چاقي، معضل كودكان امروز

نوشته  : سارا عالميان ودكتر منصور شهركي 

در سراسر دنیا چاقی و اضافه وزن کودکان به عنوان یک اپیدمی مهم و مشکل جدی در سلامت و بهداشت جامعه مطرح شده است.
اضافه وزن کودکان از طرق مختلف قابل اندازه‌گیری می‌باشد. اولین راه تشخیص اضافه وزن کودک بر اساس نمودار رشد قدی و وزنی کودک است.
بر اساس گزارش موسسه بررسی سلامت و  تغذیه ملی (NHANES)، کودکان دارای  اضافه وزن با BMI بین صدک 85-95، 6/23 درصد و همچنین کودکان چاق با BMI بالاتر از صدک 95 درصد، 1/17 درصد کل کودکان در سطح دنیا را تشکیل می‌دهند.
در حال حاضر بالغ بر 42 میلیون کودک چاق در کل دنیا دیده می‌شود که تنها 35 میلیون نفر آنها در کشورهای پیشرفته زندگی می‌کنند. باید توجه داشت که چاقی تدریجا در کشورهای کم درآمد و درآمد متوسط  نیز به موازات کشورهای صنعتی خصوصا در شهرها تبدیل به معضل جهانی شده است.

4 ویتامین مهم براي دوران بارداری

نوشته  : دکتر مجید حاجی فرجی 

ویتامین C
ویتامین C که اسیداسکوربیک نیز نامید مي‌‌شود برای ساخت و ترمیم بافت‌ها، التیام زخم، رشد استخوان و سلامت پوست لازم است. ویتامین C برای دفاع در برابر عفونت‌ها لازم بوده و از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت مي‌‌کند. از سویی این ویتامین به جذب بهتر آهن نیز کمک مي‌‌کند و بهتر است که همراه وعده‌های غذایی نهار و شام از مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند سالاد استفاده شود. مقدار توصیه شده ویتامین C در بارداری 10 میلی‌گرم در روز بیش از قبل بارداری است. بیشترین مقدار قابل تحمل این ویتامین 2000 میلی‌گرم در روز است. مصرف بیش از اندازه ویتامین C در مکمل‌ها ممکن است خطر تولد نوزاد نارس را افزایش دهد. بهترین راه تامین این ویتامین، مصرف مقدار کافی میوه و سبزی در روز است. اگر مادر باردار 5 واحد میوه در روز مصرف کند نیاز ویتامین C او تامین خواهد شد. مرکبات غنی از ویتامین C هستند. سبزیجات برگ سبز و بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌های دیگر مانند کیوی، انواع کلم و فلفل دلمه نیز منابع خوب این ویتامین محسوب مي‌‌شوند. گرما ویتامین C را از بین مي‌‌برد، بنابراین بهتر است مواد غذایی حاوی ویتامین C تازه مصرف شود.

تغذيه و زخم مري

نوشته  : سهيل عباسي زير نظر دكتر آزيتا حكمت دوست 

همانطور که از نام زخم مري پیدا است ایجاد زخم در ناحیه مری مي‌باشد، یعنی از حلق تا اسفنگتر فوقانی معده. وجود این زخم‌ها موجب احساس درد در ناحیه زیر و پشت استخوان‌های دنده و جناغ سینه می‌شود و بسته به عامل ایجاد کننده آن ممکن است از انواع داروهای آنتی اسید کاهش دهنده ترشح اسید معده یا سایر داروها و نیز رژیم‌های مخصوص غذایی برای کاهش این درد استفاده شود. این درد در برخی مواقع با درد ناشی از بیماری‌های قلب یا ریه اشتباه گرفته می‌شود.
 
عوامل ایجاد کننده اینگونه زخم‌ها
 در ایجاد زخم مری عوامل متعدد و گسترده‌ای می‌توانند دخالت داشته باشند که از جمله آنها می‌توان به برگشت اسید از معده (ریفلاکس معده)، اشاره نمود که این بازگشت اسید به تنهایی یا همراه با غذا به داخل مری موجب التهاب مری (ازوفاژیت) و سپس ایجاد زخم در آن می‌شود که خود آن هم می‌تواند ناشی از شل شدن اسفنگتر فوقانی معده به هر علت باشد. مواد خورنده و سوزاننده غیر خوراکی سمی مثل محلول‌های لوله بازکنی، برخی اسیدها که در منزل نگه‌داری می‌شوند و ...، یا حتی خوراکی در مقادیر و دوزهای بالا و نیز خوردن و گیر کردن قرص در مری باشد.

اين بار براي لاغرها...

نوشته  : برليانت بزرگمهر

يكي از شكايت‌هاي بسيار معمولي و شايع افراد به شكل افزايش وزن و چاقي است. مقدار زيادي از هموطنان‌مان در پي يافتن راهي هستند كه وزن خود را كاهش دهند، اما آيا تاكنون با افرادي برخورد كرده‌ايد كه از كمبود وزن و لاغري رنج ببرند؟ آيا هيچ‌گونه شكايتي درباره اضافه نشدن وزن و مشكلات ناشي از لاغري شنيده‌ايد؟ با وجود آنكه شيوع لاغري در كشور، كمتر از چاقي است، اما اين بدان مفهوم نيست كه در بين هموطنان مشكل لاغري وجود ندارد.
متأسفانه به علت شيوع چاقي در كشورمان، اين مسئله مشكل لاغري را تحت‌الشعاع قرار داده و پزشكان و متخصصين تغذيه، كمتر به اين مفهوم در رسانه‌ها پرداخته‌اند. لاغري اختلالي است كه تبعات وسيعي در بر دارد و بخصوص از نظر رواني، شخص مبتلا را در معرض آزار و احساس نارضايتي از خود قرار مي‌دهد.
بهتر است در اين شماره مجله به بررسي لاغري، عوامل ايجاد كننده آن، عوارض اين اختلال و راه‌هاي درمان تغذيه‌اي آن بپردازيم.
علت ‌شناسي لاغري
لاغري به دلايل مختلف ممكن است بروز نمايد از جمله:
 علت تغذيه‌اي، علت هورموني، ارث، اختلالات گوارشي، عوامل رواني (اختلال در هضم و جذب مواد غذايي) و تحرك خيلي شديد.
 بطور كلي لاغري در شرايطي ايجاد مي‌شود كه مقدار انرژي دريافتي از غذا كمتر از مصرف آن در بدن باشد.

خوراك‌هاي رژيمی ويژه تالاسمي‌

نوشته  : نرگس كرباسچيان زير نظر لادن گياهي

تالاسمي‌يك بيماري ژنتيكي است كه در آن ساختار هموگلوبين دچار تغيير شده و در نتيجه اكسيژن‌رساني به بافت‌هاي بدن دچار اختلال مي‌شود. تالاسمي‌ به دو نوع آلفا تالاسمي‌و بتا تالاسمي‌ تقسيم مي‌شود.
 آلفا تالاسمی به علت حذف یک یا چند ژن سازنده زنجیره آلفا ایجاد می‌شود. بر اساس تعداد ژن‌های حذف شده آلفا تالاسمی به چهار گروه تقسیم می‌شود: 1- آلفاتالاسمی ماژور که در آن هر چهار ژن آلفا حذف شده و وخیم‌ترین نوع تالاسمی است. 2- بیماری هموگلوبین h که به دلیل حذف سه ژن اتفاق می‌افتد. این بیماران دچار کمخونی بوده و بزرگی طحال در آنها دیده می‌شود. 3- نوع خفیف و ملایم آلفا تالاسمی که در آن دو ژن آلفا حذف شده و از هر لحاظ شبیه بتا تالاسمی مینور است. 4- نوع خاموش که در آن یک ژن آلفا حذف شده و خاموش و بدون علامت است.
 بتا تالاسمي‌خود به سه نوع تالاسمي ‌خفيف (مينور)، متوسط و شديد (ماژور) تقسيم‌بندي مي‌شود. به تالاسمی ماژور آنمی کولی یا مدیترانه‌ای می‌گویند.

خوراك‌هاي رژيمی ويژه تقويت هوش و حافظه

نوشته  : بهارک آقاپور دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه

تاثیر تغذیه بر هوش انسان
امروزه تحقیقات گسترده‌ای در کشورهای مختلف از جمله ایران انجام شده که تاثیر مهم و قابل توجه تغذیه را در افزایش بازدهی هوشی، قدرت یادگیری و تمرکز به اثبات رسانده‌اند. داشتن تغذیه مناسب، همواره لازم است تا سلول‌های خاكستری مغز بتوانند به درستی وظایف خود را انجام دهند. اصولا تعادل، تنوع و کفایت تغذیه تاثیر مهمی در حفظ عملکرد مناسب سیستم عصبی و بازده آن که شامل قدرت یادگیری، تمرکز و حافظه است، دارد.

خوراك‌هاي رژيمی ويژه کبد چرب

نوشته  : نفيسه بهادري کارشناس ارشد تغذیه 

کبد چرب چیست؟
منظور از کبد چرب، رسوب چربی (عمدتاً از چربی‌های خنثی مثل تری‌گلیسیرید) در کبد است که در رابطه با مصرف الکل می‌تواند باشد، یا بدون مصرف الکل ایجاد می‌‌شود که تحت عنوان کلی بیماری کبد چرب غیر الکلی گفته می‌‌شود. بيماري كبد چرب ممكن است به علت مصرف برخي داروها، چاقي، گرسنگي، سوءتغذيه، كاهش سريع وزن و... ايجاد شود، اما علت عمده بيماري كبد چرب، چاقي است. شيوع اين بيماري به دليل افزايش چاقي در جوامع مختلف رو به افزايش است. بين 10 تا30 درصد بزرگسالان در کشورهاي پيشرفته مبتلا به اين بيماري هستند که معمولا شامل افراد چاق در سنين ميانسالي است.
با توجه به تغییر شيوه زندگي اعم از افزایش زندگی شهر نشینی، شيوع اين بيماري در کشورهاي در حال توسعه افزايش چشمگيري داشته است.

خوراك‌هاي رژيمی ويژه كودكان ورزشكار

نوشته : موژان زرگرزاده زير نظر دكتر احمدرضا درستي 

تمام كودكان نیاز به تغذیه‌ای كامل و حاوی مواد مغذی دارند، ولی اگر فرزند شما ورزش می‌كند، نیاز به رژیم غذایی دقیق‌تری دارد.
نیاز كودكان ورزشكار شما چیست؟
اگر فرزند شما تغذیه مناسبی داشته باشد، انرژی كافی را جهت فعالیت‌های ورزشی دریافت می‌كند، اما در ورزش‌هايی كه طولانی مدت‌تر هستند (5/1تا ۲ ساعت) مانند شنا و ورزش‌های دو و میدانی شما باید دقت بیشتری در انتخاب غذا جهت بالا بردن انرژی كودك خود به خرج دهید. بیشتر مردم به اندازه نیاز بدنشان غذا مصرف می‌كنند، ولی اگر میزان غذای فرزند شما افزایش یا كاهش قابل توجه پیدا كرد، در این مورد با کارشناس تغذیه مشورت كنید.
از آنجا كه غذاها دارای تركیبات و مواد متفاوتی هستند، باید سعی نمایید كه غذای كودكانتان دارای تنوع كافی از لحاظ تركیبات مختلف باشد. بنابراین سعی كنید برنامه غذایی فرزندتان دارای موادی كه ذكر می‌شود، باشد.

خوراك‌هاي رژيمی ويژه آلرژی فصلی

نوشته  : حوریه دانش بدی 

آلـرژی‌هـا عـکس‌الـعـمـل در بـرابر موادی هستـنـد کـه حـتـی می‌توانند کاملاً بی‌ضرر باشند. آلرژی در واقع عکس‌العمل شدید سیستم ایمنی، هنگام ورود یک ماده خارجی به بدن است. بهار برای اغلب افراد فصل طراوت، شادابی، آغاز رویش و تازگی است، ولی  برای بعضی‌ها زمان شروع حساسیت‌های آزاردهنده فصلی مي‌باشد. پراکندگی ذرات گرده گل‌ها، جوانه برگ‌ها و یا عطر و بوی آنها در محیط، به بروز حساسیت‌های فصلی یا همان آلرژی منجر می‌شوند. عوامل آلرژی زا در مناطق و شهرهای گوناگون متفاوت است؛ به عنوان مثال گرده گیاهان وحشی و خودروی کوه‌های اطراف تهران که توسط باد و جریان هوا در شهر پراکنده و وارد سیستم تنفسی افراد می‌شود، علت عمده بروز حساسیت‌های فصلی است.
آلرژی فصلی خود را به صورت آبریزش بینی، عطسه، قرمز شدن چشم‌ها و ... نشان می‌دهد که شدت علائم در بیماران مختلف، متفاوت است و پاسخ به ماده آلرژی‌زا نیز بستگی به سیستم ایمنی هر فرد دارد.

ديابتي كه با بارداري مي‌آيد

نوشته : فاطمه کیخایی زیر نظر دكتر منصور شهركي 

بارداري با تغييرات آناتوميك و فيزيولوژيك بسياري همراه است و بارداري سالم مستلزم تطابق متابوليك و هورمونی مي‌باشد كه هيپوتالاموس، هيپوفيز، پاراتيروييد، تيروييد و آدرنال را درگير مي‌كند. اين تطابق متابوليك تامين كننده نيازهاي جنين در طول بارداري مي‌باشد. همچنين ترشحات جفت كه شامل پروژسترون، لاكتوژن جفتي، هورمون آزاد كننده كورتيكوتروپين و هورمون رشد هستند، همراه با تغييرات هورموني مادر سبب مقاومت به انسولين و افزايش ترشح انسولين مي‌شوند. اگر تولید انسولین به نحوی که انتظار می‌رود نتواند افزایش یابد، فرد مبتلا به دیابت می‌شود، به همين جهت بارداري يك وضعيت ديابت‌زا و ديابت بارداري یا GDM) Gestational Diabetes Mellitus)شايع‌ترين اختلال متابوليك اين دوران است. دیابت بارداری، حالت عدم تحمل گلوکز است و با وجود ناسازگاریش با بدن در زنان باردار بدون سابقه دیابت ظاهر می‌شود.