افراد چاق در معرض بيماري كبد چرب

نوشته  : دكتر سيدمرتضي صفوي 

تراكم چربي در كبد باعث تجمع زياد چربي به خصوص تري آسيل گليسرول‌ها در كبد و در نتيجه بروز بيماري «كبد چرب» مي‌شود.
از عوامل ايجادكننده مهم كبد چرب غيرالكلي، چاقي است. مقاومت به انسولين حاصل از چاقي، باعث فعال شدن آنزيم ليپاز حساس به هورمون و كاهش عمل ضدليپوليتيك انسولين مي‌شود و افزايش جريان اسيدهاي چرب از بافت چربي به كبد، يك مكانيسم مهم در بيماري‌زايي كبدچرب در افراد چاق تلقي مي‌شود.
افزايش فعاليت سيستم سيتوكرومي در چاقي نيز باعث تشديد و پيشرفت بيماري مي‌شود.
قندخون اضافي در كبد به صورت گليكوژن ذخيره شده و مازاد آن به چربي تبديل مي‌شود.
با توجه به نقش انسولين در سنتز پروتئين‌ها و ايجاد مقاومت به انسولين، سنتز كبدي آپوليپوپروتئين B100 در بيماران كاهش مي‌يابد، بنابراين سرعت تشكيل تري‌گليسيريد با سرعت توليد ليپوپروتئين با دانسيته خيلي كم (VLDL) هماهنگ نيست، در نتيجه تري آسيل گليسرول‌ها در كبد تجمع مي‌يابند.
با توجه به كاهش برداشت VLDL از پلاسما، در اين بيماران سطح VLDL بالاتر از حد نرمال است.

نقش تغذيه در درمان التهاب و زخم معده

نوشته  : دكتر احمدرضا درستي‌ 

التهاب معده :
التهاب و زخم معده (پپتيك) در اثر عفونت و يا ناهنجاري‌هاي عصبي و شيميايي كه مقاومت طبيعي مخاط معده را مختل مي‌كنند، به وجود مي‌آيد و شايع‌ترين علت آن عفونت هليكوباكترپيلوري است.
نقش تغذيه در درمان:
در افراد دچار التهاب معده آتروفيك، علاوه بر رعايت بهداشت، عدم مصرف غذاهاي محرك و آبكي، نخوردن حجم زياد غذا در يك وعده و خودداري از دريافت مقدار زيادي چربي، قند، قهوه، ادويه‌جات و مصرف الكل نيز توصيه مي‌گردد. در اين بيماران وضعيت ويتامين B12 مورد بررسي قرار مي‌گيرد، چرا كه فقدان فاكتور داخلي و اسيد معده باعث سوء جذب اين ويتامين مي‌شود.
زخم معده:
مخاط طبيعي معده و دوازدهه در برابر فعاليت‌هاي هضمي اسيد و پپسين، با ترشح طبيعي موكوس، توليد بي‌كربنات، برداشت اسيد اضافي از طريق جريان عادي خون، ترميم و تجديد سريع سلول‌هاي آسيب‌ديده اپيتليال، حفاظت مي‌گردد. زخم پپتيك، زخمي است كه در اثر شكست اين سدهاي دفاعي و مكانيسم‌هاي بازسازي طبيعي بدن به وجود مي‌آيد و عموما براي ايجاد و پيشرفت علايم بايد بيش از يكي از اين مكانيسم‌ها دچار اختلال عملكرد شود.

بايدها و نبايدهاي تغذيه‌اي در سكته مغزي

نوشته  : آرزو رضازاده 

سكته مغزي شايع‌ترين شكل باليني بيماري‌هاي عروق مغزي در كشورهاي توسعه‌يافته محسوب مي‌شود. اين بيماري، سومين علت شايع مرگ در آمريكا و پس از آلزايمر، دومين علت شايع ناتواني‌هاي مغزي محسوب مي‌شود.
توصيه‌هاي كلي براي پيشگيري از بروز سكته شامل موارد زير است:
1-‌ مصرف حداقل 8 واحد در روز انواع ميوه‌ها و سبزي‌ها.
2-‌ مصرف حداقل سه بار در هفته از ماهي‌هاي چرب و نيز مصرف بالاي منابع گياهي غني از اسيدهاي چرب آلفالينولنيك اسيد (ALA) نظير روغن بذر كتان، گردو، روغن كلزا، دانه سويا و روغن جوانه گندم.
3-‌ افزايش مصرف پروتئين‌هاي گياهي نظير حبوبات و سويا و كاهش مصرف گوشت قرمز.
4- افزايش مصرف منابع غذايي غني از ويتامين E (روغن‌هاي گياهي مثل روغن سويا، ذرت، آفتابگردان، پنبه‌دانه، كلزا و سبزيجات داراي برگ سبز سرشار از ويتامين E).
5-‌ پرهيز از مصرف غذاهاي شور شامل غذاهاي كنسروشده و آماده مصرف، كنسرو سبزيجات در آب نمك، فرآورده‌هاي گوشتي و غذاهاي دودي به منظور جلوگيري از افزايش فشار خون.

تغذيه و رژيم‌درماني در حمله قلبي

نوشته  : فريدون ممقاني 

در طول اولين هفته حمله قلبي، دريافت چند وعده سبك غذاي حاوي نمك كمتر و همچنين خودداري از مصرف مايعات سرد توصيه مي‌شود. گل كلم، مارچوبه و هويج را به دليل اينكه به خوبي توسط بيمار تحمل مي‌شوند و حاوي نمك كمتر، ويتامين‌ها، مواد معدني و عناصر كمياب مفيدي هستند، مي‌توان مصرف كرد. اسيدهاي چرب ضروري موجود در روغن دانه‌ها و مغزهاي تصفيه‌نشده، كه تحت شرايط سرما استخراج شده‌اند، مانند روغن دانه كتان به منظور پاك كردن شريان‌ها مفيد خواهند بود.
مصرف روزانه روغن كتان به صورت سس روي سالادها و مخلوط با پوره سيب‌زميني و يا در غذاهايي كه به گرم كردن نيازي ندارند، توصيه مي‌شود.
توصيه مي‌شود كه از مصرف گوشت گاو، كره، مارگارين و غذاهاي تجاري و آماده خودداري شود، بنابراين علاوه بر مصرف سبزيجات و ميوه‌جات، غلات و دانه‌هاي روغني، بهتر است پروتئين غذا از ماهي و يا محصولات گياهي مانند سويا تأمين شود. مصرف زياد غذاهاي غني از منيزيم مانند گندم، كلم براكلي، سيب‌زميني، اسفناج، كنگر و ديگر سبزيجات برگ سبز در تنظيم عملكرد قلب موثر است.

تأثير تغذيه در كاهش اسيد اوريك خون و بيماري نقرس

نوشته  : دكتر نگار بهروز 

نقرس يا Gout نوعي بيماري است كه خود را با علايم افزايش اسيد اوريك خون، التهاب مفصلي دردناك و رسوب كريستال‌هاي اورات سديم و سنگ‌هاي كليوي اسيد اوريكي نشان مي‌دهد.

درمان تغذيه‌اي در بيماري نقرس و افزايش اسيد اوريك خون:
در واقع نقرس يك ناهنجاري متابوليسم پورين است كه علامت مشخصه آن سطوح غيرطبيعي و بالاي اسيداوريك در خون و رسوب اورات سديم در بافت‌هاي نرم و استخواني نظير مفاصل، غضروف‌ها و تاندون‌ها است، بنابراين يكي از مهم‌ترين مسايل رژيم غذايي اين بيماران مي‌تواند اعمال برخي محدوديت‌ها در پورين رژيم دريافتي، خصوصا در مرحله حاد بيماري باشد.
در اين رژيم منابع غذايي خوب و سرشار از پورين نظير جگر، ساردين و عصاره گوشت بايد از رژيم غذايي حذف و منابع متوسط پورين نظير ماهي و غذاهاي دريايي، گوشت، لوبيا، نخود، زردچوبه، قارچ خوراكي، گل كلم و اسفناج با توجه به شرايط بيمار محدود شود. مصرف اين غذاها در طي حمله حاد نقرس مجاز نمي‌باشد و هنگامي كه مرحله حاد فروكش مي‌كند فرد مجاز به مصرف يك سهم غذايي 60 گرمي از اين غذاها خواهد بود.

كنترل ميگرن با تغذيه مناسب

نوشته : فرشاد اميرخيزي 

سردرد ميگرني نوع خاصي از سردرد است كه به نظر مي‌رسد ناشي از پديده‌هاي عروقي غيرطبيعي باشد.
عوامل محرك سردردهاي ميگرني:
عوامل متعددي باعث تحريك و تشديد سردرد در افراد مبتلا به ميگرن مي‌شوند كه برخي از اين عوامل عبارتند از: تغييرات هورموني، استرس، نور شديد، بوي تند و زننده، فعاليت شديد بدني، تغييرات فصل، آب و هوا و برخي از تركيبات غذايي.
تركيبات غذايي محرك سردردهاي ميگرني:
تيرامين: تيرامين نوعي تركيب آميني است كه در پنير كهنه، باقلا و كلم پخته وجود دارد. به طور طبيعي، تيرامين خورده شده توسط آنزيم مونو آمين اكسيداز در روده و كبد متابوليزه مي‌شود. تصور مي‌شود افرادي كه با خوردن اين ماده دچار سردرد مي‌شوند، دچار كمبود اين آنزيم مي‌باشند.
مونو سديم گلوتامات: اين ماده كه باعث انقباض عروق مي‌شود، به بسياري از غذاهاي شرقي به عنوان طعم‌دهنده افزوده مي‌شود. همچنين بسياري از غذاهاي منجمد، انواع سوپ‌هاي كنسروشده، گوشت‌هاي فرآيندشده و انواع سس‌ها، حاوي مقاديري از اين ماده مي‌باشند.

دلايل تغذيه‌اي سفيد شدن مو

نوشته : مهسا جليلي زير نظر: دكتر سلطانعلي محبوب 

با افزايش سن به تدريج موها نازك‌تر و خاكستري رنگ مي‌شوند. به طور كلي در يك فرد سالمند، تعداد رگ‌هاي تغذيه‌كننده فوليكول‌ها كاهش مي‌يابد كه به شكل كاهش جريان خون به موها ظاهر مي‌شود. در نتيجه، مواد مغذي كمتري به ماتريكس فوليكول مو مي‌رسد و علايم پيري و سفيد شدن مو پديدار مي‌گردد. با تامين مواد مغذي شامل ويتامين‌ها، مواد معدني و اسيدهاي آمينه مي‌توانيم روند پيري و تخريب ساختار مو را به تاخير بيندازيم. برخي از مواد مغذي مهم و موثر در سفيد شدن مو به شرح زير مي‌باشند:
‌ ويتامين B5: اسيد پانتوتنيك از كاهش موها و سفيد شدن آنها پيشگيري مي‌كند. از منابع غني آن مي‌توان به گوشت عضلات، زرده تخم مرغ و غلات با پوسته اشاره كرد.
‌ ويتامين B6 و B12: ويتامين B6 توليد ملانين در فوليكول موها را افزايش مي‌دهد كه بدين ترتيب رنگ مو را حفظ مي‌نمايد. منابع خوب ويتامين B6، عبارتند از: دانه‌ها، غلات،‌ جگر، قلوه و گوشت‌هاي ديگر.
‌ بيوتين: بيوتين توليد كراتين در مو را افزايش مي‌دهد و از رنگ‌پريدگي و شكنندگي مو جلوگيري مي‌نمايد. منابع بيوتين شامل غلات دانه كامل، زرده تخم‌مرغ، برنج، شير و مخمرها مي‌باشد.
‌كولين: عدم وجود كولين در رژيم غذايي موجب عدم پيگمانتاسيون مو و رنگ‌پريدگي آن مي‌شود. از منابع مناسب كولين مي‌توان به جگر، سويا، كاهو، گل كلم، كلم‌پيچ و جو دو سر اشاره كرد.

كاهش وزن سريع با رژيم‌هاي لاغري نامتعادل (رژيم دكتر اتكينز)

نوشته  : دكتر سيدضياءالدين مظهري 

از جمله برنامه‌هاي غذايي به كار برده شده جهت كاهش سريع وزن، روش دكتر اتكينز مي‌باشد كه به علت عدم احساس گرسنگي و كاهش سريع وزن بدن، اين روش بسيار مورد توجه و استقبال افراد عجول و كم‌حوصله بوده و بدون توجه به پيامدهاي زيانبار آن به‌طور گسترده‌اي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين برنامه  غذايي با حذف كامل يا كاهش شديد مواد حاوي قندهاي ساده و مركب و گنجاندن بدون محدوديت پروتئين‌ها و چربي‌ها، از يك طرف، رضايت رژيم‌گيرندگان به علت امكان خوردن غذا به مقدار دلخواه فراهم مي‌شود و از طرف ديگر به علت عدم احساس گرسنگي ناشي از تجمع مواد كتوني يا ستوني رضايت آنها جلب مي‌شود.

نقش تغذيه در درمان انواع لاغري

نوشته : دكتر سيدضياءالدين مظهري 

تعيين ميزان لاغري:
براي درجه‌بندي كاهش وزن، ساده‌ترين روش تعيين شاخص توده بدن يا BMI است كه به آساني قابل محاسبه مي‌باشد:


BMI= 5/24-5/18: وزن متعادل و طبيعي، 9/29-25: اضافه وزن، 9/34-30: چاقي درجه يك، 9/39-35: چاقي درجه 2 و از چهل به بالا چاقي درجه سه يا مفرط را نشان مي‌دهد و طبيعتا ميزان BMI هر چه كمتر از عدد 5/18 باشد ميزان و شدت لاغري را مشخص مي‌سازد، مثلاً 5/18-5/17 لاغري درجه يك و كمتر از اين مقدار نمايان‌گر لاغري‌هاي شديد مي‌باشد.
اقدامات لازم در قبال افرادي كه هنوز به مرحله حاد نرسيده‌اند:
 در درجه اول برطرف نمودن عوامل تأثيرگذار چه از بعد روحي و چه از بعد نوع و نحوه تغذيه و مصرف داروها توصيه مي‌شود.

4+1 ماده غذایی كه عمر ما ايراني‌ها را كم مي‌كنند

توصيه‌هاي پروفسور جعفريان براي آن‌كه 120 سال زندگي كنيد

اين روزها نظريه‌هاي نويني در سطح دنيا مطرح شده كه تمام باورهاي ما را درباره تغذيه به چالش مي‌كشد.

اين روزها نظريه‌هاي نويني در سطح دنيا مطرح شده كه تمام باورهاي ما را درباره تغذيه به چالش مي‌كشد.  نظريه«خوب و سير بخوريد تا لاغر شويد» يكي از آن‌هاست كه پروفسور منوچهر جعفريان چهره نام‌آشناي تغذيه از آن مي‌گويد. او مي‌گويد چاقي ربطي به خوردن ندارد بلكه اين هورمون‌ها هستند كه ما را چاق مي‌كنند و معتقد است اگر افراد بياموزند عادت‌هاي اشتباه تغذيه‌اي خود را اصلاح كنند نه تنها دچار چاقي نمي‌شوند بلكه مي‌توانند از موهبت عمر طولاني بهره‌مند شده و عمر 120 سال را همراه با سلامت تجربه كنند. پروفسور جعفريان كه 45 سال پيش جلاي وطن كرده و در سوئيس تحقيقات علمي خود را در زمينه تغذيه ادامه داده 25 سال از عمرش را در آزمايشگاه‌ها مشغول مطالعه و تحقيق بوده است. حاصل تلاش علمي او علاوه بر تاليف چند كتاب در زمينه تغذيه، دستاوردهاي علمي نويني ا‌ست كه پنجره جديدي را در باب تغذيه و ارتباط تنگاتنگ آن با سلامت جسم و روح، روي ما گشوده است.او كه فارسی را با لهجه آلماني صحبت مي‌كند و در حاشيه نخستين همايش تغذيه روح و جسم كه به همت انجمن «راهيان مولانا» و با حضور استادان عرفان و تغذيه در تالار انديشه معلم سعادت آباد برگزار شد با ما هم صحبت شد.