بي‌گناهي غذا در برخي از چاقي‌ها

نوشته  : تحریریه دنیای سلامت

كاملاً مشخص است كه يك رژيم غذايي پر كالري شامل غذاهاي سرخ شده، دسر، نوشيدني‌هاي شيرين، كيك و ... منجر به افزايش وزن مي‌شود. در واقع، وقتي كالري دريافتي فرد از مقدار كالري كه در طول روز مي‌سوزاند، بيشتر باشد، دچار اضافه وزن خواهد شد. اما وقتي كه رژيم غذايي فرد كاملاً سالم است و به‌طور مرتب هم ورزش مي‌كند، علت اضافه وزن چيست؟ در اين مورد علاوه بر كنترل كالري دريافتي و انجام فعاليت جسماني مناسب، نكات ديگري نيز وجود دارد كه منجر به اضافه وزن مي‌شود و بايد به آنها نيز توجه داشت. با افسردگي زندگي نكنيد. علائم افسردگي را مي‌توان از غم ، اندوه ، نااميدي و سردرد تشخيص داد. مسأله افزايش وزن بسيار پيچيده است و عوامل زيادي مي‌توانند روي وزن تاثير بگذارند. دكتر ميشل مي، نويسنده كتاب «آيا من گرسنه هستم» معتقد است كه علت اضافه وزن فقط يك عامل نيست و در اغلب موارد، تركيبي از دلايل مختلف باعث افزايش وزن مي‌شود. افسردگي را از خود دور كنيد و به دنبال راه چاره باشيد، در اينجا به پنج دليل اضافه وزن اشاره خواهيم كرد:

كمبود خواب
دكتر ميشل معتقد است، بدن زماني به خوبي فعاليت مي‌كند كه استراحت كافي داشته باشد. هنگامي كه خواب كافي نداريد، بدن شما دچار استرس فيزيولوژيكي و بيوشيميايي و مستعد ذخيره چربي مي‌شود. وقتي خسته هستيد، نمي‌توانيد استرس را تحمل كنيد و سعي مي‌كنيد با خوردن غذا با آن مكانيسم مقابله كنيد. علاوه بر اين، وقتي شب دير به رختخواب مي‌رويد، ممكن است در آن ساعات، كالري بيشتري دريافت كنيد و در ساعات بيداري خود غذا بخوريد. برخي از مردم تصور مي‌كنند كه با غذا خوردن مي‌توانند راحت‌تر به خواب بروند؛

نقش ریز مغذی‌ها در سلامت

نوشته: مهندس مسعود خبازی 

 ریزمغذی‌ها سهم کوچکی از مواد مغذی هر غذا یا ماده غذایی را تشکیل داده و انرژی‌زا نيستند؛ اما وجودشان برای بسیاری از فعالیت‌های حیاتی بدن و تامین سلامت ضروری است. آنها به دو دسته کلی؛ ویتامین‌ها وعناصر معدنی تقسیم‌بندی می‌شوند. در این قسمت به معرفی و نقش دو ریز مغذی معدنی به نام فلوئور و منیزیم در سلامت بدن  مي‌پردازيم.

فلوئور
فلوئور در گروه مواد معدنی جزئی قرار مي‌گيرد (نیاز بدن به آن بسيار کم است)؛ اما وجود آن برای بدن ضروری است. از همین مقدار بسیار کم، حدود 99 درصد آن در دندان‌ها و استخوان‌ها یافت می‌شود. فلوئور در رشد و حفظ سلامت دندان‌هاي (شیری و دائمی) و استخوان‌ها نقش بسزایی دارد . این ماده معدنی به همراه کلسیم وفسفر ترکیبی به نام فلوروآپاتیت ایجاد مي‌كند که در برابر اسید‌ها و باکتری‌ها بسیار مقاوم‌تر از کریستال‌های استخوانی (یعنی همان هیدروکسی آپاتیت) است. در بسياري از جوامع با اضافه کردن مقدار معینی فلوئور به آب آشامیدنی و فرآورده‌هایی مانند خمیر دندان و دهان‌شویه‌ها نیاز به آن برطرف می‌گردد. جذب فلوئور هم به طور مستقیم (از طریق دندان‌ها و لثه‌ها) و هم در دستگاه گوارش از راه جذب روده‌ای مواد غذایی گوارش شده صورت مي‌گيرد. در افرادی که فقط از آب‌های تصفیه و بسته‌بندی بطری‌ها استفاده می‌کنند، ممكن است کمبود فلوئور بروز كند كه از نشانه‌های آن، افزایش ابتلا به پوسیدگی‌‌هاي دنداني است. مقدار فلوئوری که به آب آشامیدنی اضافه می‌شود، برای تأمين نیاز بدن کافی است؛ اما در صورت نياز مي‌توان مکمل‌های فلوئور را با تجويز دندانپزشك و پزشك مصرف كرد.

تغذیه و رابطه گروه‌هاي خوني با بيماري‌ها

نوشته  : دكتر الهام اميرآذر 

آنچه در زير مي‌خوانيد نتايج بررسي‌هاي متخصصين و انديشمندان در زمينه طب سنتي مي‌باشد و لزوماً نمي‌توان به آنها استناد و با آنها طبابت كرد.  همه ما مي‌دانيم كه چند نوع گروه خوني در ميان انسان‌ها وجود دارد، ولي آيا تا به حال فكر كرده‌ايد كه چه غذاهايي براي هر گروه خوني مناسب‌تر است؟ و هر گروه خوني با چه طبع‌هايي از نظر طب سنتي در ارتباط است؟ هر گروه خوني بيشتر مستعد ابتلا به چه بيماري‌هايي است؟ بيشترين گروه خوني موجود در دنيا O و كمترين گروه خوني AB است. بعضي نويسندگان معتقدند كه ابتدا تنها گروه خوني O در ميان انسان‌ها وجود داشته است و به مرور زمان گروه‌هاي خوني ديگر (به تناسب ازدياد جمعيت و پيدايش شهرنشيني و تغييرات هوا و ...) مثل A، B و نهايتاً AB اضافه گرديده‌اند.

طبع‌ها و گروه‌هاي خوني 
از نظر طبايع به نظر مي‌رسد كه گروه خوني AB,O در گروه خوني گرم و دو گروه خوني B و A سرد هستند (البته اين مطالب در حد فرضيه هستند توسط بعضي پژوهشگران بيان شده‌اند؛ لذا نمي‌توان به آنها استناد كرد). در يك بررسي اجمالي، گروه خوني O معادل طبع دم در طب سنتي، B طب بلغم، A معادل طبع سودا و AB معادل طبع صفرا بيان شده‌اند. در بررسي ديگري از نظر غلظت خون AB,A نسبت به B,O از غلظت بالاتري برخوردار بوده‌اند.

سـپـر غذايي در برابر آلزايمر

نوشته : انجمن آلزايمر ايران 

مغز انسان از مهم‌ترين ارگان‌هاي حياتي است كه نقش مهمي در سلامت كل بدن دارد. اگر چه اغلب افراد به سلامت آن كمتر توجه مي‌كنند اما مغز مثل ساير بخش‌هاي بدن با افزايش سن و روند پيري تغيير كرده و دچار تحليل و فرسودگي مي‌شود، اگر براي حفظ و مراقبت آن در طول زندگي كاري نكنيم، ممكن است رو به زوال برود. بيماري آلزايمر يكي از شايع‌ترين موارد «زوال مغز» است. از آنجايي كه وزاثت و پيري عوامل اصلي بروز اين بيماري مي‌باشد، راهي براي پيشگيري قطعي از آن  وجود ندارد؛ اما با تغيير شيوه زندگي مي‌توان عوامل خطر را كم كرد و در جهت حفظ سلامت مغز گام برداشت.

ده راهكار پيشگيرانه
تغذيه سالم، فعاليت‌هاي ذهني، فعاليت‌هاي اجتماعي، فعاليت‌هاي جسمي، آرامش روحي و رواني، جلوگيري از هر گونه ضربه به سر، پيشگيري و درمان بموقع بيماري‌ها، كنترل آلاينده‌ها، سبك زندگي سالم، معاينات دوره‌اي. با توجه به اهميت تغذيه مناسب در خصوص پيشگيري از بيماري آلزايمر در اين شماره از نشريه به نقش  تغذيه در آن خواهيم پرداخت. در شماره‌هاي آينده‌ نيز به بررسي ساير راهكار‌ها مي‌پردازيم.

نقش اصلي تغذيه
متاسفانه شيوه جديد زندگي ما آميخته با سرعت و راحتي شده است اينكه به سراغ غذاهاي حاضري و آماده بيرون برويم و يا غذايي را از فريزر در آورده و در مايكروويو سريع آماده كنيم به مراتب آسان‌تر از تهيه يك غذاي سالم و تازه است. اما نبايد فراموش كرد كه پاداش خوردن غذاهاي سالم در درازمدت داشتن اندامي متناسب، قلبي سالم و ذهني شفاف خواهد بود. پس بهتر است در تدارك يك برنامه غذايي متعادل و محتوي انواع مواد مفيد براي سلامتي و فعاليت مغز از گروه‌هاي غذايي مختلف باشيم.

گياهان دارويي موثر

نوشته : دكتر محمدحسين صالحي سورمقي 

آقاي دكتر صالحي سورمقي برخي گياهان، ميوه‌ها و سبزيجات مفيد براي پيشگيري، درمان و بهبود  سريع‌تر آنفلوانزا و سرماخوردگي را به شما معرفي مي‌نمايند و طريقه مصرف آنها را آموزش مي‌دهند.

مركبات
استفاده از مركبات در تمام فصول و به‌خصوص در فصل زمستان يكي از توصيه‌هاي مفيد است. مركبات با داشتن ويتامين C قابل ملاحظه و تركيباتي به نام فلاوونوئيدها مي‌توانند مقاومت و ايمني بدن را در مقابله با ميكروب و ويروس‌ها افزايش دهند و در جلوگيري از سرماخوردگي و تسريع درمان آن نقش مهمي داشته باشند. همچنين مصرف آبليمو يا مخلوط عسل و آبليمو در درمان سرماخوردگي، به ويژه براي بهبود سرفه و جلوگيري از خشونت صدا مفيد است.

خواص شلغم
متاسفانه مردم از ارزش واقعي شلغم و خواص آن اطلاع كافي ندارند. در اينجا به شيوع سرماخوردگي به‌طور خلاصه در مورد اين گياه صحبت مي‌كنيم. شلغم گياهي است دو ساله با ريشه متورم كه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. شلغم داراي واريته‌هاي گوناگون و به رنگ‌هاي سفيد، سفيد با لكه‌هاي گلي يا بنفش، سبز، زرد و يا گلي مايل به قرمز است. اين گياه بومي غرب آسياست و قرن‌هاست به‌عنوان خوراك دام و انسان مصرف مي‌شود و قبل از پيدايش سيب‌زميني يكي از محصولات عمده خوراكي مردم اروپا بوده است. در طب سنتي آسيا عقيده بر اين بود كه خوردن شلغم باعث افزايش انرژي و سلامت خون مي‌شود. از ديگر خواص شلغم مي‌توان به رفع مشكلات دستگاه ادراري، كاهش اسيد اوريك و تا حدي درمان نقرس، دفع سنگ كليه، مشكلات تنفسي، مانند احتقان بيني، برونشيت، سرفه، زكام و سل اشاره كرد. از عصاره (آب) شلغم به صورت خوراكي مي‌توان استفاده نمود.

خواص ادويه‌ها

نوشته : تحریریه دنیای سلامت 

ادويه‌ها نه تنها، حس چشايي ما را برمي‌انگيزند، بلكه حاوي مواد مغذي، معدني، آنتي‌اكسيدان‌ها و ويتامين‌هايي هستند كه براي سلامت بدن بسيار ضروري است. قرن‌هاست كه در تهيه خوراك‌ها از ادويه‌ها استفاده مي‌شود و امروز آنها به بخشي از زندگي ما تبديل شده‌ و در سراسر دنيا استفاده مي‌شوند.
 
برگ بو
برگ‌هاي خشك برگ بو، از زمان‌هاي بسيار قديم مصارف دارويي و آشپزي داشته و به دليل داشتن عطر برگ‌ها، يكي از مواد ضروري بسياري از غذاها به حساب مي‌آمد. به لحاظ گياه‌شناسي، اين گياه متعلق به خانواده «Lauraceae» و زادگاه آن خليج لورل در آسياي صغير است؛ ولي به تدريج به سراسر مديترانه و آسيا نيز گسترش يافت. گل‌هاي ستاره‌اي شكل زرد و سفيد رنگي مي‌دهد كه به تدريج ارغواني تيره مي‌شوند و به صورت تك‌تخم شكل مي‌گيرند. برگ‌هاي چرمي تيره و براق اين گياه 5/7-10 سانتيمتر طول دارند و تقريباً ضخيم هستند. وقتي اين برگ‌ها از وسط نصف مي‌شوند عطر شيرين آنها به مشام مي‌رسد و وقتي آنها را خشك مي‌كنيد، به شدت معطر مي‌شوند. از ميوه‌هاي خشك اين گياه نيز به عنوان چاشني مي‌توان استفاده كرد.
 خواص پزشكي برگ بو:  يونانيان و رومي‌ها در بسياري از غذاهاي خود از برگ بو استفاده مي‌كردند و آن را نمادصلح و حفاظت مي‌دانستند.   اين ادويه‌ حاوي تركيبات فراواني از جمله مواد معدني و ويتامين‌هاست كه براي سلامت بسيار مفيد است.

مزاج شناسي در طب سنتي ايران

نوشته  : دكتر محمود خدادوست 

تمام جنبه‌هاي زندگي ما تحت تأثير طبيعت بدنمان قرار دارد. نوع غذايي كه مي‌خوريم مي‌تواند تأثيرات بسيار مهمي بر تمامي اعضاي بدن ما داشته باشد. بنابراين براي داشتن زندگي سالم و طبيعي، وزن مناسب و آرامش روحي، همه ما نيازمند به شناختن مزاج يا طبيعت خود هستيم. در شماره پيشين نشريه در مورد تشخيص مزاج‌ها و خصوصيات آنها و  روش صحيح زندگي بحث كرديم در اين شماره در ادامه مطالب پيش، به معرفي مزاج‌هاي ديگر خواهيم پرداخت. اميدواريم مفيد و سودمند واقع شود.

تركيب عناصر
روش زندگي صحيح:   در هواي سرد، خود را گرم و در هواي گرم، خود را سرد نگه‌دارند.  تقريباً از مقادير مساوي ميوه‌، سبزيجات و گوشت استفاده كنند. غذاهاي دريايي براي آنها سودمند است.  حدود 15-30 دقيقه به پياده‌روي يا دويدن صبحگاهي بپردازد.  6-7 ساعت خواب شبانه داشته باشند. براي همه افراد زود خوابيدن و زود بيدار شدن خوب است؛ ولي افراد داراي مزاج گرم و تر، حتي‌المقدور اين دستور را اجرا كنند. در تابستان نيم‌ساعت استراحت يا چرت بعد از غذا بسيار مفيد است. سعي كند بيشتر از 8 ساعت نخوابد.  از غذاهايي با فيبر بالا استفاده كنند تا اجابت مزاج طبيعي داشته باشند.  حجامت براي اين افراد عالي است و بهتر است اين كار در فصل بهار انجام شود.  از هوا، محيط، فعاليت‌ها و حالات رواني افزايش دهنده گرمي و تري پرهيز كنند. به خصوص در هواي مرطوب، فعاليت زياد و ورزش‌هاي سخت براي آنها مفيد نيست.  نگراني، خشم و هيجان بيش از اندازه نداشته باشد.  از مصرف مستمر يا افراط در مصرف مواد گرم و تر بپرهيزد.

تغذيه و خلق و خوي

نوشته  : تحریریه دنیای سلامت 

غذاهاي خوب به ما احساس اميدواري مي‌دهند و همه ما نياز به خوردن اين نوع غذاها داريم؛ اما در ابتدا بايد رابطه بين غذايي كه مي‌خوريم و تغييري كه در رفتارمان حاصل مي‌شود را بدانيم و اينكه عملكرد مغز چه تغييري مي‌كند. مغز ما توسط برخي مواد شيميايي كه از تك‌تك سلول‌هاي عصبي عبور مي‌كنند با ساير قسمت‌هاي بدن ارتباط برقرار مي‌كند. اين مواد شيميايي را انتقال دهنده‌هاي عصبي مي‌نامند و از غذاهايي كه مي‌خوريم به وجود مي‌آيند. انتقال دهنده‌هاي بسياري تحت تأثير رژيم غذايي و آنچه مي‌خوريم، هستند و سروتونين، نوارپينفرين و دپامين نام دارند. دپامين و نوراپينفرين مواد شيميايي هوشياري هستند كه به ما كمك مي‌كنند تا فكر كنيم و خيلي سريع واكنش نشان دهيم. سروتونين يك ماده شيميايي آرامبخش است كه استرس و اضطراب را از بين مي‌برد.

غذاهايي كه شما را بيدار نگه مي‌دارند
 ليمو: ليموها كاربرد زيادي دارند؛ از درمان آسم گرفته تا تحريك كبد. براي آنكه به كمك ليمو سر حال و به عبارتي دوباره شارژ شويد، كافي است فقط كمي آن‌را بو كنيد و يا چند قطره از آب آن را بنوشيد تا به شما حس سرزندگي و نشاط دهد. به خاطر همين ويژگي است كه در بيشتر خوشبو كننده‌ها از اسانس ليمو استفاده مي‌شود.
 بروكلي: اين سبزي حاوي «بورون» است كه باعث ايجاد هماهنگي بين چشم و دست و توجه و تمركز مي‌شود. غذاهايي كه سرشار از بورون هستند، استخوان‌ها را محكم نگاه مي‌دارند و قند خون را تنظيم مي‌كنند.
 سيب: سيب از ذهن محافظت و متعاقباً از زوال حافظه جلوگيري مي‌كند. سيب تقريباً تأثيري مشابه كافئين دارد.

خوب بخور؛خوب ببين!

نوشته  : سعيده نوباوه وطن 

سیاهی رفتن و ضعیف شدن چشم ناشی از افزایش سن و تغییر و تحول در ماکیولا (قسمت کوچکی از شبکیه چشم) مي‌باشد. مطالعات نشان داده‌اند، بيشتر مشکلات بینایی در افراد بالاي 50 سال، مربوط به همین تغییرات است. آب مروارید نیز از مشکلات شایعی است که نشانه آن تار شدن قسمتی از دید مي‌باشد. پژوهش‌هاي اخير نشان می‌دهند یک رژیم غذایی سالم تا چه حد در سلامت بینایی افراد موثر است.

لوتین و زاکسانتین
تا به حال بیش از 600 کاروتنوئيد، (نوعي از آنتی‌اکسیدان‌ها) شناسایی شده‌اند؛ اما فقط  لوتین و زاکسانتین، به میزان قابل توجهی در شبکیه چشم جمع می‌شوند. این كاروتنوئيدها با جلوگیری از ورود اشعه‌های خطرناک نور از چشم‌ها مراقبت مي‌كنند. بیشتر افراد اين مواد مغذی را به میزان لازم مصرف نمي‌كنند. مصرف روزانه 10 ميلي‌گرم لوتین و 2 ميلي‌گرم زاکسانتین توصیه شده است كه به بهبود سلامت چشم‌ها کمک مي‌كند. با خوردن برگ‌های سبز، مثل اسفناج و کلم پیچ، ذرت، تخم‌مرغ و پرتقال از چشم‌هاي‌تان محافظت کنید. فراموش نکنید لوتین و زاکسانتین دو ماده محلول در چربی هستند و اگر در کنار چربی‌های سالم، مثل روغن زیتون استفاده شوند، جذب آنها افزایش مي‌يابد.

خواص سيرابي

نوشته  : دكتر احمدرضا درستي 

سيرابي، مخاط معده گاو يا گوسفند است كه در بيشتر كشورها مورد استفاده قرار مي‌گيرد و خورده مي‌شود؛ چرا كه خواص تغذيه‌اي بي‌شماري دارد. مثلاً براي تهيه سوپ «menudo» در آمريكاي لاتين و يا سوپ فرانسوي سيرابي، از سيرابي گاو يا گوسفند استفاده مي‌گردد. سيرابي براساس نوع بافت به انواع مختلف طبقه‌بندي و نامگذاري مي‌شود؛ مثل بافت لانه‌زنبوري يا بافت صاف. بيشتر سيرابي‌هاي تازه‌اي كه در فروشگاه‌ها فروخته مي‌شود، سفيد رنگ است.

كلسيم
در هر 92 گرم سيرابي، حدود 81 ميلي‌گرم كلسيم وجود دارد كه 8 درصد نياز روزانه بدن به كلسيم مي‌باشد. FAO مقدار مورد نياز روزانه به كلسيم را 1000 ميلي‌گرم تعيين كرده است. كلسيم يكي از مواد معدني و ساختاري مهم در حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌هاست كه به همراه منيزيم، به انقباض عضلات بدن كمك مي‌كند و موجب آرامش فرد مي‌شود.

پروتئين و چربي
در هر 92 گرم سيرابي، 7/11 گرم پروتئين وجود دارد كه در واقع 18 درصد از نياز روزانه بدن به پروتئين است. همين مقدار سيرابي حاوي 4 گرم چربي و 4/1 گرم چربي اشباع شده مي‌باشد. در واقع، پروتئين و چربي موجود در سيرابي تقريباً به اندازه نيمي از پروتئين و چربي موجود در گوشت گاو و مرغ است. با گنجاندن سيرابي در وعده‌هاي غذايي خود مي‌توانيد مصرف چربي را در رژيم غذايي خود كاهش دهيد.