نوشته : موژان زرگرزاده زير نظر دكتر احمدرضا درستي
کیسه
صفرا روی سطح زیرین لوب چهارم کبد قرار دارد و عمل اصلی آن غلیظ کردن،
ذخیره سازی و ترشح صفرای تولید شده توسط کبد است. ترکیب اصلی صفرا را
کلسترول، بیلی روبین و نمک‌های صفراوی تشکیل می‌دهند. بیلی روبین از آزاد شدن هموگلوبین در گلبول‌های سرخ منهدم شده به دست می‌آید. این ماده پس از انتقال به کبد، از طریق صفرا دفع می‌شود. نمک‌های صفراوی که به وسیله سلول‌های کبدی از کلسترول ساخته می‌شوند برای هضم و جذب چربی‌ها، ویتامین‌های محلول در چربی و بعضی از مواد معدنی ضروری می‌باشند.
در حدود 5 تا 10 درصد از افراد بالغ دچار بيماري‌هاي کيسه صفرا مي‌شوند. التهاب و عفونت کيسه صفرا را کوله‌سيستيت (Cholecystitis) و به وجود آمدن سنگ کيسه صفرا را کوله ليتياز (Cholelithiasis) مي‌نامند. تشکيل سنگ کيسه صفرا وقتي رخ مي‌دهد که کلسترول، رنگدانه‌هاي صفراوي، املاح صفراوي، کلسيم و مواد ديگر در کيسه صفرا رسوب مي‌کنند. علت اصلي تشکيل سنگ کيسه صفرا نامعلوم است. ممکن است عفونت، اختلال متابوليک و يا تغييرات شيميايي نقش داشته باشند.
براي رژيم غذايي بيماران کيسه صفرا اصل اين است که ناراحتي بيمار را با دادن غذاهاي کم چرب به حداقل برسانيم. از لحاظ کالري اکثر بيماران مبتلا به مشكلات کيسه صفرا وزن بالاتر از حدطبيعي داشته و رژيم کم کالري توصيه مي‌شود.
غذاهايي که مي‌توان استفاده کرد
شير کم چربي، چاي، آبميوه طبیعی و نان سبوسدار
پنير کم چرب، تخم مرغ (هفته‌اي سه عدد بدون زرده) و روغن‌هاي گياهي
از گوشت‌ها مرغ و يا ماهي‌ها (سرخ شده نباشد) را به صورت آبپز يا کباب و يا بريان شده مي‌توان مورد استفاده قرار داد.
سوپ‌هاي صاف شده و ادويه‌جات از قبيل نمک، فلفل و ادويه به حد اعتدال
انواع سبزيجات از قبيل هويج، سيب زميني، کلم و غيره در صورت تحمل بيمار (بدون اضافه کردن کره و يا خامه و به صورت آبپز شده) مي‌تواند مصرف شود.
انواع ميوه‌ها در صورت تحمل بيمار مي‌تواند مصرف شود.
شير کم چربي، چاي، آبميوه طبیعی و نان سبوسدار
پنير کم چرب، تخم مرغ (هفته‌اي سه عدد بدون زرده) و روغن‌هاي گياهي
از گوشت‌ها مرغ و يا ماهي‌ها (سرخ شده نباشد) را به صورت آبپز يا کباب و يا بريان شده مي‌توان مورد استفاده قرار داد.
سوپ‌هاي صاف شده و ادويه‌جات از قبيل نمک، فلفل و ادويه به حد اعتدال
انواع سبزيجات از قبيل هويج، سيب زميني، کلم و غيره در صورت تحمل بيمار (بدون اضافه کردن کره و يا خامه و به صورت آبپز شده) مي‌تواند مصرف شود.
انواع ميوه‌ها در صورت تحمل بيمار مي‌تواند مصرف شود.
غذاهايي که بايد پرهيز شود
شير چرب
بستني که از شير پر چربي درست شده باشد
کيک‌ها و شيريني‌هايي که خامه و چربي داشته باشند
تخم مرغ نيم‌رو
چربي‌هاي حيواني و چربي‌هايي مانند خامه و سس سالاد
گوشت‌هاي کنسرو شده پرچربي و يا گوشت‌هاي چرب، سوسيس و کالباس
سوپ‌هايي که با خامه و شير چرب درست شده‌اند.
شيريني‌هايي از قبيل شکلات‌ها و غيره.
همچنين در صورتي که بيماران نتوانند ادويه‌جات را تحمل نمايند، بهتر است از مصرف آنها پرهيز گردد.
