سلامت کودکان برای آینده سلامت یک کشور بیشترین اهمیت را دارد؛
نه‌تنها به‌دلیل آنکه کودکان امروز رشد می‌یابند تا نسل آینده، والدین و
کارکنان یک کشور باشند بلکه به‌دلیل آنکه پژوهش‌های جدید درخصوص سلامت کودک
نشان می‌دهد که سلامت در سنین آغازین برای هر کودک پایه سلامت دوران بلوغ
است بنابراین سرمایه‌گذاری در سلامت کودکان اثرات سودمندی به‌خصوص در سلامت
یک کشور و نیز آینده کارکرد شهروندان دارد.
از آنجا که کودکان در مرحله رشد سریع هستند نیاز‌های تغذیه‌ای
آنها نیز اهمیت خاصی دارد.مهم‌ترین این معیارها عبارتند از: رشد وضعیت
ظاهری و فیزیکی کودک، قدرت یادگیری، تحرک و شادابی و مقاومت در برابر
بیماری‌ها.چنانچه کودک لاغر و کم وزن باشد و وزن‌گیری منطبق با استاندارد
نداشته باشد، باید به بررسی وضعیت تغذیه‌ای کودک پرداخت چرا که کمبودهای
تغذیه‌ای به رشدکودک لطمه‌زده و رشد او را دچاراختلال خواهد کرد.در بین مواد مغذی، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و املاحی مانند کلسیم، فسفر، ید و روی بیشترین تأثیر را در رشد کودک دارند. همچنین برای تأمین انرژی کودکان می‌توان از مواد نشاسته‌ای و چربی‌ها توأمان استفاده کرد. گرچه مغزها از قبیل گردو، بادام و پسته نیز بسیار مناسب هستند.چنانچه به منابع غذایی این عوامل توجه کنیم، می‌بینیم دسترسی به آنها به‌طور کامل امکان‌پذیر و آسان است و با برنامه‌ریزی صحیح می‌توانیم در برنامه غذایی روزانه کودک از این مواد به مقدار کافی استفاده کنیم.
مواد پروتئینی
این مواد دارای دو منبع حیوانی و گیاهی هستند. منابع حیوانی پروتئین عبارتند از: گوشت گوساله، گوسفند و گوشت سفید(گوشت مرغ و ماهی) و همچنین جگر، دل، قلوه، شیر و لبنیات و تخم مرغ.
منابع گیاهی پروتئین عبارتند از: حبوبات، غلات، مغزها.لازم به ذکر است که منابع حیوانی پروتئین در بدن کاربرد بهتری دارند. تقریباً به‌طور کامل تری به مصرف رشد، سازندگی، ترمیم و تولید هورمون‌ها و آنزیم‌ها می‌رسند.پروتئین‌های گیاهی از نظر اسیدهای آمینه اساسی کامل نیستند، بنابراین کاربرد ضعیف تری در بدن دارند ولی چنانچه مخلوطی از دو نوع پروتئین گیاهی (به‌طور مثال مخلوطی از غلات و حبوبات مانند عدس پلو یا حبوبات و مغزها مثل خوردن چند عدد گردو پس از یک غذای حاوی حبوبات و یا غلات و مغزها مثل شیرینی‌های گردویی، بادامی یا نان کنجدی) مصرف شوند، در این صورت اسیدهای آمینه یکدیگر را کامل کرده و کاربرد تغذیه‌ای آنها در بدن بالا می‌رود و به‌طور کامل‌تری به مصرف می‌رسند. البته کودکان و نوجوانان که در حال رشد هستند. نیاز به پروتئین بیشتری دارند و باید مقدار بیشتری پروتئین حیوانی در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند.
انرژی: برای رشد و ساخته شدن سلول‌ها نیاز به انرژی است، برای تأمین انرژی کودکان باید همزمان از مواد نشاسته‌ای مانند برنج، نان، ذرت، ماکارونی، آرد، گندم، جو و چربی‌ها مانند کره و روغن‌های گیاهی و همچنین مغزها از قبیل گردو، بادام، پسته، بادام زمینی، فندق و تخمه استفاده کرد. میوه‌های شیرین نیز از منابع غنی انرژی محسوب می‌شوند. وزن بدن معیار خوبی جهت تخمین کفایت و یا کمبود مصرف مواد انرژی‌زاست. چنانچه وزن کودک کمتر از حد نرمال باشد، نشانه کمبود انرژی است و باید مصرف مواد انرژی‌زا بیشتر شود و اگر وزن بیش از حد استاندارد باشد، باید مصرف مواد قندی و چربی‌ها را محدود کرد.
ویتامین A: این ویتامین تأثیر قابل توجهی در رشد دارد و چنانچه کودکان و نوجوانان دچار کمبود این ویتامین شوند به رشد آنان لطمه وارد شده و کوتاه قد باقی خواهند ماند. ویتامین‌ها در موادی مانند جگر، کره‌حیوانی، زرده‌تخم مرغ، شیر و لبنیات پرچرب وجود دارد. بهتر است غذای کودکان کم اشتها را با این مواد تکمیل کرد.
منابع گیاهی ویتامینA عبارتند از: سبزی‌های دارای برگ سبز تیره و نارنجی مثل کاهو، هویج، گوجه فرنگی و میوه‌هایی مثل طالبی، زردآلو، شلیل و هلو.ویتامین D: این ویتامین از طریق تابش اشعه ماورای بنفش نور خورشید به پوست بدن تولید می‌شود.کلسیم و فسفر: کلسیم و فسفر املاحی هستند که ماده اصلی استخوان‌ها را تشکیل می‌دهند. چنانچه در دوران رشد کلسیم و فسفر به میزان کافی مصرف نشوند در رشد کودک اختلال ایجاد شده و روند رشد به خوبی و به‌طور کامل انجام نخواهد شد.
بهترین منابع غذایی کلسیم و فسفر، شیر و لبنیات هستند. البته این مواد در سبزیجات، حبوبات و مقداری هم در غلات وجود دارند. برای جذب بهتر کلسیم و فسفر ویتامین D لازم است.مواد اسیدی مانند ویتامین ث جذب کلسیم غذا را افزایش داده و در عوض موادی مانند اسفناج و کلم که حاوی اگزالات و همچنین غلات که حاوی فینات است، جذب کلسیم را کاهش می‌دهد.شیر بهترین منبع کلسیم و فسفر است چون دارای ویتامین D بوده و نسبت کلسیم به فسفر متناسب بوده و به علاوه لاکتوز (قند شیر) موجب افزایش جذب کلسیم می‌شود، پس مصرف دو لیوان شیر برای کودکان ضروری است.
دکتر پازوکی؛ دبیر کانون پزشکان محله نبی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر