نوشته : دكتر سيدعلي كشاورز متخصص تغذيه
مقدار
روغن در ماهيهاي مختلف متفاوت است اما روغن ماهي منبع غني و فشرده‌اي از
انواع امگا 3 است و بصورت كيسه‌هاي ژله‌اي عرضه مي‌شود. روغن ماهي از كبد
ماهي تهيه مي‌شود و منبع غني از ويتامين A و D است. بسياري از خواص درماني
روغن ماهي به خاطر وجود امگا3، اسيدهاي چرب ضروري، مثل اسيد
Docisahenaenoic و اسيد eicosapentaenoic (EDA , DHA)A است. اسيدهاي چرب
ضروري ديگري كه در روغن ماهي وجود دارند، عبارتند از: اسيد آلفالينولينك و
اسيد گامالينولينك، ماهيهاي مختلفي مي‌توانند به عنوان منبع تهيه روغن،
مورد استفاده قرار بگيرند، مثل ماهي تن، ماهي قزل‌آلا، ماهي كولي، ماهي
ساردين و ... اما در ميان انواع مختلف ماهي، به طور معمول روغن ماهي از
ماهي‌هايي همچون شاه ماهي، خال مخالي، ساردين، قزل آلا و ماهي تن به دست
مي‌آيد. كيفيت روغن ماهي به دو عامل بستگي دارد؛ اول نوع ماهي كه روغن از
آن گرفته شده است. دوم: درصد خالصي روغن و عدم تركيب آن با مواد افزودني
ديگر.
پژوهش‌هاي انجمن قلب آمريكا نشان مي‌دهد كه امگا 3 در كاهش بروز بيماري‌هاي قلبي عروقي بسيار مؤثر است.بنابراين روغن ماهي كه سرشار از امگا3 LDLمي‌باشد، خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي را كاهش مي‌دهد. اين روغن كلسترول بد را پايين مي‌آورد و مانع تجمع تري‌گليسيريد اضافي در بدن مي‌شود و كلسترول خوب را افزايش مي‌دهد. پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه روغن ماهي از آترواسكلروز در بيماران مبتلا به عروق كرونر جلوگيري ميكند؛ بنابراين پژوهش‌ها در درمان پيشگيري از سكته قلبي مؤثر است و مصرف منظم آن مرگ و مير ناشي از حملات ناگهاني قلبي را كاهش مي‌دهد.
كاهش وزن:
روغن ماهي به كاهش وزن كمك زيادي ميكند. براساس پژوهش‌هاي دانشگاه استرالياي جنوبي، اين روغن تأثير ورزش را در كاهش وزن بيشتر ميكند. داوطلباني كه در رژيم غذايي خود از روغن ماهي استفاده كردند، نسبت به ساير افراد، وزن بيشتري از دست دادند. ورزش همراه با مصرف روغن ماهي موجب كاهش وزن مي‌شود و تأثير مثبتي بر ظاهر فرد مي‌گذارد.
گردش خون:
پژوهشگران معتقدند كه روغن ماهي گردش خون را با كاهش تري‌گليسيريد بهبود مي‌بخشد.
ايمني:
به نظر مي‌رسد مصرف منظم روغن ماهي ايمني بدن را افزايش داده و مقاومت بدن در برابر بروز بيماري‌هاي شايعي همچون سرماخوردگي و سرفه و آنفلوآنزا بيشتر مي‌شود.
امگا 3 موجود در روغن ماهي با تأثير بر روي سايتوكاين‌هاي بدن، سيستم ايمني بدن را تقويت ميكند. پژوهشگران تأثير مصرف پودر و روغن ماهي را روي خوك آزمايش كردند و دريافتند كه به رشد حيوانات كمك ميكند. آزمايش‌هاي مشابهي در بيمارستان «تايچانگ» تايوان نيز روي موش‌ها انجام شد و همان نتايج به دست آمد. بيماري لوپوس، بيماري است كه سيستم ايمني بدن را ضعيف كرده و تضعيف ايمني موجب اختلال در اندام‌هاي مختلف بدن مي‌شود. روغن ماهي در درمان اين بيماري نيز بسيار مؤثر است. همچنين درد و التهاب مفاصل، چشم، كليه، قلب، عروق خوني و ريه را كاهش مي‌دهد و موجب پايين آمدن تب، تسكين خارش پوست و رفع خستگي
مي‌شود.
درمان ايدز:
دانشمندان علوم تغذيه در لكسينگتون اعلام كردند كه در آينده‌اي نزديك مي‌توان از روغن ماهي براي درمان بيماري ايدز استفاده كرد.
كاهش التهاب:
روغن ماهي خاصيت ضدالتهابي دارد و موجب كاهش التهاب خوني و بافت‌ها مي‌شود. مصرف منظم مكمل‌هاي روغن ماهي (قرص و كپسول ماهي) به بهبود بيماري‌هاي مزمن التهابي كمك زيادي ميكند. روغن ماهي در درمان اختلالات دستگاه گوارش، سندرم روده كوچك و بيماري‌هاي التهابي روده، همچون بيماري كرون و كوليت كه نوعي از اختلالات روده هستند، نقش مهمي دارد. جذب ويتامين‌ها و چربي‌ها و مكمل‌هاي غذايي براي افراد مبتلا به بيماري كرون بسيار مشكل است. و مصرف روغن ماهي كمك بسياري در اين زمينه ميكند. در بيماران مبتلا به كوليت، روغن ماهي از تجمع لئوكوترين در روده بزرگ جلوگيري ميكند. اين روغن نه تنها التهاب را كاهش مي‌دهد، بلكه مانع ايجاد التهاب نيز مي‌شود.
آرتروز:
روغن ماهي در درمان آرتريت و روماتيسم مفيد است. بيمارستان آدلايد و دانشگاه نيوكاسل استراليا اعلام كردند كه مصرف روغن ماهي، در درمان ورم مفاصل اثر مثبت دارد. در بيماري التهاب مفاصل، آنزيم‌ها، غضروف‌ها را از بين مي‌برند و روغن ماهي تأثير اين آنزيم‌ها را كاهش مي‌دهد. مركز آرتريت، گروه روماتولوژي دانشگاه جان هاپكينز، نيز اين موضوع را تأييد كرده است.
افسردگي و اضطراب:
به دليل وجود اسيدهاي چرب امگا 3 در روغن ماهي، از آن براي درمان بيماري‌هاي رواني و اختلالات عصبي همچون افسردگي، غم، اضطراب، بي‌قراري و استرس استفاده مي‌شود. پژوهشگران دانشگاه كليولند ايالت اوهايو، در تحقيقاتي با عنوان «روغن ماهي و اختلال دو قطبي» به اين نتيجه رسيدند كه اين روغن در درمان اختلالات دوقطبي بسيار مؤثر است؛ به همين دليل در مناطقي كه ماهي در رژيم غذايي روزانه افراد وجود دارد، ابتلا و بروز افسردگي كمتر ديده مي‌شود.
آلزايمر:
پژوهش‌هاي دانشگاه لوييزيانا اثبات كرد كه اسيدهاي چرب روغن ماهي، بيماري آلزايمر را درمان ميكند. پژوهش‌هاي دانشگاه كاليفرنيا نيز تأثير امگا 3 روغن ماهي را در درمان بيماري آلزايمر و پيشگيري از زوال عقل تأييد ميكند. اگر كودك شما به هر يك از مشكلات زير مبتلا است، مصرف روغن ماهي را توصيه مي‌كنيم: بيش‌فعالي، بي‌ثباتي عاطفي، مشكل در حافظه كوتاه‌مدت، عجله، بي‌پروايي، ضريب هوشي پايين، اختلال در يادگيري و تمركز پايين. حدود 60 درصد مغز از چربي‌ها، به‌ويژه اسيدهاي چرب ضروري تشكيل شده است و مصرف روغن ماهي عملكرد مغز را بهبود بخشيده و تقويت ميكند.
بيماري‌هاي چشمي:
به نظر مي‌رسد كه روغن ماهي، بينايي را تقويت ميكند، مؤسسه ملي بهداشت آمريكا، معتقد است گنجاندن روغن ماهي در رژيم غذايي مانع از كهولت و پيرچشمي و خشكي چشم در سنين پيري مي‌شود.
مراقبت از پوست:
با استفاده از روغن ماهي، پوست خشك و ضعيف، به پوستي درخشان و شفاف تبديل مي‌شود و همچنين براي درمان مشكلات پوستي از جمله خارش، قرمزي پوست، اگزما و پسوريازيس نيز مفيد است. برخي پژوهشگران معتقدند كه مصرف منظم قرص روغن ماهي، رطوبت پوست را تنظيم و از آفتاب سوختگي جلوگيري ميكند.
افزايش باروري:
مرداني كه در رژيم غذايي خود از روغن يا قرص ماهي استفاده ميكنند، كيفيت اسپرم‌شان افزايش مي‌يابد و احتمال لقاح بعد از انزال بيشتر مي‌شود.
سرطان:
در بيماران مبتلا به سرطان لوزالمعده، روغن ماهي، كاهش وزن اين افراد را به تأخير مي‌اندازد. بيماران مبتلا به ديابت، بيشتر در معرض ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي، مثل بيماري عروق كرونر، تصلب شرائين و سكته مغزي قرار دارند و همانطور كه قبلاً گفتيم روغن ماهي در درمان بيماري‌هاي مختلف قلبي مؤثر است. پژوهش‌هاي دانشگاه آكسفورد اثبات كرد كه روغن ماهي، تري‌گليسيريد خون را در بيماران ديابتي كاهش مي‌دهد.
زخم:
زخم‌هاي گوارشي با دل درد و سوزش سردل، سوءهاضمه، تهوع و از بين رفتن اشتها و كاهش وزن همراهند و روغن ماهي به درمان اين زخم‌ها كمك ميكند.
مراقبت از مو:
امگا 3 روغن ماهي، فوليكول مو را تغذيه كرده و آنها را درخشان‌تر ميكند. با تقويت فوليكول‌ها موها محكم‌تر شده و ريزش آنها كاهش مي‌يابد. فوليكول‌هاي مو براي رشد به پروتئين نياز دارند و از آنجا كه انواع ماهيهاي مختلف، سرشار از پروتئين هستند، خوردن ماهي، سلامت موها را تأمين ميكند. روغن ماهي در درمان آسم و سلامت كليه نيز مؤثر است. بسياري از افراد نيز از روغن‌هاي ماهي براي تغذيه حيوانات خانگي‌شان همچون سگ و گربه استفاده ميكنند، زيرا معتقدند از بيماري آرتريت كه يك بيماري رايج در ميان حيوانات است، جلوگيري ميكند. در پژوهش‌هايي كه در آزمايشگاه چنينگ بوستون انجام گرفت، مشخص شد كه مصرف مكمل‌هاي ماهي در دوران بارداري، فشار خون بالا را تنظيم ميكند.
بارداري:
مصرف روغن ماهي در زنان باردار، مانع از سقط جنين مي‌شود و از تولد زودرس نوزاد و يا كودكان كم‌وزن پيشگيري و به رشد طبيعي مغز كودك كمك ميكند. همچنين زناني كه در دوران بارداري، روغن ماهي مصرف ميكنند. پس از زايمان كمتر به افسردگي مبتلا مي‌شوند. بنابراين مصرف روغن، قرص و يا كپسول ماهي در دوران بارداري هم براي مادر و هم براي نوزاد
مفيد است.
منبع: دنیای سلامت ش ۷۱
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر