نوشته : سهيل عباسي زير نظر دكتر آزيتا حكمت دوست
زخم معده و عوامل اصلی ایجاد کننده آن چیست؟ زخم معده در اثر عفونت و یا ناهنجاری‌های عصبی و شیمیایی که سبب اختلال در مقاومت طبیعی مخاط معده مي شوند، به وجود می‌آید. شایع‌ترین علت پیدایش این بیماری در جوامع گوناگون، عفونت هلیکوباکتر پیلوری است. با توجه به شیوع 10 تا 15 درصدی زخم معده و درگیری بیش از 70 درصد افراد بزرگسال با هلیکوباکتر پیلوری در ایران، توجه به رژیم غذایی مناسب در بیماری مزبور الزامی است.
عوامل موثر در تشدید زخم معده
در موارد زیر مراقب باشید:
1- سبک و شیوه تغذیه و زندگی در زخم معده حائز اهمیت است. بیماران مبتلا به زخم معده باید از تعداد زیادي وعده‌های غذایی کم حجم استفاده نمایند.
2- بی‌نظمی در خوردن غذا و تغذیه در آخرین لحظات قبل از رفتن به رختخواب سبب تشدید علائم بالینی زخم معده می‌گردد.
3- چنین بیمارانی نباید به مدت طولانی گرسنه بمانند یا بیش از حد پرخوری نمایند.
4- مصرف روزانه 8 تا 10 لیوان آب در بیماران مبتلا توصیه می‌شود.
5- غذاهای بسیار سرد یا بسیار گرم چون ممکن است موجب التهاب معده شوند تا حد امکان مصرف نشوند. غذا خوب جویده شود و سپس عمل بلع صورت گیرد...
مراقبت‌های تغذیه‌ای و باید و نباید‌های غذایی
نوشیدنی‌هایی چون کولا، قهوه (همراه یا بدون کافئین)، چای سیاه یا سبز (همراه یا بدون کافئین) و نوشیدنی‌های حاوی کاکائو، کافئین و الکل چون موجب التهاب یا تشدید زخم می‌شوند بايد به میزان کمتر مصرف شوند. قهوه یا چای نيز بايد از نوع بدون کافئین استفاده شود (کافئین ترشح اسید معده را زیاد می‌کند).
مصرف چربی، اعم از اضافه شده به غذا یا موجود در خود ماده غذایی مانند گوشت‌‌های پرچرب یا لبنیات با درصد بالای چربی (بیش از 5/1درصد) به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، بجای آنها می‌توان از گوشت لخم با چربی کم و لبنیات با درصد چربی کمتر از 5/1 درصد یا بدون چربی استفاده کرد.
دخانیات موجب کاهش ترشح بیکربنات می‌گردند و باعث اسیدی ماندن ابتدای مجرای روده باریک می‌شوند. ادویه‌های تند مانند فلفل سیاه و قرمز نیز چون سبب تحریک مخاط معده می‌شوند، در تشدید زخم‌ها نقش دارند، اما زردچوبه با مهار اتصال هلیکوباکتر به مخاط دیواره معده، اثرات مفیدی در بهبود این بیماران دارد.
در این دسته از بیماران بهتر است از مصرف سبزیجات و میوه‌جاتی که سبب نفخ می‌شوند نیز کاسته شود.
مواد غذایی که با زخم تداخلی ندارند
بیماران مبتلا به زخم معده باید میوه جات، سبزیجات، غلات کامل و محصولات لبنی و شیر کم چرب یا بدون چربی را به شکل منظم دریافت نمایند. با اینکه اشاره شد که لبنیات کامل و مواد حاوی فیبر فراوان کمتر مصرف شوند، اما این دلیل بر حذف کلی آنها از رژیم غذایی نمی‌شود و مصرف آنها برنامه‌ریزی شده و زیر نظر کارشناس تغذیه صورت می‌گیرد.
مصرف گوشت لخم گاو و گوسفند، گوشت طیور (مرغ و بوقلمون)، انواع ماهی، حبوباتی چون لوبیا، تخم‌مرغ و دانه های مغذی نیز در مقادیر معین و توصیه شده در رژیم غذایی، بدون اشکال است. مصرف مواد غذایی پروتئینی کافی جهت دریافت اسیدهای آمینه ضروری برای ساخت بافت‌های آسیب دیده و التیام نهایی زخم معده الزامی است.
در بیماران مبتلا به زخم معده استفاده از روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون و کانولا بجای سایر روغن‌ها مناسب‌تر به نظر می‌رسد. این روغن‌ها حاوی اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 هستند که در بهبود التهاب زخم‌ها موثرند.
ماست (کم چرب) در این دسته از بیماران از تکثیر هلیکوباکتر پیلوری در معده جلوگیری می نماید.
میوه‌جات و سبزیجات حاوی فلاوونوئیدها مانند سیب، کرفس، پیاز، سیر، میوه‌جات (زغال‌اخته و گیلاس) و سبزیجات (گوجه‌فرنگی و کدو) حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها از رشد و تکثیر هلیکوباکتر پیلوری می‌کاهند.
نتیجه‌گیری
با اینکه در بیماری زخم معده به دلیل تماس مستقیم غذا با مخاط معده ممکن است عامل تغذیه خیلی نگران کننده به نظر برسد، اما همانطور که مشاهده کردید، با تغذیه درست و برنامه غذایی مناسب مي‌توان این نگرانی را رفع كرد و در راه بهبود این بیماری گام برداشت.
منبع: دنیای تغذیه ش 119
عوامل موثر در تشدید زخم معده
در موارد زیر مراقب باشید:
1- سبک و شیوه تغذیه و زندگی در زخم معده حائز اهمیت است. بیماران مبتلا به زخم معده باید از تعداد زیادي وعده‌های غذایی کم حجم استفاده نمایند.
2- بی‌نظمی در خوردن غذا و تغذیه در آخرین لحظات قبل از رفتن به رختخواب سبب تشدید علائم بالینی زخم معده می‌گردد.
3- چنین بیمارانی نباید به مدت طولانی گرسنه بمانند یا بیش از حد پرخوری نمایند.
4- مصرف روزانه 8 تا 10 لیوان آب در بیماران مبتلا توصیه می‌شود.
5- غذاهای بسیار سرد یا بسیار گرم چون ممکن است موجب التهاب معده شوند تا حد امکان مصرف نشوند. غذا خوب جویده شود و سپس عمل بلع صورت گیرد...
مراقبت‌های تغذیه‌ای و باید و نباید‌های غذایی
نوشیدنی‌هایی چون کولا، قهوه (همراه یا بدون کافئین)، چای سیاه یا سبز (همراه یا بدون کافئین) و نوشیدنی‌های حاوی کاکائو، کافئین و الکل چون موجب التهاب یا تشدید زخم می‌شوند بايد به میزان کمتر مصرف شوند. قهوه یا چای نيز بايد از نوع بدون کافئین استفاده شود (کافئین ترشح اسید معده را زیاد می‌کند).
مصرف چربی، اعم از اضافه شده به غذا یا موجود در خود ماده غذایی مانند گوشت‌‌های پرچرب یا لبنیات با درصد بالای چربی (بیش از 5/1درصد) به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، بجای آنها می‌توان از گوشت لخم با چربی کم و لبنیات با درصد چربی کمتر از 5/1 درصد یا بدون چربی استفاده کرد.
دخانیات موجب کاهش ترشح بیکربنات می‌گردند و باعث اسیدی ماندن ابتدای مجرای روده باریک می‌شوند. ادویه‌های تند مانند فلفل سیاه و قرمز نیز چون سبب تحریک مخاط معده می‌شوند، در تشدید زخم‌ها نقش دارند، اما زردچوبه با مهار اتصال هلیکوباکتر به مخاط دیواره معده، اثرات مفیدی در بهبود این بیماران دارد.
در این دسته از بیماران بهتر است از مصرف سبزیجات و میوه‌جاتی که سبب نفخ می‌شوند نیز کاسته شود.
مواد غذایی که با زخم تداخلی ندارند
بیماران مبتلا به زخم معده باید میوه جات، سبزیجات، غلات کامل و محصولات لبنی و شیر کم چرب یا بدون چربی را به شکل منظم دریافت نمایند. با اینکه اشاره شد که لبنیات کامل و مواد حاوی فیبر فراوان کمتر مصرف شوند، اما این دلیل بر حذف کلی آنها از رژیم غذایی نمی‌شود و مصرف آنها برنامه‌ریزی شده و زیر نظر کارشناس تغذیه صورت می‌گیرد.
مصرف گوشت لخم گاو و گوسفند، گوشت طیور (مرغ و بوقلمون)، انواع ماهی، حبوباتی چون لوبیا، تخم‌مرغ و دانه های مغذی نیز در مقادیر معین و توصیه شده در رژیم غذایی، بدون اشکال است. مصرف مواد غذایی پروتئینی کافی جهت دریافت اسیدهای آمینه ضروری برای ساخت بافت‌های آسیب دیده و التیام نهایی زخم معده الزامی است.
در بیماران مبتلا به زخم معده استفاده از روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون و کانولا بجای سایر روغن‌ها مناسب‌تر به نظر می‌رسد. این روغن‌ها حاوی اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 هستند که در بهبود التهاب زخم‌ها موثرند.
ماست (کم چرب) در این دسته از بیماران از تکثیر هلیکوباکتر پیلوری در معده جلوگیری می نماید.
میوه‌جات و سبزیجات حاوی فلاوونوئیدها مانند سیب، کرفس، پیاز، سیر، میوه‌جات (زغال‌اخته و گیلاس) و سبزیجات (گوجه‌فرنگی و کدو) حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها از رشد و تکثیر هلیکوباکتر پیلوری می‌کاهند.
نتیجه‌گیری
با اینکه در بیماری زخم معده به دلیل تماس مستقیم غذا با مخاط معده ممکن است عامل تغذیه خیلی نگران کننده به نظر برسد، اما همانطور که مشاهده کردید، با تغذیه درست و برنامه غذایی مناسب مي‌توان این نگرانی را رفع كرد و در راه بهبود این بیماری گام برداشت.
منبع: دنیای تغذیه ش 119
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر