تـغـذیه و یائـسگی

نوشته : دكتر احمدرضا درستی مطلق متخصص تغذیه و رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی كشور 

یائسگى یا منوپوز دوره‌ای از زندگی طبیعى زنان در سنین 55-45 سالگی است كه در آن عادات ماهیانه قطع مي‌شود. این وضعیت به دلیل کاهش هورمون زنانه يا استروژن ایجاد ‌شده و علائم و نشانه‌هاى آن برافروختگى، گرگرفتگى و تغییرات خلق وخو است. علاوه بر اين، احتمال پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی‑ عروقی و برخی از بیماری‌های دیگر نیز در خانم‌های يائسه افزایش می‌یابد. البته زنان عموما 6-4 سال قبل از یائسگى نیز این علائم و عوارض را تا حدودی تجربه مى‌كنند. 
ارتباط یائسگی با بیماری قلبی
استروژن یا هورمون زنانه احتمالاً با جلوگیری از صدمات عروقی، موجب محافظت در مقابل بیماری‌های قلبی - عروقی می‌شود. كمبود استروژن (چه در یائسگی طبیعی و چه در یائسگی بعد از عمل جراحی) با افزایش خطر بیماری‌های قلبی‑ عروقی ارتباط دارد.

بهترين خوراكي‌ها براي زيبايي

نوشته  : سارا حسنلو كارشناس تغذيه 

 در قدیم عقیده بر آن بود که هر خانم بارداری بهتر است میوه‌هایی نظیر هلو و به بخورد تا کودکی زیبا به دنیا آورد. آنها چنین استدلال می‌کردند که خوردن این میوه‌ها به دلیل عطر و طعم منحصر به فردی که دارند، موجب طراوت و زیبایی هر چه بیشتر نوزاد می‌شود و این حالت تا بزرگسالی با کودک همراه خواهد بود. اما به واقع آيا می‌توان با تغییر رژیم غذایی موجب حفظ سلامت پوست خود شده و جوانی خود را تضمین نمود؟ به نظر شما چه میوه‌هایی چنین اثراتی دارند و علت آن چیست؟
گوجه فرنگی:
یکی از بهترین سبزیجاتی که فرایند پیری را به تاخير مي‌اندازد، گوجه فرنگی است. این سبزی در هر 100 گرم خود دارای 620 میکروگرم بتاکاروتن (پیش‌ساز ویتامینA ) می‌باشد. این ویتامین با تقویت سیستم ایمنی و دخالت در رشد و ترمیم بافت‌ها موجب حفظ سلامت پوست می‌شود و اگر به میزان کافی به بدن نرسد، خشکی و زبری پوست و شکنندگی مو و ناخن‌ها را به همراه خواهد داشت.
دانشمندان دانشگاه کنتاکی معتقدند افرادی که روزانه از گوجه فرنگی بیشتری استفاده می‌کنند، دیرتر پیر شده و کمتر به سرطان مبتلا می‌شوند. آنها با مطالعه‌ بر روی 88 زن بالای 75 سال دریافته‌اند افرادی که به طور منظم از این سبزی استفاده مي‌كنند،

نقش زنان در اصلاح الگوي مصرف مواد غذايي

نوشته  : مهندس مسيح انصاري كارشناس ارشد صنايع غذايي 

مقدمه:
زنان در كشورهاي توسعه‌يافته نقش قابل توجهي در بخش‌هاي مختلف از جمله توليد، خدمات، توزيع و مصرف دارند. در كشور ما نيز زنان در چرخه كاري و در سطح خانواده تعيين‌كننده مي‌باشند؛ لذا با توجه به جايگاه زنان در كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، به نقش آنان در اصلاح الگوي مصرف كه امسال به اين نام خوانده شده است، مي‌پردازيم. قبل از ورود به بحث اصلي يادآوري مي‌شود همانگونه كه بارها گفته شده، هدف از صرفه‌جويي، مصرف نكردن يا كم مصرف كردن نيست، بلكه درست مصرف كردن است بنابراين، اصلاح الگوي مصرف، استفاده بهتر و صحيح‌تر از امكانات در دسترس مي‌باشد. كه در اين مقاله به مصرف صحيح مواد غذايي و نقش زنان در آن مي‌پردازيم.
1- نقش زنان در خريد مواد غذايي:
در كشور ما مسؤوليت خريد مواد غذايي براي خانوار، معمولا به دوش زنان است و بخش قابل توجهي از درآمد خانواده صرف تهيه مواد غذايي مي‌شود. بدين لحاظ، زنان در تعادل اقتصادي خانواده نقش اساسي دارند.

مزايای شيردهی با شير مادر

نوشته  : سالومه آرمين كارشناس ارشد علوم تغذيه انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور 

عمل شيردهی، با تحريك انقباضات رحمی، در كنترل خونريزی مادر مؤثر است. همچنين، تغذيه انحصاری و مكرر شيرخوار با شير مادر، عادت ماهيانه مادر و امكان تخمك‏گذاری وی را به تعويق می‏اندازد. در نتيجه حاملگي‌های زودرس خيلی كمتر اتفاق می‏افتد.
شيردهی می‏تواند موجب از دست دادن اضافه‌وزن مادر در طول بارداری، مصرف كالري در بدن مادر و بازگشت وزن او به وزن قبل از دوران بارداري شده و به همين دليل اندامش نيز زودتر به حالت طبيعی قبل از بارداری برمی‏گردد.در مادران شيرده، احتمال ابتلا به سرطان سينه و تخمدان نيز بسيار كمتر است.
شير مادر سبب افزايش سطح ايمني بدن شيرخوار در برابر ابتلا به انواع عفونت‌هاي حاد تنفسي و اسهال و تامين انواع املاح و ويتامين‌ها به مقدار كافي (در صورت تغذيه مناسب مادر) براي شيرخوار می‏شود.

كاشــكســـيا يا لاغــــري مفـــرط

نوشته  : دكتر احمد ساعدي متخصص تغذيه و رژيم‌هاي درماني

كاشكسيا عبارت است از تحليل عضلاني و كاهش وزن كه در اثر عوامل مختلفي بروز مي‌كند. از مهم‌ترين بيماري‌هايي كه ممكن است به كاشكسيا منجر شوند، مي‌توان به بيماري‌هاي سرطان پيشرفته و مراحل پيشرفته ايدز اشاره كرد. در بيماري كاشكسيا، در اثر از دست رفتن چربي و پروتئين، وزن بدن به شدت كاهش مي‌يابد و در نتيجه بيمار به شدت ضعيف مي‌شود و قابليت انجام كارهاي مختلف را از دست مي‌دهد. كاشكسيا همچنين در بيماران مبتلا به بي‌اشتهايي عصبي نيز مشاهده مي‌گردد. شايان ذكر است اين بيماري معمولا در افرادي كه غذاي كمي مي‌خورند، مشاهده مي‌شود؛ ولي ممكن است افرادي كه حتي به اندازه كافي غذا مي‌خورند نيز، به دليل سوء جذب مواد مغذي به كاشكسيا مبتلا شوند. پس تصوير كلي كاشكسيا، وضعيتي است كه بيمار به دليل دريافت كم مواد غذايي يا نياز فراوان به مواد مغذي، با عدم تعادل «مصرف و هزينه» مواد مغذي و انرژي روبرو شده و در نتيجه به كاهش مفرط وزن مبتلا مي‌شود.

تغذیه و بیماری‌های دوران بارداری

نوشته  : علی اکبر حق ویسی کارشناس مسؤول تغذیه مریم غواصه کارشناس ارشد تغذیه معاونت بهداشتی

دیابت بارداری:
دیابت بارداری یک اختلال نیمه دوم حاملگی است كه عموماً پس از زایمان برطرف می‌شود. این نوع دیابت مربوط به خانم‌های بارداری است که در گذشته هیچ سابقه‌ای از دیابت نداشته اند.
برای خانم‌هایی که دیابت بارداری در آنها تشخیص داده مي‌شود، بايد علاوه بر تأمین همه موادمغذی موردنیاز، قندخون از طریق رعایت یک رژیم متعادل و متنوع کنترل گردد و در صورت عدم کنترل، رژیم غذایی متعادل همراه با انسولین درمانی به دقت انجام شود؛ زیرا عدم کنترل صحیح دیابت مي‌تواند منجر به افزایش يا کاهش قندخون، عفونت‌های ادراری، افزایش فشارخون، مشکلات قلبی و کلیوی در مادر و افزایش خطر سقط جنین و مشکلات قلبی‑ عروقی، عصبی و... در جنین و حتی مرگ ناگهانی جنین شود.

كــم‌خـوني در زنـان

نوشته  : منيره دادخواه كارشناس ارشد تغذيه و رژيم درماني انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي كشور 

كم‌خوني وضعيتي است كه در آن به علت كاهش ميزان هموگلوبين و يا نقص در اندازه و تعداد گلبول‌هاي قرمز، فعاليت طبيعي آنها درخون محدود شده و دچار اختلال مي‌گردد.
هموگلوبين جزء اصلي از هر گلبول قرمز بوده و از دو بخش «هم» كه داراي اتم آهن مي‌باشد و رشته‌هاي پروتئيني «گلوبين» تشكيل شده است. وظيفه اصلي هموگلوبين، نقل و انتقال اكسيژن و دي اكسيد كربن بين خون و سلول‌هاي بافتي بدن مي‌باشد.
كم‌خوني به علل گوناگوني بروز مي‌كند؛ ولي در اكثر موارد، ريشه تغذيه‌اي دارد. به عبارتي، بر اثر كمبود دريافت برخي از مواد مغذي، ساخت طبيعي گلبول‌هاي قرمز مختل مي‌شود. دريافت كافي پروتئين، آهن، دسته‌اي از ويتامين‌هاي گروه B، ويتامين C و...، براي پيشگيري از كم‌خوني ضروري است.

تـغـذيـه وسـندرم پـيـش از قـاعــدگي

نوشته : مريم آريافر كارشناس تغذيه، كارشناس ارشد صنايع غذايي 

تغذيه در انسان تحت تاثير عوامل بسياري از جمله تغييرات فصل، كار، اوقات فراغت وشرايط فيزيولوژيك بدن قرار دارد. در زنان هم تغذيه به شدت تحت تاثير شرايط فيزيولوژيك خاص آنها از جمله قاعدگي است. براي مثال، ده روز قبل از قاعدگي معمولا تمايل بيشتري به غذا خوردن در مقايسه با ده روز بعد از قاعدگي وجود دارد.
طول سيكل قاعدگي حدود 45-15 روز با متوسط 28 روز مي‌باشد كه با افزايش سن كاهش مي‌يابد. تغييرات محيطي مانند روزه‌داري، كاهش وزن شديد و يا وجود برخي بيماري‌ها، مانند بي‌اشتهايي عصبي، باعث جلوگيري از قاعدگي و يا آغاز مجدد دوره قاعدگي و تخمك گذاري مي‌شود. همچنين، سيكل قاعدگي در زنان جوان بستگي به وزن و چربي بدن نيز دارد.

منـشـور پيشگيري و كنترل بيماري‌هاي تغذيه‌اي در زنان

نوشته  : دكتر سيدضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني دانشيار دانشگاه علوم پزشكي ايران مدير گروه تغذيه 

هر روزي كه مي‌گذرد تحت تاثير عوامل متعدد و مختلف، بروز و شيوع بيماري‌هاي غيرعفوني در گستره گيتي و همچنين كشور عزيز و پهناورمان ايران رو به گسترش است و آمار مبتلايان به اضافه وزن، چاقي، ديابت، اختلالات چربي خون، پرفشاري خون، بيماري‌هاي قلبي و عروقي و سكته‌هاي مغزي و قلبي و بيماري‌ مزمن دستگاه تنفسي، پوكي استخوان و تحليل مفاصل حركتي و سرطان‌هاي مختلف و بيماري‌هاي خودايمني افزايش يافته و به سرعت از بيماري‌هاي عفوني پيشي مي‌گيرد. سال‌هاي ناتواني و سال‌هاي از دست رفته زندگي همراه با ناتواني تحت تاثير انواع بيماري‌هاي نام برده شده درهمه افراد و از جمله بانوان به نحو چشمگيري رو به افزايش است.

کم بخورید تا فراموشی نگیرید

افرادی که در مصرف مواد غذایی زیاده روی می‌کنند 2 برابر بیشتر از دیگران دچار بیماری‌های مرتبط به حافظه مانند آلزایمر می‌شوند.»

شادی فیاضی، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران، افزود: «تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که سن بالا دارند و بیش از 2100 کالری در روز مصرف می‌کنند با احتمال بسیار بیشتر توانایی‌های مغزی خود را از دست می‌دهند.»
فیاضی تصریح کرد: «به این ترتیب با داشتن رژیم غذایی کم کالری می‌توان ذهن را فعال نگه داشت و از ابتلا به بیماری‌های مرتبط با این عضو حیاتی بدن پیشگیری کرد.»
وی در ادامه گفت: «کار‌شناسان معتقدند بسیاری از افراد به دلیل رژیم غذایی نامناسب خود دچار بیماری‌هایی مانند آلزایمر می‌شوند و اگر از ابتلا در این مورد دقت می‌کردند شاید اکنون سالم بودند با اینکه افزایش سن از عوامل مهم دچار شدن به بیماری‌های ذهنی است ولی عوامل دیگر مانند رژیم غذایی ورزش کردن و داشتن بیماری‌های مزمن در این میان دخیل هستند.»
فیاضی اظهار داشت: «قبلاً مشخص شده بود افرادی که ژن‌های مرتبط به چاقی دارند مغزهای کوچک‌تری دارند و به همین دلیل بیشتر از لاغر‌ها ممکن است با افزایش سن دچار فراموشی شوند.»
وی خاطر نشان کرد: «افرادی که به طور مرتب ورزش می‌کنند و مغز خود را فعال نگه می‌دارند نه تنها از این بیماری‌ها در امان می‌مانند بلکه در سنین بالا حافظه قدرتمندی خواهند داشت.»