به علاوه بهتر است از ميوه‌‌هايي مانند آووکادو، سيب کال و ميوه‌هاي توتي (Berries) كه ممکن است بيماران تحمل ننمايند و به طور کلي غذاهاي سرخ شده، آجيل، زيتون، شورها (از قبيل خيارشور)، ذرت بوداده و چاشني‌ها پرهیز شود.
بعد از عمل جراحي کيسه صفرا و بيرون آوردن کيسه صفرا بيماران پس از مدت کوتاهي که از غذاهاي کم چربي استفاده نمودند مي‌توانند رژيم غذايي خود را تغيير داده و هر نوع غذايي را آزادانه مصرف نمايند.
بستني که از شير پر چربي درست شده باشد
کيک‌ها و شيريني‌هايي که خامه و چربي داشته باشند
تخم مرغ نيم‌رو
چربي‌هاي حيواني و چربي‌هايي مانند خامه و سس سالاد
گوشت‌هاي کنسرو شده پرچربي و يا گوشت‌هاي چرب، سوسيس و کالباس
سوپ‌هايي که با خامه و شير چرب درست شده‌اند.
شيريني‌هايي از قبيل شکلات‌ها و غيره.
همچنين در صورتي که بيماران نتوانند ادويه‌جات را تحمل نمايند، بهتر است از مصرف آنها پرهيز گردد.
به علاوه بهتر است از ميوه‌‌هايي مانند آووکادو، سيب کال و ميوه‌هاي توتي (Berries) كه ممکن است بيماران تحمل ننمايند و به طور کلي غذاهاي سرخ شده، آجيل، زيتون، شورها (از قبيل خيارشور)، ذرت بوداده و چاشني‌ها پرهیز شود.
بعد از عمل جراحي کيسه صفرا و بيرون آوردن کيسه صفرا بيماران پس از مدت کوتاهي که از غذاهاي کم چربي استفاده نمودند مي‌توانند رژيم غذايي خود را تغيير داده و هر نوع غذايي را آزادانه مصرف نمايند.
ساندويچ تست همراه با پنير و گوجه فرنگي
مواد لازم براي 2 نفر:
گوجه‌فرنگي كوچك 2 عدد 17 کیلوکالری
جعفري 20 گرم 7 کیلوکالری
نان تست سبوسدار 4 قطعه 200 کیلوکالری
پنير فتا 4 قاشق سوپخوري 150 کیلوکالری
روغن زيتون 1 قاشق چايخوري 45 کیلوکالری
گوجه‌فرنگي كوچك 2 عدد 17 کیلوکالری
جعفري 20 گرم 7 کیلوکالری
نان تست سبوسدار 4 قطعه 200 کیلوکالری
پنير فتا 4 قاشق سوپخوري 150 کیلوکالری
روغن زيتون 1 قاشق چايخوري 45 کیلوکالری
روش تهيه:
ابتدا گوجه فرنگي‌ها را شسته و قطعه‌قطعه
كنيد. جعفري را هم خرد كنيد. دور نان‌ها را جدا كنيد و روي یکی از آنها
پنير كم‌چرب، قطعه‌هاي گوجه‌فرنگي و جعفري بريزيد. سپس قطعه دیگر نان را
روي مواد قرار دهيد و روي آن مقداري روغن زيتون بريزيد و در تابه تفت دهید
تا رنگش طلايی شود. در انتها آن را به دو قطعه مساوي تقسيم كرده و سرو
کنید.
نکات مهم
اين ساندويچ تست را مي‌توان با هر نوع پنيري كه به راحتي ذوب شود، درست كرد. همچنين مي‌توان از مواد مختلف مثل سبزيجات تفت داده شده، مغز‌ها، گوشت‌هاي خردشده یا مرغ پخته، بدون نگهدارنده به عنوان طعم‌دهنده استفاده نمود.
ترجيحاً نان سبوسدار توصيه مي‌شود.
اين ساندويچ تست را مي‌توان با هر نوع پنيري كه به راحتي ذوب شود، درست كرد. همچنين مي‌توان از مواد مختلف مثل سبزيجات تفت داده شده، مغز‌ها، گوشت‌هاي خردشده یا مرغ پخته، بدون نگهدارنده به عنوان طعم‌دهنده استفاده نمود.
ترجيحاً نان سبوسدار توصيه مي‌شود.
براي رژيم غذايي بيماران کيسه صفرا اصل
اين است که ناراحتي بيمار را با دادن غذاهاي کم چرب به حداقل برسانيم. از
لحاظ کالري اکثر بيماران مبتلا به مشكلات کيسه صفرا وزن بالاتر از حدطبيعي
داشته و رژيم کم کالري توصيه مي‌شود.
منبع: دنیای تغذیه ش ۱۲۰
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر