ليلي?افروغ/گفت و گو با دکتر تيرنگ نيستاني درباره خواص انواع چاي
چيني‌ها به چاي سبز به چشم يك دارو مي‌نگرند و در مورد خواص طبي و بهداشتي آن تاكيد دارند. آنها معتقدند اين نوشيدني در هضم و جذب غذا موثر است و با مصرف آن احساس شادابي مي‌كنند....
اگرچه اين نوشيدني مانند چاي سياه، طعم گس و تلخي ندارد، اما طعم آن متفاوت است و ممكن است برخي افراد آن را دوست نداشته باشند و از طعم‌دهنده‌هاي مصنوعي براي دادن طعم دلخواه به آن استفاده كنند، اما بهتر است اين چاي را به تنهايي و بدون قند، بيسكويت يا شيرين‌كننده‌هاي ديگر بنوشيد تا از خواص آن بهره‌مند شويد. در كشورهايي مثل چين، ژاپن، تايلند و... هم چاي سبز با شيرين‌كننده نوشيده نمي‌شود. درباره اين چاي با دكتر تيرنگ نيستاني، متخصص تغذيه و رژيم درماني و علوم?پزشکي دانشيار انستيتو تحقيقات تغذيه كشور و دانشگاه شهيد بهشتي گفت‌وگو كرده‌ايم.
سلامت: اگر موافق باشيد، بحثمان را از مقايسه چاي سبز و چاي سياه شروع کنيم.
بله، در بازار انواع چاي از چاي سياه گرفته تا چاي سبز و حتي نوعي چاي تايلندي به نام اورلانگ و چاي سفيد موجود است. منشا همه آنها برگ گياه چاي است. با توجه به درجه‌هاي تخمير، چاي به انواع متفاوتي تقسيم ميشود که بيشترين درجه تخمير متعلق به چاي سياه است و كمترين درجه تخمير، متعلق به چاي سبز. در فرآيند تخمير يعني از زماني كه برگ چاي چيده ميشود تا زماني كه در معرض هوا قرار مي‌گيرد و تخمير ميشود، تغييراتي در چاي رخ مي‌دهد يعني تركيب‌هاي فعال و بيولوژيك چاي كه اصطلاحا به آن «پلي‌فنول» مي‌گويند به تركيب‌هاي جديدتري تبديل مي‌شوند. در واقع تركيب‌هاي پلي‌فنولي كه از جمله تركيب‌هاي آنتي‌اكسيداني قوي هستند و خواص ميكروبيولوژيك دارند، از زمان چيده‌شدن برگ چاي تا زماني كه تخمير مي‌شوند، تغييرات زيادي مي‌كنند. از جمله تركيبات چاي سياه، كافئين زيادي است كه خواص فارماژنيك دارد و باعث تحريك سيستم عصبي و قلب - عروقي ميشود اما در چاي سبز مقدار كافئين به حداقل ممكن مي‌رسد. در ضمن، پلي‌فنول‌هايي كه در چاي سبز به مقدار زيادتري وجود دارد در چاي سياه بسيار كم است.
سلامت: چرا چاي سبز بي‌رنگ است؟
يكي از معيارها و شاخصه‌هايي كه در ايران براي دلچسب و تازه‌بودن چاي در نظر گرفته ميشود، رنگ آن است. البته اين معيار در مورد چاي سبز صدق نمي‌كند زيرا بي‌رنگ بودن چاي سبز به تركيب‌هاي موجود در آن و كمترين درجه تخميرشدنش مربوط ميشود.
سلامت: اين تركيب‌ها چه خواصي دارند؟
درمورد خواص چاي سبز، مطالعه‌هاي بسياري انجام شده است. مهم‌ترين اين خواص، خاصيت ضدسرطاني است. مشخص شده در جوامعي كه چاي سبز به عنوان يك نوشيدني رايج مرتب مصرف ميشود، ابتلا به برخي از سرطان‌ها مانند سرطان‌هاي گوارشي و سرطان پروستات كمتر است. از ديگر خواص چاي سبز مي‌توان به تاثير آن بر سوخت‌وساز بدن اشاره كرد. نتايج مطالعه‌ها نشان مي‌دهد مصرف 4 فنجان چاي سبز در روز مي‌تواند تا حدودي سوخت‌وساز پايه بدن را افزايش دهد و با افزايش سوخت‌وساز نيز مقدار كالري كمتري در بدن به صورت بافت چربي ذخيره ميشود.
سلامت: آيا نوشيدن چاي سبز باعث كاهش وزن ميشود؟
در مورد اينكه آيا اين افزايش سوخت‌وساز بدن به روند كاهش وزن كمك مي‌كند يا خير، مطالعه مستندي وجود ندارد. در بهترين حالت چاي سبز فقط تا حدود 10 درصد سوخت‌وساز بدن را افزايش مي‌دهد بنابراين براي فردي كه پايبند به رعايت رژيم غذايي و نكات تغذيه‌اي نيست و زندگي بدون تحركي دارد نه تنها چاي سبز بلكه هيچ ماده ديگري نمي‌تواند به كاهش وزن او كمك كند.
سلامت: گفته ميشود نوشيدن چاي مانده معمولي انسان را دچار عوارضي مانند يبوست مي‌کند آيا در مورد چاي سبز هم همين‌طور است؟
نه، ولي مردم چين معتقدند كه 9 تا 10 دقيقه بعد از دم كردن چاي سبز بايد آن را نوشيد. اگرچه با سرد شدن‌اش تغييري در تركيب آن به وجود نمي‌آيد اما بهتر است كه به صورت تازه مصرف شود.
سلامت: آيا با نوشيدن اين چاي به يبوست مبتلا مي‌شويم؟
برخي معتقدند يکي از مضرات مصرف چاي سبز، يبوست‌آور بودن آن است اما در واقع فقط چاي سبز نيست که مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست شود بلکه نوشيدني‌هاي ديگري مانند چاي سياه، قهوه و حتي نسکافه هم مي‌توانند چنين مشکلي را براي مصرف‌کنندگان ايجاد کنند. چون اين نوشيدني‌ها ادرارآور هستند، مصرف بيش از اندازه آنها، باعث دفع زياد آب از بدن ميشود. يکي از عوارض کم‌آبي بدن هم يبوست است. به علاوه کافئين موجود در چاي يا قهوه باعث کندشدن حرکت‌هاي دودي دستگاه گوارش ميشود.
سلامت: زياده‌روي در مصرف چاي سبز چه عوارضي دارد؟
كافئين موجود در چاي سياه آرامش‌بخش است و به فرد احساس هوشياري مي‌دهد بنابراين مصرف مداوم آن حالت وابستگي به وجود مي‌آورد و بايد در مصرف چاي حد تعادل را رعايت كرد. عمده‌ترين مشكل مصرف بيش از اندازه چاي سبز نيز مربوط به تركيب‌هاي پلي‌فنوليك موجود در آن است كه در تركيب با عناصر دوظرفيتي و مصرف آن همراه با غذا جذب برخي از مواد مورد نياز بدن مانند روي، آهن، كلسيم و... را كاهش مي‌دهد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر