اثر فصول بر مزاج


نوشته : بهناز عباسي‌مقدم 
در شماره‌هاي قبلي راجع به مزاج‌هاي مختلف صحبت كرديم. بايد دانست كه هر فردي داراي مزاجي است مربوط به خود كه با مزاج‌هاي افراد ديگر متفاوت است. دانشمندان طب سنتي معتقدند، همانگونه كه افراد بشر از نظر شكل، اندام و قد و ... تفاوت دارند از نظر وضعيت بدني هم مختلف هستند و اين اختلاف بدليل موادي است كه بدن آنها را مي‌سازد. غذاها، محيط اطراف، آلودگي‌ هوا، فصول سال، ماه‌ها، گردش روز و شب در تغيير مكرر بيوشيميايي اخلاط بدن مؤثر هستند، بنابراين سلامتي بدن و تنظيم بيوشيميايي آن در گرو اين تغييرات است. بر طبق اين گفته هر كسي بيمارتر است، به معني به هم خوردن بيشتر اخلاط چهارگانه بدن وي مي‌باشد و بهتر است تدبير را براي تنظيم آن بكار ببندد.
همانطور كه در مبحث مزاج‌ها به آن اشاره نموديم مزاج‌ها به دو دسته كلي گرم و سرد تقسيم مي‌شوند كه صفرا و خون، گرم و بلغم و سودا، سرد هستند. عناصر موجود در طبيعت هم دو دسته كلي دارند؛ هوا و آتش، گرم و آب و خاك، سرد هستند. بر همين اساس ارگان‌هاي ديگر نيز قابل دسته‌بندي هستند كه در اين مبحث به فصول سال مي‌پردازيم. فصل‌هاي سال نيز قابل تقسيم بوده، بطوريكه بهار و تابستان، مزاج گرم و پاييز و زمستان، مزاج سرد دارند. در واقع مزاج بهار گرم و تر، تابستان گرم و خشك، پاييز سرد و خشك و زمستان سرد و تر است.

سم‌زدايي بدن با تغـذيه


نوشته  : تحريريه دنياي تغذيه
كارشناسان معتقدند نه تنها بايد به مقدار غذايي كه مي‌خوريم توجه كنيم بلكه بايد به نوع غذايي كه مي‌خوريم نيز توجه بيشتري داشته باشيم. هدف از غذا خوردن فقط تأمين كالري و رساندن سوخت به بدن نمي‌باشد. برخي از غذاها حاوي پروتئين هستند كه براي ساخت عضلات و بافت‌هاي بدن لازم است. روغن‌ها و چربي‌هاي طبيعي موجود در برخي از موادغذايي نيز در تنظيم هورمون‌هاي بدن مؤثر بوده و ويتامين‌هاي محلول در چربي را كه مورد نياز بدن مي‌باشند تأمين مي‌كنند. ميوه‌ها و سبزيجات نيز علاوه بر تأمين ويتامين‌ها و آنزيم‌هاي مورد نياز بدن، فيبر لازم براي بدن را تأمين كرده و سبب پاكسازي بدن از مواد زائد مي‌شوند. مواد غذايي زيادي وجود دارند كه اثرات پاكسازي‌كننده داشته و اغلب در برنامه‌هاي سم‌زدايي كردن از بدن مورد استفاده قرار مي‌گيرند. 

ميان‌وعده‌هاي سالم براي ورزشكاران


نوشته  : دكتر محمد حضوری 
از زماني كه بشر به فعاليت‌هاي ورزشي پرداخت، تغذيه به عنوان يك عامل مهم و ضروري در عملكرد بدن مطرح بوده است. امروزه تغذيه جايگاهي خاص در برنامه روزانه ورزشكاران دارد. انجام فعاليت‌هاي بدني به ويژه در سطوح حرفه‌اي و نيمه حرفه‌اي، موجب افزايش نيازهاي تغذيه‌اي فرد مي‌شود. بر اين اساس ورزشكاران نسبت به افراد عادي جامعه حجم غذاي بيشتري مصرف مي‌كنند تا نيازهاي آنان به انرژي و ساير مواد مغذي تامين شود. البته دريافت حجم زيادي از مواد غذايي به ويژه در زماني كه برنامه تمريني فرد فشرده بوده و تمرينات در قالب چند مرحله مجزا در طول روز انجام مي‌شود، يك دغدغه و نگراني مهم براي ورزشكاران و كادر مربيگري خواهد بود، زيرا مواد غذايي مصرفي بايد حجمي‌مشخص و تركيبي خاص داشته باشند تا در فاصله زماني كوتاه‌تري هضم و جذب شده و آغاز مرحله بعدي تمرين يا رقابت را ممكن سازند. در چنين مواردي است كه نمي‌توان براي تامين نياز يك ورزشكار، به سه وعده غذايي حجيم متوسل شد. در واقع بايد نيازهاي تغذيه‌اي يك ورزشكار را در قالب سه وعده اصلي و چند ميان‌وعده تامين كرد.
در برنامه غذايي روزانه، ميان‌وعده‌ها نقشي فرعي و كم اهميت داشته و كمتر به نقش تغذيه‌اي آنها توجه مي‌شود، اما بايد ميان‌وعده‌ها را به عنوان بخشي از برنامه غذايي روزانه در نظر گرفت كه مي‌توانند تامين كننده نياز به برخي مواد مغذي باشند. اين موضوع در ورزشكاران از اهميت بيشتري برخوردار است.

آزمايش خون دقيق با تغذيه مناسب


نوشته  : تحریریه دنیای تغذیه 
با رعايت اين نكته كه چند ساعت قبل از انجام آزمايش خون بايد از خوردن و آشاميدن خودداري نمود، مي‌توان جواب آزمايش مطمئن و دقيقي داشت.
ناشتا بودن قبل از انجام آزمايش خون بسيار مهم و ضروري مي‌باشد و در دقيق بودن جواب آزمايش تأثير زيادي دارد. زماني كه غذايي را مي‌خوريم بدن شروع به تجزيه تركيبات مواد غذايي كرده و سپس اين تركيبات از طريق رگ‌ها وارد جريان خون مي‌شوند، از آنجايي كه خون مورد آزمايش از هر نظر (ميزان قندخون، تركيبات موجود در خون و ...) مورد كنكاش و بررسي قرار مي‌گيرد، بنابراين عدم ناشتا بودن به هنگام دادن خون مي‌تواند بر روي جواب آزمايش تأثير منفي گذاشته و پزشك مربوطه را در تشخيص درست و دقيق دچار اشتباه نموده و سبب شود پزشك تصوير نادرستي از عملكردهاي فيزيولوژيك فرد داشته باشد.
آزمايشاتي كه ناشتا بودن براي انجام آنها ضروري است:
ناشتا بودن قبل از انجام چنين آزمايشاتي ضروري مي‌باشد. مانند: آزمايش اندازه‌گيري قندخون ناشتا، چربي خون،  كلسترول، تري‌گليسيريد و HDL. هر نوع ماده غذايي كه قبل از آزمايش خورده شود مي‌تواند منجر به نادرستي جواب آزمايش گردد.

نوجواني، دوران مهم تغذيه


نوشته  : برليانت بزرگمهر 
در شماره قبل مجله، بحثمان در مورد اهميت تغذيه دختران نوجوان بود و تأثير تغذيه صحيح را در حفظ سلامت آنان و پيشگيري از اختلالات و عوارض مختلف متذكر شديم. در اين ارتباط، اثرات برخورداري از الگوي غذايي كافي و متنوع را در تأمين رشد و پيشگيري از نرمي استخوان، كم‌خوني و چاقي مورد بحث قرار داديم. در اين شماره مجله به ساير عوارضي كه ممكن است دختران نوجوان را تهديد نمايد اشاره‌اي خواهيم داشت و تأثير تغذيه صحيح را در پيشگيري از اين اختلالات، مورد بررسي قرار خواهيم داد.
گــواتـر:
گواتر ساده (گواتر آندميك) يا گواتر ناشي از كمبود يد، معمولاً در مناطق كوهستاني در بين دختران نوجوان ديده مي‌شود. در مناطق كوهستاني مقدار يد موجود در محصولات خوراكي جهت تأمين نيازهاي انسان به اين ماده معدني مهم، كافي نيست و بطور معمول عارضه گواتر در بين خانم‌ها و بخصوص نوجوانان دختر زياد مشاهده مي‌شود.

افزايش شير مادر با تغذيه مناسب


نوشته  : تحریریه دنیای تغذیه 
مادر شدن، يكي از عنوان‌هايي است كه به محض تولد كودك به هر زني داده مي‌شود و اين عنوان مادام‌العمر و هميشگي است يعني تا آخر عمر وي، مسووليت مادري و مقام مادري براي او محفوظ مي‌باشد، حتي اگر فرزندش به سن ميانسالي برسد، اما او هنوز يك مادر است. فرزند او در بزرگسالي و حتي زماني كه ميانسال مي‌شود در نزد ديگران يك فرد بزرگسال است، اما در چشم مادر، هميشه يك بچه است زيرا فرزند اوست. مادر شدن سرآغاز يك مسووليت خطير و طولاني مي‌باشد.
تغذيه يكي از موضوعات بسيار مهمي است كه يك مادر بايد از آن آگاهي كامل داشته باشد، زيرا تغذيه مادر، بر روي تغذيه فرزند او چه در دوران جنيني و چه زماني كه فرزند وي به دنيا مي‌آيد تأثير مهمي دارد. اغلب مادران از كم بودن شير خود گله دارند و اين امر يك مسأله جدي است، زيرا نوزاد تازه به دنيا آمده در چند ماهه اول زندگي به جز شير مادر، از چيز ديگري نمي‌تواند تغذيه شود. ترشح شير مادر با آنچه كه شما در طول روز مي‌خوريد و مي‌نوشيد ارتباط مؤثر دارد. نوشيدن مقدار زيادي آب در طول روز و در دوران شيردهي لازم است، اما برخي از مواد غذايي از عوامل مؤثر در توليد و ازدياد شير مادر هستند. غذاهاي لاكتوژن‌دار مي‌توانند در زياد شدن شيرمادر مؤثر باشند.

تغذيه در شرايط بحران


نوشته : مريم آريافر 
هر ساله بلاياي طبيعي و يا حوادث ساخته دست بشر در هر گوشه از جهان رخ مي‌دهد كه بر زندگي افراد آن منطقه تاثيرگذار خواهد بود.معمولا اين بلايا باعث تخريب محيط زيست واز دست رفتن جان تعدادي از انسان‌ها مي‌گردد. تعدادي نيز مجروح گشته وخانه‌هاي خود را از دست مي‌دهند و ممكن است از لحاظ فيزيولوژيك، اقتصادي، اجتماعي و روحي رواني زندگي افراد باقيمانده دستخوش تغيير شود.كمبود غذا اولين پيامد شرايط بحران مي‌باشد كه مي‌تواند منجر به قحطي و ايجاد سوء تغذيه‌هاي پروتئين انرژي وكمبود ريز مغذي‌ها و در نتيجه تشديد شرايط بحران و شيوع انواع بيماري‌ها و يا افزايش مرگ و مير شود.ذخيره غذايي در شرايط اضطرار بايد تامين كننده نيازهاي تغذيه‌اي همه گروه‌هاي سني هم از لحاظ كمي وكيفي وهم از جنبه‌هاي ايمني باشد. هدف از اين دستورالعمل ايجاد ابزاري براي تخمين نيازهاي تغذيه‌اي مردم در شرايط بحران مي‌باشد.

چند جايگزين‌ سالم نوشابه‌ گازدار


نوشته  : تحریریه دنیای تغذیه 
كوكا يا پپسي؟ اين سوالي است كه سال‌هاست مطرح شده و هم‌چنان نيز مطرح مي‌شود! تبليغات رنگارنگي كه هر كدام يكي از نام‌هاي اين نوشابه‌هاي ناسالم (اعم از رژيمي يا غيررژيمي) را تبليغ مي‌كنند مي‌آيند و مي‌روند اما هيچ كدام به اثرات ناسالم و مضر اين نوشابه‌ها هرگز اشاره‌اي نمي‌كنند در حالي كه مصرف نوشابه‌هاي گازدار با كاهش تراكم استخواني و استئوپروز در ارتباط مي‌باشد؛ بسياري از ما از اين واقعيت كاملاً آگاهي داريم اما عليرغم آن، همچنان به مصرف اين نوشابه‌هاي مضر ادامه مي‌دهيم، بدون اين نوشابه‌هاي گازدار، پيتزا و يا ساير غذاها از گلوي ما پايين نمي‌رود! اگر واقعاً براي رفع تشنگي از اين نوشابه‌هاي ناسالم استفاده مي‌كنيم چندين جايگزين مناسب و سالم در دسترس وجود دارند كه مي‌توانند تشنگي شما را برطرف كنند.

الگوهاي نادرست در تناسب اندام


نوشته  : دكتر رضا راست منش 
تصوری که هر یک از ما در مورد وضعیت بدن و شكل بدن خود داریم، تصویر ذهنی ناميده مي‌‌شود. اختلالات خوردن با مجموعه‌اي از نگرش‌ها، ناكارآمدي و آشفتگي‌ها در مورد تصوير بدن همراه است. در هر جامعه‌اي، استانداردهای ایده‌آل از بدن و چهره برای زنان و مردان وجود دارد و تضادها هنگامي ‌‌ایجاد مي‌‌شود که تصویر ذهنی ما با تصویر ایده آل ساخته و پرداخته ذهنمان مطابق نباشد. افزایش اختلالات تغذیه در سال‌های اخير عمدتا ناشی از تاکید بر لاغری و ارزنده سازی آن در جوامع غربی است. مدل‌هاي لاغري كه در وسايل ارتباط جمعي غربي و ماهواره‌ها تبليغ مي‌‌شوند مهم‌ترين عامل تمايل زنان به سمت لاغري بي‌حساب و كتاب هستند. بايد بدانيم هنگامي‌‌كه در مورد وزن بدن صحبت مي‌‌كنيم هم اضافه وزن و چاقي و هم لاغري مفرط مذموم و ناپسند هستند.
پس همانطور كه در مورد چاقي حساس هستيم بايد در مورد پيامدهاي زيانبار و رواني ناشي از تاثيرات ماهواره‌ها بر تعريف تناسب اندام نيز بسيار هوشيار باشيم. آيا «باربي» مطلوب‌ترين شكل بدن است؟ بسياري از خانم‌ها تصور مي‌‌كنند كه مطلوب‌ترين شكل بدن شكلي است كه اصطلاحا «باربي» خوانده مي‌‌شود، ‌غافل از اينكه حتي در جوامع غربي رسيدن به اين سطح از لاغري را تاييد نمي‌‌كنند.
بعضي از ما ممكن است فكر كنيم افرادي كه در مدل‌هاي غربي و فيلم‌هاي غربي و شوهاي لباس نمايش داده مي‌‌شوند افراد بسيار شاد و سالمي‌‌هستند.

الفباي مشاوره در تغذيه و كاهش وزن


نوشته  : دكتر سيدضياءالدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني 

در يك بررسي طولاني مدت و طرح سوال فوق از بيست هزار مراجعه‌كننده داراي اضافه وزن و چاقي نتايج زير به ترتيب فراواني و تعداد پاسخ دهندگان به دست آمده است.
علت اضافه وزن و چاقي شما كدام است؟
 زياد خوردن و نوشيدن
 بطور مداوم ولي بصورت ادواري چاق و لاغر شدن به علت اجرا يا عدم اجراي رژيم‌هاي گوناگون  (يويوافكت )
 ريزه‌خواري و ناخنك زدن مداوم به علل استرس، عصبانيت، بدشانسي آوردن و يا تحت فشار عصبي مداوم قرار داشتن
 عدم تحرك يا فعاليت بدني محدود
 عدم احساس سيري در وعده‌هاي غذايي
 حذف آني اين يا آن گروه غذايي و منحصر نمودن دفعات غذا به يك وعده