كراتي‌نين چيست؟

نوشته  : بهناز عباسي‌مقدم كارشناس ارشد تغذيه

كراتي‌نين يك ماده شيميايي دفعي است كه از متابوليسم عضلات حاصل مي‌شود. در واقع، كراتي‌نين از كراتين كه منشاء عمده توليد انرژي در عضله است، مشتق مي‌گردد. روزانه تقريبا 2 درصد كراتين بدن به كراتي‌نين تبديل مي‌شود و سپس با جريان خون به كليه‌ها مي‌رود. كليه‌ها اغلب كراتي‌نين را فيلتر كرده و آن را با ادرار دفع مي‌كنند. از آنجايي كه توده ماهيچه‌اي بدن معمولا ثابت است، ميزان دفع كراتي‌نين نيز در محدوده مشخصي قرار دارد.
چرا كنترل كراتي‌نين مهم است؟
كليه‌ها ميزان كراتي‌نين خون را در محدوده نرمال ثابت نگه مي‌دارند، بنابراين ميزان دفعي كراتي‌نين شاخص خوبي براي ارزيابي عملكرد كليه‌هاست. اگر كليه‌ها به هر دليلي دچار مشكل شوند، كراتي‌نين در خون بالا مي‌رود، چون كليه‌ها قادر نبوده‌اند عمل پاكسازي را به درستي و كامل انجام دهند؛ بنابراين در صورت افزايش كراتي‌نين احتمال عارضه كليوي بايد مدنظر قرار گيرد و به همين دليل است كه در آزمايشات استاندارد هميشه سطح آن در خون ارزيابي مي‌شود.

برنامه غذايي در بیماری‌های التهابی روده

نوشته  : دكتر احمدرضا درستی مطلق متخصص تغذیه عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران 


بیماری‌های التهابی روده (IBD) اغلب به شکل دو بیماری كرون و كولیت اولسراتیو ظاهر می‌شوند. سن شروع اين بيماری‌ها اغلب 15 تا 30 سالگی است؛ اما در بعضی افراد نيز، اولین علايم شروع بیماری در بزرگسالی ظاهر می‌شود. هر دو جنس به میزان مساوی در خطر ابتلا هستند. علل ايجاد بيماری IBD به طوركامل شناخته نشده، اما به نظر می‌رسد كه تغيير فاكتورهای محیطی، فلورمیكروبی روده فرد بیمار و وجود استعداد ژنتیكی و یك پاسخ ایمنی یا خود ایمنی غیرطبیعی در دیواره‌های روده، در این عارضه دخیل باشند. حداقل بخشی از رفتار، عوارض و شدت بيماری‌های التهابی روده ناشی از موتاسیون ژن‌ها روی كروموزوم‌های مختلف است. به هر حال ژن‌های ویژه و نقش احتمالی آنها در ايجاد بيماری، هنوز به طور كامل شناخته نشده‌اند.

تغذيه و سردرد

نوشته  : دكتر سيدضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني دانشيار دانشگاه علوم پزشكي ايران

چه كساني از ميگرن و سردرد رنج مي‌برند؟
بر مبناي برآوردهاي منتشر شده، يك‌پنجم تمام كودكان و تا سن 12 سالگي تقريبا 90 درصدشان به نوعي از سردردهاي مختلف دچار مي‌شوند، در مورد بزرگسالان آمار دقيقي در دسترس نمي‌باشد، ولي گفته مي‌شود كه بين 17-12 درصد مردم به سردردهاي مزمن و حمله‌هاي ميگرني مبتلا مي‌باشند كه تقريبا دوسوم يا اكثريت قريب به اتفاق مبتلايان را بانوان تشكيل مي‌دهند. در اين برآورد افرادي كه به عللي به سردردهاي حاد و اتفاقي دچار مي‌گردند به حساب آورده نشده‌اند.
الف- عوامل تاثيرگذار شايع در بروز ميگرن
فاكتورهاي تاثيرگذار و مساعدكننده حمله‌هاي ميگرني و سردردها، بسيار متنوع، گسترده و چند وجهي مي‌باشند، ولي عمده‌ترين آنها عبارت مي‌باشند از:

غذاها و داروهايي كه با هم تداخل دارند (2)

نوشته  : لادن گیاهی دانشجوی دکترای تغذیه دانشگاه وین 

عموما تصور می‌شود که مصرف گیاهان دارویی و غذاها خصوصا سبزیجات، میوه‌جات و لبنیات بدان جهت که طبیعی هستند به هنگام مصرف داروها مشکلی ایجاد نمی‌کنند و کاملا بی‌خطر هستند، اما در مقاله ماه گذشته متوجه شدید که این تصور صحیح نیست و با دلایل اصلی تداخل غذا و دارو آشنا شدید. همچنین شما دریافتید که دارو‌ها چگونه می‌توانند بر زیست دسترسی و عملکرد و ذخایر مواد مغذی در بدن تاثیر بگذارند و مثال‌های مفیدی نیز در هر یک از موارد فوق ذکر گردید. در این شماره نيز به ادامه مطالب شماره قبل مي‌پردازيم:
حدود نیمی از داروهایی که به طور رایج در درمان بیماری‌ها استفاده می‌شوند، با مواد مغذی تداخل دارند که شایع‌ترین این تداخل‌ها با کوآنزیم Q، فولیک اسید، ويتامين B2، ويتامين B6، منیزیم و روی است. این تداخلات از طریق تاثیر بر قدرت جذب، عملکرد مواد مغذی و افزایش دفع آنها مي‌باشد.

كارنامه درخشان با تغذيه سالم

نوشته: آرزو حقيقيان رودسري کارشناس ارشد علوم تغذيه دانشکده تغذيه، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي 

وقتي شما در دوران امتحانات به سر مي‌بريد، معمولا آخرين اولويت، وقت گذاشتن براي تغذيه خوب است. در اين زمان مصرف غذاهاي آماده مثل پيتزا افزايش مي‌يابد، زيرا فرد نمي‌خواهد وقت زيادي براي آماده‌سازي غذا صرف كند، ولي در واقع، تغذيه خوب بايد بخشي از برنامه مطالعه باشد، زيرا به بازدهي بهتر كمك مي‌كند.
تغذيه در زمان آزمون‌ها بسيار مهم است. اطمينان از مصرف 3 وعده غذايي متعادل در روز به همراه ميان‌وعده سالم بسيار اهميت دارد.
اينكه دانش‌آموز چه چيزهايي بنوشند يا بخورد، در كيفيت بهتر نتايج تاثير بسزايي دارد. ضروري است كه به ازاي ساعاتي كه صرف مطالعه مي‌شود، زماني هم براي تغذيه سالم صرف شود و از هواي تازه استفاده گردد.
مغز يكي از اعضاي كوچك در بدن است، ولي حدود 20 درصد انرژي موردنياز روزانه را به خود اختصاص مي‌دهد. تامين گلوكز كافي به عنوان انرژي مغز باعث مي‌شود كه تمركز فرد چه در زمان مطالعه و چه در هنگام امتحان كاهش پيدا نكند.

چرا بعد از ناهار خواب آلود مي‌شويم؟

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه 

خيلي از ما يا بهتر بگوييم همه ما بعد از غذا خوردن به خصوص بعد از وعده ناهار خواب آلود مي‌شويم و اگر سر كار  ناهار بخوريم دلمان مي‌خواهد دور از چشم همكاران و صد البته رييس چرتي كوتاه بزنيم! در اين ساعات كه معمولا بين يك تا دوي عصر است، كار كردن برايمان سخت‌تر مي‌شود و ممكن است در كارمان اشتباه كنيم.
گاهي اوقات اين خواب آلودگي به قدري زياد است كه حتي نمي‌توانيم چشمان خود را باز نگه داريم و آرزو مي‌كنيم كاش كنار اتاق كارمان تخت خوابي هم بود و اجازه داشتيم بدون دردسر و ترس از توبيخ رييس نيم ساعتي چرت بزنيم. البته اين خواب آلودگي با احساس ترس و گناه هم آميخته مي‌شود.

چرا بعضي‌ها نمي‌توانند سويا بخورند؟

نوشته : آذين صحابي 

سويا يكي از مواد غذايي با‌ارزش است كه متخصصان تغذيه و پزشكان استفاده از اين پروتئين گياهي را بسيار توصيه مي‌كنند. علي رغم اينكه سويا حاوي مواد مغذي بسيار ارزشمندي است و كارشناسان تغذيه هم بر مصرف آن تاكيد زيادي دارند، ولي بدن عده‌اي از افراد نمي‌تواند اين ماده غذايي را در خود بپذيرد و تحمل كند. به بيان ساده اين افراد «عدم تحمل سويا» دارند، بنابراين بايد اين ماده غذايي را به كلي از رژيم غذايي‌ خود حذف كنند.
عدم تحمل سويا (soy intolerance) يعني چه؟
عدم تحمل سويا حالتي است كه در آن دستگاه گوارش فرد نمي‌تواند پروتئين موجود در شير سويا و غذاهايي كه در تهيه آنها از سويا هم استفاده شده هضم كند. حداقل 15 ماده در پروتئين‌ سويا هست كه ممكن است بدن انسان نتواند آنها را تحمل كند. عدم تحمل سويا در كودكان و نوزادان بسيار شايع است. علايم، پس از اينكه آنها غذاهاي مخصوص كودكان يا نوزاداني كه سويا دارند را مي‌خورند، ظاهر مي‌شود. اين حالت خاص حتي مي‌تواند در نوزاداني كه شير مادر‌شان را مي‌خورند هم بروز كند. اگر غذايي كه مادر اين نوزادان خورده‌اند حاوي سويا باشد، نشانه‌هاي عدم تحمل سويا در بدن نوزاد پديدار خواهند شد.

آيا لواشک خاصيت دارد؟

نوشته  : مهندس مسعود خبازي کارشناس مسؤول اداره استاندارد كاشان

مقدمه
لواشک از جمله فرآورده‌هایی است که مورد علاقه همه افراد به ویژه کودکان می‌باشد. با توجه به ماده اولیه لواشک که شامل انواع میوه‌ها است بنابراین تا حدی فواید میوه را دارا بوده و به مصرف سایر تنقلات (مثل چیپس و پفک) ارجح می‌باشد.
 با مصرف لواشک‌های بسته‌بندی شده که با مجوز‌های بهداشتی تولید می‌شوند، نگرانی آلودگی آنها نیز برطرف می‌گردد. این مقاله به اختصار ویژگی‌ها و خواص غذایی لواشک را بیان می‌کند.

شير بهترين نوشابه ورزشي

نوشته  : دکتر پيمان غلام نژاد کارشناس آزمايشگاه کنترل موادغذايي دانشگاه علوم پزشکي ايران 

مقدمه:
طي فعاليت‌هاي ورزشي بدن مقدار زيادي آب و الكتروليت از راه تعريق از دست مي‌رود و در صورتي كه با مايعات مناسب جايگزين نشود، علايمي مثل خستگي شديد، گيجي، از دست رفتن تعادل و ضعف نمايان مي‌گردد‌ و در نتيجه فرد قادر به فكر كردن و ارائه عملكرد مناسب نخواهد بود. از آنجا كه دريافت مايعات و الكتروليت‌ها حائز اهميت است، لذا مصرف نوشابه‌هاي ورزشي مي‌تواند مقادير از دست رفته را جبران كند. تمايل به مصرف شير گاو به عنوان يک نوشابه ورزشي به خصوص در دوره ريکاوري يا بازگشت به حالت اوليه در تمرينات مقاومتي و ورزش‌هاي استقامتي افزايش يافته است.

برنج مغذی، پرمصرف و خوشمزه برنج؛ پرمصرف‌ترین خوراکی جهان

نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه 

برنج غذاي پايه بيش از 3 ميليارد نفر در سراسر جهان است. اين دانه پس از ذرت بيشترين حجم كشت در جهان را به خود اختصاص داده است. از آنجايي كه بخش عظيمي از ذرت كشت شده در جهان براي مقاصدي غير از مصارف غذايي انسان به كار مي‌رود، برنج  با توجه به تغذيه انسان‌ها و مقدار كالري موجود در آن، بيش از يك پنجم كالري مصرفي توسط انسان‌ها در سراسر جهان را تامين مي‌كند.
برنج سرشار از مواد مغذي است و بيش از 15 نوع ويتامين و مواد معدني در خود دارد. اين ماده غذايي منبع عالي كربوهيدرات‌هاي پيچيده است كه بهترين نوع كربوهيدرات‌ها هستند و در عضلات ذخيره مي‌شوند و هنگام نياز به انرژي احتياج‌مان را برطرف مي‌كنند.