نوشته : تحریریه دنیای تغذیه
با رعايت اين نكته كه چند ساعت قبل از انجام آزمايش خون بايد از خوردن و آشاميدن خودداري نمود، مي‌توان جواب آزمايش مطمئن و دقيقي داشت.ناشتا بودن قبل از انجام آزمايش خون بسيار مهم و ضروري مي‌باشد و در دقيق بودن جواب آزمايش تأثير زيادي دارد. زماني كه غذايي را مي‌خوريم بدن شروع به تجزيه تركيبات مواد غذايي كرده و سپس اين تركيبات از طريق رگ‌ها وارد جريان خون مي‌شوند، از آنجايي كه خون مورد آزمايش از هر نظر (ميزان قندخون، تركيبات موجود در خون و ...) مورد كنكاش و بررسي قرار مي‌گيرد، بنابراين عدم ناشتا بودن به هنگام دادن خون مي‌تواند بر روي جواب آزمايش تأثير منفي گذاشته و پزشك مربوطه را در تشخيص درست و دقيق دچار اشتباه نموده و سبب شود پزشك تصوير نادرستي از عملكردهاي فيزيولوژيك فرد داشته باشد.
آزمايشاتي كه ناشتا بودن براي انجام آنها ضروري است:
ناشتا بودن قبل از انجام چنين آزمايشاتي ضروري مي‌باشد. مانند: آزمايش اندازه‌گيري قندخون ناشتا، چربي خون، كلسترول، تري‌گليسيريد و HDL. هر نوع ماده غذايي كه قبل از آزمايش خورده شود مي‌تواند منجر به نادرستي جواب آزمايش گردد.
بايدها و نبايدهاي قبل از انجام آزمايش خون:
با نوشيدن آب فراوان، بدن خود را سيراب نگه داريد. اگر پزشك مربوطه به شما توصيه‌هايي قبل از انجام آزمايش داشته، حتماً انجام دهيد؛ لازم به ذكر است كه خوردن اين داروها قبل از انجام آزمايش مجاز نمي‌باشد: كورتيكواستروئيد، استروژن و يا آندروژن، قرص‌هاي ضدبارداري، قرص‌هاي ادرارآور، داروهاي ضدافسردگي، برخي از آنتي‌بيوتيك‌ها و همچنين نياسين.
چند ساعت قبل از انجام آزمايش بايد ناشتا بود؟
پزشك مربوطه حتماً توصيه‌هاي لازم را در مورد ناشتا بودن چند ساعت قبل از انجام آزمايش انجام مي‌دهد، اما به هر حال زمان استاندارد براي ناشتا بودن 8 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمايش خون مي‌باشد، بنابراين به گونه‌اي برنامه‌ريزي داشته باشيد كه آزمايشات خود را صبح انجام دهيد، زيرا در اين صورت فقط لازم است كه از شب تا صبح چيزي نخوريد. قبل از انجام آزمايش قندخون لازم است كه 8 ساعت قبل از آن ناشتا باشيد. اين آزمايش معمولاً صبح‌ها انجام مي‌شود، زيرا پس از يك دوره استراحت بدن (شب تا صبح) مي‌توان آزمايش دقيق‌تري داشت.
ناشتا بودن به مدت 12 ساعت قبل از انجام آزمايش كلسترول خون و تري‌گليسيريد ضروري است؛ موسسه قلب آمريكا در مورد اندازه‌گيري قندخون و كلسترول كه امروزه توسط بعضي دستگاه‌ها در برخي مراكز خريد و يا فروشگاه‌ها به صورت فوري انجام مي‌شود هشدار داده است، زيرا مدت زمان ناشتا بودن فرد در اين موارد اصلاً رعايت نمي‌شود و در نتيجه جواب آزمايشات اصلاً دقيق نيست.
قبل از آزمايش قندخون چه چيزهايي را نخوريم؟
انجام آزمايشات خون ضروري است و هر فردي در طول زندگي خود مجبور مي‌شود حداقل يكبار و يا بيشتر آن را انجام دهد. با توجه به نوع آزمايش خوني كه انجام مي‌دهيد لازم است از خوردن و آشاميدن مواد غذايي خاصي خودداري كنيد تا جواب آزمايش دقيق و درستي داشته باشيد. در برخي موارد ممكن است لازم باشد از خوردن و آشاميدن هر نوع ماده غذايي قبل از انجام آزمايش خودداري كنيد و در برخي موارد ديگر نيز ممكن است مجاز باشيد كه برخي مواد غذايي را بخوريد. در اينجا برخي از مواد غذايي و نوشيدني‌ها كه قبل از انجام آزمايش خون بايد از آنها اجتناب كرد، ذكر مي‌شوند.
از آنجايي كه آبميوه‌هاي غيرطبيعي نيز حاوي مقادير زيادي كربوهيدرات، قند مصنوعي و طعم‌دهنده‌ها مي‌باشند، لذا به عقيده اكثر كارشناسان و متخصصان تغذيه تقريباً مانند نوشابه‌هاي گازدار از خوردن آنها قبل از انجام آزمايش خون بايد اجتناب كرد. كربوهيدرات بالا و همچنين قند فراوان موجود در آبميوه‌هاي مصنوعي باعث خنثي كردن اثر انسولين در بدن شده و در نتيجه جواب آزمايش به دست آمده ارزش چنداني نخواهد داشت، لذا از نوشيدن آبميوه‌هاي مصنوعي قبل از انجام آزمايش خون خودداري كنيد.
قندخون به مقدار بسيار زيادي تحت تأثير مواد غذايي كربوهيدرات‌دار مي‌باشد و يكي از بدترين مواد قندي حاوي كربوهيدرات، نوشابه‌هاي گازدار مي‌باشند، بنابراين از مصرف آنها قبل از انجام آزمايش خون خودداري كنيد.
قهوه به خودي خود مشكلي ايجاد نمي‌كند، بلكه قند و خامه موجود در اكثر قهوه‌هاي آماده مشكل‌ساز مي‌باشد؛ دقيقاً مانند آبميوه‌هاي غيرطبيعي، خامه و قند فراوان موجود در قهوه‌هاي آماده سبب خنثي شدن عملكرد انسولين و در نتيجه بي‌ارزش بودن جواب آزمايش مي‌گردد، بنابراين اگر مي‌خواهيد قبل از انجام آزمايش خون، قهوه ميل كنيد بهتر است 3 ساعت قبل از انجام آزمايش و البته قهوه سياه ميل كنيد تا جواب دقيق‌تري داشته باشيد.
ساير مواد قندي:
بهتر است از خوردن غلات بدون سبوس قبل از انجام آزمايش قندخون خودداري كنيد. همچنين از خوردن ساير مواد غذايي كه حاوي قند فراوان هستند مانند انواع شيره‌ها (شيره انگور) و انواع طعم‌دهنده‌ها كه كربوهيدرات بالايي دارند، خودداري كنيد.
چند نكته:
در مدت زماني كه ناشتا هستيد از انجام ورزش خودداري كنيد. به جز آب از خوردن ساير نوشيدني‌ها خودداري كنيد، بهتر است از آدامس جويدن نيز در طول مدت ناشتايي خودداري كنيد، رعايت نكردن هر يك از اين عوامل مي‌توانند بر روي جواب دقيق آزمايش تأثير گذاشته و در نتيجه نتايج مطلوبي به دست نيايد.
قبل از آزمايش كلسترول خون چه چيزهايي را نخوريم؟
براي آزمايش كلسترول خون، ناشتا بودن امري ضروري مي‌باشد. بهتر است براي انجام آزمايش كلسترول خون از پزشك مربوطه و يا آزمايشگاهي كه قرار است در آنجا آزمايش انجام شود سوال كنيد كه مدت زمان ناشتا بودن براي انجام آزمايش بايد چند ساعت باشد. بعضي اوقات مدت زمان ناشتا بودن 6 تا 8 ساعت و در برخي موارد تمام طول شب (از شب تا صبح) بايد ناشتا بود و در مواردي نيز زمان ناشتا بودن به 12 ساعت مي‌رسد.
سعي كنيد به گونه‌اي برنامه‌ريزي كنيد كه آزمايش كلسترول خون را صبح زود انجام دهيد به‌ويژه اگر از شما خواسته شده كه 12 ساعت قبل از انجام آزمايش ناشتا باشيد، در اين صورت مي‌توانيد ساعت 6 و يا كمي ديرتر شام خود را خورده و صبح زود بيدار شده به آزمايشگاه رفته و آزمايش خون بدهيد.
به آنچه كه چند روز قبل از انجام آزمايش مي‌خوريد نيز دقت كافي داشته باشيد. از خوردن گوشت قرمز، تخم‌مرغ و ساير مواد غذايي كه حاوي چربي و كلسترول بالايي مي‌باشند خودداري كنيد. در اين صورت مي‌توانيد اميدوار شويد كه جواب آزمايش دقيقي خواهيد داشت.
اگر مجبور هستيد كه به توصيه پزشك مربوطه هر چند وقت يكبار آزمايش كلسترول خون انجام دهيد رژيم غذايي خود را تغيير ندهيد، زيرا دكتر با توجه به رژيم غذايي روزمره شما مي‌تواند تشخيص دهد كه چرا كلسترول خون شما بالا مي‌باشد.
از پزشك و يا آزمايشگاه مربوطه بپرسيد كه آيا محدوديتي در خوردن قهوه داريد يا خير، زيرا در برخي موارد شما اجازه داريد كه قهوه بخوريد حتي اگر در ساعت‌هاي ناشتايي باشيد.
توصيه‌هاي پزشك را رعايت كنيد:
از آن جايي كه با يك آزمايش خون، چندين فاكتور (كلسترول، قند، تري‌گليسيريد و ...) با هم اندازه‌گيري مي‌شود و برخي از آزمايش‌ها نيازمند 8 ساعت ناشتايي و برخي ديگر نيازمند 12 ساعت ناشتايي هستند و يا برخي ديگر ناشتا بودن در آنها ضروري نمي‌باشد. لذا توصيه‌هاي پزشك مربوطه را در مورد مدت زمان ناشتا بودن قبل از انجام آزمايش خون جدي گرفته و اگر لازم است از خوردن آب نيز خودداري كنيد.
منبع: دنیای تغذیه ش 112
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر