نوشته : دكتر محمدرضا وفا بر اساس تعاريف موجود توانايي حفظ خطر پايين ابتلا به بيماري يا ناتواني، حفظ عملكرد بالاي ذهني و جسمي و داشتن يك زندگي فعال، به عنوان سالمندي سالم بيان شده است. با توجه به بهبود نسبي شرايط زندگي و پيشرفت قابل توجه علوم پزشكي در پيشگيري و درمان بيماري‌ها، ميانگين اميد به زندگي در بدو تولد در اغلب كشورهاي دنيا افزايش قابل توجهي داشته است.
بر اساس مطالعات انجام‌شده مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار در ارتباط با سلامت طولاني‌مدت، عوامل ژنتيكي و عوامل محيطي هستند.
مطالعات نشان داده‌اند كه عوامل محيطي مانند چگونگي فرآيند تغذيه در ارتباط با عامل زمان مي‌توانند در درازمدت بر ژنوتيپ يا الگوي ژني اثر بگذارند و نهايتا عوارض مختلفي نمايانگر شود و يا زمينه مناسب براي بيان شدن ژن‌هاي خاص را فراهم كنند.
بر اساس مطالعات مركز كنترل بيماري‌ها مهم‌ترين علل مرگ و مير و ناتواني در سنين بالاي 65 سال به ترتيب، بيماري‌هاي قلبي- عروقي، سرطان‌ها، حمله مغزي، بيماري‌هاي مزمن ريوي و پنوموني، ديابت و آلزايمر هستند كه تغذيه سالم و فعاليت فيزيكي نقش بسيار مهم در پيشگيري و كنترل اغلب اين بيماري‌ها دارند.
همچنين، مطالعات متعدد نشان داده‌اند كه تناسب و تعادل رژيم غذايي (برخورداري از الگوي غذايي سالم روزانه) و سلامت فيزيكي (كنترل وزن و ظرفيت فعال قلبي- ريوي) كه خود با يك برنامه منظم و مفرح ورزشي امكان‌پذير است، به شدت بر ميزان وقوع ناتواني و مرگ در سنين بالاي 65 سال اثرگذار است و باعث كاهش قابل توجه در ميزان‌هاي مرگ و مير و ابتلاء شده و با افزايش سن تا بالاي 80 سالگي اين اثرات بسيار چشمگيرتر خواهند شد.
نكته قابل توجه در ارتباط با بروز بالاي بيماري‌هاي مزمن و غيرواگير، تغييرات ايجادشده در الگوي غذايي است، به گونه‌اي كه آمارها نشان مي‌دهند مصرف غذاهاي آماده افزايش يافته است. همچنين مصرف بالاي نمك، شكر، چربي‌هاي اشباع، كربوهيدرات‌هاي تصفيه‌شده و بدون فيبر و كاهش مصرف ميوه و سبزي‌هاي تازه، زندگي ساكن و غيرفعال از مهم‌ترين دلايل بروز بالاي اين بيماري‌ها بوده‌اند. از طرفي مطالعات نشان داده‌اند كه اين الگوي غذايي نامناسب با توليد بيشتر عوامل اكسيدكننده در بدن (مهم‌ترين عامل مطرح در اغلب تئوري‌هاي سالمندي) همراه است كه خود منجر به آسيب و مرگ سلول‌هاي بافت‌هاي بدن خواهد شد.
به گفته محققين دانشكده پزشكي هاروارد: «همچنان كه ما مسن‌تر مي‌شويم اثر عوامل محيطي بر سلامت‌مان مهم‌تر و اثر عوامل ژنتيكي بر سلامت كمرنگ‌تر مي‌شود». جاي ترديدي باقي نمي‌ماند كه شيوه زندگي و نوع الگوي غذايي كه ما از آن در طي دوران زندگي پيروي مي‌كنيم به طور قابل توجهي در بروز ژنتيكي بيماري‌ها و كيفيت زندگي و در نتيجه سلامت نسل بعدي اثر خواهد داشت.
منبع: دنیای تغذیه ش 100
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر