نوشته : تحریریه دنیای تغذیه
مادر شدن، يكي از عنوان‌هايي است كه به محض تولد كودك به هر زني داده مي‌شود و اين عنوان مادام‌العمر و هميشگي است يعني تا آخر عمر وي، مسووليت مادري و مقام مادري براي او محفوظ مي‌باشد، حتي اگر فرزندش به سن ميانسالي برسد، اما او هنوز يك مادر است. فرزند او در بزرگسالي و حتي زماني كه ميانسال مي‌شود در نزد ديگران يك فرد بزرگسال است، اما در چشم مادر، هميشه يك بچه است زيرا فرزند اوست. مادر شدن سرآغاز يك مسووليت خطير و طولاني مي‌باشد.تغذيه يكي از موضوعات بسيار مهمي است كه يك مادر بايد از آن آگاهي كامل داشته باشد، زيرا تغذيه مادر، بر روي تغذيه فرزند او چه در دوران جنيني و چه زماني كه فرزند وي به دنيا مي‌آيد تأثير مهمي دارد. اغلب مادران از كم بودن شير خود گله دارند و اين امر يك مسأله جدي است، زيرا نوزاد تازه به دنيا آمده در چند ماهه اول زندگي به جز شير مادر، از چيز ديگري نمي‌تواند تغذيه شود. ترشح شير مادر با آنچه كه شما در طول روز مي‌خوريد و مي‌نوشيد ارتباط مؤثر دارد. نوشيدن مقدار زيادي آب در طول روز و در دوران شيردهي لازم است، اما برخي از مواد غذايي از عوامل مؤثر در توليد و ازدياد شير مادر هستند. غذاهاي لاكتوژن‌دار مي‌توانند در زياد شدن شيرمادر مؤثر باشند.
رساندن كالري كافي به بدن و همچنين تأمين مواد مغذي و مورد نياز بدن مي‌تواند در توليد شير مؤثر باشد، اما مواد غذايي وجود دارند كه حاوي تركيباتي هستند كه مي‌توانند به فرآيند ترشح شير كمك كرده و سبب ازدياد شيرمادر شوند.
از طرفي تأمين مواد معدني مورد نياز بدن و داشتن رژيم غذايي متعادل كه دربرگيرنده تمامي مواد مغذي اعم از چربي‌ها مي‌باشد مي‌تواند به عملكرد بهتر سلول‌هاي عصبي و توليد و ترشح شير كمك كند. در اينجا بهترين مواد غذايي مناسب و مواد گياهي كه سبب تحريك توليد شيرمادر مي‌شوند را ذكر مي‌كنيم:
ماءالشعير:
ماءالشعير در توليد و افزايش شيرمادر مؤثر است.
رازيـانـه:
رازيانه يكي از شناخته‌شده‌ترين گياهان در توليد و افزايش شير مادران مي‌باشد. رازيانه حاوي تركيباتي مي‌باشد كه مي‌توانند سبب تغييرات هورموني شوند بنابراين اين تركيبات دارويي مي‌توانند با تحريك توليد استروژن و پرولاكتين كه در توليد شير مؤثر هستند، سبب افزايش ترشح شيرمادر شوند. رازيانه را ميتوان به صورت خام و يا پخته شده مصرف كرد. همچنين ميتوان آن را بخارپز كرده و يا در كره تفت داد و مصرف نمود.
زردآلـو:
كارشناسان توصيه ميكنند مادران شيرده براي افزايش شير خود، زردآلو را در رژيم غذايي روزانه خود وارد كنند؛ زردآلو حاوي ويتامين C و ساير ويتامين‌ها به مقدار زياد مي‌باشد و از طرفي براي نوزاد نيز مفيد است.
جـو دوسـر:
جو دو سر يكي از مغذي‌ترين مواد غذايي مي‌باشد كه حاوي پروتئين، ويتامين‌ها، مواد معدني و ساير تركيباتي است كه سبب تغذيه سلول‌هاي عصبي، و همچنين كمك به سوخت و ساز چربي‌ها در بدن شده و روحيه افراد را نيز بالا مي‌برد. بنابراين مصرف جو يكي از راه‌هاي افزايش شيرمادر مي‌باشد. كارشناسان معتقدند جو به سبب داشتن آهن به توليد شير مادر كمك مي‌كند و همچنين حاوي تركيبات گالاكتوژن (شيرآور) مي‌باشد. جو دو سر مانند ساير موادي كه حاوي اين ماده هستند در رفع افسردگي مؤثر است و از طرفي تعريق بدن را افزايش مي‌دهد و ضداسپاسم نيز مي‌باشد.
جـوانه‌هـا:
انواع جوانه‌ها به‌ويژه جوانه جو در ازدياد شيرمادر مؤثر بوده و علاوه بر اين، سبب افزايش ميزان چربي شيرمادر شده و در نتيجه شيرمادر چرب‌تر و مغذي‌تر بوده و نوزاد احساس سيري بيشتري مي‌كند.
ســيـر:
سير نيز از جمله موادي است كه حاوي تركيبات شيرافزا مي‌باشد.
چربي‌ها و روغن‌ها:
چربي‌هاي سالم، نقش مهمي در سوخت و ساز سلول‌هاي بدن و سلول‌هاي عصبي دارند. نوع چربي كه مادر مصرف مي‌كند در تركيبات چربي شير او تأثير مي‌گذارد، از اين‌رو مادران شيرده بايد سعي كنند از چربي‌هاي سالم مانند چربي‌هاي غيراشباع و اسيدهاي چرب امگا-3 استفاده نمايند و از مصرف چربي‌هاي ناسالم مانند چربي‌هاي اشباع و اسيدهاي چرب ترانس و روغن‌هاي جامد خودداري كنند.
دانه‌هاي كنجد:
دانه‌هاي كنجد سياه و درشت در افزايش توليد شير مؤثر مي‌باشند و دانه‌هاي ريز و كمرنگ كنجد نيز علاوه بر شيرافزا بودن، هضم راحت‌تري در دستگاه گوارش دارند.
زنـجفيل:
زنجفيل براي راحت سرازير شدن شيرمادر و روان شدن آن مؤثر است.
غلات و حبوبات:
غلات و حبوبات نيز حاوي مواد شيرافزا مي‌باشند. از معروف‌ترين آنها كه پر مصرف نيز هست ميتوان برنج، جو و ارزن را نام برد.
از حبوبات نيز ميتوان عدس و نخود را نام برد.
مخـمر:
اين ماده علاوه بر كمك به توليد و افزايش شير مادر، حاوي تركيبات باارزش مانند ويتامين‌هاي B و پروتئين بوده كه اين تركيبات وارد شير مادر شده و آن را مغذي ميكنند. مخمر آبجو همچنين حاوي پروتئين بوده و از ميزان بالاي فيتواستروژن برخوردار مي‌باشد.
نوشيـدني‌ها:
برخي از نوشيدني‌ها مانند آب، برخي از دم كرده‌ها و چاي‌ها كه حاوي لاكتوژن مي‌باشند به توليد شير مادر كمك ميكنند.
سبزيجات برگ پهن و سبز:
سبزيجات برگ پهن مانند اسفناج، كلم، كاهو و ... از جمله مواد غذايي هستند كه كارشناسان توصيه ميكنند آنها را استفاده كنيد زيرا مصرف آنها سبب ازدياد شيرمادر مي‌شود و منبع خوبي از انواع مواد معدني، ويتامين‌ها، آنزيم‌ها و فيتواستروژن‌ها مي‌باشند كه عمل شيرآوري را تقويت ميكنند.
هويج و چغندر:
اين سبزيجات سرشار از بتاكاروتن مي‌باشند و از طرفي در توليد شير، اين ماده به مقدار فراوان مورد نياز مي‌باشد. اين سبزيجات همچنين حاوي روغن‌هاي فرار و فيتواستروژن بوده كه در توليد شير مادر موثرند.
انواع مغزها:
از جمله مغزهايي كه به توليد شيرمادر كمك ميكنند، مغز بادام مي‌باشد، البته مصرف انواع مغزها به صورت خام بهتر است و از تفت دادن و مصرف مغزهاي شور بهتر است اجتناب شود.
زردچوبه:
زردچوبه حاوي تركيبات شيرآور و شيرافزا بوده و از طرفي مي‌تواند در پيشگيري از التهابات مؤثر باشد.
منبع: دنیای تغذیه ش 112
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر