کدام روش پخت بهتر است؟

نوشته  : فاطمه تورنگ كارشناس ارشد تغذيه 
دویست و پنجاه هزارسال است که بشر از غذاهای پخته استفاده می‌کند. کشف پختن غذاها بویژه گوشت‌ها تاثیر زیادی در تکامل انسان داشته است. پختن باعث کاهش بار میکروبی غذاها مي‌شود و به علاوه انرژی دریافتی ما را افزایش مي‌دهد. افزایش دریافت انرژی به دلیل افزایش قابلیت هضم غذا و نیز کاهش فیبرهای غیرقابل هضم است. نکته مهم‌تر اینکه برخی مواد غذایی بویژه گوشت‌ها تنها به صورت پخته برای ما قابل مصرف هستند. دانشمندان احتمال مي‌دهند که خام خواری موجب اختلال در عملکرد سالم ما مي‌شود، به عنوان مثال افزایش دریافت غذاهای خام قدرت باروری زنان را کاهش مي‌دهد که ممکن است به دلیل کاهش دریافت انرژی باشد. اگرچه پختن غذا برخی مواد سمی بویژه سم باکتری‌ها را کاهش مي‌دهد، اما در صورتیکه از روش‌های نادرست طبخ استفاده کنیم، ممکن است مواد سمی در مواد غذایی ما ایجاد شوند.

شیر خوشمزه، شیر بد مزه

نوشته  : دکتر پيمان غلام‌نژاد 
محصولات لبني در کشور ما نسبت به 2 دهه گذشته بسيار متنوع شده است و در مراکز فروش انواع شير و ساير فرآورده‌هاي آن با درصد چربي متفاوت و در بسته‌بندي‌هاي مختلف وجود دارد. بعضي از کارخانه‌ها شير‌هاي غني شده نيز عرضه مي‌کنند. گاهي مصرف کننده با نوشيدن شير بسته‌بندي شده در يک کارخانه احساس بدي پيدا مي‌کند درصورتيکه طعم شير با نام تجاري ديگري را بيشتر دوست دارد. آيا تفاوت طعم اين دو طبيعي است يا مشکل خاصي وجود دارد؟
 

طعم شير طبيعي
توصيف طعم شير طبيعي آسان نيست. شير بويي ملايم و طعمي متاثر از مواد متشکله آن دارد که تحت شرايط فيزيکي و شيميايي مي‌تواند تغيير کند.

اصول نگهداری مواد غذایی در یخچال و فریزر

نوشته  : زهرا فرهناک 
با تغییر شیوه زندگی و اشتغال اکثر خانم‌ها و زمان کمتر، دفعات خرید نیز کمتر مي‌شود، ولی در هر بار خرید هفتگی یا ماهانه به طور معمول میزان بیشتری مواد غذایی خریداری مي‌شود که به طبع نگهداری این مواد غذایی خریداری شده در مقدار زیاد نیاز ما را به یخچال و فریزر بیشتر مي‌کند. سرد كردن و انجماد یكی از متداول‌ترین روش‌های نگهداری مواد غذایی است كه موجب طولانی شدن زمان ماندگاری آنها مي‌شود. استفاده از یخچال برای نگهداری برخی مواد غذایی فاسد شدنی مانند انواع پروتئین و لبنیات، ضروری است. همچنین یخچال به حفظ تازگی و شادابی برخی مواد غذایی مانند سبزی و میوه خام و ایجاد طعم خوشایند، خنك و مطبوع در نوشیدنی‌ها كمك مي‌كند. حداكثر زمان ماندگاری مواد غذایی فاسدشدنی و نیز بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌ها در صفر درجه سانتیگراد دو هفته و در 5 درجه سانتیگراد یك هفته است.


اصول بهداشتي در تهيه و نگهداري غذاي كودك

نوشته  : دكتر آزاده نجارزاده 
شش ماهگي، زماني است كه شيرخوار علاوه بر شير مادر به مواد غذايي ديگري نيز براي رشد و تكامل خود نياز دارد و ديگر شير مادر تكافوي نياز او را نمي‌كند. به اين دسته از مواد غذايي، غذاهاي كمكي مي‌گويند. در تغذيه تكميلي، غذاهاي مختلف به تدريج به برنامه غذايي شيرخوار افزوده مي‌شود به نحوي كه به تدريج در حدود يك سالگي از همان غذايي كه بقيه افراد خانواده مي‌‌خورند استفاده مي‌نمايد. تغذيه تكميلي شيرخوار بايد از اصول تغذيه‌اي خاصي پيروي كند كه با توجه به توانايي‌هاي تغذيه‌اي او، اين غذا در شروع بايد بسيار ساده و نرم بوده و از موادي تهيه شود كه هضم آنها آسان باشد. اين غذا بايد در حجم كم، داراي انرژي مطلوب و حاوي پروتئين و ريز مغذي‌هاي مورد نياز كودك باشد. قوام آن بايد با سن شيرخوار متناسب و كاملاً نرم و پخته باشد. همچنين بلع و هضم آن بايد براي كودك آسان باشد. به غير از مسائل تغذيه‌اي كه بايد به آن توجه شود، اصول بهداشتي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. غذاي كودك بايد با استفاده از مواد غذايي تازه و قابل دسترس و به روش پاكيزه و  بهداشتي تهيه شود.

درمان جوش به كمك طب مكمل

نوشته  : دکتر تیرنگ نیستانی 
در شماره قبل در مورد انواع طب جايگزين در درمان بيماري‌ها صحبت كرديم و شما را با اين درمان‌ها آشنا نموديم. در این سري مقالات، براي هر بیماری، تعریفی از آنها به همراه درمان‌های رایج و برخی از درمان‌های جایگزینی که پژوهش‌های جدید حاکی از تأثیر آنها بوده‌اند، آورده شده است. هدف از این بخش، راهنمایی افراد برای یافتن درمان مناسب یا درمان جایگزین برای بیماری‌های خاص است، لذا این اصل بدان معنا نیست که با خواندن این بخش، نیاز به مشاوره و مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای رفع می‌شود.
 

روزاسه
روزاسه (rosacea) یک اختلال پوستی مزمن شبه آکنه است که در آن پوست نواحی بینی و گونه‌ها به طور غیر طبیعی سرخ رنگ می‌شود و ممکن است مملو از جوش شود.

اسپاسم ماهیچه‌ای چیست؟

نوشته  : مهديه رشيدي‌نيا زير نظر: دكتر سيد مسعود كيمياگر 
اسپاسم ماهیچه‌ای، انقباضي ناخواسته و دردناک است كه انواع مختلفی دارد. اسپاسم بسته به نوع آن مي‌تواند تجويز دارويي داشته باشد يا با ماساژ برطرف شود و يا اينكه با برنامه غذايي مناسب بهبود يابد.
 

انواع اسپاسم
اسپاسم ماهیچه‌ای ممكن است به دليل کشیدگی عضله، كم شدن آب در بافت‌ماهيچه، جراحت و صدمه، بيماري‌هايي همچون فلج مغزي و «ام‌.‌اس.» و يا در اثر واكنش به سمومي نظير استرکنین باشد. تهوع و استفراغ بيش از حد نيز مي‌تواند باعث اسپاسم ماهيچه‌اي شود. انقباضي كه طي اسپاسم رخ مي‌دهد ناخواسته است و در اثر ارسال پيام‌هاي ناخواسته به مغز اتفاق مي‌افتد.

يبوست؛ ام الامراض

نوشته  : بهناز عباسي‌مقدم 
در طب سنتی قدیم به یبوست اصطلاح «ام‌الامراض » داده شده است، زیرا یبوست را منشا بسياری از بیماری‌ها می‌دانستند. امروزه بیش از پیش این معنا تحقق يافته است، زیرا با بروز یبوست، تمام مواد دفعی به میزان بیشتری در بدن توقف دارند و با توجه به وجود مواد شیمیایی، افزودنی‌ها و نگهدارنده‌های فراوانی که امروزه به وفور در غذاها وجود دارد، مشخص است که وجود این مواد مضر به مدت طولانی در روده‌ها اثرات مخرب بیشتری خواهد داشت.
امروزه متاسفانه توجه زیادی به مسأله یبوست در مقوله درمان بطور خاص نمی‌شود و افراد کمی ممکن است فقط برای رفع مشکل یبوست به پزشک مراجعه کنند و تنها هنگامی‌ که برای موارد دیگر به پزشک مراجعه می‌نمایند، درکنار آن شاید راه‌حلی را نیز براي يبوست جویا شوند، غافل از اینکه خود یبوست یکی از معدود بیماری‌ها محسوب می‌شود که در ایجاد هر بیماری ممکن است دخیل باشد و از این‌رو یکی از اصول مهم در درمان هر بیماری در طب سنتی و قدیم رفع یبوست بوده است.

بايد و نبايدهاي مصرف آبمیوه در کودکان

نوشته : مهدی احتشامی زیر نظر دکتر سلطانعلی محبوب 
در مورد مسائل مربوط به سلامت کودک، طیف وسیع و مهمی از مسائل تغذیه‌ای وجود دارد. مصرف خیلی زیاد آبمیوه می‌تواند برای کودک مشکل آفرین باشد. مصرف بیش از اندازه آبمیوه در کودکان می‌تواند باعث چاقی، پوسیدگی‌های دندانی، اسهال و سایر اختلالات گوارشی نظیر نفخ و درد‌های شکمی شود.
از طرف دیگر، علی رغم اینکه ممکن است آبمیوه مضراتی برای کودک داشته باشد، اما دلایلی هم برای مصرف آن وجود دارد، زیرا، بسیاری از کودکان تمایلی به خوردن میوه ندارند. در صورتی که بر اساس هرم غذایی باید کودکان کوچک‌تر و نوپا 2 واحد و کودکان بزرگ‌تر تا 4 واحد روزانه میوه بخورند. یک لیوان آبمیوه 100 درصد طبیعی می‌تواند جایگزینی برای یک واحد میوه باشد (هرچند نمی‌تواند جایگزین واقعی باشد).
بر اساس توصیه‌های آکادمی متخصصین اطفال آمریکا، تنها نیمی از واحدهای میوه توصیه شده برای کودک را می‌توان با آبمیوه جایگزین کرد.

سه ماده مغذي مهم در دوران بارداری

نوشته  : دکتر مجید حاجی فرجی 
لازمه داشتن یک کودک سالم، سالم بودن مادر است. بسیاری از ویتامین‌ها اثرات بسیار مهمی در بارداری مطلوب و سلامت مادر و جنین دارند. در بیشتر موارد تامین این ویتامین‌ها از طریق رژیم غذایی مقدور است، اما در شرایط خاص از مکمل‌های ویتامین-مواد معدنی استفاده می‌شود. در این بحث به سه ویتامین اسیدفولیک، ویتامین D و ویتامین A اشاره می‌شود.
 

اسیدفولیک
یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها در زمان بارداری (خاصه اوایل) و قبل از آن اسیدفولیک است. اسیدفولیک که فولات نیز نامیده می‌شود، یکی از ویتامین‌های گروه B  است. این ویتامین عمدتا در سبزیجات برگ سبز مانند کلم و اسفناج، حبوبات و مغزها وجود دارد. اسیدفولیک در تولید و تقسیم سلول‌ها از جمله سلول‌های قرمز خونی نقش دارد. کمبود اسیدفولیک در زمان بارداری ممکن است باعث نقص لوله عصبی در جنین شود. نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است عمر کوتاهی داشته باشند و یا تا آخر عمر ناتوان باشند. نقص لوله عصبی عمدتا در 28 روز اول بارداری ایجاد می‌شود، زمانی که احتمال دارد مادر از بارداری خود بی‌اطلاع باشد. به همین دلیل مهم است که تمام زنان در سنین باروری بویژه زنانی که قصد بارداری دارند اسیدفولیک کافی مصرف کنند.

محدوديت‌هاي غذايي در دیالیز

نوشته  : منيره دادخواه 
زمانی که کلیه‌ها  قادر به انجام فعالیت طبیعی خود نیستند، برای جداسازی مواد زائد و سمی خون از عمل دیالیز استفاده می‌شود. دیالیز فرایندی است که طی آن مواد سمی و آب اضافی از خون با خاصیت انتشار و اسمز از غشاء نیمه‌تراوا، جدا می‌شود. این کار با استفاده از محلول دیالیز که ترکیبی شبیه به پلاسمای خــــــون دارد، صورت می گیرد. عمل دیالیز به دو روش دیالیز پریتونیال و همودیالیز انجام می‌شود که در حال حاضر روش همودیالیز یا همان پالایش مصنوعی خون روش معمول‌تری در درمان بیماران مبتلا به مرحله نهایی نارسایی کلیوی می‌باشد.  این عمل غالباً سه بار در هفته انجام شده و در هر بار طول مدت درمان بین 4 تا 6 ساعت است. نزدیک به نیمی از بیماران تحت دیالیز به نوعی از درجات مختلف سوءتغذیه رنج می‌برند، به همین سبب در این دسته افراد همگام با شروع دیالیز باید مداخلات تغذیه‌ای زیر نظر متخصص تغذیه و رژیم درمانی صورت گیرد.