نوشته : تحریریه دنیای سلامت
ادويه‌ها نه تنها، حس چشايي ما را برمي‌انگيزند، بلكه حاوي مواد مغذي، معدني، آنتي‌اكسيدان‌ها و ويتامين‌هايي هستند كه براي سلامت بدن بسيار ضروري است. قرن‌هاست كه در تهيه خوراك‌ها از ادويه‌ها استفاده مي‌شود و امروز آنها به بخشي از زندگي ما تبديل شده و در سراسر دنيا استفاده مي‌شوند.
برگ بو
برگ‌هاي خشك برگ بو، از زمان‌هاي بسيار قديم مصارف دارويي و آشپزي داشته و به دليل داشتن عطر برگ‌ها، يكي از مواد ضروري بسياري از غذاها به حساب مي‌آمد. به لحاظ گياه‌شناسي، اين گياه متعلق به خانواده «Lauraceae» و زادگاه آن خليج لورل در آسياي صغير است؛ ولي به تدريج به سراسر مديترانه و آسيا نيز گسترش يافت. گل‌هاي ستاره‌اي شكل زرد و سفيد رنگي مي‌دهد كه به تدريج ارغواني تيره مي‌شوند و به صورت تك‌تخم شكل مي‌گيرند. برگ‌هاي چرمي تيره و براق اين گياه 5/7-10 سانتيمتر طول دارند و تقريباً ضخيم هستند. وقتي اين برگ‌ها از وسط نصف مي‌شوند عطر شيرين آنها به مشام مي‌رسد و وقتي آنها را خشك مي‌كنيد، به شدت معطر مي‌شوند. از ميوه‌هاي خشك اين گياه نيز به عنوان چاشني مي‌توان استفاده كرد.
خواص پزشكي برگ بو: يونانيان و رومي‌ها در بسياري از غذاهاي خود از برگ بو استفاده مي‌كردند و آن را نمادصلح و حفاظت مي‌دانستند. اين ادويه حاوي تركيبات فراواني از جمله مواد معدني و ويتامين‌هاست كه براي سلامت بسيار مفيد است.
تركيباتي همچون پينن، بتاپينن، ميرسن، ليمون، متيل چاويكول (chavicol)، ندال، اوژنول و استات گرايفل كه تمامي آنها خاصيت ضدعفوني‌كننده و آنتي‌اكسيداني دارند و در گوارش مؤثرند و به نظر مي‌رسد ضدسرطان هم باشند. برگ تازه اين گياه سرشار از ويتامين C است و در هر 100 گرم، 5/26 ميكروگرم اسيداسكوربيت يا همان ويتامين C وجود دارد و يك آنتي‌اكسيدان بسيار قوي است كه به راحتي مي‌تواند راديكال‌هاي آزاد مضر بدن را از بين ببرد. اسيداسكوربيت، تقويت‌كننده سيستم ايمني بدن است و زخم را بهبود مي‌بخشد و خاصيت ضدويروسي دارد. علاوه بر اين، برگ‌هاي تازه و قسمت‌هاي ديگر آن منبع بسيار خوب اسيدفوليك (فولات) هستند و در هر 100 گرم حدود 180 ميكروگرم اسيدفولات وجود داردكه در سنتز DNA مفيد است و مي‌تواند از نقايص احتمالي لوله عصبي در نوزادان پيشگيري كند. اين برگ منبع عالي از ويتامين A است كه يك آنتي‌اكسيدان طبيعي است و به بهبود بينايي كمك مي‌كند، كه همينطور براي حفظ غشاهاي مخاطي و پوست لازم است. غذاهاي طبيعي سرشار از ويتامين A، از ريه محافظت و از سرطان دهان و ريه پيشگيري مي‌كنند. اين ادويه منبع بسيار خوبي از ويتامين‌هاي گروه B، مانند نياسين، پيريدوكسين، اسيد پانتوتنيك و ريبوفلاوين است كه در سنتز آنزيم و عملكرد سيستم عصبي و تنظيم متابوليسم بدن نقش دارند. همچنين منبع عالي از مواد معدني، مس، پتاسيم، كلسيم، منگنز، آهن، سلنيوم، روي و منيزيم مي‌باشد. پتاسيم يكي از اجزاي مهم سلولي بدن است كه فشار خون و ضربان قلب را كنترل مي‌كند. منگنز و مس در فعاليت آنتي‌اكسيدان‌ها مفيد هستند و آهن مسئول توليد سلول‌هاي قرمز خون است.
خواص دارويي برگ بو: خواص دارويي اين گياه بسيار افسانه‌اي به قرار زير است: مدر (ادارآور) و محرك اشتها. جوشانده برگ بو، درد معده و قولنج را تسكين و نفخ معده را كاهش مي‌دهد و زخم معده را بهبود مي‌بخشد. اسيدلوريك موجود در گياه، دفع‌كننده حشرات است. از اسانس آن در ساخت بسياري از داروهاي سنتي و براي درمان ورم مفاصل، دردهاي عضلاني، برونشيت و علائم آنفلوانزا استفاده مي‌شود.
انتخاب و ذخيره‌سازي: برگ‌ها به روش سنتي چيده و به منظور حفظ روغن‌هاي ضروري به دور از نور مستقيم خورشيد و در زير سايه خشك مي‌شوند. در ادويه‌فروشي‌ها برگ بو به اشكال مختلف، حتي به صورت پودر وجود دارد. از خريدن برگ‌هايي كه بوي بد مي‌دهند و يا به قارچ آلوده هستند، خودداري ورزيد و پس از خريد، آنها را درون شيشه‌هاي دردار و به دور از نور زياد نگهداري كنيد. برگ بو را نبايد بيش از يك سال نگهداري كرد، زيرا به مرور عطر خود را از دست مي‌دهد. از ميوه خشك‌شده آن نيز مي‌توان به عنوان چاشني غذا استفاده نمود.
استفاده از برگ بو در آشپزي: از برگ بو، هم به صورت تازه و هم خشك در آشپزي مي‌توان استفاده كرد، ولي بهترين كار اين است كه برگ بوهاي تازه چند روز در سايه قرار گيرند و وقتي پژمرده شدند و تلخي آنها گرفته شد، در غذا استفاده شوند. بهتر است آنها را با غذا نخوريد؛ زيرا به شدت معطر هستند. برگ بو در كنار ريحان، مريم گلي و كرفس و آويشن عالي مي‌شود. در تهيه آبگوشت و به همراه نمك، پياز، كرفس، فلفل سفيد و سياه فوق‌العاده است. از دم‌كرده برگ آن مي‌توان يك چاي گياهي عالي تهيه كرد. براي تهيه سس، گوجه‌فرنگي و انواع سس‌ها، يك عنصر ضروري است. به عنوان طعم‌دهنده مي‌توان آن را به غذاهاي دريايي، مرغ، گوشت و برنج اضافه كرد. به عنوان طعم‌دهنده در شيريني‌ها، نان‌ها و كرم‌ها نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
خــرفــه
گياه خرفه با نام علمي «partulaca» از تيره پرتو لاكاسه است كه داراي برگ‌هاي گوشتي و بذرهاي سياه و تيره‌رنگ است. اين گياه يك ساله 40 سانتيمتر بيشتر رشد نمي‌كند. در مورد اينكه اولين بار كجا ديده شده است، اختلاف نظر وجود دارد. ولي بيشتر در كشورهايي همچون ايران، استراليا، هند و آفريقاي شمالي و آمريكا رشد مي‌كند. اين گياه داراي برگ‌هاي كشيده با ساقه گوشتي و رنگ قرمز ارغواني است. گل‌هاي آن زردرنگ هستند و ريشه گياه كاملاً صاف است و انشعابات آن به اعماق خاك نفوذ مي‌كند. سازمان بهداشت جهاني آن را اكسير جواني ناميده است.
خواص دارويي: پودر و تخم گياه خرفه تصفيه‌كننده خون و تسكين‌دهنده‌ي تشنگي است و براي درمان سرفه نيز مفيد مي‌باشد. اين پودر تب‌بر و ضدعفوني‌كننده، مملو از ويتامينC مدر و در بيماران مبتلا به كمبود ويتامينC بسيار موثر است. برگ‌ها و ساقه آن براي درمان درد، تورم و زخم‌هاي سوختگي و كاهش تورم و آبسه و نيش حشرات و عقرب استفاده مي‌شود. پودر گياه خرفه، در درمان بيماري‌هاي كبدي و جوشانده آن اسهال، سرفه، درد سينه، سوزش مجراي ادراري و مثانه را كاهش مي‌دهد. ريشه اين گياه، زگيل‌هاي پوستي را درمان مي‌كند و ماليدن آن بر روي پيشاني، سردرد و دردهاي ميگرني را كاهش مي‌دهد.
پودر خرفه: خون را تصفيه مي‌كند و در كساني كه آسم دارند، مجاري تنفسي را باز مي‌كند. با خوردن پودر خرفه، سنگ‌هاي مثانه خرد مي‌شود و با جويدن برگ‌هاي اين گياه كندي دندان ها برطرف مي‌شود. اين پودر غني از اسيدهاي چرب اشباع نشده به خصوص امگا3 است و بيشترين امگا 3 بر روي برگ‌هاي گياه وجود دارد. اين گياه و به‌ويژه پودر تهيه شده از آن حاوي مواد معدني بي‌شماري مثل منيزيم، پتاسيم، كلسيم و ويتامين C ،AوB است و در هر 100 گرم از آن حدود 16 واحد ميلي‌گرم ويتامين C وجود دارد. بهتر است اين گياه را به صورت تازه بخوريد. مي‌توانيد آن را خرد كرده و به ماست اضافه كنيد و يا از پودر و تخم آن براي تزئين غذاها و شيريني‌ها استفاده كنيد. امروزه براي تزئين بسياري از كيك‌ها از تخم اين گياه استفاده مي‌شود كه، تقويت‌كننده قواي عمومي و قدرت جسماني بدن هستند و از ابتلا به كرم كدو نيز پيشگيري مي‌كند. بسياري از كشاورزان، آن را جزء علف‌هاي هرز مي‌دانند در صورتي كه اين گياه سرشار از خاصيت است. بهتر است افرادي كه داراي مزاج سرد هستند، آن را همراه نعناع و يا كرفس بخورند. مخلوط پودر خرفه و حنا، بيماري‌هاي پوستي و پيسي را درمان مي‌كند، بنابراين هم مي‌توان آن را به صورت تازه يا پودر شده و يا از دانه‌هاي آن به صورت خوراكي، پماد و يا جوشانده استفاده كرد.
منبع: دنیای سلامت ش 76
برگ بو
برگ‌هاي خشك برگ بو، از زمان‌هاي بسيار قديم مصارف دارويي و آشپزي داشته و به دليل داشتن عطر برگ‌ها، يكي از مواد ضروري بسياري از غذاها به حساب مي‌آمد. به لحاظ گياه‌شناسي، اين گياه متعلق به خانواده «Lauraceae» و زادگاه آن خليج لورل در آسياي صغير است؛ ولي به تدريج به سراسر مديترانه و آسيا نيز گسترش يافت. گل‌هاي ستاره‌اي شكل زرد و سفيد رنگي مي‌دهد كه به تدريج ارغواني تيره مي‌شوند و به صورت تك‌تخم شكل مي‌گيرند. برگ‌هاي چرمي تيره و براق اين گياه 5/7-10 سانتيمتر طول دارند و تقريباً ضخيم هستند. وقتي اين برگ‌ها از وسط نصف مي‌شوند عطر شيرين آنها به مشام مي‌رسد و وقتي آنها را خشك مي‌كنيد، به شدت معطر مي‌شوند. از ميوه‌هاي خشك اين گياه نيز به عنوان چاشني مي‌توان استفاده كرد.
خواص پزشكي برگ بو: يونانيان و رومي‌ها در بسياري از غذاهاي خود از برگ بو استفاده مي‌كردند و آن را نمادصلح و حفاظت مي‌دانستند. اين ادويه حاوي تركيبات فراواني از جمله مواد معدني و ويتامين‌هاست كه براي سلامت بسيار مفيد است.
تركيباتي همچون پينن، بتاپينن، ميرسن، ليمون، متيل چاويكول (chavicol)، ندال، اوژنول و استات گرايفل كه تمامي آنها خاصيت ضدعفوني‌كننده و آنتي‌اكسيداني دارند و در گوارش مؤثرند و به نظر مي‌رسد ضدسرطان هم باشند. برگ تازه اين گياه سرشار از ويتامين C است و در هر 100 گرم، 5/26 ميكروگرم اسيداسكوربيت يا همان ويتامين C وجود دارد و يك آنتي‌اكسيدان بسيار قوي است كه به راحتي مي‌تواند راديكال‌هاي آزاد مضر بدن را از بين ببرد. اسيداسكوربيت، تقويت‌كننده سيستم ايمني بدن است و زخم را بهبود مي‌بخشد و خاصيت ضدويروسي دارد. علاوه بر اين، برگ‌هاي تازه و قسمت‌هاي ديگر آن منبع بسيار خوب اسيدفوليك (فولات) هستند و در هر 100 گرم حدود 180 ميكروگرم اسيدفولات وجود داردكه در سنتز DNA مفيد است و مي‌تواند از نقايص احتمالي لوله عصبي در نوزادان پيشگيري كند. اين برگ منبع عالي از ويتامين A است كه يك آنتي‌اكسيدان طبيعي است و به بهبود بينايي كمك مي‌كند، كه همينطور براي حفظ غشاهاي مخاطي و پوست لازم است. غذاهاي طبيعي سرشار از ويتامين A، از ريه محافظت و از سرطان دهان و ريه پيشگيري مي‌كنند. اين ادويه منبع بسيار خوبي از ويتامين‌هاي گروه B، مانند نياسين، پيريدوكسين، اسيد پانتوتنيك و ريبوفلاوين است كه در سنتز آنزيم و عملكرد سيستم عصبي و تنظيم متابوليسم بدن نقش دارند. همچنين منبع عالي از مواد معدني، مس، پتاسيم، كلسيم، منگنز، آهن، سلنيوم، روي و منيزيم مي‌باشد. پتاسيم يكي از اجزاي مهم سلولي بدن است كه فشار خون و ضربان قلب را كنترل مي‌كند. منگنز و مس در فعاليت آنتي‌اكسيدان‌ها مفيد هستند و آهن مسئول توليد سلول‌هاي قرمز خون است.
خواص دارويي برگ بو: خواص دارويي اين گياه بسيار افسانه‌اي به قرار زير است: مدر (ادارآور) و محرك اشتها. جوشانده برگ بو، درد معده و قولنج را تسكين و نفخ معده را كاهش مي‌دهد و زخم معده را بهبود مي‌بخشد. اسيدلوريك موجود در گياه، دفع‌كننده حشرات است. از اسانس آن در ساخت بسياري از داروهاي سنتي و براي درمان ورم مفاصل، دردهاي عضلاني، برونشيت و علائم آنفلوانزا استفاده مي‌شود.
انتخاب و ذخيره‌سازي: برگ‌ها به روش سنتي چيده و به منظور حفظ روغن‌هاي ضروري به دور از نور مستقيم خورشيد و در زير سايه خشك مي‌شوند. در ادويه‌فروشي‌ها برگ بو به اشكال مختلف، حتي به صورت پودر وجود دارد. از خريدن برگ‌هايي كه بوي بد مي‌دهند و يا به قارچ آلوده هستند، خودداري ورزيد و پس از خريد، آنها را درون شيشه‌هاي دردار و به دور از نور زياد نگهداري كنيد. برگ بو را نبايد بيش از يك سال نگهداري كرد، زيرا به مرور عطر خود را از دست مي‌دهد. از ميوه خشك‌شده آن نيز مي‌توان به عنوان چاشني غذا استفاده نمود.
استفاده از برگ بو در آشپزي: از برگ بو، هم به صورت تازه و هم خشك در آشپزي مي‌توان استفاده كرد، ولي بهترين كار اين است كه برگ بوهاي تازه چند روز در سايه قرار گيرند و وقتي پژمرده شدند و تلخي آنها گرفته شد، در غذا استفاده شوند. بهتر است آنها را با غذا نخوريد؛ زيرا به شدت معطر هستند. برگ بو در كنار ريحان، مريم گلي و كرفس و آويشن عالي مي‌شود. در تهيه آبگوشت و به همراه نمك، پياز، كرفس، فلفل سفيد و سياه فوق‌العاده است. از دم‌كرده برگ آن مي‌توان يك چاي گياهي عالي تهيه كرد. براي تهيه سس، گوجه‌فرنگي و انواع سس‌ها، يك عنصر ضروري است. به عنوان طعم‌دهنده مي‌توان آن را به غذاهاي دريايي، مرغ، گوشت و برنج اضافه كرد. به عنوان طعم‌دهنده در شيريني‌ها، نان‌ها و كرم‌ها نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
خــرفــه
گياه خرفه با نام علمي «partulaca» از تيره پرتو لاكاسه است كه داراي برگ‌هاي گوشتي و بذرهاي سياه و تيره‌رنگ است. اين گياه يك ساله 40 سانتيمتر بيشتر رشد نمي‌كند. در مورد اينكه اولين بار كجا ديده شده است، اختلاف نظر وجود دارد. ولي بيشتر در كشورهايي همچون ايران، استراليا، هند و آفريقاي شمالي و آمريكا رشد مي‌كند. اين گياه داراي برگ‌هاي كشيده با ساقه گوشتي و رنگ قرمز ارغواني است. گل‌هاي آن زردرنگ هستند و ريشه گياه كاملاً صاف است و انشعابات آن به اعماق خاك نفوذ مي‌كند. سازمان بهداشت جهاني آن را اكسير جواني ناميده است.
خواص دارويي: پودر و تخم گياه خرفه تصفيه‌كننده خون و تسكين‌دهنده‌ي تشنگي است و براي درمان سرفه نيز مفيد مي‌باشد. اين پودر تب‌بر و ضدعفوني‌كننده، مملو از ويتامينC مدر و در بيماران مبتلا به كمبود ويتامينC بسيار موثر است. برگ‌ها و ساقه آن براي درمان درد، تورم و زخم‌هاي سوختگي و كاهش تورم و آبسه و نيش حشرات و عقرب استفاده مي‌شود. پودر گياه خرفه، در درمان بيماري‌هاي كبدي و جوشانده آن اسهال، سرفه، درد سينه، سوزش مجراي ادراري و مثانه را كاهش مي‌دهد. ريشه اين گياه، زگيل‌هاي پوستي را درمان مي‌كند و ماليدن آن بر روي پيشاني، سردرد و دردهاي ميگرني را كاهش مي‌دهد.
پودر خرفه: خون را تصفيه مي‌كند و در كساني كه آسم دارند، مجاري تنفسي را باز مي‌كند. با خوردن پودر خرفه، سنگ‌هاي مثانه خرد مي‌شود و با جويدن برگ‌هاي اين گياه كندي دندان ها برطرف مي‌شود. اين پودر غني از اسيدهاي چرب اشباع نشده به خصوص امگا3 است و بيشترين امگا 3 بر روي برگ‌هاي گياه وجود دارد. اين گياه و به‌ويژه پودر تهيه شده از آن حاوي مواد معدني بي‌شماري مثل منيزيم، پتاسيم، كلسيم و ويتامين C ،AوB است و در هر 100 گرم از آن حدود 16 واحد ميلي‌گرم ويتامين C وجود دارد. بهتر است اين گياه را به صورت تازه بخوريد. مي‌توانيد آن را خرد كرده و به ماست اضافه كنيد و يا از پودر و تخم آن براي تزئين غذاها و شيريني‌ها استفاده كنيد. امروزه براي تزئين بسياري از كيك‌ها از تخم اين گياه استفاده مي‌شود كه، تقويت‌كننده قواي عمومي و قدرت جسماني بدن هستند و از ابتلا به كرم كدو نيز پيشگيري مي‌كند. بسياري از كشاورزان، آن را جزء علف‌هاي هرز مي‌دانند در صورتي كه اين گياه سرشار از خاصيت است. بهتر است افرادي كه داراي مزاج سرد هستند، آن را همراه نعناع و يا كرفس بخورند. مخلوط پودر خرفه و حنا، بيماري‌هاي پوستي و پيسي را درمان مي‌كند، بنابراين هم مي‌توان آن را به صورت تازه يا پودر شده و يا از دانه‌هاي آن به صورت خوراكي، پماد و يا جوشانده استفاده كرد.
منبع: دنیای سلامت ش 76
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر