جام جم آنلاين: آنهايي كه به مطالعه مطالب مربوط به سلامت علاقه دارند با واژه آنتي‌اكسيدان آشنا هستند. نوشته‌هايي مثل «با خوردن آنتي‌اكسيدان‌هايي مثل سلنيوم، ويتامين C يا ويتامين E سلامت شما بيمه مي‌شود» هر روز در مجلات و روزنامه‌ها ديده مي‌شود.
سكته مغزي، سكته قلبي، سرطان‌ها و آلزايمر هر كدام به نحوي با اكسيدان‌ها و آنتي‌اكسيدان‌ها ارتباط دارد و تلاش براي شناسايي غذاهاي مفيد در اين فرآيند سال‌هاست كه علم تغذيه و پزشكي را به تكاپو واداشته است.
توت فرنگي، تمشك، لوبيا قرمز، كلم بروكلي، آواكادو، چاي سبز، گردو، فندق، سيب، انار، زنجبيل، شكلات تلخ و بسياري از مواد غذايي ديگر داراي مجموعه‌اي از ريزمغذي‌هاي مفيد هستند و مواد غذايي با خاصيت آنتي‌اكسيدان شناخته مي‌شوند.
شايد برخي تصور مي‌كنند اگر روزانه يك ليوان چاي سبز بخورند يا هر روز در سالادشان بروكلي و آواكادو مصرف كنند، از ابتلا به بيماري‌هايي كه برشمرده شد در امان هستند، ولي موضوع خيلي پيچيده‌تر از اين است.
اكسيدان‌ها و راديكال‌هاي آزاد موادي است كه هر لحظه در سلول‌ها توليد مي‌شود. اين مواد در واقع سيستم دفاعي مولكولي بدن را تشكيل مي‌دهد، سلول‌هاي دفاعي در برخورد با مزاحم‌هايي مثل ميكروب‌ها با توليد و ترشح راديكال‌هاي آزاد آنها را منهدم مي‌سازد.
هر روز تعداد زيادي سلول سرطاني در بدن همه ما ايجاد مي‌شود كه همين دفاع مولكولي يكي از دلايل مقاومت در برابر حمله آنهاست.
با وجود فايده‌هايي كه اكسيدان‌ها در بدن دارند، گاهي سطح اكسيدان‌ها در بدن خيلي زياد مي‌شود و در اين حالت آنها به مولكول‌هاي موجود در سلول‌ها آسيب وارد مي‌كند.
پروتئين‌ها، چربي‌ها و اسيدهاي نوكلئيك موادي است كه راديكال‌هاي آزاد باعث آسيب آنها مي‌شود. آنتي‌اكسيدان‌ها يعني همان موادي كه قبلا برشمرده شد، مي‌تواند تا حدي با خنثي‌سازي اين راديكال‌هاي آزاد تعادل را برقرار سازد.
اكنون بايد به اين پرسش پاسخ دهيم كه در چه شرايطي اكسيداسيون تشديد مي‌شود و راديكال‌هاي آزاد به مواد خودي حمله مي‌كند؟
بشر سال‌هاست كه توانسته بر مهاجمان كشنده‌اي مثل آبله، طاعون، حصبه، وبا و ديفتري غلبه كند و بيماري‌هايي مثل مالاريا وجذام را نيز اكنون فقط در نقاط عقب‌مانده جهان مشاهده مي‌كنيم، اما واقعيت تلخ اين است كه مهاجمان جديدي توسط خود انسان توليد شده است.اشعه مضر خورشيد كه قبلا توسط لايه ازن فيلتر مي‌شد، اكنون با شدت روز افزون بدن انسان‌ها را هدف قرار مي‌دهد. انواع مواد شيميايي كه براي كشتن حشرات استفاده مي‌شود در خاك و هوا انباشته شده است.
دود ماشين‌ها و كارخانه‌ها در هوا پراكنده است و با هر تنفس به ريه‌ها و گردش خون وارد مي‌شود. رنگ‌ها و طعم‌دهنده‌هاي مصنوعي در بيشتر غذاهاي فرآوري شده وجود دارد و هر روز براي سود بيشتر به تنوع‌شان افزوده مي‌شود.
همه اينها با ورود به سلول‌ها ايجاد راديكال‌هاي آزاد را زياد مي‌كند اما زندگي شهري و مدرن علت‌هاي ديگري هم براي ايجاد اكسيداسيون دارد. ادامه مبحث را در هفته آينده پي مي‌گيريم.
دكتر رضا كريمي - متخصص بيماري‌هاي داخلي
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر