نوشته : بهناز عباسي‌مقدم كارشناس ارشد تغذيه
كراتي‌نين
يك ماده شيميايي دفعي است كه از متابوليسم عضلات حاصل مي‌شود. در واقع،
كراتي‌نين از كراتين كه منشاء عمده توليد انرژي در عضله است، مشتق مي‌گردد.
روزانه تقريبا 2 درصد كراتين بدن به كراتي‌نين تبديل مي‌شود و سپس با
جريان خون به كليه‌ها مي‌رود. كليه‌ها اغلب كراتي‌نين را فيلتر كرده و آن
را با ادرار دفع مي‌كنند. از آنجايي كه توده ماهيچه‌اي بدن معمولا ثابت
است، ميزان دفع كراتي‌نين نيز در محدوده مشخصي قرار دارد.
چرا كنترل كراتي‌نين مهم است؟
كليه‌ها ميزان كراتي‌نين خون را در محدوده نرمال ثابت نگه مي‌دارند، بنابراين ميزان دفعي كراتي‌نين شاخص خوبي براي ارزيابي عملكرد كليه‌هاست. اگر كليه‌ها به هر دليلي دچار مشكل شوند، كراتي‌نين در خون بالا مي‌رود، چون كليه‌ها قادر نبوده‌اند عمل پاكسازي را به درستي و كامل انجام دهند؛ بنابراين در صورت افزايش كراتي‌نين احتمال عارضه كليوي بايد مدنظر قرار گيرد و به همين دليل است كه در آزمايشات استاندارد هميشه سطح آن در خون ارزيابي مي‌شود.
ميزان طبيعي كراتي‌نين در خون چقدر است؟
محدود طبيعي اين ماده در خانم‌ها بين 1/1-5/0 و در مردان 2/1-6/0 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر خون است. علت بيشتر بودن آن در مردان به علت بيشتر بودن توده ماهيچه‌اي آنهاست. جوانان فعال يا بالغين در ميانسالي ممكن است كراتي‌نين بيشتري داشته باشند.
برعكس در افراد مسن ميزان كراتي‌نين كمتر است. افرادي كه دچار سوءتغذيه، كاهش وزن شديد و بيماري طولاني مدت هستند، به علت كاهش توده عضلاني سطح كراتي‌نين آنها كمتر از ميزان مورد انتظار است. فردي كه داراي يك كليه است سطوح كراتي‌نين در خون او ممكن است بين 9/1-8/1 باشد. اگر ميزان كراتي‌نين به بالاتر از 10 برسد، نشانه آسيب شديد كليوي بوده و انجام دياليز براي اين‌گونه افراد ضروري است.
چه دلايلي باعث افزايش كراتي‌نين خون مي‌شوند؟
هر شرايطي كه عملكرد كليه را تحت تاثير قرار دهد، احتمالا باعث بالا رفتن سطح كراتي‌نين مي‌شود، اما نكته مهم اين است كه تشخيص دهيم اين عارضه مربوط به گذشته (مزمن) بوده يا اخيرا (حاد) رخ داده است؟
معمول‌ترين علت بيماري مزمن كليه در بالغين، فشارخون و ديابت است. البته بعضي داروها نيز منجر به افزايش كراتي‌نين مي‌شوند. كراتي‌نين سرم حتي بعد از مصرف مقادير زيادي گوشت نيز بالا مي‌رود. تركيب داروهاي استاتيني كه براي كاهش كلسترول و ديلتيازم كه براي فشارخون به كار مي‌روند، ممكن است سطح كراتي‌نين را افزايش دهد.
آيا افزايش كراتي‌نين خون علايم دارد؟
علايم اختلال عملكرد كليه به طور وسيعي متفاوت و متنوع است. بعضي افراد ممكن است دچار اختلال عملكرد كليه و افزايش كراتي‌نين بدون هيچ نشانه‌اي باشند. بسته به علت بروز مشكل نشانه‌هاي معمول عبارتند از: احساس خشكي و كم‌آبي، خستگي، كوتاهي نفس، سرگيجه و... . البته براي ارزيابي دقيق‌تر عملكرد كليه، بررسي نسبت كراتي‌نين به اوره خون خيلي مهم است و در تشخيص افتراقي انواع اختلالات كليوي كاربرد دارد.
نمونه مورد نياز براي ارزيابي كراتي‌نين:
نمونه خون گرفته شده از سياهرگ بازو يا نمونه ادرار 24 ساعته.
در صورتي كه تست‌هاي اوره خون و كراتي‌نين غيرطبيعي ارزيابي شوند، از هر دو نمونه استفاده مي‌شود تا مراحل پيشرفت نارسايي كليه و يا تاثير دارودرماني تجويز شده ارزيابي شود.
سوالاتي كه معمولا در رابطه با كراتي‌نين مطرح مي‌شود، عبارتند از:
آيا ورزش بر سطوح كراتي‌نين تاثير مي‌گذارد؟
به طور معمول، ورزش ملايم بر سطوح كراتي‌نين اثر مي‌گذارد و وقتي شما مرتب ورزش مي‌كنيد و توده عضلاني شما شكل مي‌گيرد، حتما سطح كراتي‌نين مقدار كمي افزايش مي‌يابد، اما هيچ موقع به سطح غيرعادي نمي‌رسد.
رژيم غذايي چه تاثيري بر روي كراتي‌نين مي‌گذارد؟
به طور كلي سطوح كراتي‌نين در رژيم نرمال ثابت است، ولي ممكن است در افرادي كه رژيم پرگوشت و پرپروتئين مصرف مي‌كنند، حدود 10 الي 30 درصد بالاتر باشد.
كراتين چيست؟ آيا اگر مكمل كراتين مصرف كنم، سطح كراتي‌نين خون من بالا مي‌رود؟
كراتين تركيبي است كه ابتدا در كبد ساخته شده و سپس به ماهيچه منتقل مي‌شود و به عنوان منبع انرژي ماهيچه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در ابتدا در ماهيچه قسمتي از كراتين همزمان به كراتي‌نين تبديل مي‌شود. ميزان هر دو (كراتين و كراتي‌نين) بستگي به توده عضلاني دارد، بنابراين در مردان ميزان آن بيشتر از زنان است. امروزه كراتين به عنوان مكمل در بازار يافت مي‌شود كه اگر كسي آن را مصرف كند، ميزان كراتي‌نين خون او نيز كمي افزايش مي‌يابد، بنابراين در صورت مصرف مكمل كراتين حتما مسأله را با پزشك در ميان بگذاريد.
آيا سطوح كراتي‌نين با سن تغيير مي‌كند؟
سطح كراتي‌نين به دو عامل توده ماهيچه و عملكرد كليه بستگي دارد. وقتي سن فرد بالا مي‌رود، توده ماهيچه‌اي كاهش مي‌يابد، اما كليه نيز تمايل به كم كاري دارد و در نتيجه در ميزان نهايي كراتي‌نين تغييري حاصل نمي‌شود.
منبع: دنیای تغذیه ش ۹۸
كراتي‌نين
يك ماده شيميايي دفعي است كه از متابوليسم عضلات حاصل مي‌شود. در واقع،
كراتي‌نين از كراتين كه منشاء عمده توليد انرژي در عضله است، مشتق مي‌گردد.
روزانه تقريبا 2 درصد كراتين بدن به كراتي‌نين تبديل مي‌شود و سپس با
جريان خون به كليه‌ها مي‌رود. كليه‌ها اغلب كراتي‌نين را فيلتر كرده و آن
را با ادرار دفع مي‌كنند. از آنجايي كه توده ماهيچه‌اي بدن معمولا ثابت
است، ميزان دفع كراتي‌نين نيز در محدوده مشخصي قرار دارد.چرا كنترل كراتي‌نين مهم است؟
كليه‌ها ميزان كراتي‌نين خون را در محدوده نرمال ثابت نگه مي‌دارند، بنابراين ميزان دفعي كراتي‌نين شاخص خوبي براي ارزيابي عملكرد كليه‌هاست. اگر كليه‌ها به هر دليلي دچار مشكل شوند، كراتي‌نين در خون بالا مي‌رود، چون كليه‌ها قادر نبوده‌اند عمل پاكسازي را به درستي و كامل انجام دهند؛ بنابراين در صورت افزايش كراتي‌نين احتمال عارضه كليوي بايد مدنظر قرار گيرد و به همين دليل است كه در آزمايشات استاندارد هميشه سطح آن در خون ارزيابي مي‌شود.
ميزان طبيعي كراتي‌نين در خون چقدر است؟
محدود طبيعي اين ماده در خانم‌ها بين 1/1-5/0 و در مردان 2/1-6/0 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر خون است. علت بيشتر بودن آن در مردان به علت بيشتر بودن توده ماهيچه‌اي آنهاست. جوانان فعال يا بالغين در ميانسالي ممكن است كراتي‌نين بيشتري داشته باشند.
برعكس در افراد مسن ميزان كراتي‌نين كمتر است. افرادي كه دچار سوءتغذيه، كاهش وزن شديد و بيماري طولاني مدت هستند، به علت كاهش توده عضلاني سطح كراتي‌نين آنها كمتر از ميزان مورد انتظار است. فردي كه داراي يك كليه است سطوح كراتي‌نين در خون او ممكن است بين 9/1-8/1 باشد. اگر ميزان كراتي‌نين به بالاتر از 10 برسد، نشانه آسيب شديد كليوي بوده و انجام دياليز براي اين‌گونه افراد ضروري است.
چه دلايلي باعث افزايش كراتي‌نين خون مي‌شوند؟
هر شرايطي كه عملكرد كليه را تحت تاثير قرار دهد، احتمالا باعث بالا رفتن سطح كراتي‌نين مي‌شود، اما نكته مهم اين است كه تشخيص دهيم اين عارضه مربوط به گذشته (مزمن) بوده يا اخيرا (حاد) رخ داده است؟
معمول‌ترين علت بيماري مزمن كليه در بالغين، فشارخون و ديابت است. البته بعضي داروها نيز منجر به افزايش كراتي‌نين مي‌شوند. كراتي‌نين سرم حتي بعد از مصرف مقادير زيادي گوشت نيز بالا مي‌رود. تركيب داروهاي استاتيني كه براي كاهش كلسترول و ديلتيازم كه براي فشارخون به كار مي‌روند، ممكن است سطح كراتي‌نين را افزايش دهد.
آيا افزايش كراتي‌نين خون علايم دارد؟
علايم اختلال عملكرد كليه به طور وسيعي متفاوت و متنوع است. بعضي افراد ممكن است دچار اختلال عملكرد كليه و افزايش كراتي‌نين بدون هيچ نشانه‌اي باشند. بسته به علت بروز مشكل نشانه‌هاي معمول عبارتند از: احساس خشكي و كم‌آبي، خستگي، كوتاهي نفس، سرگيجه و... . البته براي ارزيابي دقيق‌تر عملكرد كليه، بررسي نسبت كراتي‌نين به اوره خون خيلي مهم است و در تشخيص افتراقي انواع اختلالات كليوي كاربرد دارد.
نمونه مورد نياز براي ارزيابي كراتي‌نين:
نمونه خون گرفته شده از سياهرگ بازو يا نمونه ادرار 24 ساعته.
در صورتي كه تست‌هاي اوره خون و كراتي‌نين غيرطبيعي ارزيابي شوند، از هر دو نمونه استفاده مي‌شود تا مراحل پيشرفت نارسايي كليه و يا تاثير دارودرماني تجويز شده ارزيابي شود.
سوالاتي كه معمولا در رابطه با كراتي‌نين مطرح مي‌شود، عبارتند از:
آيا ورزش بر سطوح كراتي‌نين تاثير مي‌گذارد؟
به طور معمول، ورزش ملايم بر سطوح كراتي‌نين اثر مي‌گذارد و وقتي شما مرتب ورزش مي‌كنيد و توده عضلاني شما شكل مي‌گيرد، حتما سطح كراتي‌نين مقدار كمي افزايش مي‌يابد، اما هيچ موقع به سطح غيرعادي نمي‌رسد.
رژيم غذايي چه تاثيري بر روي كراتي‌نين مي‌گذارد؟
به طور كلي سطوح كراتي‌نين در رژيم نرمال ثابت است، ولي ممكن است در افرادي كه رژيم پرگوشت و پرپروتئين مصرف مي‌كنند، حدود 10 الي 30 درصد بالاتر باشد.
كراتين چيست؟ آيا اگر مكمل كراتين مصرف كنم، سطح كراتي‌نين خون من بالا مي‌رود؟
كراتين تركيبي است كه ابتدا در كبد ساخته شده و سپس به ماهيچه منتقل مي‌شود و به عنوان منبع انرژي ماهيچه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در ابتدا در ماهيچه قسمتي از كراتين همزمان به كراتي‌نين تبديل مي‌شود. ميزان هر دو (كراتين و كراتي‌نين) بستگي به توده عضلاني دارد، بنابراين در مردان ميزان آن بيشتر از زنان است. امروزه كراتين به عنوان مكمل در بازار يافت مي‌شود كه اگر كسي آن را مصرف كند، ميزان كراتي‌نين خون او نيز كمي افزايش مي‌يابد، بنابراين در صورت مصرف مكمل كراتين حتما مسأله را با پزشك در ميان بگذاريد.
آيا سطوح كراتي‌نين با سن تغيير مي‌كند؟
سطح كراتي‌نين به دو عامل توده ماهيچه و عملكرد كليه بستگي دارد. وقتي سن فرد بالا مي‌رود، توده ماهيچه‌اي كاهش مي‌يابد، اما كليه نيز تمايل به كم كاري دارد و در نتيجه در ميزان نهايي كراتي‌نين تغييري حاصل نمي‌شود.
منبع: دنیای تغذیه ش ۹۸
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر