منافع غذايي بزرگ‌ترين پرنده دنيا

نوشته  : سالومه آرمين كارشناس ارشد علوم تغذيه‏ انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي کشور 

تاريخچه 
از حدود صد و پنجاه سال پیش، پرورش شترمرغ با هدف بهره‌گیری از فرآورده‌های آن و به دلیل ویژگی‌های خاص این پرنده، به ویژه در قاره آفریقا مورد توجه بوده است. شترمرغ بزرگ ترین پرنده در دنیا است که به علت داشتن بدن بزرگ و نیز بال‌های رشد نیافته توانایی پرواز ندارد. زیستگاه اصلی این حیوان مناطق خشک و بی آب و علف آفریقا است. در گذشته‌های دور قسمت‌هایی از جنوب غربی آسیا مانند فلسطین، ایران و صحرای عربستان نیز زیستگاه شترمرغ بوده‌اند. خصوصیاتی چون مقاومت زیاد در برابر شرایط اقلیمی گوناگون، ویژگی‌های تغذیه‌ای و کیفیت منحصر به فرد محصولات آن از جمله گوشت و پر سبب شد تا از اوایل دهه نود استقبال شایانی از سوی تولیدکنندگان در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه جهت پرورش و تکثیر شترمرغ در سطح انبوه و به شکل صنعتی به وجود آید. در ایران نیز از حدود سال ۱۳۷۷، جهت نگهداری و ازدیاد این حیوان اقدام گردید. صاحبنظران و کارشناسان زيادي در بسياري از مناطق از شترمرغ به عنوان دام آینده نام می‌برند. شترمرغ ها عمری طولانی دارند که اغلب به ۵۰ تا ۶۰ سال می‌رسد و در صورت مدیریت صحیح تا ۴۰ سال تولید اقتصادی و کاملاً مقرون به صرفه خواهند داشت.

مهار سرطان با موسير

نوشته : سيده سارا حكيم كارشناس ارشد علوم تغذيه دانشگاه تهران 

اين سبزي بومي مديترانه مي‌باشد و از نظر گياه‌شناسي، آليوم آسكالونيكوم ناميده مي‌شود. نام گياه‌شناسي آن از آسكالون كه شهري در جنوب فلسطين مي‌باشد، مشتق شده است و احتمالا منشاء اين سبزي از اين منطقه مي‌باشد. اين گياه جزء خانواده سير و پياز است، اما فاقد بوي سولفوريك قوي و بخارات آزاردهنده مي‌باشد. مصرف موسير در فرانسه بسيار رايج است، موسير نسبت به پياز براي پخت مناسب‌تر مي‌باشد (به ويژه براي افرادي كه به طعم و بوي پياز حساس هستند). موسير نسبت به پياز شيرين‌تر و هضم آن نيز آسانتر است.
اغلب قسمت‌هاي بالايي برگ دور ريخته مي‌شوند، اما اين قسمت‌ها سرشار از ويتامين و قابل استفاده در سالاد هستند. همچنين مي‌توان آنها را به صورت پخته مصرف نمود.
موسير سرشار از ويتامين C، پتاسيم، فيبر، اسيد فوليك، كلسيم و آهن است و منبع خوبي از پروتئين محسوب مي‌شود، بنابراين يك سبزي مفيد براي سبزي‌‌خواران مي‌باشد.
موسير داراي تركيبات سولفوري مانند آلي پروپيل دي سولفين  و فلاوونوئيدهايي از قبيل كوئرستين است.
بررسي‌ها نشان داده‌‌اند افرادي كه به ميزان زيادي از فلاوونوئیدها مصرف مي‌كنند، شانس پيشرفت سرطان، بيماري‌هاي قلبي و ديابت در آنها كاهش مي‌يابد.
از ديگر خواص فلاوونوئیدها، اثرات آنتي باكتريال آنها مي‌باشد. همچنين اين مواد، داراي خواص ضد التهابي، ضد ويروسي و ضد آلرژيك هستند.
موسير در حذف سموم از بدن، به كبد كمك مي‌كند.
همچنين موسير حاوي ساپونين‌ها مي‌باشد كه اين ماده در مهار و كشتن سلول‌هاي سرطاني نقش دارد. علاوه بر آن موسير داراي خواص شفابخش زيادي است كه از آن جمله مي‌توان به توليد پروستاگلاندين‌ها و رقيق نمودن خون اشاره نمود. 


منبع: دنیای تغذیه  ش 93
 

رژيم‌هاي پرپروتئين؛ مفيد يا مضر ؟

نوشته  : آذين صحابي

بعضي رژيم‌هاي لاغري، مانند رژيم غذايي اتكينز، پروتئين محور بوده و مقدار كربوهيدرات موجود در آنها كمتر است. اينگونه رژيم‌هاي غذايي تنوع چنداني نداشته و با وجود فوايد بسيار آنها براي بدن، نمي‌توان از خطراتي كه براي كبد و كليه‌ها به وجود مي‌آورند، غافل شد. رژيم‌هاي حاوي پروتئين فراوان براي عضله‌سازي و ساخت توده‌هاي عضلاني بسيار مفيد هستند. اينگونه رژيم‌ها براي ورزشكاران كاربرد بسياري دارند. به عبارت ديگر، در اين رژيم‌هاي غذايي، بدن چربي‌هاي خود را از دست داده و به جاي آنها عضله مي‌سازد. اين بسيار خوب به نظر مي‌رسد؛ ولي، با انتخاب مناسب منابع پروتئين است كه مي‌توان از صدمه ديدن كبد و كليه‌ها جلوگيري كرد. براي مثال، گوشت قرمز منبع خوب پروتئين است؛ ولي، تجزيه آن براي بدن كاري دشوار است و به صرف انرژي بيش از اندازه كبد و كليه‌ها نياز دارد. افزون بر اين گوشت قرمز منبع كلسترول بد نيز هست.

آسم را با تغذيه كنترل كنيد

نوشته  : آسيه محمدزاده كارشناس ارشد تغذيه

آسم شامل تنگي نفس حمله‌اي همراه با خس‌خس سينه است و در اثر انقباض مجاري هوايي و يا تورم غشاء‌هاي مخاطي آنها ايجاد مي‌شود. از ميان بيماري‌هاي مزمن، آسم هفتمين بيماري شايع است كه در دو سوم افراد، ارثي مي‌باشد. علايم و عوارض آسم عبارتند از: ديسترس تنفسي، خس‌خس قابل شنيدن، افزايش ضربان قلب، سيانوز، كاهش فشارخون، اضطراب، ادم ريه، دهيدراتاسيون و سرفه خشك و سخت. در صورت عدم درمان آسم، اين بيماري مي‌تواند به آسم مقاوم تبديل شود كه فرد را نيازمند بستري شدن در بيمارستان كرده و زندگي وي را به خطر مي‌اندازد.
توصيه‌هاي تغذيه‌اي
 از دريافت وعده‌هاي غذايي پرحجم اجتناب كنيد. افزايش حجم معده مي‌تواند باعث تشديد حملات آسم شود.

تغذيه و عفونت مجاري ادراري

نوشته  : آرزو حقيقيان رودسري کارشناس ارشد علوم تغذيه دانشکده تغذيه، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي

عفونت مجاري ادراري به واسطه باکتري‌ها ايجاد مي‌شود و البته باكتري مي‌تواند هر بخشي از دستگاه ادراري را آلوده سازد. بروز اين نوع عفونت در بين زنان 10 بار بيشتر از مردان است. بيش از نيمي از زنان حداقل يک بار در طول زندگي، عفونت مجاري ادراري را تجربه مي‌کنند. براي درمان اين عفونت بايد باکتري‌ها از بين بروند و به اين منظور بايد مصرف غذاهاي اسيدي زياد شود، زيرا محيط اسيدي باکتري‌هاي مضر را از بين مي‌برد. از مهم‌ترين علایم اين بيماري عبارتند از:
 درد يا سوزش به هنگام دفع ادرار
 تکرر ادرار
 وجود خون در ادرار
 درد در قسمت زير شکم
 تب به ويژه در نوزادان و کودکان
از عوامل خطر به وجود آمدن عفونت مجاري ادراري، مي‌توان ديابت، بارداري، باکتري اشريشياکلي، استفاده از محصولات قوي پاک‌کننده پوست، استفاده از قرص‌هايضد بارداري، مصرف زياد آنتي‌بيوتيک و انسداد مجاري ادراري به دليل تومور يا توده بدخيم را نام برد.

نوجوانان چاق به فكر باشند

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه 

داستان چاقی تمام‌شدنی نیست و متاسفانه هر روز شاهد جدی تر شدن این معضل هستیم. تنها افراد بالغ با مشکل چاقی دست به گريبان نيستند، بلکه این روزها کودکان و نوجوانان هم به گروه کسانی که از چاقی رنج می‌برند و به رژيم‌های غذایی لاغری احتیاج دارند، اضافه شده‌اند. درباره رژیم‌های لاغری برای نوجوانان بايد به نكات زير توجه كرد:
یک رژیم غذایی سالم برای رشد نوجوانان لازم است و اگر یک نوجوان چاق برای کاهش وزن مرتب از رژیم‌های لاغری گوناگون استفاده کند، نه تنها نتیجه نخواهد گرفت، بلکه به روند رشد عادی خود لطمه مي‌زند، بنابراین در اين مورد از یک متخصص تغذيه کمک بگیرید. همه رژیم‌های لاغری بزرگسالان برای نوجوانان مناسب نیستند.
چاقی در نوجوانان به خاطر الگوی غذایی نامناسب، بی‌تحرکی یا مجموعه‌ای از این دو عامل به وجود می‌آید. ژنتیک و سبک زندگی نیز عوامل مهم دیگری در بروز چاقي هستند.

كم‌خوني؛ بيماري شايع خوني

نوشته  : لادن گياهي دانشجوي دكتراي تغذيه دانشگاه وين 

تالاسمی
در ادامه بحث كم‌خوني در شماره‌هاي قبل، به تالاسمي كه جزء كم‌خوني‌هاي ارثي است، پرداخته مي‌شود و با نكات تغذيه‌اي مهم براي اين بيماران آشنا مي‌شويد:
تالاسمی جزء کم خونی‌های همولیتیک ارثی است  که بدن قادر به  ساخت زنجیره هموگلوبین نیست و در نتیجه آنمی شدید بروز می‌کند. در ایران بالغ بر  ۱۸۶۱۶ بیمار مبتلا به تالاسمی زندگی می‌کنند و پراکندگی آن در استان فارس و مازندران بیشتر است.
تالاسمی در تقسیم بندی اولیه به دو شکل  آلفا و بتا وجود دارد:
۱ - آلفا تالاسمي:
به افرادي که سنتز پروتئين آلفا در هموگلوبين آنها به اندازه کافي نمي باشد، مبتلايان به
آلفا تالاسمي مي‌گويند. اين بيماري به طور شايع در آفريقا، خاور ميانه، هند، جنوب شرقي آسيا، جنوب چين و به ميزان كمتر در مديترانه وجود دارد.

افراد چاق در معرض بيماري كبد چرب

نوشته  : دكتر سيدمرتضي صفوي متخصص تغذيه، عضو هيأت علمي دانشگاه، مشاور معاون سلامت وزارت بهداشت 

تراكم چربي در كبد باعث تجمع زياد چربي به خصوص تري آسيل گليسرول‌ها در كبد و در نتيجه بروز بيماري «كبد چرب» مي‌شود.
 از عوامل ايجادكننده مهم كبد چرب غيرالكلي، چاقي است. مقاومت به انسولين حاصل از چاقي، باعث فعال شدن آنزيم ليپاز حساس به هورمون و كاهش عمل ضدليپوليتيك انسولين مي‌شود و افزايش جريان اسيدهاي چرب از بافت چربي به كبد، يك مكانيسم مهم در بيماري‌زايي كبدچرب در افراد چاق تلقي مي‌شود.
افزايش فعاليت سيستم سيتوكرومي در چاقي نيز باعث تشديد و پيشرفت بيماري مي‌شود.
قندخون اضافي در كبد به صورت گليكوژن ذخيره شده و مازاد آن به چربي تبديل مي‌شود.
با توجه به نقش انسولين در سنتز پروتئين‌ها و ايجاد مقاومت به انسولين، سنتز كبدي آپوليپوپروتئين B100 در بيماران كاهش مي‌يابد، بنابراين سرعت تشكيل تري‌گليسيريد با سرعت توليد ليپوپروتئين با دانسيته خيلي كم (VLDL) هماهنگ نيست، در نتيجهتري آسيل گليسرول‌ها در كبد تجمع مي‌يابند.

تغـــذیه در ورزش‌هـای زمستانـــــی

نوشته  : محمد حضوری دانشجوي دكتراي تغذيه 

1- مقدمه و کلیات:
ورزش‌های زمستانی به ورزش‌هایی اطلاق می‌گردد که رقابت‌های آنها در طی فصل سرما و زمستان و بر روی برف یا یخ برگزار می‌شود. ورزش در چنین شرایطی موجب ایجاد چالش‌هایی منحصر به فرد برای ورزشکاران می‌گردد که از مهم‌ترین این چالش‌ها و دغدغه‌ها می‌توان به عدم آگاهی در خصوص عوارض ورزش در هوای سرد اشاره داشت. البته نحوه تغذیه، غذا و نوشیدنی مصرفی فرد می‌تواند نقش موثری در تکمیل تمرینات و اجرای حرکات ورزشی داشته باشد و تطابق فرد را با شرایط محیطی افزایش داده و در عین حال عوارض ناشی از ورزش در آب و هوای سرد را کاهش دهد. تغذیه مناسب در تامین سوخت مورد نیاز برای عضلات فعال، تنظیم دما و حفظ گرمای بدن نقش دارد.

بايد‌ها و نبايدهاي تغذيه در سرما خوردگي

نوشته  : گفتگو: فاطمه استيري 

دكتر فرزاد شيدفر، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران، در خصوص مراقبت‌ها و رژيم‌هاي غذايي در افراد سرماخورده گفت: «معمولا بعد از سرماخوردگي، ايمني بدن افراد به شدت كاهش پيدا مي‌كند و نياز به جبران مقاومت بدن است، بنابراين عوامل غذايي نقش بسيار مهمي در افزايش مقاومت و ايمني بدن و كاهش عوارض سرماخوردگي دارند. يكي از عوامل موثر در كاهش عوارض سرماخوردگي ويتامين C است. هر چند تحقيقات ثابت كرده‌اند كه اين ويتامين‌ موجب پيشگيري از سرماخوردگي نمي‌شود، اما در كاهش عوارض سرماخوردگي نقش بسيار مهمي دارد و موجب افزايش مقاومت سيستم ايمني بدن مي‌شود، بنابراين مصرف انواع غذاهاي حاوي ويتامين C از قبيل انواع مركبات (مانند پرتقال، نارنگي و گريپ فروت) و سبزيجات (مانند فلفل سبز و جوانه‌هاي تازه) نقش مهمي در كاهش عوارض سرماخوردگي دارد و مي‌توان از آنها به عنوان يك ميان وعده مناسب براي افزايش مقاومت بدن استفاده كرد».