جام جم آنلاين: ما پر از تصورات اشتباهيم. مثلا برخي گمان مي‌كنند خوردن آدامس نه تنها ضرر ندارد، بلكه سبب هضم بهتر غذا هم مي‌شود. برخي پا را فراتر گذاشته، وقت و بي‌وقت آدامسي در دهانشان مي‌گذارند و شروع مي‌كنند به جويدن و باد كردن.
دسته‌اي هم با رديف كردن برخي فوايد ديگر از قبيل تقويت ماهيچه‌هاي فك و دهان، تحريك بخش جلويي مغز براي پردازش بهتر اطلاعات، احساس آرامش در مواجهه با شرايط ناراحت‌كننده و... مضرات گسترده چون افزايش پلاك دندان، رشد باكتري‌هاي مستعد ايجاد عفونت در بدن، فشار مضاعف بر غضروف‌هاي دهان و مفاصل آرواره و ايجاد سردردهاي مزمن، تحريك دستگاه گوارش ، اختلال در هضم، تشديد سندرم روده و نفخ و تورم آن در پي وارد شدن هواي اضافي حاصل از جويدن به مجاري گوارشي، افزايش بي‌خوابي، ايجاد سرطان زبان در برخي آدامس‌هاي طعم‌دار چون دارچيني، تشديد بيماري‌هاي قلبي، ابتلا به تپش قلب و... را ناديده مي‌گيرند و از لطماتي غفلت مي‌كنند كه با عادت به جويدن آدامس به سلامت خود مي‌زنند.
بگذاريد يك نگاه كلي به منشا آدامس، محتوياتش و عمل جويدن بيندازيم.
آدامس از كجا آمد
مردم ايران در قديم نوعي جويدني داشتند به نام سقز. برخي نيز صمغ حاصل از پوست درخت غان را مي‌جويدند و اعتقادشان بر اين بود كه اثرات خوبي بر رفع بوي دهان و تقويت دندان‌هايشان دارد.
واردات نوع مصنوعي آن كه مارك آدامز (Adams) روي بسته‌بندي خود داشت و از نام توليدكننده‌اش، توماس آدامز گرفته شده بود، سبب گسترش اين نام بين عموم با تلفظ فارسي آن شد (در تلفظ اصلي يك S صداي «ز» و دو S پياپي صداي «س» مي‌دهد).
صرف‌نظر از صمغ و شيرة درختان كه در طبيعت موجود بود، ساخت و ابداع اولين آدامس‌هاي مصنوعي به بيش از 130سال پيش مي‌رسد، اما چند سال پيش يك شركت دارويي براي درمان برخي بيماري‌ها از آدامس استفاده كرد و به اين گونه توليد برخي آدامس‌هاي داراي تركيبات درماني نيز به خانواده جويدني‌هاي مصنوعي اضافه شد.
معروف‌ترين اين آدامس‌ها همان نيكوتين‌دار است كه با اضافه كردن درصدي نيكوتين، ادعاي ترك سيگار را با آنها تبليغ مي‌كنند.
در برخي ديگر فلورايد براي كاهش پوسيدگي دندان، آسپرين براي رفع درد، ديفن‌هيدرامين براي رفع حساسيت و آلرژي و... از اين دست اضافه شده كه معمولا به همان نام دارو يا ماده افزوده شده مشهورند.
محتويات اصلي آدامس
مواد پاية تشكيل‌دهنده آدامس‌ها (پارافين و محصولات قطران صمغ) شيرين‌كننده‌ها (ساخارين، آسپارتام، سيكلامات و...)، طعم‌دهنده‌ها (نعنا، دارچين، اسانس طالبي، هندوانه، موز و...)، نرم‌كننده‌ها، شيره ذرت و رنگدانه‌هاي خوراكي يا مصنوعي، بر حسب نوع آدامس متفاوت است.
نكته: صرف‌نظر از صمغ و شيرة درختان كه در طبيعت موجود بود، ساخت و ابداع اولين آدامس‌هاي مصنوعي به بيش از 130 سال پيش مي‌رسد، اما چند سال پيش يك شركت دارويي براي درمان برخي بيماري‌ها از آدامس استفاده كرد
در برخي آدامس‌ها گلوكز و قندهاي طبيعي به كار مي‌رود كه بخصوص براي كودكان ضرر بيشتري دارد.
گلوكز نه تنها سبب رشد باكتري‌هاي مضر دهان و در نتيجه پوسيدگي دندان‌ها مي‌شود، بلكه با راه يافتن ماده شيرين به خون، سامان طبيعي انسولين بدن را دچار سردرگمي كرده، در صورت عادت، احساس مغز را نيز در تشخيص زمان سيري يا تشنگي تغيير مي‌دهد.
تداوم اين تغييرات و احساس‌هاي كاذب باعث كاهش نوشيدن آب و ميل به غذا بخصوص در سنين معروف به رشد و در سنين بالاتر سبب سوءتغذيه خواهد شد.
برخي شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي چون آسپارتام و فروكتوز حاصل از شيره ذرت نيز به ديابت و سرطان مي‌انجامد.
جويدن
از نظر زيستي، مكانيسم خوردن و هضم غذا در انسان با نشخواركنندگان متفاوت است. نشخواركنندگاني مثل گوسفند و گاو بايد محتويات معده را در زمان استراحت بالا آورده، به جويدن آن بپردازند تا آنچه خورده‌اند هضم شود.
برعكس آنها، درون دهان انسان‌ها مكانيسمي وجود دارد كه با ورود غذا به دهان و شروع به خوردن، آدمي را از نشخوار يا همان جويدن پس از غذا بي‌نياز مي‌كند.
در هر بار عمل جويدن، آنزيمي از غدد و منافذ مخصوص درون دهان ترشح مي‌شود و با غذا در مي‌آميزد تا آن را نرم و آماده بلع كند. همزمان به معده پيام مي‌رسد آماده دريافت غذا باشد. معده براي دريافت غذاي قبلا خرد و جويده شده و آميخته با ترشحات دهان مي‌شود تا آن را هضم كند.
پس از پايان رسيدن ورود غذا، فك، غدد و دهان استراحت مي‌كنند تا انرژي لازم، صرف هضم غذا در معده شود.
معده مثل يك كارمند اداري، زمان مشخصي براي انجام كار خود دارد و جاي آنزيم غدد دهاني را نيز شيره معده مي‌گيرد.
پس از گذشت اين زمان، معده نيز همانند فك و دهان بايد استراحت كند و كار را به كارمندان بعدي بسپارد.
وقتي از روي عادت، آدامس مي‌جويد آنزيم مذكور نيز به تصور وجود غذا در دهان ترشح مي‌شود. غير از اثري كه اين آنزيم (با دهان خالي از غذا) بر ميناي دندان مي‌گذارد، معده را با تصور ورود غذا، به ترشح بيشتر اسيد و ديگر آنزيم‌هاي شيره‌اي موثر در هضم وامي دارد. كمترين نتيجه اين عمل ابتلا به زخم‌هاي معده و اثني‌عشر است كه شيوع آن معمول شده است.
پيشنهاد
جويدن را فقط همزمان با خوردن و فقط به منظور بلعيدن غذا انجام دهيد نه غير از آن. اگر نمي‌توانيد عادت يا علاقه خود را به آدامس ترك كنيد، فقط سه تا چهار دقيقه پس از خوردن غذا آدامس بجويد، اما جويدن بيش از اين مدت يا در مواقع ديگر را تداوم ندهيد.
در مواقعي كه براي رفع بوي دهان از آدامس استفاده مي‌كنيد نيز سعي كنيد از جويدن آن خودداري كرده، فقط به اندازه نرم شدن آن و رفع بو، در دهانتان نگاه داريد. البته بايد مراقب باشيد از آدامس‌هايي استفاده كنيد كه شيريني كمتري در توليدشان به كار رفته است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر