تغـذيـه و شیـمـی درمانـی

نوشته  : موژان زرگرزاده زير نظر: دكتر احمدرضا درستي 

شیمی درمانی چیست؟
هیچ کس نمی‌تواند و نباید مدعی شود که شیمی‌درمانی آخر خط است. این واژه در حقیقت همان دارو درمانی است که همه ما یکبار آن را در زندگی تجربه می‌کنیم، با این تفاوت که امروزه شیمی‌درمانی صرفا برای درمان سرطان بکار می‌رود و بایدها و نبایدهایی دارد که در صورت رعایت نکردنشان، عوارضی سخت‌تر از سهل‌انگاری درباره دیگر داروها را تجربه می‌کنیم.
همانطور که تحقیقات اخیر نشان داده تغذیه نقش بسزايی در انواع بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و  ... دارد.
چگونه با عوارض شیمی درمانی مبارزه کنیم؟

 زمانی که در خوردن غذا مشکل دارید، از غذاهای مایع مثل آبمیوه، سوپ، شیر و... استفاده کنید.
 به جای قطعات بزرگ از تکه‌های کوچک غذا استفاده کنید، زیرا بلع آنها آسانتر است و احساس پری و سیری ایجاد نمی‌کنند.

توصيه‌هايي براي كاهش کلسترول

نوشته  : دکتر صديقه نوبان 

کلسترول چيست؟
کلسترول ماده ای است از جنس چربي که در تمام سلول‌های بدن وجود دارد و در ساخت ديواره سلولي و برخي هورمون‌ها نقش مهمي را ايفا مي‌کند. قسمت اعظم کلسترول در داخل بدن و توسط کبد ساخته مي‌شود و بقيه آن با مصرف غذاهای پر کلسترول و پر چرب وارد بدن مي‌شود.
ميزان مناسب کلسترول خون:
اگر کلسترول خون شخص کمتر از 200 ميلي‌گرم در دسي ليتر خون باشد، نشانه بسيار خوبي برای سلامت يک قلب سالم است، اما اگر کلسترول خون بين 200 تا 239 ميلي‌گرم در دسي ليتر خون باشد، شخص در مرز خطر بالا رفتن کلسترول و خطر ابتلا به حمله قلبي قرار دارد و زماني که کلسترول خون بالاتر از 240 ميلي‌گرم در دسي ليتر خون باشد، خطر حمله قلبي را بايد جدی گرفت و حتماً ميزان آن را به وسيله دارو و رژيم غذايي و يا هر دو کاهش داد.

رژيم‌هاي مناسب براي مزاج‌هاي مختلف

نوشته  : بهناز عباسي‌مقدم 

در طب سنتي، ظهور علائم بيماري در اثر به هم خوردن تعادل اخلاط چهارگانه (صفرا، سودا، بلغم و خون) رخ مي‌دهد. اين چهار خلط بايد در بدن به ميزان متعادل و طبيعي باشند، در غير اين صورت مضر هستند. زياد شدن خلط (خلط در لغت يعني آميزه يعني چيزي كه با چيز ديگر آميخته باشد)، سبب سنگيني، غلظت خون و بالا رفتن حرارت بدن مي‌شود، لذا فرد در خود احساس كسالت، سستي، ميل به خواب، سردرد و كندذهني مي‌كند.
علت اصلي همه اين حالات زياده‌روي در خوردن و آشاميدن، استراحت زياد، ورزش نكردن و استحمام كم است. بطور كلي علت پيدايش بيماري‌هاي مختلف به هم خوردگي اخلاط است كه با توجه به نوع خلط نشانه‌هاي مختلفي دارد. اين چهار خلط در بدن جايگاه مشخصي دارند: سودا در طحال، صفرا در كيسه صفرا، خون در كبد و بلغم در لنف (سرتاسر بدن) جاي گرفته‌اند.
در شماره گذشته در مورد خلط بلغم و غذاهاي مناسب براي اين مزاج صحبت كرديم. در اين شماره به ساير مزاج‌ها مي‌پردازيم:

ميوه طلايي تابستان

نوشته  : منيره نوري‌فرد 

زردآلو ميوه‌اي هسته‌دار و تقريباً شبيه هلو، اما كمي كوچك‌تر از آن است. اين ميوه براي آبگيري مناسب نمي‌باشد، اما مي‌توان آن را با آب ساير ميوه‌ها تركيب و مخلوط كرد. زردآلو ميوه‌اي خوش‌طعم و شيرين است و عطر و طعمي شبيه هلو و آلو دارد.
زردآلوي نارس تا حدودي داراي تركيبات اسيدي مي‌باشد، اما با رسيده شدن زردآلو از ميزان اسيديته آن كاسته شده و ميزان قند آن افزايش مي‌يابد. زردآلوي كاملاً رسيده حاوي مقادير زيادي ويتامين A مي‌باشد.


نگهداري زردآلوي خشك‌شده:
زردآلوي خشك‌شده را درون ظرف در بسته و به مدت 3 ماه در درجه حرارت معمولي (درجه حرارت اتاق) مي‌‌توان نگهداري كرد. اگر زردآلوي خشك‌شده را به طور بسته‌بندي شده مي‌خريد، حتماً به تاريخ انقضاي آن دقت كنيد.

شهد معجزه‌گر!

نوشته : منيره نوري‌فرد

عفونت هلیکوباکترپیلوری شایع‌ترین عفونت مزمن باکتریایی در جهان است. این باکتری در معده انسان کلونیزه شده و باعث بروز التهاب حاد و مزمن معده، بیماری زخم پپتیک و افزایش خطر سرطان پیشرفته معده می‌شود. بیش از 90 درصد بیماران مبتلا به زخم معده و تقریباً 50 درصد موارد مبتلا به سرطان معده، سابقه عفونت هلیکوباکترپیلوری داشته‌اند. شیوع عفونت هلیکوباکترپیلوری در کشورهای دارای امکانات تشخیص، پیشگیری و درمان، 10درصد و در کشورهای در حال توسعه 90-80 درصد می‌باشد. شیوع عفونت در افراد چاق بیشتر بوده و با افزایش سن، افزایش می‌یابد. عفونت هلیکوباکترپیلوری نقش مهمی در بروز بسیاری از بیماری‌های خارج گوارشی نیز دارد. هلیکوباکترپیلوری نوعی باکتری است که اثراتی مانند آسیب به اندوتلیال، تکثیر عضله صاف و التهاب موضعی دیواره عروق خونی را در پی خواهد داشت. این باکتری همچنین باعث بروز التهاب، انعقاد خون و تصلب شرایین می‌شود. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که عفونت هلیکوباکترپیلوری با اثر بر روی متابولیسم لیپید، باعث افزایش سطح کلسترول تام، تری‌گلیسيرید و LDL کلسترول و کاهش سطح HDL کلسترول شده، بنابراین ریسک فاکتور بیماری‌های قلبی عروقی به حساب می‌آید. هلیکوباکترپیلوری به عنوان یک عامل خطر برای اختلالات عروق کرونر، سنگ کیسه صفرا، سوء‌هاضمه، سندروم متابولیک، دیابت نوع یک و مقاومت به انسولین، بیماری کهیر مزمن، استفراغ شدید بارداری و پر فشاری خون محسوب می‌شود.

گزيده‌اي از خواص كشمش

نوشته  : سيده سارا حكيم کارشناس ارشد تغذیه 

كشمش جزو دسته خشكبار محسوب مي‌شود كه برخلاف ساير موادغذايي مانند ميوه‌ها كه ميوه خشك آنها نام همان ميوه را دارا مي‌باشد، اما كشمش كه از خشك كردن انگور حاصل مي‌شود نام ميوه خود را ندارد.
خواص آنتي‌اكسيداني كشمش:
فلاونول كه يك فنول متعلق به خانواده فلاونوئيدها مي‌باشد به نظر مي رسد كه در كشمش كمترين تأثير را در فرآيند خشك كردن متحمل مي‌شود، اما بررسي‌ها نشان داده‌اند كه به طور كلي كشمش داراي فنول كمتري نسبت به انگور مي‌باشد و مقداري از فنول انگور در فرآيند خشك كردن از دست مي‌رود.
فنول موجود در كشمش داراي خاصيت آنتي‌اكسيداني است و مانع از آسيب‌ راديكال‌هاي آزاد به سلول‌هاي بدن مي‌شود و بطور كلي فعاليت آنتي‌اكسيداني بسياري از ميوه‌ها و سبزي‌‌ها بستگي به ميزان فنول موجود در آنها دارد.
كشمش منبع خوب عنصر بروم مي‌باشد كه نقش حياتي در سلامت انسان دارد و داراي ارتباط قابل توجهي با سلامت استخوان و جلوگيري از استئوپروز مي‌باشد.

ویژگی‌ها و ارزش غذایی بستنی

نوشته  : مهندس مسعود خبازی آرانی 

تاریخچه
احتمالا آبمیوه سرد شده در بسیاری از کشور های جهان از جمله چین از 3000 سال قبل شناخته شده و طبق اطلاعات موجود، رومی‌های قدیم از برف کوه‌ها برای سرد کردن آبمیوه استفاده می کرده‌اند . مارکوپولو نیز اطلاعاتی در زمینه ساخت شیرینی از شیر منجمد (احتمالا نوعی بستنی میوه‌ای امروزی) همراه خود از چین آورد. این روش در ونیز مورد استفاده قرار گرفت و سپس در سرتاسر ایتالیا گسترش یافت. در ایران، بستنی ابتدا به صورت سنتی و دستی با عنوان بستنی زعفرانی تهیه می شد، اما امروزه این صنعت توسعه فراوان یافته و تقریبا در تمام شهرهای ایران به صورت صنعتی تهیه و مصرف می‌گردد.
 
تعــــاریـــف:
بستنی: فرآورده مغذی که از انجماد و هوادهی مخلوط همگن و پاستوریزه شده خامه و بعضی از فرآورده های لبنی با شکر و موادطعم دهنده به دست می آید و می تواند حاوی پایدارکننده ها، قوام دهنده ها و رنگ نیز باشد.

بد و خوب‌هاي پاستیل

نوشته  : لادن دهقان تنها دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی

پاستيل نوعی شیرینی است که از شکر و شربت گلوکز، طعم دهنده، رنگ‌های خوراکی و ژلاتین ساخته شده است. ژلاتینی که در ساخت پاستیل استفاده می‌شود از استخوان حیوانات به دست می‌آید و در واقع استفاده از ژلاتین در ساخت و تولید پاستیل باعث می‌شود که به پاستیل حالت ژله‌ای بدهد و هنگام خوردن در دهان آب شود و باعث چسبناک شدن آن می‌شود. پاستیل‌ها نوعی آبنبات کوچک و لاستیکی هستند که بیشتر به شکل خرس‌های کوچک رنگارنگ به بازار عرضه می‌شوند و منشاء پاستیل خرسی شکل اولین بار در آلمان بود و به فرم‌های مختلف دیگر از جمله کرم، قورباغه، توت‌فرنگی، همبرگر، آلبالو و بطری نوشابه نيز وجود دارد.

هفت كليد طلایی برای سلامت قلب( قسمت دوم)

نوشته  : زهرا فرهناک کارشناس ارشد تغذیه 

كليد سوم: سالم غذا بخورید
رژیم غذایی سالم بهترین سلاح برای مبارزه علیه بیماری‌های قلبی عروقی است. غذاهای سالم غذاهایی سرشار از انواع ویتامین، مواد معدنی و فیبر با محتوی کالری پایین هستند.
میوه‌ها و سبزی‌ها سرشار از ویتامین، مواد معدنی و فیبر هستند، در حالی که کالری بسیار پایینی دارند. مصرف انواع و اقسام آنها به کنترل وزن و فشار خون کمک می‌کند.
غلات کامل تصفیه نشده حاوی فیبر هستند و به کاهش کلسترول کمک مي‌‌كنند. همچنین به فرد سریع تر احساس سیری می‌دهند و مصرف آنها در حفظ و کاهش وزن موثر است.
ماهی بايد حداقل 2 بار در هفته مصرف شود. طبق مطالعات جدید نشان داده شده است که مصرف ماهی‌های چرب (سالمون، شاه ماهی، ماهی تن و قزل آلا) به واسطه داشتن امگا-3 ، خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی را کم می‌کند. از گوشت لخم و بدون چربی و ماکیان بدون پوست استفاده کنید و تا حد امكان در روش طبخ آنها کمتر از سرخ کردن استفاده نماييد.

بیــماری‌هــای ناشـــی از غــــــذا

نوشته  : دکتر سلطانعلي محبوب 

بیماری‌های ناشی از غذا یکی از شایع‌ترین و شدیدترین مشکلات بهداشت عمومی در جهان امروزی است که بار سنگینی را بر زندگی انسان‌ها تحمیل کرده است. ‌این بیماری‌ها از مصرف غذاها و آشامیدنی‌های آلوده بوجود می‌آیند و تاکنون بیشتر از 250 نوع از ‌این بیماری‌ها کشف شده‌اند که غالبا عفونی بوده و توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌های مختلف ‌ایجاد می‌شوند. سایر بیماری‌ها نيز از مسمومیت حاصل از سموم‌ ایجاد می‌گردند. میکروب‌ها و سموم از طریق دستگاه گوارش وارد بدن می‌شوند و علائمی را ‌ایجاد می‌نمایند که از ناراحتی روده تا دهیدراتاسیون شدید، اسهال خونی و مرگ تغییر می‌یابد. البته برخی از آنها علائمی از خود نشان نمی‌دهند.
شدت و عوارض بیماری‌های ناشی از غذا از طرف مسؤولین بهداشت عمومی معمولا غیر واقعی برآورد می‌گردد و فقط در سال‌های اخیر آن هم به علت عوارض تهدید كننده شیوع تعدادی از بیماری‌های ناشی از غذا در برخی از کشورهای جهان، نگرانی در مورد اهمیت بهداشت عمومی‌ این بیماری‌ها افزایش یافته است. بعلت ضعف سیستم گزارش دهی، آمارهای قابل اعتمادی در مورد ‌این بیماری‌ها در دسترس نمی‌باشد، لذا برآورد میزان شدت آنها بسیار مشکل است. با وجود‌ این از روی شیوع بیماری‌های اسهالی در کودکان و نوجوانان می‌توان به وخامت اوضاع پی برد. سالانه حدود 1500 میلیون کودک بصورت مستقیم از ‌این بیماری‌ها جان می‌سپارند و بطور غیر مستقیم میلیون‌ها کودک از اثرات توام اسهال و سوء تغذیه رنج می‌برند.