تلخ و شيرين‌هاي پرطرفدارترين نوشيدني جهان

نوشته  : آسیه محمدزاده کارشناس ارشد تغذیه 
بعد از آب، چاي پرمصرف‌ترين نوشیدنی در دنياست. حال ببینیم چای چیست، از کجا آمده و انواع و خواص آن كدامند؟
تاريخچه چاي
پيشينه استفاده از چای (به علت قدمت آن) مشخص نیست، ولی اصل این گیاه به چین، برمه و تونکن برمي‌گردد. این گیاه علاوه بر چین در هند، سیلان، ژاپن، اندونزی، ویتنام، تبت، قفقاز و ایران كشت مي‌شود. در قرن هفدهم، اولین بار، چای توسط هلندی‌ها به اروپا آورده و بلافاصله مصرف آن همگانی شد و به سایر نقاط جهان رسید. در میان اروپاییان، انگلیسی‌ها از طرفداران پر و پا قرص این نوشیدنی شرقی هستند.
گیاه چای
گیاه چای به ‌صورت بوته، درختچه یا درختی است با نام علمی «THEA SINENSIS» یا «CAMELIA» که از خانواده چای می‌باشد. چون در سه فصل از سال (بهار، تابستان و پاییز) برگ‌‌های چاي برداشت می‌‌شود، بنابراين در بيشتر نقاط، به صورت بوته وجود دارد؛ اما اگر هیچ برداشتی از آن صورت نگیرد، کم کم مرتفع شده و به ‌صورت درختچه یا درخت در می‌‌آید. قسمت اصلی و قابل استفاده‌ بوته چای، برگ آن است که به ‌صورت‌های مختلف تبدیل به انواع چای می‌‌شود. چیدن برگ‌های سبزو جوان گیاه به وسیله دست انجام می‌گیرد و سپس برای آماده‌سازی به کارخانه تحویل داده شده و در کارخانه طی عملیاتی، برگ‌ها تبدیل به چای می‌شوند. لازم به ‌ذکر است که گیاه چای سبز و سیاه یکی است، ولی نوع عمل آوردن آنها متفاوت است. برای تهيه چای سبز برگ‌ها را بخار داده، گرد كرده و سپس آن را خشک می‌كنند؛ ولی برای تهيه چای سياه برگ‌ها تخمير شده، برخی اوقات مواد و رنگ‌های شیمیائی به آن اضافه و در نهايت خشك می‌شود؛ يعنی فرايند بيشتری بر روی چای صورت می‌گيرد.

خواص چای
با وجود اینکه امروزه چای معمولی به‌ عنوان یک نوشیدنی گرم مصرف بسیاري دارد، ولی باید در نظر داشت که علاوه بر مصرف خوراکی به‌ عنوان یک گیاه دارویی با اهمیت، دارای خواص متعددی است. با توجه به ‌قدمت شناخت چای توسط بشر و مصرف بسیار زیاد آن، مطالعات گسترده‌اي بر روی آن صورت گرفته که نشان‌دهنده‌ اهمیت این گیاه باارزش است.  تاکنون 51 اثر مختلف از چای گزارش شده که مهم‌ترین آنها عبارتند از: افزایش استحکام استخوان و پيشگيري از پوسيدگي دندان به علت محتواي فلور بالاي آن، پيشگيري از سرطان‌هاي معده، روده بزرگ، کیسه صفرا، مجاری صفراوی، ریه، مثانه، پوست، پروستات، سينه، تخمدان، تومور مغزي در كودكان، پیشگیری از بيماري‌هاي قلبی عروقي، كاهش LDL (كلسترول بد خون) و تري گليسيريد، كاهش فشار خون، پيشگيري از ديابت نوع‌2 پيشگيري از آرتريت، درمان عفونت حاد كبد، درمان اسهال آميبي، درمان عفونت حاد و مزمن روده، كمك به هضم غذا، آرامبخش و ضددرد (مسكن)، پيشگيري از حملات صرع، ضدخارش و التهاب حاصل از گزش حشرات، ترميم زخم‌ها و ايجاد نشاط و سرزندگي. خواص فوق در هر دو نوع چاي سبز و سياه مشترك هستند؛ ولي ميزان اثر بخشي آنها متفاوت است.

مضرات نوشیدن چای
1- بهتر است براي پيشگيري از شب ادراري در كودكان و افراد مسن، در هنگام شب و قبل از خواب، چاي نوشيده نشود. 2- مصرف چاي قبل از خواب ممكن است باعث بي‌خوابي شود.
3- افرادي كه سابقه ابتلا به سنگ كليه، سنگ مثانه و سنگ كيسه صفرا دارند، بايد از مصرف چاي سياه خودداري كنند.
4- زياده روي در مصرف چاي به علت محتواي كافئين و به ويژه تانن‌هاي آن ممكن است موجب ابتلا به سكته قلبي و سرطان‌هاي دستگاه ادراري، پروستات، تخمدان و سينه شود. 5- با اينكه مصرف چاي به هضم غذا كمك مي‌كند،‌ ولي برای پیشگیری از عدم جذب آهن بهتر است چاي 2 ساعت بعد از صرف غذا
نوشیده شود.

منبع: دنیای سلامت  ش ۵۷

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر