فیتات، دوست یا دشمن

نوشته  : دكتر محمد حضوری 
مواد غذایی منبعی از مواد و ترکیبات مغذی هستند. امروزه ما بسیاری از مواد مغذی را به خوبی می‌شناسیم و از تاثیرات آنها بر سلامتی و بیماری آگاه هستیم، اما به تازگی و در سالیان اخیر برخی ترکیبات دیگر را درون مواد غذایی شناسایی کرده‌ایم که اگرچه برخی از اثرات آنها بر ما روشن و مشخص است، اما هنوز اطلاعات کاملی از نحوه تاثیر آنها در برخی فرآیندهای درون و یا بیرون بدن نداریم. بسیاری از این ترکیبات در برنامه غذایی روزانه ما مصرف می‌شوند و اندیشمندان در تلاشند با بررسی‌های بیشتر نحوه تاثیر هر یک از آنها را بیان کنند. یکی از این ترکیبات در برنامه غذایی روزانه ما فیتات است که در برخی از مواد غذایی گیاهی یافت می‌شود. مهم‌ترین منابع اين تركيب در برنامه غذایی روزانه، سبوس غلات و پوسته حبوبات می‌باشد. ساختار شیمیایی اسيد فيتيك از يك حلقه شش ضلعي از كربن تشکیل شده كه به هر یک از اتم‌های کربن، يك فسفات متصل گردیده است.

سايه‌روشن‌هاي افزودنی‌های غذایی

نوشته  : دکتر صديقه نوبان 
افزودنی‌های غذایی ‌ترکیباتی هستند که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم حین فرآوری یا تولید مواد غذایی و به منظور نگهداری یا بهبود طعم و ظاهر و سایر خواص کیفی به آن افزوده می‌شوند که شامل مواد نگهدارنده، رنگ‌ها، اسانس‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها، طعم‌دهنده‌ها و ... می‌باشند.
افزودنی‌ها بر اساس نوع ماده غذایی، معمولا به اندازه مجاز به غذا‌ها اضافه می‌شوند و در تولید انبوه، از افزودنی‌های گوناگونی استفاده می‌شود تا از تغییر طعم، بو و بافت جلوگیری کرده و با ممانعت از فعالیت باکتری‌ها، از خراب شدن آنها جلوگیری کند. مواد افزودنی ممکن است برای اهداف گوناگون به صورت عمدی به غذاها اضافه شوند و یا به صورت غیرعمدی وارد چرخه غذایی گردند .

پيش از ورزش چه غذايي؟ چه مقدار؟

نوشته : دکتر سید علی کشاورز 
مقدار انرژي كه مي‌توانيد براي انجام تمرينات ورزشي و همچنين خوب انجام دادن اين تمرينات داشته باشيد، بستگي به مواد غذايي و نوشيدني‌هايي دارد كه روز قبل و يا چند ساعت قبل از انجام تمرينات بدني خورده شده است. نوع و مقدار مواد غذايي خورده شده همچنين بر سوزانده شدن ميزان چربي، گليكوژن و يا حتي بافت ماهيچه‌اي بدن نيز تأثير مي‌گذارد. اگر مواد غذايي خورده شده از نظر نوع و مقدار مناسب نباشد، در حين انجام تمرينات ورزشي، متوجه خواهيد شد كه انرژي لازم را براي انجام تمرينات ورزشي و يا ادامه آن نداريد و نمي‌توانيد تمرينات ورزشي را به نحو مطلوب انجام دهيد و يا حتي بدتر آنكه در صورت عدم وجود سوخت كافي و مناسب براي ورزش كردن، به جاي سوزانده شدن بافت چربي بدن، عضلات و ماهيچه‌ها ‌سوزانده شده و تحليل مي‌روند.

بـيمه سلامـت با نـسخه تغذيه

نوشته  : برليانت بزرگمهر 
در فصل زيباي بهار هستيم. فصل شكوفايي طبيعت و نو شدن زندگي. در اينجا اين سوال در ذهن‌مان مطرح مي‌شود كه در اين فصل زيبا، چه اقداماتي جهت شكوفايي و نوسازي جسم و روان خود انجام داده‌ايم؟ گرفتاري‌ها و خستگي‌هاي روزانه ممكن است موجب غافل شدن ما از جسم و روح خود و در نتيجه بروز فرسودگي و اختلالات مختلف بشود. سلامت جسمي و رواني ارتباط نزديك و تنگاتنگ با يكديگر دارند، بنابراين لازم است در هر فرصتي و به هر مناسبتي، يك بازنگري دقيق در شيوه زندگي خود و عوامل تأثيرگذار بر سلامت خويش انجام دهيم. همه افراد اعم از زن و مرد، بزرگ و كوچك و پير و جوان، جهت تأمين سلامت هر چه بيشتر، شادي و نشاط افزون‌تر و تحرك و انرژي زيادتر، نياز به تغذيه صحيح و برنامه غذايي كافي، متنوع و متعادل دارند. هر انساني در طي روز با ميليون‌ها عامل بيماري‌زا، يعني انواع ميكروب‌ها و ويروس‌ها در تماس است.

کدام روش پخت بهتر است؟

نوشته  : فاطمه تورنگ كارشناس ارشد تغذيه 
دویست و پنجاه هزارسال است که بشر از غذاهای پخته استفاده می‌کند. کشف پختن غذاها بویژه گوشت‌ها تاثیر زیادی در تکامل انسان داشته است. پختن باعث کاهش بار میکروبی غذاها مي‌شود و به علاوه انرژی دریافتی ما را افزایش مي‌دهد. افزایش دریافت انرژی به دلیل افزایش قابلیت هضم غذا و نیز کاهش فیبرهای غیرقابل هضم است. نکته مهم‌تر اینکه برخی مواد غذایی بویژه گوشت‌ها تنها به صورت پخته برای ما قابل مصرف هستند. دانشمندان احتمال مي‌دهند که خام خواری موجب اختلال در عملکرد سالم ما مي‌شود، به عنوان مثال افزایش دریافت غذاهای خام قدرت باروری زنان را کاهش مي‌دهد که ممکن است به دلیل کاهش دریافت انرژی باشد. اگرچه پختن غذا برخی مواد سمی بویژه سم باکتری‌ها را کاهش مي‌دهد، اما در صورتیکه از روش‌های نادرست طبخ استفاده کنیم، ممکن است مواد سمی در مواد غذایی ما ایجاد شوند.

شیر خوشمزه، شیر بد مزه

نوشته  : دکتر پيمان غلام‌نژاد 
محصولات لبني در کشور ما نسبت به 2 دهه گذشته بسيار متنوع شده است و در مراکز فروش انواع شير و ساير فرآورده‌هاي آن با درصد چربي متفاوت و در بسته‌بندي‌هاي مختلف وجود دارد. بعضي از کارخانه‌ها شير‌هاي غني شده نيز عرضه مي‌کنند. گاهي مصرف کننده با نوشيدن شير بسته‌بندي شده در يک کارخانه احساس بدي پيدا مي‌کند درصورتيکه طعم شير با نام تجاري ديگري را بيشتر دوست دارد. آيا تفاوت طعم اين دو طبيعي است يا مشکل خاصي وجود دارد؟
 

طعم شير طبيعي
توصيف طعم شير طبيعي آسان نيست. شير بويي ملايم و طعمي متاثر از مواد متشکله آن دارد که تحت شرايط فيزيکي و شيميايي مي‌تواند تغيير کند.

اصول نگهداری مواد غذایی در یخچال و فریزر

نوشته  : زهرا فرهناک 
با تغییر شیوه زندگی و اشتغال اکثر خانم‌ها و زمان کمتر، دفعات خرید نیز کمتر مي‌شود، ولی در هر بار خرید هفتگی یا ماهانه به طور معمول میزان بیشتری مواد غذایی خریداری مي‌شود که به طبع نگهداری این مواد غذایی خریداری شده در مقدار زیاد نیاز ما را به یخچال و فریزر بیشتر مي‌کند. سرد كردن و انجماد یكی از متداول‌ترین روش‌های نگهداری مواد غذایی است كه موجب طولانی شدن زمان ماندگاری آنها مي‌شود. استفاده از یخچال برای نگهداری برخی مواد غذایی فاسد شدنی مانند انواع پروتئین و لبنیات، ضروری است. همچنین یخچال به حفظ تازگی و شادابی برخی مواد غذایی مانند سبزی و میوه خام و ایجاد طعم خوشایند، خنك و مطبوع در نوشیدنی‌ها كمك مي‌كند. حداكثر زمان ماندگاری مواد غذایی فاسدشدنی و نیز بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌ها در صفر درجه سانتیگراد دو هفته و در 5 درجه سانتیگراد یك هفته است.


اصول بهداشتي در تهيه و نگهداري غذاي كودك

نوشته  : دكتر آزاده نجارزاده 
شش ماهگي، زماني است كه شيرخوار علاوه بر شير مادر به مواد غذايي ديگري نيز براي رشد و تكامل خود نياز دارد و ديگر شير مادر تكافوي نياز او را نمي‌كند. به اين دسته از مواد غذايي، غذاهاي كمكي مي‌گويند. در تغذيه تكميلي، غذاهاي مختلف به تدريج به برنامه غذايي شيرخوار افزوده مي‌شود به نحوي كه به تدريج در حدود يك سالگي از همان غذايي كه بقيه افراد خانواده مي‌‌خورند استفاده مي‌نمايد. تغذيه تكميلي شيرخوار بايد از اصول تغذيه‌اي خاصي پيروي كند كه با توجه به توانايي‌هاي تغذيه‌اي او، اين غذا در شروع بايد بسيار ساده و نرم بوده و از موادي تهيه شود كه هضم آنها آسان باشد. اين غذا بايد در حجم كم، داراي انرژي مطلوب و حاوي پروتئين و ريز مغذي‌هاي مورد نياز كودك باشد. قوام آن بايد با سن شيرخوار متناسب و كاملاً نرم و پخته باشد. همچنين بلع و هضم آن بايد براي كودك آسان باشد. به غير از مسائل تغذيه‌اي كه بايد به آن توجه شود، اصول بهداشتي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. غذاي كودك بايد با استفاده از مواد غذايي تازه و قابل دسترس و به روش پاكيزه و  بهداشتي تهيه شود.

درمان جوش به كمك طب مكمل

نوشته  : دکتر تیرنگ نیستانی 
در شماره قبل در مورد انواع طب جايگزين در درمان بيماري‌ها صحبت كرديم و شما را با اين درمان‌ها آشنا نموديم. در این سري مقالات، براي هر بیماری، تعریفی از آنها به همراه درمان‌های رایج و برخی از درمان‌های جایگزینی که پژوهش‌های جدید حاکی از تأثیر آنها بوده‌اند، آورده شده است. هدف از این بخش، راهنمایی افراد برای یافتن درمان مناسب یا درمان جایگزین برای بیماری‌های خاص است، لذا این اصل بدان معنا نیست که با خواندن این بخش، نیاز به مشاوره و مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای رفع می‌شود.
 

روزاسه
روزاسه (rosacea) یک اختلال پوستی مزمن شبه آکنه است که در آن پوست نواحی بینی و گونه‌ها به طور غیر طبیعی سرخ رنگ می‌شود و ممکن است مملو از جوش شود.

اسپاسم ماهیچه‌ای چیست؟

نوشته  : مهديه رشيدي‌نيا زير نظر: دكتر سيد مسعود كيمياگر 
اسپاسم ماهیچه‌ای، انقباضي ناخواسته و دردناک است كه انواع مختلفی دارد. اسپاسم بسته به نوع آن مي‌تواند تجويز دارويي داشته باشد يا با ماساژ برطرف شود و يا اينكه با برنامه غذايي مناسب بهبود يابد.
 

انواع اسپاسم
اسپاسم ماهیچه‌ای ممكن است به دليل کشیدگی عضله، كم شدن آب در بافت‌ماهيچه، جراحت و صدمه، بيماري‌هايي همچون فلج مغزي و «ام‌.‌اس.» و يا در اثر واكنش به سمومي نظير استرکنین باشد. تهوع و استفراغ بيش از حد نيز مي‌تواند باعث اسپاسم ماهيچه‌اي شود. انقباضي كه طي اسپاسم رخ مي‌دهد ناخواسته است و در اثر ارسال پيام‌هاي ناخواسته به مغز اتفاق مي‌افتد.