تلخ و شيرين‌هاي پرطرفدارترين نوشيدني جهان

نوشته  : آسیه محمدزاده کارشناس ارشد تغذیه 

بعد از آب، چاي پرمصرف‌ترين نوشیدنی در دنياست. حال ببینیم چای چیست، از کجا آمده و انواع و خواص آن كدامند؟
تاريخچه چاي
پيشينه استفاده از چای (به علت قدمت آن) مشخص نیست، ولی اصل این گیاه به چین، برمه و تونکن برمي‌گردد. این گیاه علاوه بر چین در هند، سیلان، ژاپن، اندونزی، ویتنام، تبت، قفقاز و ایران كشت مي‌شود. در قرن هفدهم، اولین بار، چای توسط هلندی‌ها به اروپا آورده و بلافاصله مصرف آن همگانی شد و به سایر نقاط جهان رسید. در میان اروپاییان، انگلیسی‌ها از طرفداران پر و پا قرص این نوشیدنی شرقی هستند.
گیاه چای
گیاه چای به ‌صورت بوته، درختچه یا درختی است با نام علمی «THEA SINENSIS» یا «CAMELIA» که از خانواده چای می‌باشد. چون در سه فصل از سال (بهار، تابستان و پاییز) برگ‌‌های چاي برداشت می‌‌شود، بنابراين در بيشتر نقاط، به صورت بوته وجود دارد؛ اما اگر هیچ برداشتی از آن صورت نگیرد، کم کم مرتفع شده و به ‌صورت درختچه یا درخت در می‌‌آید. قسمت اصلی و قابل استفاده‌ بوته چای، برگ آن است که به ‌صورت‌های مختلف تبدیل به انواع چای می‌‌شود. چیدن برگ‌های سبزو جوان گیاه به وسیله دست انجام می‌گیرد و سپس برای آماده‌سازی به کارخانه تحویل داده شده و در کارخانه طی عملیاتی، برگ‌ها تبدیل به چای می‌شوند. لازم به ‌ذکر است که گیاه چای سبز و سیاه یکی است، ولی نوع عمل آوردن آنها متفاوت است. برای تهيه چای سبز برگ‌ها را بخار داده، گرد كرده و سپس آن را خشک می‌كنند؛ ولی برای تهيه چای سياه برگ‌ها تخمير شده، برخی اوقات مواد و رنگ‌های شیمیائی به آن اضافه و در نهايت خشك می‌شود؛ يعنی فرايند بيشتری بر روی چای صورت می‌گيرد.

غذاهاي موثر در بازيابي نيرو و افزايش توان

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

گوشه‌اي تنها نشسته ام. دست‌ها روي سر، شانه‌ها افتاده، چهره‌اي پر از استرس و تشويش. در تنهايي خويش زانوي غم بغل گرفته‌ام؛ چرا كه امروز آخرين روز تعطيلات است. قبلا برنامه‌ريزي كرده بودم كه بعد از تمام شدن تعطيلات سال نو، با يك عمل جراحي، خال گوشتي بزرگي را كه روي شانه‌ام به وجود آمده بود، بردارم. تنها چيزي كه احتياج داشتم، نيروي از دست رفته جواني‌ام بود تا با آن دوباره احساس شور و حرارت كنم و دوباره تازه شوم. پزشكم مي‌گويد: بدن شما موقع درگيري با عامل استرس‌زا، هورمون استرس ترشح مي‌كند تا در هنگام نياز با استرس مقابله كنيد. اما وقتي ترشح آنها ادامه يابد و بدون آنكه مورد استفاده بدن قرار گيرند، مرتبا روي هم انباشته شوند، نتيجه عكس مي‌دهند و موجب تحليل رفتن انرژي بدن و تضعيف سيستم ايمني و آسيب رسيدن به برخي ارگان‌ها مي‌شوند. در چنين مواقعي شما مي‌توانيد ترشح اين هورمون‌ها را كاهش دهيد و با حفظ آرامش خود، از اثرات منفي استرس روي جسم و ذهن‌تان بكاهيد. براي رسيدن به چنين هدفي بايد حتما خود را با يك برنامه غذايي سالم و مغذي تقويت كرده و در كنار آن ورزش كنيد. ورزش كمك مي‌كند با تنش‌هاي زندگي مقابله كنيد، وزن خود را تحت كنترل داشته و همواره پر انرژي و پرنشاط باشيد. پروتئين‌ها، كالري‌ها، اسيدهاي چرب امگا3، آنتي‌اكسيدان‌ها و مواد معدني، كليدهاي طلايي تغذيه مناسب هستند. وقتي نياز به يك عمل جراحي ساده و كوچك داشته باشيد، داشتن چنين رژيم غذايي به درمان شما كمك بسياري مي‌كند و جداي از بهبودي زخم و التيام درد، خستگي و كوفتگي پس از عمل جراحي را نيز بسيار كاهش مي‌دهد.

نكات كليدي در تغذيه كودكان

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت )

در آمريكا، كودكان بسياري هستند كه كلسترول بالا دارند يا از چاقي زياد در عذابند. اين شرايط مشكلات بسياري به همراه دارد و ممكن است كودك‌تان در آينده به بيماري ديابت يا فشارخون بالا دچار شود. شما مي‌توانيد به كودك خود كمك كنيد تا رژيم غذايي سالمي داشته باشد و مرتب ورزش كند تا خطر ابتلا به اين بيماري‌ها به حداقل برسد.

چطور مي‌توانم به تغذيه كودكم كمك كنم؟
اگر شما براي خودتان و ساير افراد خانواده غذاهاي مغذي و سالم درست كنيد و در واقع غذاهاي سالم بخوريد، كودك‌تان هم سالم‌تر غذا مي‌خورد. البته هرگز نبايد تنوع غذايي را فراموش كنيد تا تمام ويتامين‌ها و املاح مورد نياز خانواده تامين شود.

برخي از غذاهاي سالم:
صبحانه: اولين وعده غذايي روزانه و بهترين زمان براي صرف غذاهاي پرفيبر است. نان، غلات، ميوه‌ها، پنيرهاي كم چرب و ماست، غذاهاي مناسب صبحانه هستند. از شيرهايي كه چربي‌شان بيش از 2 درصد نيست نيز حتما استفاده كنيد. آبميوه‌ها معمولا كالري بالا و نسبت  به خود ميوه‌هاي تازه، مواد مغذي كمتري دارند.

غذاهاي ويژه براي سلامت موها

نوشته  : انسيه كريمي

وقتي براي خريد شامپو به داروخانه يا سوپرماركت مي‌رويم، با ديدن انواع و اقسام آنها به قدري گيج مي‌شويم كه انتخاب برايمان مشكل مي‌شود. ويتامينه، پروتئينه، نرم‌كننده، داراي ويتامين‌هاي B، روغن نارگيل، حنا و سدر، تقويت‌كننده ريشه مو، رشد سريع، داراي مواد مغذي و ... اما واقعا اين شامپوهاي حاوي مواد مغذي و ويتامين، براي رشد موها مفيدند يا رشد و تقويت موها به اين عوامل بستگي ندارد و موها از مواد مغذي و ويتامين‌هاي موجود در خون تغذيه مي‌شوند. خوب است بدانيد كه موها هم مانند ساير اعضاي بدن از خون تغذيه مي‌كنند و براي اينكه همه مواد مفيد به موها برسد و موها رشد خوبي داشته باشند، بايد تغذيه مناسبي داشته باشيم. كمبود بسياري از ويتامين‌ها و مواد معدني در بدن ما موجب تغييرات ظاهري و حتي ريزش موها مي‌شود. موها علاوه بر شستشو و رعايت نكات بهداشتي و استفاده از شامپوهاي مناسب، بايد تغذيه مناسبي هم داشته باشند و اين به عادات غذايي ما مربوط مي‌شود و اينكه چه نوع غذايي مصرف مي‌كنيم. آيا به اندازه كافي آب مي‌نوشيم و يا مواد حاوي ويتامين و پروتئين و مواد معدني لازم از طريق تغذيه مناسب به بدن ما مي‌رسد؟
شامپوها، نرم‌كننده‌ها و حالت‌دهنده‌هاي حاوي ويتامين و پروتئين، تنها براي داشتن موهاي سالم كافي نيستند؛ علاوه بر استفاده از اين شامپوها لازم است سري هم به آشپزخانه بزنيد. موها هر ماه حدود 5/3 سانت رشد مي‌كنند و ساختمان موها، پوست و رشد ناخن‌ها به آنچه مي‌خوريم، بستگي دارد.

تغذيه و سيستم ايمني بدن

نوشته  : دكتر سيد ضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم‌درماني از دانشگاه آلمان دانشيار دانشگاه علوم پزشكي ايران

سيستم ايمني و دفاعي هر فردي با تشكيلات ساختاري شگفت‌انگيز و تجهيزات فوق مدرن و ميليون‌ها نيروي جنگنده و اطلاعاتي و دفاعي و تخصصي از بدن در مقابل ميلياردها عوامل بيماري‌زاي مختلف ويروسي، ميكروبي – قارچي و مواد شيميايي و راديكال‌هاي آزاد و حتي دفاع در قبال طغيان‌هاي سلول‌هاي خودي و انحرافي سرطاني و يا خيانت پيشه و مخرب و مهاجم بافت‌ها و ارگان‌هاي حساس حفاظت مي‌كند. تي‌سل‌هاي كمكي (TH) و مهاركننده (TS) و كشنده (TK)  لنفوسيت‌ها يا سلول‌هايي هستند كه بعد از ساخته شدن در مغز استخوان در ايام نوزادي به غده تيموس مهاجرت نموده و در اين پادگان دفاعي به سه گروه متخصص فوق‌الذكر تبديل مي‌شوند. دسته ديگري از سلول‌هاي سفيد خوني (WBC) با كمك مغز استخوان و سيستم لنفي رشد كرده و به حد بلوغ رسيده وظايف معين و مشخص را در دفاع كلي بدن به عهده دارند. ماكروفاژ‌ها يا بيگانه‌خواران گرچه بدون كمك و وابستگي به محل خاص رشد مي‌كنند، ولي اغلب تمايل دارند در مسير جريان خون به هر گوشه و كناري حركت نموده و با ايست و بازرسي و كنترل سلول‌هاي مختلف بدن جهت شناسايي و تفكيك سلول‌هاي خودي و غيرنفوذي از عوامل بيگانه سركشي به عمل ‌آورند. از ديگر وظايف آنها سالم‌سازي محيط و حذف مواد زائد و بيگانه در زماني است كه بدن به حالت آماده‌باش نيست. كار اصلي ماكروفاژها يا بيگانه‌خواران گشت و كنترل عوامل خودي و شناسايي سلول‌ها با تركيبات بيگانه مي‌باشد. اين سلول‌ها نه تنها ويروس‌ها و باكتري‌ها و سلول‌هاي خودي طغيان‌گر سرطاني را با پاهاي كاذب خود به درون خود كشيده و از بين مي‌برند،همچنين وظيفه پاك‌سازي محيط بافت‌ها و ارگان‌ها از مواد زائد، سلول‌هاي مرده و مواد پخش شده از فعل و انفعالات ناشي از جنگ و گريز با عوامل غيرخودي را نيز برعهده دارند. اين سلول‌هاي دفاعي با آگاهي و هوشياري و با ابزارهاي شناسايي خود، سلول‌هاي مختلف را تشخيص مي‌دهند و تفكيك مي‌كنند، ولي هنگامي كه در شناسايي دقيق دچار ترديد مي‌گردند، سلول‌هاي كمك‌كننده TH را به كمك مي‌طلبند.

بيراهه نرويد؛ لاغري راهكار دارد

نوشته  : آذين صحابي

شما از رژيمي پيروي مي‌كنيد كه چربي بسيار كمي دارد، سرشار از ميوه‌ها و سبزي‌هاست و پروتئين بدون چربي در خود دارد. با پيروي از اين رژيم بسيار خوش‌هيكل هم شده‌ايد و از وضع و تركيب بدني‌تان خيلي راضي هستيد. ولي ناگهان يك روز پس از گذراندن روز كاري سخت و پرتنش كه انرژي بسياري از شما گرفته است، مي‌بينيد كه در رستوران فست فود نزديك محل كار مشغول خوردن يك پيتزاي بزرگ با نوشابه و سيب‌زميني هستيد، به خود مي‌آييد و مي‌بينيد در كمال تأسف رژيم خود را زير پا گذاشته‌ايد و همين وقت است كه شديدا احساس گناه مي‌كنيد. خيلي از اين افراد با خود مي‌گويند: «خب رژيم امروز كه خراب شد، پس بقيه روز را به همين روش ادامه دهم؛ فردا دوباره رژيمم را رعايت مي‌كنم». آن وقت است كه به خانه مي‌روند و همان‌طور كه برنامه‌هاي تلويزيون را تماشا مي‌كنند، بشقاب بزرگ چيپسي را كه روي آن سس گوجه بسياري ريخته شده در بغل مي‌گيرند و باز هم با احساس گناه رژيم خود را زير پا مي‌گذارند. اين حالت براي بسياري از ما آشناست؛ نه؟ ما دوست داريم خوش‌هيكل باشيم و همه از ما تعريف كنند؛ ولي بايد راه سختي را طي كنيم. ما سعي مي‌كنيم بهترين غذاهايي كه بيشترين خواص تغذيه‌اي را دارند بخوريم؛ ولي اشكال اينجاست كه انجام اين كار در همه اوقات ممكن نيست و ايده‌آل نگاه كردن به اين مقوله جز اينكه خودمان را آزار دهد، فايده ديگري ندارد. بخشي از راهي كه براي داشتن اندام و وزني مناسب و بدني سالم مي‌پيماييم، آگاهي از موانعي است كه سر راه رسيدن به اين هدف قرار دارند. در اينجا درباره خطاهايي كه همه ما در رژيم گرفتن انجام مي‌دهيم، مي‌خوانيد و ياد مي‌گيريد چه كار كنيد كه در اين دام‌ها نيفتيد و در صورت گرفتاري چطور شرايط را به نفع خود و سلامتي‌تان تغيير دهيد.

افزايش وزن درد‌سر دوران يائسگي

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

يائسگي زماني رخ مي‌دهد كه بدن يك زن، ديگر تخمك‌گذاري نمي‌كند و قاعدگي او متوقف مي‌شود. يائسگي معمولا به معني آخرين قاعدگي يك زن است. سن متوسط آن 51 سال است، ولي مي‌تواند بسيار زودتر يا بسيار ديرتر هم باشد. اگر يائسگي پيش از 45 سالگي روي دهد، آن را يائسگي زودرس مي‌گويند. پس از يائسگي و در يك دوره معمولا ده ساله يا بيشتر، فرد شاهد تغييراتي در پوست خود نيز خواهد بود. خشكي پوست افزايش مي‌يابد، چروك مي‌خورد و در بافت مو نيز تغييراتي به وجود مي‌آيد. همچنين ديواره واژن نازك‌تر و خشك‌تر مي‌شود، سينه‌ها نيز سفتي گذشته خود را از دست مي‌دهند و تراكم توده استخواني به سرعت كاهش مي‌يابد. در اين سنين است كه زنان در معرض ابتلا به پوكي استخوان قرار مي‌گيرند. به خاطر داشته باشيد كه يائسگي يك تجربه شخصي است و هر زني ممكن است در اين دوران حالات متفاوتي داشته باشد. ممكن است بعضي افراد همه علائم بالا و بعضي ديگر فقط تعدادي از آنها را تجربه كنند. بهترين كار در هنگام مشاهده اين علائم مشورت با پزشك متخصص است.

افزايش وزن
در اين دوران تقريبا دو زن از هر سه زن افزايش وزن خواهند داشت كه بيشتر آنها بين 5 تا 5/7 كيلوگرم وزن‌شان اضافه مي‌شود. اين افزايش وزن بيشتر در محدوده شكم بروز پيدا مي‌كند كه به اين نوع چاقي، چاقي سيبي شكل گفته مي‌شود. پيش از يائسگي اضافه وزن خودش را در اطراف ران‌ها، باسن و بازوها نشان مي‌داد، ولي در دوران يائسگي در اطراف شكم بيشتر بروز مي‌يابد.

توت‌فرنگي

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

توت‌فرنگی وحشي از دیرباز مصرف دارويي داشته است. به عنوان مثال برگ و ریشه آن كه حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای تانن مي‌باشد براي درمان اسهال و به عنوان داروي ادرارآور مصرف مي‌شده است. پرورش توت‌فرنگي از قرن چهاردهم در فرانسه شروع شد و سپس به ايران انتقال يافت. توت فرنگی به صورت خام، جوشانده، مربا، شربت و بستنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 خواص تغذیه‌ای توت فرنگی
توت فرنگی منبع خوبی از فیبر، ویتامینC، فولات، پتاسیم و آنتی‌اكسیدان‌هاست كه باعث افزایش سلامت قلب، كاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در كل ارتقاي سلامتی مي‌شود. همچنین حاوی املاح كلسیم، آهن و فسفر می‌باشد. از مواد موثر و مهم آن می‌توان تانن، موسیلاژ، قندهای مختلف، سالیسیلات‌ها و به خصوص اسیدهای میوه را نام برد. توت فرنگی سرشار از ویتامین و فاقد چربی اشباع است و كالری كمی دارد. یك واحد توت فرنگی معادل 8 عدد مي‌باشد كه 50  كيلو كالری انرژی دارد. توت فرنگی مانند سایر توت‌ها (شاه‌توت، توت سفید و تمشك) پاك‌كننده روده و مثانه است. املاح معدنی موجود در آن خاصیت مسهلی به آن بخشیده است؛ زیرا این املاح عضلات روده را به حركت وادار می‌كنند. به همین جهت توت فرنگی برای درمان یبوست مؤثر است. پژوهش‌هاي اخیر نشان داده است، مصرف روزانه یك واحد توت‌فرنگی ميزان فولات خون را به طور قابل ملاحظه‌اي افزايش و فشار خون و همچنين مقدار هموسیستئین خون را كاهش می‌دهد. هموسیستئین اسیدآمینه‌ای است كه مقدار زياد آن باعث مسدود شدن رگ‌های خونی می‌شود. همچنین توت‌فرنگی دارای مقادیر بالایی آنتی‌اكسیدان‌ها مانند الاژیك اسید و آنتوسیانین (رنگدانه قرمز) است كه در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقي موثرند.

طعم ســـلامــت در غذاهاي بـــهاري

نوشته : مترجم: اعظم اسلامي مجد 

امروزه، با آنكه خوردن غذاهاي فصلي همچنان در ميان مردم رايج است، اما مفهوم واقعي خود را از دست داده.
با شيوه‌هاي جديد و پيشرفته پخش و توزيع غذاها، انواع و اقسام خوردني‌ها در سرتاسر جهان مورد استفاده عموم قرار مي‌گيرد و به سختي مي‌توان غذاهاي هر فصل را جدا كرد. اما به هر حال، خريدن محصولات غذايي فصل از سوپرماركت‌ها و بقالي‌هاي محلي، نه تنها به تقويت كشاورزي منطقه كمك مي‌كند، بلكه اين اطمينان را نيز به شما مي‌دهد كه بهترين مواد غذايي با بالاترين كيفيت و طعم و تازگي را مصرف مي‌كنيد. چنين محصولاتي عاري از هرگونه مواد نگهدارنده هستند. علاوه بر اين، خوردن غذاهاي فصلي و منطقه‌اي يكي از سالم‌ترين روش‌ها براي ايجاد تعادل بدن در گردش فصل‌ها و تغييرات آب و هوايي است.

پيش به سوي غذاهاي سبز
فصل بهار با خود گرما و روشني مي‌آورد و به ما فرصتي مي‌دهد تا كمي از غذاهاي سنگين زمستان فاصله بگيريم. بهار فصل رشد و جوانسازي دوباره است. اغلب مردم در اين فصل با هم پيمان پاكسازي مي‌بندند؛ اما مهم‌تر از همه، بهترين زمان براي استراحت دادن به سيستم گوارش بدن است. پس چرا طراوت بهار را به آنچه مي‌خوريم تعميم ندهيم. در زير 10 مورد از تازه‌ترين و سالم‌ترين غذاهاي مربوط به اين فصل آمده است:

غذاهايي كه دوستدار زيبايي‌اند

نوشته  : تحريريه دنياي سلامت 

تغذيه مناسب يكي از عوامل مؤثر در حفظ سلامتي است كه بر زيبايي و سلامت پوست، مو، ناخن‌ها و چشم‌ها  تاثير بسزايي دارد. رژيمي كه از لحاظ تركيبات گياهي غني باشد، ترميم DNA را تحريك مي‌كند، باعث توليد بيشتر كلاژن مي‌شود، التهاب را كاهش مي‌دهد و پوست را براي مدت طولاني‌تري جوان نگه مي‌دارد. كرم‌ها و لوسيون‌ها به بهبود وضعيت پوست كمك مي‌كنند؛ ولي چيزي كه بيش از همه تعيين‌كننده است، رژيم غذايي شماست. زيبايي پوست به سلامت عمومي بدن بستگي دارد. براي داشتن پوستي سالم و درخشان، بايد يك زندگي سالم داشته باشيد و يكي از مهم‌ترين گام‌ها در جهت رسيدن به اين هدف، داشتن يك رژيم غذايي سالم و اصولي است. بنابراين اگر مي‌خواهيد پوستي سالم و زيبا داشته باشيد، بايد در رژيم غذايي‌تان تغييراتي اعمال كنيد. اگر غذاهاي زير را در رژيم غذايي‌تان بگنجانيد، در جهت حفظ و ارتقاي سلامتي و زيبايي پوست خود گام مثبتي برداشته‌ايد.

برخي از انواع توت‌ها
توت‌ها يكي از موثرترين موادي هستند كه در جلوگيري و به تعويق انداختن پيري پوست موثرند. اين ميوه به حفظ خاصيت ارتجاعي پوست، تقويت لثه‌ها و سلامت چشم‌ها كمك مي‌كند.

توت فرنگي
توت فرنگي از ساختار كلاژن پوست محافظت مي‌كند. كلاژن همان چيزي است كه پوست را مستحكم نگه مي‌دارد. زماني كه سطوح كلاژن در پوست افت مي‌كنند و تحليل مي‌روند، پوست چروك مي‌خورد.