نکاتی مهم برای پیشگیری از مسمویت های غذایی

نوشته : زهرا فرهناک کارشناس ارشد تغذیه 

مسومیت های غذایی یک از بیماری های شایع، خصوصا در فصول گرم سال است؛ بنابراین نگهداری سالم و بهداشتی غذاها و جلوگيري از آلودگی آنها به باکتری و سایر آلاینده ها برای پیشگیری از مسمویت های غذایی ضروری به نظر مي‌رسد. نکاتی که در زیر عنوان می‌شود، راهنمای خوبی برای پیشگیری از مسمویت غذایی و حفظ سلامت مواد غذایی است.

هوشمندانه خرید کنید
روی بسته‌بندي بيشتر مواد غذایی (نظیر گوشت، فرآورده های گوشتی، موادلبنی، سس ها، کنسروها و ...)تاریخ توليد و انقضا درج شده است؛ بنابراين هنگام خرید، به تاریخ انقضا‌ي آنها توجه کنید و موادی را که تا تاریخ انقضاي‌شان زمان کوتاهی مانده است، به شرطی بخريد که تا آن موقع مصرف می‌شوند، اگرچه بهتر است از خريد آنها صرف‌نظر كنيد. در مورد ميوه‌ها و سبزیجات بسته‌بندی، علاوه بر تاریخ انقضا به وضعیت ظاهری شان نیز توجه کنید و اگر نشانه هایی از فساد دیده می‌شوند، خریداری نکنید. همچنين اگر خرید کردن شما يك تا دو ساعت طول مي‌کشد، بهتر است مواد غذایی فسادپذير نظیر گوشت، شیر و سایر مواد لبنی را  در انتها خریداری كنيد تا كمتر در دمای محیط باشند؛ به این صورت طول ماندگاری محصول نیز افزایش می‌یابد.

گوارا و دلچسب در تابستان

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

هيچ ميوه‌اي مثل هندوانه شيرين در فصل تابستان نمي‌تواند عطش انسان را برطرف كند. اگرچه اين ميوه در فصول ديگر سال نيز وجود دارد، اما هندوانه شيرين و رسيده فقط در فصل تابستان يافت مي‌شود. هندوانه مي‌تواند گرد، بيضي شكل و يا حتي مستطيل و خال خال يا ساده باشد. اين ميوه خوشمزه سرشار از آنتي‌اكسيدان و منبع بسيار خوبي از ويتامين B6 ،B3 ،B2 ،B1 ،C و A است. همچنين حاوي كاروتنوئيد و ليكوپن مي‌باشد. آنتي‌اكسيدان، باعث خنثي‌سازي راديكال‌هاي آزاد مي‌شود. راديكال‌هاي آزاد، آسيب‌هاي جدي به بدن مي‌زنند و مي‌توانند باعث اكسيده شدن كلسترول و حتي گرفتگي رگ‌هاي خون و در نهايت به حمله قلبي و يا سكته مغزي منجر شوند. ويتامين C و بتاكاروتن موجود در هندوانه خطر بيماري‌هاي قلبي و همچنين خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و اسپاسم را كاهش مي‌دهد. يك فنجان آب هندوانه مي‌تواند علائم استئوآرتريت و روماتوئيد را از بين ببرد و مصرف مداوم آن به درمان اين بيماري‌ها كمك كند. پژوهشگران زيادي، روي ليكوپن موجود در هندوانه، تحقيق كرده و اعتقاد دارند كه اين ماده خاصيت ضدسرطاني دارد. در مقايسه با انواع مواد غذايي كه تأثير آنها روي حيوانات مورد مطالعه قرار مي‌گيرد، تأثير ليكوپن موجود در هندوانه، بارها و بارها بر روي انسان آزمايش و اثبات شده است كه اين ماده از رشد سلول‌هاي سرطاني، به‌خصوص سرطان سينه، پروستات، آندومتر، ريه و روده بزرگ جلوگيري مي‌كند. خوردن آب هندوانه، باكتري‌هاي كليه و مثانه را دفع مي‌كند. مغز سفيد رنگي كه ميان پوست سبز هندوانه و گوشت قرمز رنگ آن قرار دارد، سرشار از مواد معدني و كلروفيل است. اين ميوه همچنين منبع غني از مواد معدني ضروري مانند كلسيم، منيزيم، فسفر، پتاسيم، سديم و مقدار كمي مس، آهن و روي مي‌باشد. هندوانه، بدن را از مواد زائد سمي پاك مي‌كند و مواد معدني آن به راحتي جذب بدن مي‌شوند. آنتي‌اكسيدان موجود در آن با از بين بردن مواد سمي بدن، حملات آسم را كاهش مي‌دهد و در بهبود اين بيماري مؤثر است. اين ميوه سرشار از بتاكاروتن و ويتامين C است و به همين دليل به درمان التهاب مفاصل و روماتوئيد كمك مي‌كند. 

خواص ادويه‌ها

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

دارچين، يكي از رايج‌ترين و محبوب‌ترين ادويه‌هاست كه بيشتر از پوست آن استفاده مي‌شود. اگرچه روغن دارچين نيز خواص بي‌‌شماري دارد،  ولي چون اغلب افراد به آن حساسيت دارند، ترجيح مي‌دهند، از خود دارچين استفاده كنند. دارچين بومي مناطق استوايي آسيا، به خصوص سري‌لانكا و هند سرچشمه گرفته است؛ اما در حال حاضر در تمام مناطق گرمسيري جهان رشد مي‌كند. به دليل خواص درماني، اين گياه در بسياري از طب‌هاي سنتي، به خصوص هند، موقعيت برجسته‌اي پيداكرده است. به طور سنتي، با توجه به خواص دارويي دارچين در بسياري از فرهنگ‌ها از آن براي درمان بيماري‌هايي همچون اسهال، ورم مفاصل، گرفتگي قاعدگي، عفونت قارچي، سرماخوردگي، آنفلوآنزا و مشكلات گوارشي استفاده مي‌شود. در حال حاضر نيز در سراسر دنيا از آن براي درمان مشكلات قلبي و تنفسي و عفونت‌هاي پوستي استفاده مي‌گردد. از جمله خواص دارچين مي‌توان ضدقارچ، ضدباكتري، ضدميكروب و ضدلخته شدن خون اشاره كرد. دارچين سرشار از مواد معدني ضروري مانند منگنز، آهن، كلسيم و غني از فيبر است.

زرد چوبه

هر فردي اگر فقط مدت كوتاهي در آشپزخانه بوده و اطلاعات بسيار جزئي در مورد آشپزي داشته باشد، حتماً زردچوبه را مي‌شناسد. زردچوبه از ريشه گياهي تهيه مي‌شود كه خيلي به زنجفيل شبيه است. ريشه گياه را خشك و آسياب مي‌كنند تا پودر زردچوبه به دست آيد. اين ادويه عمدتاً در هند و آسيا به عنوان طعم‌دهنده و رنگ‌دهنده غذا استفاده مي‌شود. رنگ آن زرد قهوه‌اي است. خواص زردچوبه در درجه اول به دليل وجود ماده‌اي به نام كوركومين مي‌باشد.  با توجه به خاصيت ضدالتهابي، زردچوبه در درمان آرتروز، آرتريت و روماتوئيد بسيار مفيد است. 

همه چيز پيرامون روغن ماهي روغني كه اكسير سلامت است

نوشته : دكتر سيدعلي كشاورز متخصص تغذيه 

مقدار روغن در ماهي‌هاي مختلف متفاوت است اما روغن ماهي منبع غني و فشرده‌اي از انواع امگا 3 است و بصورت كيسه‌هاي ژله‌اي عرضه مي‌شود. روغن ماهي از كبد ماهي تهيه مي‌شود و منبع غني از ويتامين A و D است. بسياري از خواص درماني روغن ماهي به خاطر وجود امگا3، اسيدهاي چرب ضروري، مثل اسيد Docisahenaenoic و اسيد eicosapentaenoic (EDA , DHA)A است. اسيدهاي چرب ضروري ديگري كه در روغن ماهي وجود دارند، عبارتند از: اسيد آلفالينولينك و اسيد گامالينولينك، ماهي‌هاي مختلفي مي‌توانند به عنوان منبع تهيه روغن، مورد استفاده قرار بگيرند، مثل ماهي تن، ماهي قزل‌آلا، ماهي كولي، ماهي ساردين و ... اما در ميان انواع مختلف ماهي، به طور معمول روغن ماهي از ماهي‌هايي همچون شاه ماهي، خال مخالي، ساردين، قزل آلا و ماهي تن به دست مي‌آيد. كيفيت روغن ماهي به دو عامل بستگي دارد؛ اول نوع ماهي كه روغن از آن گرفته شده است. دوم: درصد خالصي روغن و عدم تركيب آن با مواد افزودني ديگر. 

 كاهش بيماري‌هاي قلبي:
پژوهش‌هاي انجمن قلب آمريكا نشان مي‌دهد كه امگا 3 در كاهش بروز بيماري‌هاي قلبي عروقي بسيار مؤثر است.بنابراين روغن ماهي كه سرشار از امگا‌3  LDLمي‌باشد، خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي را كاهش مي‌دهد. اين روغن كلسترول بد را پايين مي‌آورد و مانع تجمع تري‌گليسيريد اضافي در بدن مي‌شود و كلسترول خوب را افزايش مي‌دهد. پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه روغن ماهي از آترواسكلروز در بيماران مبتلا به عروق كرونر جلوگيري مي‌كند؛ بنابراين پژوهش‌ها در درمان پيشگيري از سكته قلبي مؤثر است و مصرف منظم آن مرگ و مير ناشي از حملات ناگهاني قلبي را كاهش مي‌دهد.

چگونه سالم غذا بخوريم؟

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

خوردن سالم شامل خوردن متناسب، متعادل و متنوع است. شما با اين مقوله در ابعاد مختلف زندگي‌تان بهتر آشنا هستيد. بعنوان مثال شما بعنوان يك دانش‌آموز تعادلي بين زمان كار، مدرسه، ديدار دوستان و اقوام ايجاد مي‌نماييد. شما سعي مي‌كنيد براي دوري از كسالت و اجتناب از سر رفتن حوصله، خود را مشغول انجام فعاليت‌هاي گوناگون نماييد و سعي مي‌كنيد با متعادل‌سازي اين فعاليت‌ها از آنها لذت ببريد. وقتي اين فعاليت‌ها نامتعادل باشند، روي ديگران نيز اثر مي‌گذارند. اگر شما به طور مرتب از خوابيدن خودداري كنيد به منظور كار كردن دو ساعت اضافي سركار، محروميت خواب روي عملكرد شما تأثير خواهد گذاشت و شما نمي‌توانيد سركلاس هوشيار باشيد و بيدار بمانيد و اين باعث مي‌شود كه مطالعات شما ناقص انجام شود. زندگي نامتعادل، ناسالم و ناخوشايندي را به همراه دارد، بنابراين بمنظور دستيابي به سلامتي، رژيم غذايي شما ‌بايد متناسب، متعادل و متنوع باشد. 

دريافت مواد غذايي مناسب

منظور از غذاي سالم اين است كه رژيم غذايي شما ‌بايد از نظر انرژي، فيبر و تمام ريزمغذي‌هاي مهم مورد نياز بدن متناسب باشد تا از بروز بيماري‌ها جلوگيري شود. عدم تناسب در رژيم غذايي سبب دريافت ناكافي غذا مي‌گردد. رژيم غذايي كه فقط شامل نان و برنج و فاقد هرگونه محصولات لبني، شير و سبزيجات مي‌باشد، بعنوان يك رژيم غذايي نامناسب محسوب مي‌گردد كه فاقد بسياري از مواد مغذي مورد نياز بدن است. بعنوان مثال، يك رژيم غذايي فاقد كلسيم، باعث مي‌شود بدن ما هميشه از كمبود اين ماده معدني رنج ببرد و علائم بيماري بر اثر كمبود آن(همانند گرفتگي عضلاني، اسپاسم ماهيچه‌‌اي و سرانجام كاهش توده استخواني) در بدن ظاهر گردند.

نـگاهي‌ ديـگر به ‌چاقي‌كودكان

نوشته  : دكتر منصور بهرامي متخصص كودكان 

كمتر از دو دهه قبل، مهم‌ترين مشكل بهداشتي كودكان در جهان سوم، سوءتغذيه و در كشورهاي صنعتي چاقي بود. در سال‌هاي اخير به علت تغيير شرايط زندگي، چاقي به عنوان يك اپيدمي بزرگ و خاموش، كودكان بسياري از مناطق دنيا را تحت تاثير قرار داده است. چاقي با اندازه‌گيري وزن، قد و تعيين نسبت وزن به قد يا BMI، سنجش ميزان چربي‌هاي زير پوست در نواحي بازوها، پهلوها و زير استخوان كتف و اندازه‌گيري دور كمر و مقايسه آن با استانداردهاي طبيعي تشخيص داده مي‌شود. BMI طبيعي در دوران كودكي با سن تغيير مي‌كند و به همين جهت منحني‌هاي طبيعي متعددي متناسب با سن و جنس تهيه شده است. اگر BMI كودكي بيش از 95 درصد منحني مربوطه باشد، چاق و اگر بين 85 درصد تا 95 درصد قرار بگيرد، در معرض خطر چاقي محسوب مي‌شود.

پاتوفيزيولوژي
در بروز چاقي يك سيستم پيچيده و دقيق، اعم از عوامل هورموني، عصبي و محيطي دخيل هستند. ميزان اشتها و دريافت انرژي با توجه به نشانه‌هايي كه از محيط به هيپوتالاموس مي‌رسد، تنظيم مي‌گردد و با توجه به وضعيت ژنتيك شخص كه ثابت و غيرقابل تغيير است، عوامل محيطي نقش چشمگيري در بروز و يا پيشگيري از چاقي دارند؛ به همين جهت مهم‌ترين بخش قابل مداخله در پيشگيري و درمان چاقي، تاثير بر عوامل محيطي است.

 آيا زمان بروز چاقي بر ميزان عوارض آن موثر است؟
نسج چربي بالغيني كه از دوران كودكي چاق بوده‌اند، به طور متناسب در تمام بدن آنها قرار گرفته است؛ اما در افرادي كه در كودكي وزن متعادل داشته و يا لاغر بوده‌اند و بعد از بلوغ چاق شده‌اند، تراكم بافت چربي در اعضاي حساس و احشا افزون‌تر و عوارض مربوط به آن نيز بيشتر است. پس از بيست‌ سالگي، به ازاي هر 10 درصد افزايش وزن، احتمال بروز مشكلات عروق كرونر قلب، 17 درصد بيشتر خواهد شد. اگر اين شرايط همراه با كلسترول بالا، ديابت، فشارخون بالا و كمي فعاليت فيزيكي باشد،‌ احتمال بروز عوارض قلبي و عروقي و در نتيجه مرگ و مير ناشي از آن افزايش خواهد يافت.

همه چيز پيرامون نوزاد و شير!

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

زمان شيردادن به نوزاد
 

از آنجا كه مغز، نقش مؤثري در توليد هورمون دارد، ممكن است خروج شير و توليد آن و آزادسازي هورمون‌ها در شرايط ديگري به جز مكيدن نوزاد، اتفاق بيفتد. مثلاً وقتي صداي گريه نوزاد خودرا مي‌شنويد و يا احساس مي‌كنيد نوزاد شما گرسنه است و يا گاهاً حتي فكر كردن به نوزاد، ترشح و توليد شير را افزايش مي‌دهد. اگر ترشح شير زماني آغاز شد كه شرايط شيردهي به نوزاد وجود نداشت، دست خود را روي قفسه سينه قرار داده و يا روي نوك پستان خود را فشار دهيد تا از نشت بي‌مورد شير جلوگيري شود. در هفته اول شيردهي، براي جلوگيري از نشت شير مي‌توانيد از پدهاي پنبه‌اي بدون آستر پلاستيكي استفاده كنيد تا لباس‌تان كثيف يا خيس نشود. ترشح هورمون اكسي‌توسين به رحم نيز كمك مي‌كند تا بعد از زايمان، به سرعت به اندازه اوليه خود (اندازه قبل از زايمان) باز گردد. به خصوص اگر قبلاً زايمان داشته‌ايد، اين موضوع سريع‌تر اتفاق مي‌افتد.

زمان از شير گرفتن نوزاد
از شير گرفتن، به معناي تغيير غذاي نوزاد و انتقال او از شير مادر به منبع غذايي ديگر است. اينكه چه زماني نوزاد از شير گرفته شود، تصميمي كاملاً شخصي است، اما پزشكان معتقدند نوزاد حداقل 18 ماه بايد از شير مادر تغذيه شود. از شير گرفتن فرايندي تدريجي است كه صبر و شكيبايي و درك فهم مادر و نوزاد را مي‌طلبد. آكادمي اطفال آمريكا (AAP) به مادران توصيه مي‌كند كه نوزاد در شش ماه اول زندگي منحصراً با شير مادر و پس از آن تا يك‌سال با تركيبي از غذاهاي جامد و شير مادر تغذيه شود.

كاشت مژه و تأثير تغذيه بر روي رشد آن

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

كاشت مژه، امروزه بحثي بسيار داغ و جديد است. اين مژه‌هاي نيمه دائم، با ظاهر طبيعي خود، مژه‌ها را بلندتر و ضخيم‌تر نشان مي‌دهند و آنقدر طبيعي به نظر مي‌رسند كه هيچ كس متوجه نخواهد شد كه مژه‌هاي واقعي شما نيستند. امروزه اكثر خانم‌ها اين كار را انجام مي‌دهند. كاشت مژه بايد توسط افراد خبره و حرفه‌اي صورت گيرد تا علاوه بر زيبائي كار به سلامت مژه و چشم‌‌ها آسيبي نرسد. اين مژه‌ها نيمه‌دائم هستند و از الياف مصنوعي ساخته شده‌اند. مژه‌هاي مصنوعي به صورت تك‌تك ميان مژه‌هاي طبيعي كاشته مي‌شوند و با مراقبت صحيح مي‌توان آنها را تا مدت‌ها حفظ كرد. به طور معمول مژه‌هاي طبيعي هر60 -90 روز مي‌افتد و مژه جديدي رشد مي‌كند؛ اما مژه‌هاي مصنوعي هر 20 روز يكبار مي‌افتند و توصيه مي‌شود افراد هر دو الي سه هفته يكبار به آرايشگر خود مراجعه كرده و مژه‌ها را ترميم كنند (البته اين زمان ميان افراد مختلف متفاوت است). چرخه طبيعي رشد مژه‌ها و زمان ماندگاري آنها به ميزان مراقبت و توجه فرد بستگي دارد. بعضي مصرف‌كنندگان با مراجعه مكرر و ترميم و پيگيري دقيق، حتي بيشتر از يك سال اين مژه‌ها را داشته‌اند. مژه‌هاي مصنوعي الياف نازكي هستند كه كمي انحنا نيز دارند تا كاملاً شبيه مژه‌هاي طبيعي به نظر برسند و در اندازه و ضخامت‌هاي مختلفي ساخته مي‌شوند تا براي انواع مختلف مژه‌ها، قابل استفاده باشند. خود فرد نيز مي‌تواند بلندي و ضخامت مورد نظر را انتخاب كند. با استفاده از اين مژه‌ها هيچ نيازي به استفاده از ريمل نيست، ولي در صورت تمايل مي‌توان از ريمل‌هايي استفاده كرد كه با آب قابل شستشو باشند. مژه‌هاي مصنوعي در خواب و با ورزش و يا شنا كردن و حمام رفتن خراب نمي‌شوند و براي مراسم خاص و حتي مصرف روزانه، مناسبند. كاشت مژه در دو سال اخير، طرفداران زيادي پيدا كرده و مورد توجه بسياري از خانم‌ها قرار گرفته است. قيمت اين مژه‌ها، بسته به نوع و جنس مژه متفاوت است.

روش‌هاي كاهش كلسترول خون

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

در سال‌هاي اخير احتمالا راجع به كلسترول مطالب زيادي در روزنامه، مجله‌ها و حتي فيلم‏ها شنيده‌ايد. عليرغم اين موضوع هنوز افراد زيادي هستند كه نمي‌دانند كلسترول چيست و چگونه بر سلامتي اثر مي‌گذارد و در صورت وجود كلسترول بالا چه اقداماتي بايد انجام داد؟ كلسترول يك ماده نرم و مومي شكلي است كه يك نوع چربي به شمار مي‌رود و در خون و همه بافت‌هاي بدن شما وجود دارد. كلسترول در ساختمان غشاي سلول‌ها، برخي هورمون‌ها و... شركت دارد وجود آن براي سلامت بدن ضروري است. كلسترول بدن از دو راه به دست مي‏آيد: راه اول و عمده‌ترين منبع كلسترول، كلسترولي است كه كبد خود انسان توليد مي‌كند. راه دوم كلسترولي است كه از خارج بدن تأمين مي‌شود و عمدتا با خوردن غذاهاي حيواني مانند تخم مرغ، گوشت و شير فراهم مي‏شود. البته خوردن چربي‌هاي اشباع شده (نوع ديگري از چربي‌ها كه بيشتر خاستگاه حيواني دارند) نيز به توليد بيشتر كلسترول توسط بدن كمك مي‌نمايد. 

انواع كلسترول
كلسترول در جريان خون به دو شكل اصلي انتقال مي‌يابد: يكي كلسترول «بد» (كلسترول LDL) كه غلظت بالاي آن با افزايش رسوب كلسترول در ديواره رگ‌هاي خوني و تصلب شرايين (مستعد شدن براي بيماري‏هاي قلبي- عروقي) همراه است و بايد سعي شود كه ميزان آن در خون كاهش يابد. دوم كلسترول «خوب» (كلسترولHDL) كه با انتقال كلسترول اضافي خون به كبد، سبب دفع آن از بدن مي‌گردد. بنابراين غلظت‌هاي بيشتر «خوب» با بروز كمتر بيماري‌هاي قلبي- عروقي همراه است. 

غذاهايي كه براي سلامت چشم مفيدند

غذاهاي مفيدبراي؛ چشـم، پوسـت و مو

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

چشمان شما نياز به مراقبت ويژه دارند تا ديد خوبي داشته باشيد. براي مراقبت بيشتر از آنها بهتر است بدانيد كه: اشعه‌هاي زيانبار نور خورشيد به چشم‌ها آسيب مي‌رسانند. همچنين اگر از كامپيوتر به طور مداوم (چند ساعت در روز) استفاده كنيد، چشم‌هاي‌تان آسيب مي‌بينند. سيگار كشيدن و مصرف دخانيات نيز به بينايي چشم‌ها صدمه مي‌زند؛ ولي با يك رژيم غذايي سالم مي‌توان مراقبت بيشتري از آنها كرد. داشتن بينايي خوب كار دشواري نيست؛ فقط بايد بخواهيد.

هويج
هويج سرشار از ويتامين A است و اين ويتامين براي سلامت چشم‌ها بسيار سودمند است. همچنين آنتي‌اكسيداني به نام بتاكاروتن دارد كه براي چشم‌ها مفيد است. اين ماده مغذي اگر در كنار كاهو و كلم خورده شود، تاثير بيشتري خواهد داشت. كمبود ويتامين A موجب كاهش بينايي در شب
مي‌شود.

اسفناج
اسفناج از چشم‌ها در برابر بيماري‌هاي چشمي محافظت مي‌كند. نوعي كارتنوئيد به نام لوتين كه در اسفناج وجود دارد چشم‌ها را در برابر آب مرواريد حافظت مي‌كند.

ميوه‌ها
ميوه‌هايي مثل كيوي، پرتقال و ميوه‌هاي خوشه‌اي حاوي ويتامين C مي‌باشد. و همانطور كه مي‌دانيد، ويتامين C موجب حذف راديكال‌هاي آزاد ‌شده و از اين طريق از آسيب‌ديدگي چشم‌ها جلوگيري مي‌كنند.