خــــربــــزه؛ شيريني بهشتي

نوشته  : آسیه محمدزاده کارشناس ارشد تغذیه 
خربزه میوه‌ای شیرین، لذیذ و گوارا است كه انواع گوناگونی دارد و بهترین آن خربزه خراسان مي‌باشد. رسول گرامی اسلام(ص) در بیان خواص خربزه فرموده‌اند: «خربزه از زینت‌های زمین است، آب آن از رحمت الهی و شیرینی آن از بهشت است».
از امام علی علیه السلام نقل شده است كه خوردن خربزه، مثانه را پاك و سنگ مثانه را آب می‌كند و ادرار را افزایش می‌دهد.
ایشان می‌فرمایند: «خربزه چندين خاصیت دارد: خوردنی است، آشامیدنی است، چون آبدار مي‌باشد، میوه است، گل است (زیرا بویی مطبوع دارد)، شیرینی است (زیرا قند زیادي دارد)، روده‌ها و معده را شستشو می‌دهد، معده و روده را پاكیزه می‌كند، سبزی است و دوای درد مي‌باشد».

چه مواد غذايي را مي‌توان سال‌ها نگهداري كرد!؟



نوشته  : منيره نوري فرد 

پژوهشگران و متخصصان تغذيه مي‌گويند برخي از انواع مواد غذايي را كه داراي رطوبت و آب كمي هستند (مانند سيب خشك شده) حتي اگر از تاريخ مصرف آن گذشته باشد مي‌توان مصرف نمود؛ البته در صورتي كه در شرايط خوبي نگهداري شده باشند! آنها اين مطلب را با تحقيق بر روي دانه‌هاي جوي پوست كنده كه به مدت 28 سال نگهداري شده بود، عنوان كردند. از نظر متخصصان تغذيه سه عامل گرما، رطوبت و نور مي‌تواند ارزش مواد غذايي را كاهش دهد. بنابراين اگر زماني در كابينت آشپزخانه خود مواد غذايي را پيدا كرديد كه تاريخ مصرف آنها گذشته بود، فورا آن را دور نريزيد. مواد غذايي ويژه و معيني وجود دارند كه مي‌توان آنها را حتي پس از انقضاي تاريخ مصرف مورد استفاده قرار داد. البته توجه داشته باشيد هر ماده غذايي را كه تاريخ آن گذشته باشد، نمي‌توان مصرف كرد.

جانشين‌هاي طبيعي استاتين

نوشته : اعظم اسلامي مجد 
شايد شما هم جزء آن دسته افرادي باشيد كه در صورت داشتن كلسترول بالا، اگر پزشك برايتان استاتين تجويز كند، يا آن را از داروخانه تهيه نمي‌كنيد و يا در صورت تهيه، تمايلي به مصرف آن نداريد. بيشتر افراد براي پايين آوردن كلسترول خون، به دو علت مهم ترجيح مي‌دهند از جايگزين‌هاي استاتين استفاده كنند. آنها يا مي‌دانند استاتين به برخي اعضاء مثل كبد و ماهيچه‌ها آسيب مي‌رساند و با مصرف زياد و در اثر گذشت زمان موجب از دست دادن حافظه نيز مي‌شود و يا اينكه همواره درصدد استفاده از داروهاي طبيعي‌تر هستند و اغلب از مصرف داروهاي شيميايي پرهيز مي‌كنند.
اما آيا اين راه‌ها موثرند؟

عادات غذايي و تاثير آن بر سلامت شخص

 نوشته  : برليانت بزرگمهر محقق و مشاور تغذيه و رژيم درماني 
در شماره قبل، در مورد پاره‌اي عادات و آداب و سنن غذايي كه امروزه در بين افراد و در جوامع مختلف معمول است صحبت كرديم و در اين ارتباط عادات نامناسبي مانند: افزودن نمك زياد به غذا، مصرف مواد شيرين پس از صرف غذا، عدم مصرف سبزي و سالاد در وعده ناهار و شام، مصرف آب و مايعات زياد به همراه غذا، استفاده از غلات آسياب شده و بدون سبوس در الگوي غذايي بسياري از افراد و مصرف زياد مواد قندي به جاي مواد نشاسته‌اي در برنامه غذايي را مورد بحث قرار داديم. در اين شماره اشاره‌اي خواهيم داشت به ساير عادات غذايي كه در بين افراد جامعه رواج زيادي دارند و به ارزيابي تاثير اين عادات بر سلامت انسان خواهيم پرداخت.

اوقات فراغت، تغذيه و ورزش

نوشته : گفتگو: فاطمه استيري 
زماني كه تابستان با گرما و زیبایی از راه می‌رسد، دغدغه خانواده‌ها درخصوص چگونگی نحوه برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت فرزندان نیز شروع می‌شود. این دغدغه از آنجا رنگ اهمیت به خود می‌گیرد كه بعد از سپری شدن یك سال تحصیلی، جوانان و نوجوانان دوران استراحت تابستانی خود را آغاز كرده‌اند و در نتیجه زمان آزاد بیشتری در اختیار دارند. اگر از اوقات فراغت تابستان‎ ‎به خوبی استفاده شود، می‌تواند به دورانی اثرگذار در زندگی حال و حتی آینده کودکان و نوجوانان‏‎ ‎تبدیل شود، ولی در بسیاری از مواقع چنین اتفاقی نمی‌افتد.‎‏ تا نیمه‌های شب پای‎ ‎تلویزیون نشستن، ساعت‌ها بی‌هدف پشت رایانه بودن، صبح‌ها تا دیروقت خوابیدن و بخش‎ ‎عمده روز را با کسالت سپری کردن، از جمله مشكلات بارز در نحوه گذران اوقات فراغت‏‎ ‎دانش‌آموزان است.

بهبود جريان خون با نياسين

نوشته  : سيده سارا حكيم کارشناس ارشد تغذیه از دانشگاه تهران 
نياسين نام ژنريك نيكوتيناميد و اسيد نيكوتنيك است كه ويتامين محلول در آب و متعلق به ويتامين‌هاي گروه B مي‌باشد. نياسين به عنوان جزئي از كوآنزيم‌هايي است كه براي متابوليسم و توليد انرژي در تمام سلول‌ها ضروري مي‌باشد.
نياسين مي‌‌تواند از اسيدآمينه اساسي تريپتوفان سنتز شود. اگرچه اين سنتز كارايي بالايي ندارد، اما دريافت تريپتوفان و تبديل آن به نياسين در اقتصاد كلي نياسين موثر مي‌باشد.

عملكرد نياسين در بدن:
اين ويتامين نقش بسيار مهمي در حذف مواد شيميايي سمي و مضر در بدن دارد و نيز به بدن در سنتز انواع هورمون‌هاي جنسي و مرتبط با استرس در غده آدرنال و ساير بخش‌هاي بدن كمك مي‌نمايد.

كراتي‌نين چيست؟

نوشته  : بهناز عباسي‌مقدم كارشناس ارشد تغذيه
كراتي‌نين يك ماده شيميايي دفعي است كه از متابوليسم عضلات حاصل مي‌شود. در واقع، كراتي‌نين از كراتين كه منشاء عمده توليد انرژي در عضله است، مشتق مي‌گردد. روزانه تقريبا 2 درصد كراتين بدن به كراتي‌نين تبديل مي‌شود و سپس با جريان خون به كليه‌ها مي‌رود. كليه‌ها اغلب كراتي‌نين را فيلتر كرده و آن را با ادرار دفع مي‌كنند. از آنجايي كه توده ماهيچه‌اي بدن معمولا ثابت است، ميزان دفع كراتي‌نين نيز در محدوده مشخصي قرار دارد.
چرا كنترل كراتي‌نين مهم است؟
كليه‌ها ميزان كراتي‌نين خون را در محدوده نرمال ثابت نگه مي‌دارند، بنابراين ميزان دفعي كراتي‌نين شاخص خوبي براي ارزيابي عملكرد كليه‌هاست. اگر كليه‌ها به هر دليلي دچار مشكل شوند، كراتي‌نين در خون بالا مي‌رود، چون كليه‌ها قادر نبوده‌اند عمل پاكسازي را به درستي و كامل انجام دهند؛ بنابراين در صورت افزايش كراتي‌نين احتمال عارضه كليوي بايد مدنظر قرار گيرد و به همين دليل است كه در آزمايشات استاندارد هميشه سطح آن در خون ارزيابي مي‌شود.

برنامه غذايي در بیماری‌های التهابی روده

نوشته  : دكتر احمدرضا درستی مطلق متخصص تغذیه عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران 


بیماری‌های التهابی روده (IBD) اغلب به شکل دو بیماری كرون و كولیت اولسراتیو ظاهر می‌شوند. سن شروع اين بيماری‌ها اغلب 15 تا 30 سالگی است؛ اما در بعضی افراد نيز، اولین علايم شروع بیماری در بزرگسالی ظاهر می‌شود. هر دو جنس به میزان مساوی در خطر ابتلا هستند. علل ايجاد بيماری IBD به طوركامل شناخته نشده، اما به نظر می‌رسد كه تغيير فاكتورهای محیطی، فلورمیكروبی روده فرد بیمار و وجود استعداد ژنتیكی و یك پاسخ ایمنی یا خود ایمنی غیرطبیعی در دیواره‌های روده، در این عارضه دخیل باشند. حداقل بخشی از رفتار، عوارض و شدت بيماری‌های التهابی روده ناشی از موتاسیون ژن‌ها روی كروموزوم‌های مختلف است. به هر حال ژن‌های ویژه و نقش احتمالی آنها در ايجاد بيماری، هنوز به طور كامل شناخته نشده‌اند.

تغذيه و سردرد

نوشته  : دكتر سيدضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني دانشيار دانشگاه علوم پزشكي ايران
چه كساني از ميگرن و سردرد رنج مي‌برند؟
بر مبناي برآوردهاي منتشر شده، يك‌پنجم تمام كودكان و تا سن 12 سالگي تقريبا 90 درصدشان به نوعي از سردردهاي مختلف دچار مي‌شوند، در مورد بزرگسالان آمار دقيقي در دسترس نمي‌باشد، ولي گفته مي‌شود كه بين 17-12 درصد مردم به سردردهاي مزمن و حمله‌هاي ميگرني مبتلا مي‌باشند كه تقريبا دوسوم يا اكثريت قريب به اتفاق مبتلايان را بانوان تشكيل مي‌دهند. در اين برآورد افرادي كه به عللي به سردردهاي حاد و اتفاقي دچار مي‌گردند به حساب آورده نشده‌اند.
الف- عوامل تاثيرگذار شايع در بروز ميگرن
فاكتورهاي تاثيرگذار و مساعدكننده حمله‌هاي ميگرني و سردردها، بسيار متنوع، گسترده و چند وجهي مي‌باشند، ولي عمده‌ترين آنها عبارت مي‌باشند از:

غذاها و داروهايي كه با هم تداخل دارند (2)

نوشته  : لادن گیاهی دانشجوی دکترای تغذیه دانشگاه وین 
عموما تصور می‌شود که مصرف گیاهان دارویی و غذاها خصوصا سبزیجات، میوه‌جات و لبنیات بدان جهت که طبیعی هستند به هنگام مصرف داروها مشکلی ایجاد نمی‌کنند و کاملا بی‌خطر هستند، اما در مقاله ماه گذشته متوجه شدید که این تصور صحیح نیست و با دلایل اصلی تداخل غذا و دارو آشنا شدید. همچنین شما دریافتید که دارو‌ها چگونه می‌توانند بر زیست دسترسی و عملکرد و ذخایر مواد مغذی در بدن تاثیر بگذارند و مثال‌های مفیدی نیز در هر یک از موارد فوق ذکر گردید. در این شماره نيز به ادامه مطالب شماره قبل مي‌پردازيم:
حدود نیمی از داروهایی که به طور رایج در درمان بیماری‌ها استفاده می‌شوند، با مواد مغذی تداخل دارند که شایع‌ترین این تداخل‌ها با کوآنزیم Q، فولیک اسید، ويتامين B2، ويتامين B6، منیزیم و روی است. این تداخلات از طریق تاثیر بر قدرت جذب، عملکرد مواد مغذی و افزایش دفع آنها مي‌باشد.