ آن قهوه ای روشن و در سطح آن برجستگیهایی برنگ زرد و در کناره های آن لبه بال مانندی به رنگ زرد روشن دیده می شود.
● ترکیبات شیمیایی
تخم شوید دارای ۳ درصد روغن می باشد.
● خواص داروئی
تخم شوید آثار درمانی زیادی دارد منجمله به عنوان ضد تشنج ، ضد درد، نفخ شکم، ادرار آور و برای تقویت معده بکار می رود.
برای کسانیکه اشتهای زیادی به غذا ندارند و لاغر هستند تخم شوید بهترین دارو است زیرا اشتها را زیاد کرده معده را تقویت می کند و انرژی به بدن می دهد. تخم شوید را می توان برای ناراحتی معده، بی خوابی و ضد گاز معده بکار برد. خانمهای شیر ده که شیر آنها کم است باید حتما روزی چند بار دم کرده تخم شوید بخورند و یا در غذای خود مصرف کنند که بطور معجزه آسائی شیر آنها زیاد خواهد شد.
طب گیاهی ایران خواص زیادی را برای شوید قائل است مثلاً در مورد درد شدید و ورم معده از دم کرده شوید استفاده می کردند که اثر تسکین فوری دارد.
از شوید برای دل درد در حیوانات نیز استفاده می شود ودام داران قدیم بخوبی به این موضوع واقف بودند. مثلاً برای گوسفند و بز کافی است که مقدار ۳۰ گرم تخم شوید به آنها داد که نفخ و دل درد را ساکت کنند.
در مورد بیمارانی که مبتلا به استفراغ شدید هستند و هیچ غذایی حتی آب را نمی توانند در معده خود نگاهدارند بهترین درمان شوید است. این نوع بیماران باید دم کرده شوید را آهسته آهسته بنوشند.
در چین، حتی شوید را برای کمردردهایی که بعلت انقباض عضلانی باشد بکار می برند.
یک نسخه قدیمی چینی برای باد فتق نیز از تخم شوید استفاده می کنند
● طرز کاربرد
برای باد فتق که از تخم شوید استفاده می کنند دستور آن باین صورت است که باید حدود ۴۰ گرم تخم شوید را بو دهید تا کاملاً قهوه ای شود سپس آن را کاملاً آسیاب کنید تا بصورت پودر در آید و بعدا آن را با سرکه سیب مخلوط کرده و میل کنید.
● مارچوبه
Asparagus officinalis.نام علمی:
Asparagus انگلیسی:
Asparagaceaeخانواده:
نام های رایج: هلیون، هلگون، خشب الحیه، کشک الماز
● شرح
مارچوبه گیاهی چند ساله، به ارتفاع ۴۰ تا ۸۰ سانتی متر و دارای شاخه های نسبتاً چوبی و صاف است. روی ساقه های نازک و استوانه ای شکل این گیاه، خطوط بسیار ظریف قابل تشخیص است. برگ های آن به صورت فلس هایی هستند که از بغل آنها شاخه های باریک و دراز به صورت دسته های سه تا ۸ تایی و به رنگ سبز دور هم گرد آمده که از نظر شکل ظاهری به برگ های نازک و ظریف شباهت دارد. گل های آن در فاصله ماه های خرداد تا تیر ظاهر می شود به رنگ سبز و زرد و شبیه لاله کوچک است. میوه آن کروی به قطر ۶ ۵ میلی متر، پس از رسیدن قرمز رنگ می شود و در داخل آن دانه های مثلثی سیاه مارچوبه قرار دارند.
● ترکیبات شیمیایی
مارچوبه حاوی ترکیباتی مانند آسپاراژین[۱] ، و تایروزین و به علاوه اسانس روغنی فرار ، مواد رزین، کوفی فرین[۲]، اینوزیت، تانن، اسید گالیک و ریزوم آن دارای ساکاروز، آسپارگوز[۳]، کولین، آرابینوز[۴]، پنتوزان، گالاکتان، کولین، تانن، مواد آنتوسیانوزید، نوعی هتروزید است. مارچوبه دارای آهن، کلسیم، پتاسیم، فسفر، ویتامین آ، نیاسین، ویتامین ث، رایبوفلاوین، چربی ، پروتئین ، سدیم، و خاکستر است.
● خواص و اثرات دارویی
طبع مارچوبه طبق نظر حکمای طب سنتی کمی گرم و خشک است.
مارچوبه اثر مدر دارد، خوردن پخته آن ملین است و قی آور بلغم لزج معده و رافع درد روده ها و مدر است.
مارچوبه در موارد زردی، تقویت قلب ، تقویت نیروی جنسی، استسقاء، ضعف عمل مثانه، ناراحتی های قلبی با منشا، آب آوردن، بیماری های سینه به کار می رود.
خواص مدر بودن مارچوبه در مورد خیزهای با منشاء قلبی، سنگ های مجاری ادرار، نقرص و روماتیسم، این گیاه را به یکی از گیاهان پر ارزش ساخته است. علاوه بر این قند ادرار را در مبتلایان به بیماری دیابت کاهش داه و احتقان طحال را از بین می برد.
وجود فسفر و ویتامین ب در مارچوبه آن را در ضعف اعصابو ضعف عمومی و بی حالی تجویز و توصیه می کنند.منگنز و ویتامین آ موجود در این گیاه باعث سبک شدن عمل کبد شده و روی فعلیت کلیه ها، رباط ها و پوست بسیار موثر است. اثر خوبی بر روی اگزما و سیفلیس دارد.
مارچوبه را بایستی در حداقل ممکن آب جوسانید تا مواد ارزشمند آن به هدر نرود.
توجه: اشخاص خیلی عصبانی و مبتلایان به التهاب مجاری ادرار ، همچنین مبتلایان به رماتیسم حاد و سنگ کلیه از مصرف این گیاه منع شده اند.
خوردن آن جهت افزایش دید چشم و متوقف کردن آب سفید چشم و درد سینه و ریه و استسقا، نافع است.
مارچوبه محرک مثانه و مجاری ادراری می باشد، لذا برای کسانی که اختلالات مجاری ادرار مانند سنگ مثانه و کلیه و پروستات دارند، ونیز بیماران آلبومینوری( وجود آلبومین در ادرار) و رماتیسم حاد و افراد خیلی عصبانی، نباید استفاده کنند.

سید مرتضی موسویان

منبع: http://www.aftabir.com/articles/view/health_therapy/nutrition_healthC

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر