نوشته : زهره كرباسچيان
کولیت اولسراتیو چیست؟
این بیماری از جمله بیماری‌های التهابی
روده است که باعث متورم شدن پوشش داخلی روده بزرگ شده و التهاب، زخم و در
نهایت خونریزی روده را به همراه دارد.برخی از علائم این بیماری شامل عدم تحمل غذایی، اسهال، تب، کاهش وزن، کم خونی، سوء‌تغذیه، عوارض پوستی و کبدی می‌باشد.
عوامل موثر در ابتلا و تشدید کولیت اولسراتیو
عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در ابتلا
به این بیماری موثر باشند. این عوامل سبب می‌شوند تا سیستم ایمنی بدن به
پوشش داخلی روده بزرگ صدمه بزند. از جمله عوامل محیطی موثر در این بیماری
می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
میکروب‌ها (میکروب‌های طبیعی موجود در دستگاه گوارش و یا میکروب‌های مواد غذایی).
سوء‌تغذیه (بدلیل تاثیر بر پوشش داخلی روده و تضعیف سیستم ایمنی بدن).
آلرژی‌های غذایی.
استرس‌ها.
برخی دارو‌ها از جمله داروهایی که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
میکروب‌ها (میکروب‌های طبیعی موجود در دستگاه گوارش و یا میکروب‌های مواد غذایی).
سوء‌تغذیه (بدلیل تاثیر بر پوشش داخلی روده و تضعیف سیستم ایمنی بدن).
آلرژی‌های غذایی.
استرس‌ها.
برخی دارو‌ها از جمله داروهایی که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
درمان‌های تغذیه‌ای
مراقبت‌های تغذیه‌ای در این بیماران از
اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و اصل مهم در اين بيماري، رعایت بهداشت
موادغذایی است. لازم به تذکر است که به جز در موارد حاد بیماری که ممکن است
محدودیت غذایی کوتاه مدت لازم باشد، در سایر موارد محدودیت خاصی لازم
نیست.
برخی از راهکار‌های مناسب تغذیه‌ای
1- استفاده ازکپسول روغن ماهی بدلیل دارا
بودن اسید چرب امگا-3، می‌تواند سبب کاهش دوز داروی مصرفی شود و مدت زمانی
را که فرد در حالت بهبودی سپری می‌کند افزایش دهد. البته پیشنهاد می‌شود كه
همراه استفاده از روغن ماهي از تركيبات آنتي‌اكسيدان مانند ویتامین E
استفاده شود. این ویتامین در روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون وجود دارد.
2- ويتامينA نقش مهمي در افزايش انسجام بافت پوششی روده ايفا مي‌كند و در بيماران مبتلا به کولیت ميزان این ویتامین كاهش مي‌يابد، بنابراین مصرف منابع ویتامین A و یا مکمل این ویتامین می‌تواند در مبتلایان به کولیت مفید باشد. ویتامین A بصورت پیش‌ساخته در تخم‌مرغ و چربی شیر وجود دارد. البته پیش‌ساز این ویتامین در سبزیجات با برگ تیره و یا میوه‌جات و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، جعفری، کدو، اسفناج و شاهی وجود دارد.
3- مصرف مکمل ویتامین‌های B6، B12 و مواد معدنی در مواردی که سو‌ءهضم و یا سوءجذب وجود دارد، می‌تواند مفید واقع شود.
4- در صورتی که فرد به مدت طولانی دچار اسهال باشد مصرف مکمل‌های روی، پتاسیم و سلنیوم توصیه می‌شود.
5- در صورتی که بیمار از داروهای کورتیکواستروئیدی استفاده می‌نماید توصیه می‌شود که از مکمل کلسیم و ویتامینD استفاده كند.
6- پروبيوتيك‌ها حاوي باكتري‌هاي زنده‌اي هستندكه به شكل كپسول يا پودر (در ماست و کفیر) مصرف مي‌شوند. اين مواد ممكن است با برقراري تعادل ميان انواع باكتري در روده و احتمالا با تاثير گذاشتن بر دستگاه ايمني به رفع مشكلات روده‌اي كمك كنند. شماري از تحقيقات كوچك و نيز گزارش‌هاي موردي حاكي از آن است كه پروبيوتيك‌ها مي‌توانند علائم کولیت را كاهش دهند.
7- این بیماران باید از مصرف مواد غذایی با چربی بالا اجتناب نمایند، زیرا می‌تواند سبب بروز اسهال چرب شود.
8- پرهیز از غذاهاي تند و پر ادويه و همچنين كاهش مصرف سبزيجات خام و روي آوردن به انواع سبزيجات پخته دركنار آرامش روحي و رواني می‌تواند از تشديد بيماری کولیت جلوگیری کند.
9- در آن دسته از مبتلایان به کولیت که مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند مصرف زیاد منابع لاکتوز مانند شیر می‌تواند علائم کولیت را تشدید کند، ولی در بیمارانی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا نیستند مصرف منابع لاکتوز به جهت غنی بودن از پروتئین، کلسیم و ویتامین D
2- ويتامينA نقش مهمي در افزايش انسجام بافت پوششی روده ايفا مي‌كند و در بيماران مبتلا به کولیت ميزان این ویتامین كاهش مي‌يابد، بنابراین مصرف منابع ویتامین A و یا مکمل این ویتامین می‌تواند در مبتلایان به کولیت مفید باشد. ویتامین A بصورت پیش‌ساخته در تخم‌مرغ و چربی شیر وجود دارد. البته پیش‌ساز این ویتامین در سبزیجات با برگ تیره و یا میوه‌جات و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، جعفری، کدو، اسفناج و شاهی وجود دارد.
3- مصرف مکمل ویتامین‌های B6، B12 و مواد معدنی در مواردی که سو‌ءهضم و یا سوءجذب وجود دارد، می‌تواند مفید واقع شود.
4- در صورتی که فرد به مدت طولانی دچار اسهال باشد مصرف مکمل‌های روی، پتاسیم و سلنیوم توصیه می‌شود.
5- در صورتی که بیمار از داروهای کورتیکواستروئیدی استفاده می‌نماید توصیه می‌شود که از مکمل کلسیم و ویتامینD استفاده كند.
6- پروبيوتيك‌ها حاوي باكتري‌هاي زنده‌اي هستندكه به شكل كپسول يا پودر (در ماست و کفیر) مصرف مي‌شوند. اين مواد ممكن است با برقراري تعادل ميان انواع باكتري در روده و احتمالا با تاثير گذاشتن بر دستگاه ايمني به رفع مشكلات روده‌اي كمك كنند. شماري از تحقيقات كوچك و نيز گزارش‌هاي موردي حاكي از آن است كه پروبيوتيك‌ها مي‌توانند علائم کولیت را كاهش دهند.
7- این بیماران باید از مصرف مواد غذایی با چربی بالا اجتناب نمایند، زیرا می‌تواند سبب بروز اسهال چرب شود.
8- پرهیز از غذاهاي تند و پر ادويه و همچنين كاهش مصرف سبزيجات خام و روي آوردن به انواع سبزيجات پخته دركنار آرامش روحي و رواني می‌تواند از تشديد بيماری کولیت جلوگیری کند.
9- در آن دسته از مبتلایان به کولیت که مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند مصرف زیاد منابع لاکتوز مانند شیر می‌تواند علائم کولیت را تشدید کند، ولی در بیمارانی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا نیستند مصرف منابع لاکتوز به جهت غنی بودن از پروتئین، کلسیم و ویتامین D
توصیه می‌شود.
10- در این بیماران وعده‌های غذایی مکرر و کم حجم بهتر از وعده‌های حجیم تحمل می‌گردند.
11- نوشيدن آب به مقدار کافي از ديگر نکاتي است که بايد مدنظر قرار گيرد.
خوراک مرغ با پوره سیب‌زمینی
مواد لازم برای 2 نفر
سینه مرغ خردشده يك‌دوم عدد 180 کیلوکالری
هویج خرد شده 2 عدد (متوسط) 25 کیلوکالری
نخود فرنگی 20 گرم 15 کیلوکالری
جعفری خردشده 20 گرم 7 کیلوکالری
سیب زمینی پخته 1 عدد (متوسط) 50 کیلوکالری
روغن زیتون 1 قاشق سوپخوری 135 کیلوکالری
زردچوبه و نمک به مقدار لازم 0 کیلوکالری
سینه مرغ خردشده يك‌دوم عدد 180 کیلوکالری
هویج خرد شده 2 عدد (متوسط) 25 کیلوکالری
نخود فرنگی 20 گرم 15 کیلوکالری
جعفری خردشده 20 گرم 7 کیلوکالری
سیب زمینی پخته 1 عدد (متوسط) 50 کیلوکالری
روغن زیتون 1 قاشق سوپخوری 135 کیلوکالری
زردچوبه و نمک به مقدار لازم 0 کیلوکالری
روش تهيه:
ابتدا مرغ را به همراه هویج و نخود فرنگی
با نمک و زرد چوبه بپزید. در اواخر پخت جعفري را اضافه كنيد تا بپزد.
سیب‌زمینی پخته شده را نیز بصورت پوره در آورده و آن را با روغن زیتون و
نمک طعم‌دار کنید. در آخر مرغ و سبزیجات پخته شده را در ظرف مخصوص سرو
بریزید و پوره سیب‌زمینی را نیز در کنار آن قرار دهيد.
مواد غذایی ممنوع در کولیت اولسراتیو
غذاهایی که بهتر است در بیماران مبتلا به
کولیت اولسراتیو مصرف نشوند عبارتند از میوه تازه، سبزیجات تازه، قهوه،
نوشابه‌های گازدار و ماده‌ای بنام سوربیتول که معمولاً در محصولاتی مثل
آدامس‌های فاقد شکر وجود دارد.
منبع: دنیای تغذیه ش ۱۲۰
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر