گل ساعتي، آرام‌بخش گياهي

نوشته  : دكتر محمدحسين صالحي سورمقي 

گياه‌شناسي:
گل ساعتي گياهي است علفي، پايا، داراي ساقه‌هاي رونده و پيچك‌دار با برگ‌هاي متناوب و لب‌دار، به تعداد 5-3 لب.
اثرات مهم:
مصرف اصلي آن در مشكلات خواب از جمله بدخوابي و بي‌خوابي است. گل ساعتي بر حسب مقدار مصرف گياه و يا فرآورده‌هاي حاصل از آن داراي آثار مختلفي بر روي سيستم مركزي عصبي (CNS) از جمله به عنوان محرك و يا ضدافسردگي مي‌باشد. همچنين داراي اثرات آرام‌بخش و ضداضطراب است. گل ساعتي يكي از معمولي‌ترين و پرمصرف‌ترين آرام‌بخش‌هاي گياهي مي‌باشد. پژوهشگران اين اثر را به وجود فلاونوئيدها و آلكالوئيدهاي آن نسبت مي‌دهند.

كفير چيست؟

اصطلاح كفير بيان‌گر ميكروارگانيسم‌هايي است كه به منظور تخمير آبميوه، شير و ساير نوشيدني‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. 
امروزه توليد كفير از كشت‌هاي شناخته‌شده خالص مورد نظر است، زيرا اين روش موجب كنترل بهتر ميكروارگانيسم‌ها و توليد آسان‌تر و باكيفيت‌تر محصول مي‌شود. ضمن آنكه زمان ماندگاري اين محصول طولاني‌تر (حدود 15-10 روز در 4 درجه سانتيگراد) است. در اين روش شير به طور همزمان با باكتري‌هاي لاكتيك و مخمر تلقيح شده و دو تخمير اتفاق مي‌افتد كه اولي ناشي از باكتري‌هاي لاكتيكي و دومي به دليل فعاليت مخمرهاست.
فوايد كفير:
مناسب براي افرادي كه نمي‌توانند قند شير را تحمل كنند، غذاي تكميلي مناسب براي خانم‌هاي باردار و شيرده، كمك به سلامت و تقويت سيستم ايمني و بنابراين موثر در بيماري‌هاي ايدز، هرپس، سرطان و...، داراي اثرات آرام‌بخش بر روي سيستم عصبي و بنابراين موثر براي افرادي كه از مشكلات كم‌خوابي، افسردگي و سندرم بيش‌فعالي كم توجهي (ADHD) رنج مي‌برند.
داشتن نقش موثر در درمان بيماري‌هاي روده‌اي، بهبود حركات روده و در نتيجه مفيد در درمان يبوست، كاهش نفخ و كمك به سلامت سيستم گوارش پس از مصرف داروهاي آنتي‌بيوتيك.
علاوه بر موارد ذكر شده، كفير سرشار از ويتامين‌هايي از قبيل B1، B6، B12 ،K بيوتين، اسيدفوليك و املاحي مانند كلسيم، منيزيم، فسفر و اسيدهاي آمينه (مانند تريپتوفان) مي‌باشد كه در بهبود و حفظ عملكرد بدن بسيار موثرند.
مي‌توان كاملا ادعا كرد كه كفير نه تنها به هيچ عنوان بيماري‌زا نيست، بلكه بسياري مطالعات حاكي از اثرات سودمند آن بر سلامت پوست و سيستم گوارشي مي‌باشند. همچنين اين بررسي‌ها نشان داده‌اند كه كفير در درمان سل نيز موثر است و مي‌تواند باكتري‌هاي بيماريزا اعم از گرم مثبت و گرم منفي را از بين ببرد. همچنين كفير مواد جهش‌زايي همچون ايندول و ايميدازول را غيرفعال مي‌كند.
امروزه غذاهاي ما از نظر تغذيه‌اي بسيار فقيرند و دستگاه گوارش ما توسط داروهاي مصنوعي مورد حمله قرار مي‌گيرد و در اين زمينه مي‌توان گفت استفاده از برخي غذاها مانند كفير نقش موثري در حفظ ميكروفلور روده بازي مي‌كند و از كليدهاي اصلي سلامتي است.

منبع: دنیای تغذیه  ش  100

جوانه گندم، طلايه‌دار جواني

نوشته  : مهندس مسعود خبازي 

گنجاندن جوانه‌ها (از جمله جوانه گندم) در برنامه غذايي روزانه افراد جامعه كه هم در دسترس، ارزان و سالم هستند و هم مي‌توانند قسمت عمده‌اي از نيازهاي بدن به ويتامين، مواد معدني و آنزيم‌ها را تامين كنند، بسيار مفيد است.
بهترين زمان استفاده از جوانه زماني است كه طول جوانه يك و نيم برابر طول دانه گندم (يك سانتيمتر) شده باشد. مدت زمان لازم جهت جوانه زدن دانه‌ها سه تا چهار روز مي‌باشد. در حين فرآيند جوانه زدن ويتامين‌هاي گروه B به مقدار قابل توجهي افزايش مي‌يابد به طوري كه در جوانه گندم مقدار ويتامين B1 و ويتامين B2 بيشتر از دانه گندم است.
ارزش غذايي: جوانه‌ها مواد غذايي هستند كه در روند طبيعي رشد و توليدشان، داراي ارزش غذايي بالايي (از نظر ويتامين و املاح) مي‌باشند. مصرف مداوم جوانه گندم مانع كمبود ويتامين‌ها و مواد معدني طبيعي مورد نياز بدن مي‌شود و بدن را سالم و نيرومند مي‌سازد. جوانه گندم علاوه بر عناصر فسفر، كلسيم و منيزيم، سرشار از اسيدهاي آمينه ضروري و حاوي ويتامين‌هاي گروه B، C و E مي‌باشد.

يك كاسه گيلاس يك شاخه آلبالو

نوشته  : ندا پيله‌ور 

گيلاس:
بر طبق آخرين و بهترين اخبار به دست آمده مشخص گرديده كه گيلاس‌ها منبع غني آنتي‌اكسيدان‌ها هستند.
براي اينكه ارزش اين گياه را بدانيم كافي است بگوييم تمام قسمت‌هاي اين ميوه يعني گوشت، دم، هسته، برگ و ساقه آن در طب و صنعت استعمال دارد. همه ما از مصرف گيلاس تازه در يك روز گرم تابستاني لذت مي‌بريم. اين ميوه داراي چربي كم و فيبر زياد است و اگر شما درمان گياهي را قبول داشته باشيد، بدانيد كه گواتر مزمن با خوردن گيلاس تا حد زيادي كنترل مي‌شود و همچنين مانند يك عامل تخليه و زهكشي در مجاري ادرار و لوله‌هاي هاضمه كار مي‌كند و سنگ‌ها را از بين مي‌برد و مصرف آن (در حد مناسب) به مبتلايان به ديابت و ورم مفاصل توصيه مي‌شود، زيرا ميوه‌اي است كه نشاسته كمي دارد و قندش براي افراد ديابتي زيان‌بار نيست (البته اگر به ميزان توصيه‌شده توسط متخصص تغذيه مصرف شود). گيلاس همچنين مسكن اعصاب بوده، ملين است، خون را پاك و معده را تميز مي‌كند. جوشانده دم گيلاس نيز براي دفع سنگ‌هاي مثانه و تميز كردن مجاري ادرار در طب تجربي مصرف مي‌شود.

با رژيم پرفيبر، كمتر غذا بخوريد

نوشته  : آذين صحابي 

وجود فيبر در رژيم غذايي بسيار مهم است، چرا كه به پايين آوردن سطوح كلسترول خون كمك مي‌كند و باعث مي‌شود فرآيند هضم غذا آسان‌تر صورت گيرد. فيبرها خطر بروز سرطان روده را نيز كاهش مي‌دهند و باعث مي‌شوند كه معده فوراً از غذا پر شود و ديگر غذاهاي پركالري را روانه معده نكنيم و به اين ترتيب، با القاي حس سيري به ما كمك مي‌كند، كمتر غذا بخوريم تا لاغر شويم. افزون بر اين مصرف غذاهاي حاوي فيبر به تنظيم قند خون هم كمك مي‌كند. در اينجا فهرستي از غذاهايي كه داراي فيبر فراوان هستند را مي‌خوانيد:
ميوه‌هاي پر فيبر: سيب، گريپ فروت، موز، ميوه‌هاي خشك شده، گلابي و آلو خشك.
سبزي‌هاي پر فيبر: آواكادو، هويج، ذرت، نخود، كلم، سيب‌زميني، اسفناج، لوبياي قرمز، عدس و دانه‌هاي سويا.
غلات: برنج، جوي دوسر و سبوس.
با استفاده از اين موادغذايي مي‌توان غذاهاي متنوع درست كرد كه انواع سالادها و نان‌هاي غلات كامل از اين دسته‌اند. همچنين دقت كنيد كه ميوه‌ها را با پوست بخوريد، چرا كه پوست ميوه منبع اصلي فيبر آن است.
كاهش وزن يكي از پيامدهاي طبيعي پيروي از يك رژيم غذايي پرفيبر است، چرا كه معده را با مواد غذايي كم كالري پر مي‌كند و اجازه نمي‌دهد كه پرخوري كنيم. اگر ميزان كالري‌هاي دريافتي بدن كاهش يابد، وزن نيز به تبع آن كاهش خواهد يافت.
هنگام پيروي از رژيم به اين نكات دقت كنيد:
 هرگز يكباره  به سمت يك رژيم غذايي پر فيبر نرويد بلكه به بدنتان فرصت دهيد تا به اين رِژيم عادت كند. براي همين به تدريج غذاهاي پر فيبر را در رژيم غذايي‌تان وارد كنيد و يادتان باشد كه آب فراواني بنوشيد. در ضمن لازم است ميزان فيبر دريافتي‌تان را هم حساب كنيد و هر روز ثبت كنيد كه چه ميزان غذاي حاوي فيبر خورده‌ايد، چرا كه مصرف بيش از اندازه فيبر هم مشكلاتي به همراه مي‌آورد كه اسهال و درد شكم از آن جمله است.


منبع: دنیای تغذیه  ش 100

تعيين جنسيت به كمك علم تغذيه!

نوشته : دكتر سيدعلي كشاورز 

اصول برای پسردار شدن: لازم است مواد غذایی انسان غنی از سدیم و پتاسیم و فقیر از کلسیم باشد.
اصول برای دختردار شدن: لازم است رژیم غذایی فقیر از سدیم و پتاسیم و غنی از کلسیم باشد.
چه زمانی باید رژیم غذایی را شروع کنیم؟ برای این منظور حداقل باید دو پریود ماهیانه قبل از تاریخ پیش‌بینی شده برای بارداری، رژیم غذایی تنظیم شده توسط متخصص تغذیه به طور جدی و دقیق رعایت شود.
ممنوعیت اجرای رژیم غذایی برای پسردار شدن: افراد مبتلا به بیماری‌های فشار خون بالا، ناراحتی‌های قلبی و عروقی و نارسایی‌های کلیوي نبايد اين رژيم غذايي را رعايت كنند.
ممنوعیت اجرای رژیم غذایی برای دختردار شدن: افراد مبتلا به اختلالات عصبی، بالا بودن کلسیم خون و نارسایی‌های کلیوی نبايد اين رژيم غذايي دختردار شدن را رعايت نمايند.

تاثير موادمخدر بر وضعيت تغذيه‌اي

نوشته  : نازلي سيدخويي زير نظر: دكتر سعيد حسيني 

اعتياد به مواد مخدر مي‌تواند تاثير نامطلوبي بر سلامت و وضعيت تغذيه‌اي داشته باشد و سبب تغيير ميزان دريافت مواد غذايي، مايعات و نمك، تغيير متابوليسم بدن و نوسانات وزن شود.
ماري‌جوانا (حشيش يا بنگ): در مطالعات بسياري مشخص شده است كه ماري‌جوانا، باعث افزايش دريافت غذا و افزايش وزن مي‌شود. حتي تك دوز آن (چه به صورت خوراكي و چه به صورت سيگار) باعث افزايش اشتها مي‌گردد. اگرچه ماري‌جوانا، اشتها و دريافت غذا را در انسان زياد مي‌كند، ولي با كاهش كيفيت تغذيه در پسران نوجوان به همراه علايم كمبود تغذيه‌اي همراه است.
هرويين: اعتياد به هرويين سبب اختلال در تحمل گلوكز، تأخير پاسخ انسولين به دنبال مصرف گلوكز خوراكي، كاهش قابل ملاحظه در پاسخ انسولين به تزريق وريدي گلوكز و افزايش چشم‌گيري در سطح هوگلوبين A1C مي‌شود. بنابراين واضح است كه مصرف هرويين، تحمل گلوكز و متابوليسم مواد واسطه را تغيير مي‌دهد و داراي تاثيرات شديدي بر روي عضلات اسكلتي، عملكرد كليه و متابوليسم گلوكز مي‌باشد.

تغذيه در كودكان پيش‌دبستاني

نوشته : منيره دادخواه 

كودكاني را كه در سنين 2 تا 6 سال قرار دارند كودكان پيش‌دبستاني گويند.
 ميزان نياز كودك به هر يك از گروه‌هاي اصلي غذايي در اين سنين:
گروه نان و غلات: اين گروه شامل انواع نان، دانه غلات (برنج، گندم، جو و ذرت)، ماكاروني و رشته، آردها و بيسكويت‌هاي ساده است.
هر واحد از اين گروه شامل 1 برش از نان‌هايي مثل سنگك يا بربري و يا 3 برش نان لواش است (حدود 30 گرم). هر واحد نان را مي‌توان با نصف ليوان برنج پخته كه حدود 5 قاشق غذاخوري سر صاف است يا نصف ليوان ماكاروني پخته جايگزين كرد. كودكان سنين 2 تا 6 سال به حداقل 3 واحد از اين گروه در طي روز احتياج دارند.
گروه ميوه‌ها: اين گروه شامل انواع ميوه‌هاي تازه، آبميوه‌هاي طبيعي و ميوه‌هاي خشك (كشمش، برگه‌ها، انجير خشك و...) است.

بهبود علائم يائسگي با تغذيه

نوشته  : دكتر احمدرضا درستي‌

يائسگي يا منوپوز دوره‌اي از زندگي طبيعي زنان در سنين 55-45 سالگي است كه در آن عادات ماهيانه قطع مي‌شود. اين وضعيت به دليل كاهش هورمون زنانه يا استروژن ايجاد شده و علايم و نشانه‌هاي آن برافروختگي، گرگرفتگي و تغييرات خلق و خو است. علاوه بر اين، احتمال پوكي استخوان و بيماري‌هاي قلبي- عروقي و برخي از بيماري‌هاي ديگر نيز در خانم‌هاي يائسه افزايش مي‌يابد.

توصيه‌هاي غذايي براي خانم‌هاي يائسه:
‌ از نان‌ها و غلات سبوسدار (كامل) از قبيل نان سنگك يا بربري بدون جوش شيرين استفاده كنيد.
‌ روزانه 3-2 عدد ميوه متوسط مصرف نماييد (موز كمتر مصرف شود).
‌ مصرف سبزي‌ها (خام، بخارپز يا آبپز) را افزايش دهيد. سبزي‌ها علاوه بر انواع ويتامين و مواد معدني، مقادير مناسبي فيبر دارند كه به كاهش قند و چربي‌هاي خون كمك مي‌كنند. لازم است در تمام وعده‌هاي غذايي سبزي‌هاي پخته و سالاد مصرف شود.

زندگي سالم تا «100» سالگي

نوشته  : دكتر محمدرضا وفا 

بر اساس تعاريف موجود توانايي حفظ خطر پايين ابتلا به بيماري يا ناتواني، حفظ عملكرد بالاي ذهني و جسمي و داشتن يك زندگي فعال، به عنوان سالمندي سالم بيان شده است. با توجه به بهبود نسبي شرايط زندگي و پيشرفت قابل توجه علوم پزشكي در پيشگيري و درمان بيماري‌ها، ميانگين اميد به زندگي در بدو تولد در اغلب كشورهاي دنيا افزايش قابل توجهي داشته است.
بر اساس مطالعات انجام‌شده مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار در ارتباط با سلامت طولاني‌مدت، عوامل ژنتيكي و عوامل محيطي هستند.
مطالعات نشان داده‌اند كه عوامل محيطي مانند چگونگي فرآيند تغذيه در ارتباط با عامل زمان مي‌توانند در درازمدت بر ژنوتيپ يا الگوي ژني اثر بگذارند و نهايتا عوارض مختلفي نمايانگر شود و يا زمينه مناسب براي بيان شدن ژن‌هاي خاص را فراهم كنند.
بر اساس مطالعات مركز كنترل بيماري‌ها مهم‌ترين علل مرگ و مير و ناتواني در سنين بالاي 65 سال به ترتيب، بيماري‌هاي قلبي- عروقي، سرطان‌ها، حمله مغزي، بيماري‌هاي مزمن ريوي و پنوموني، ديابت و آلزايمر هستند كه تغذيه سالم و فعاليت فيزيكي نقش بسيار مهم در پيشگيري و كنترل اغلب اين بيماري‌ها دارند.