سه ماده مغذي مهم در دوران بارداری

نوشته  : دکتر مجید حاجی فرجی 

لازمه داشتن یک کودک سالم، سالم بودن مادر است. بسیاری از ویتامین‌ها اثرات بسیار مهمی در بارداری مطلوب و سلامت مادر و جنین دارند. در بیشتر موارد تامین این ویتامین‌ها از طریق رژیم غذایی مقدور است، اما در شرایط خاص از مکمل‌های ویتامین-مواد معدنی استفاده می‌شود. در این بحث به سه ویتامین اسیدفولیک، ویتامین D و ویتامین A اشاره می‌شود.
 
اسیدفولیک
یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها در زمان بارداری (خاصه اوایل) و قبل از آن اسیدفولیک است. اسیدفولیک که فولات نیز نامیده می‌شود، یکی از ویتامین‌های گروه B  است. این ویتامین عمدتا در سبزیجات برگ سبز مانند کلم و اسفناج، حبوبات و مغزها وجود دارد. اسیدفولیک در تولید و تقسیم سلول‌ها از جمله سلول‌های قرمز خونی نقش دارد. کمبود اسیدفولیک در زمان بارداری ممکن است باعث نقص لوله عصبی در جنین شود. نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است عمر کوتاهی داشته باشند و یا تا آخر عمر ناتوان باشند. نقص لوله عصبی عمدتا در 28 روز اول بارداری ایجاد می‌شود، زمانی که احتمال دارد مادر از بارداری خود بی‌اطلاع باشد. به همین دلیل مهم است که تمام زنان در سنین باروری بویژه زنانی که قصد بارداری دارند اسیدفولیک کافی مصرف کنند.

محدوديت‌هاي غذايي در دیالیز

نوشته  : منيره دادخواه 

زمانی که کلیه‌ها  قادر به انجام فعالیت طبیعی خود نیستند، برای جداسازی مواد زائد و سمی خون از عمل دیالیز استفاده می‌شود. دیالیز فرایندی است که طی آن مواد سمی و آب اضافی از خون با خاصیت انتشار و اسمز از غشاء نیمه‌تراوا، جدا می‌شود. این کار با استفاده از محلول دیالیز که ترکیبی شبیه به پلاسمای خــــــون دارد، صورت می گیرد. عمل دیالیز به دو روش دیالیز پریتونیال و همودیالیز انجام می‌شود که در حال حاضر روش همودیالیز یا همان پالایش مصنوعی خون روش معمول‌تری در درمان بیماران مبتلا به مرحله نهایی نارسایی کلیوی می‌باشد.  این عمل غالباً سه بار در هفته انجام شده و در هر بار طول مدت درمان بین 4 تا 6 ساعت است. نزدیک به نیمی از بیماران تحت دیالیز به نوعی از درجات مختلف سوءتغذیه رنج می‌برند، به همین سبب در این دسته افراد همگام با شروع دیالیز باید مداخلات تغذیه‌ای زیر نظر متخصص تغذیه و رژیم درمانی صورت گیرد.

مهمان ناخوانده معده

نوشته  : سهيل عباسي زير نظر دكتر آزيتا حكمت دوست 

زخم معده و عوامل اصلی ایجاد کننده آن چیست؟ زخم معده در اثر عفونت و یا ناهنجاری‌های عصبی و شیمیایی که سبب اختلال در مقاومت طبیعی مخاط معده مي‌ شوند، به وجود می‌آید. شایع‌ترین علت پیدایش این بیماری در جوامع گوناگون، عفونت هلیکوباکتر پیلوری است. با توجه به شیوع 10 تا 15 درصدی زخم معده و درگیری بیش از 70 درصد افراد بزرگسال با هلیکوباکتر پیلوری در ایران، توجه به رژیم غذایی مناسب در بیماری مزبور الزامی است.
عوامل موثر در تشدید زخم معده
در موارد زیر مراقب باشید:
1- سبک و شیوه تغذیه و زندگی در زخم معده حائز اهمیت است. بیماران مبتلا به زخم معده باید از تعداد زیادي وعده‌های غذایی کم حجم استفاده نمایند.
2- بی‌نظمی در خوردن غذا و تغذیه در آخرین لحظات قبل از رفتن به رختخواب سبب تشدید علائم بالینی زخم معده می‌گردد.
3- چنین بیمارانی نباید به مدت طولانی گرسنه بمانند یا بیش از حد پرخوری نمایند.

سلامت قرباني كاهش وزن شديد!

نوشته  : دكتر احمد ساعدي 

از زماني كه كمپاني بيمه عمر متروپوليتن در ايالات متحده دريافت افرادي كه لاغرترند طول عمر بيشتري دارند، تمايل به لاغر شدن از يك رويكرد زيبايي شناختي، به يك رويكرد سلامتي تبديل شد. محققان سال‌ها است بر اين باورند كه افرادي كه لاغرتر هستند (نمايه توده بدني پايين‌تري دارند)، در معرض خطر پايين‌تر بيماري‌هايي از قبيل ديابت، قلب و عروق، سرطان‌ها، كبد چرب و بيماري‌هاي التهابي مختلف هستند. به همين علت افراد مختلف به اين فكر افتادند كه بتوانند به هر روشي كه شده وزن‌شان را كاهش دهند. اين تمايل همه‌گير باعث شد كه در جوامع امروزي روش‌هاي مختلفي براي كاهش وزن وجود داشته باشد. اعتبار و سلامت انواع روش‌هاي كاهش وزن بسيار بحث‌انگيز بوده است. در اين مقاله، هدف اينجانب بررسي سلامت انواع روش‌هاي كاهش وزن نمي‌باشد، كه اين مهم در مجال ديگري بحث خواهد شد. در اين فرصت كوشش خواهد شد كه مضرات كاهش وزن‌هاي شديد (بيش از 3-2 كيلوگرم كاهش وزن در ماه) بر سلامت افراد مورد بررسي قرار گيرد.

براي آنهايي كه چربی خون دارند

نوشته : منيره دادخواه 

در نتايج آزمايشات بيوشيميايــي خون، شاخص‌هايي مثل كلستــرول كل، LDL كلستـــرول،‌HDL  كلستــرول و تري گليسيريد،  تعيين‌كننده وضعيت چربي‌هاي خون هستند.
كلسترول ماده‌اي مومي شكل و نرم است كه هم در بدن انسان ساخته مي‌شود و هم از طريق مواد غذايـــي با منشاء حیوانی دريافت مي‌گردد و تامين مقدار متعادل آن براي سلامت بدن و عملكرد طبيعي مغز، ضروري است. ولي به خاطر داشته باشید که  بالا رفتن سطح آن در خون (بيشتر از 200 ميلي گرم در دسي ليتر) خطر بروز بيماري‌هاي قلب و عروق را  افزايش می‌دهد.
تري‌گليسيريد نیز، نوعي ديگر از چربي‌هاي خون است، كه بالا بودن سطح آن با افزایش احتمال سکته و بیماری‌های قلب و عروق همراه می‌باشد.

راهنماي كاربردي ديابتي‌ها

نوشته  : دكترسيد مسعود كيمياگر 

اساس رژيم غذايي بيماران ديابتي همان رژيم غذايي ساير افراد جامعه است كه تغييراتي در آن ايجاد مي‌شود. به زبان ديگر، ديابتي‌ها نبايد غذاي خود را از ساير افراد خانواده و جامعه جدا كنند و تنها بايد نكاتي را در مورد مواد غذايي كه قند ساده زيادتري دارند رعايت كنند. مثلا شيريني‌ها، شكلات، آب‌نبات و نوشابه‌ها در افراد ديابتي محدود مي‌شود يا آنكه از شكلات و آب‌نبات رژيمي و نوشابه رژيمي استفاده مي‌شود. در مورد شيريني‌ها، رژيمي بودن آنها به معناي آن نيست كه كالري‌شان بسيار كمتر از شيريني‌هاي معمول است، بلكه فقط حدود 10 تا 20 درصد كالري كمتري دارند. مثلاً اگر يك شيريني معمولي 120 كالري داشته باشد، شيريني رژيمي حدود 90 تا 100 كالري دارد.
نكته 1: چه كساني بيشتر مستعد ديابت هستند؟
 بايد بدانيم كه بسياري از افراد داراي زمينه ابتلا به ديابت هستند، به‌ويژه كساني كه در خانواده آنان ديابت به طور ارثي وجود دارد. اگر افراد بتوانند مراقبت‌ها و پرهيزهاي لازم را انجام دهند ديابت به سراغ آنان نمي‌آيد يا اگر هم بيايد در دهه‌هاي 70 و 80 زندگي خواهد بود.

خوراك‌هاي رژيمي ويژه رژیم مناسب برای کاهش وزن

نوشته  : سعيده نوباوه 

اضافه وزن و چاقی به معنای انباشتگی بیش از حد چربی در بدن است که مي‌تواند برای سلامتی بسیار مضر باشد. از طریق «BMI» ، یا همان شاخص توده بدن، مي‌توان فهمید چه کسی دارای اضافه وزن است (BMI بیش از 25) و چه کسی چاق محسوب مي‌شود(BMI بیش از 30). برای محاسبه BMI باید وزن (برحسب کیلوگرم) هر فرد را تقسیم بر قد (برحسب متر) کرد. البته از آنجایی که شاخصBMI فقط با دو عامل قد و وزن محاسبه مي‌شود و در تعیین آن بین وزن چربی‌ها و عضلات بدن یا وزن استخوان‌ها تفاوتی قائل نمی‌شویم، باید آن را یک شاخص کلی در تعیین چاقی یا اضافه وزن افراد در نظر بگیریم.
 
رژیم مناسب برای کاهش وزن
 
 به مقدار کافی ويتامين D مصرف کنید

خوراك‌هاي رژيمي ويژه كنترل رفلاکس

نوشته  : زهرا فرهناک 

در یازدهمین کنگره بین‌المللی بيماري‌های گوارش و کبد ایران اعلام شد که ۲۰ درصد از مردم ایران مبتلا به رفلاکس هستند که با بازگشت محتویات معده به داخل مری مواجه هستند. در واقع رفلاکس یکی از شایع‌ترین بيماري‌های گوارشی در ایران است. در یک بررسی بر روی 30.000 هزار نفر در اروپا محققان دریافتند که تعداد افرادی که حداقل یک بار در طول هفته رفلاکس را تجربه می‌کنند، نسبت به 10 سال گذشته 50 درصد افزایش یافته است. محققین بر این باورند که افزایش چاقی یکی از دلایل اصلی افزایش رفلاکس می‌باشد. شیوع بالای بیماری چاقی، تغییر سبک و شیوه زندگی، روش‌هاي تغذيه نادرست و عدم تحرك و نداشتن فعالیت در بروز این حالت در افراد موثر است. حال که آخرین ماه و روزهای سال را سپری می‌کنیم و در انتظار سال جدید هستیم و برنامه‌های بسیاری برای سال جدید خود داریم، خوب است تامل و بررسی بر وضعیت تغذیه و شیوه زندگی خود در رابطه سلامت نیز داشته باشیم و کم و کاستی‌ها و مشکلات تغذیه‌ای خود را بشناسیم و با توجه به نظر و راهنمایی‌های متخصصان و کارشناسان راه‌حل‌ها را دریابیم و عزم خود را برای رفع مشکل جزم کنیم و از تعطیلات نوروز نیز غافل نشویم که برای شروع تمرین و ایجاد تغییر زمان بسیار مناسبی است.

ماهي شكم‌پر، لذیذ

نوشته  : موژان زرگرزاده کارشناس تغذیه زير نظر دكتر احمدرضا درستي 

ماهي ماده غذايي مفيدي است
ماهي داراي ارزش تغذيه‌اي بسيار بالايي است و اكثر مواد مغذي مفيد و ضروري براي انسان را به تنهايي دارا است، ولي ويژگي مخصوص ماهي كه آن را بين ساير مواد غذايي حائز اهميت خاص ساخته است، نوع چربي موجود در آن مي‌باشد. ماهي از منابع بسيار خوب پروتئين محسوب مي‌شود. پروتئين موجود در ماهي از نظر كميت و كيفيت قابل توجه است، بدين معني كه پروتئين موجود در ماهي به شكلي است كه به آساني در دستگاه گوارش هضم و جذب مي‌شود و به طور تقريبا كامل در بدن به مصرف مي‌رسد. ماهي يكي از منابع خوب آهن است. آهن در خونسازي و همچنين در حفظ مقاومت بدن در برابر ميكروب‌ها نقش مهمي‌به عهده دارد. آهن موجود در ماهي به گونه‌اي است كه جذب آن در دستگاه گوارش آسان بوده و به خوبي در بدن به مصرف مي‌رسد.

چگونه یک پیک نیک سالم داشته باشیم

نوشته  : شیوا طباطبایی کارشناس ارشد علوم بهداشتی در تغذیه 

پیک نیک به معنای گذراندن اوقات فراغت در دامان طبیعت است که در خانواده‌های ایرانی قدمتی طولانی دارد. خانواده‌های ایرانی از گذشته‌های دور روزهایی از سال را در هوای آزاد و در کنار رودخانه‌ها و سبزه‌زارها به صرف غذا و بازی و تفریح می‌پرداختند. هنگامی که به پیک نیک فکر می‌کنیم، به طور ناخودآگاه به یاد غذاهای خوشمزه‌ای می‌افتیم که در یک روز تعطیل در جمعی صمیمانه صرف می‌شود. تهیه غذاهای خوشمزه‌ای مانند کباب و جوجه کباب و نظیر آنها برای اکثر خانواده‌های ایرانی جزء خاطره انگیزترین بخش‌های تفریح در دامان طبیعت است. برای اینکه یک پیک نیک سالم داشته باشیم باید به نکاتی توجه کنیم تا مسمومیت‌های غذایی سبب از بین رفتن اوقات خوش و لذت بردن از طبیعت نشود. اکثر مواقع هنگام بروز مسمومیت‌های غذایی نوع غذای مصرف شده را مسبب ناراحتی‌های گوارشی و مشکلات ایجاد شده می‌دانیم، در حالیکه در واقع روش نامناسب نگهداری مواد غذایی در حین آماده‌سازی و حمل و نقل سبب بروز این دسته مشکلات می‌شود. مهم‌ترین اصل در کاهش بروز مسمومیت‌های غذایی انتخاب منوی غذایی صحیح است. باکتری‌های بیماری‌زا در برخی غذاها خصوصا آنهایی که حاوی رطوبت و پروتئین بالایی هستند بهتر رشد می‌کنند.